Rośliny

przemysłowe

Powierzchnia

zasiewów w

Polsce

Oleiste 452 tys. ha

Oleiste 452 tys. ha

rzepak 4%

rzepak 4%

rzepik

rzepik

Włókniste 5200 ha

Włókniste 5200 ha

(głównie len)

(głównie len)

0,005%

0,005%

Specjalne 15 tys.

Specjalne 15 tys.

ha w tym: tytoń 13

ha w tym: tytoń 13

tys.,

tys.,

chmiel 2

chmiel 2

tys.

tys.

443 tys. ha

Ogółem

Ogółem

przemysłowe

przemysłowe

zajmują 469,4 tyś.

zajmują 469,4 tyś.

ha ok. 4,4 %, z

ha ok. 4,4 %, z

czego 90 % to

czego 90 % to

rzepak.

rzepak.

Znaczenie roślin przemysłowych

Znaczenie roślin przemysłowych

Uprawia się je głównie z

Uprawia się je głównie z

przeznaczeniem na surowiec

przeznaczeniem na surowiec

dla przemysłu

dla przemysłu

WŁÓKNISTE

WŁÓKNISTE

- włókno dla przemysłu lekkiego (nici,

- włókno dla przemysłu lekkiego (nici,

tkaniny);

tkaniny);

- paździerze dla przemysłu budowlanego

- paździerze dla przemysłu budowlanego

(słoma);

(słoma);

Nasiona lnu (siemie) – doskonała pasza

Nasiona lnu (siemie) – doskonała pasza

dietetyczna, działa łagodząco w stanach

dietetyczna, działa łagodząco w stanach

zapalnych i podrażnieniach.

zapalnych i podrażnieniach.

Wykorzystuje się także w przemyśle

Wykorzystuje się także w przemyśle

spożywczym (pieczywo, słodycze itp.)

spożywczym (pieczywo, słodycze itp.)

OLEISTE

OLEISTE



konsumpcja (oleje jadalne i inne artykuły

konsumpcja (oleje jadalne i inne artykuły

spożywcze);

spożywcze);



oleje (pokosty, farby, środki piorące);

oleje (pokosty, farby, środki piorące);



pasze (produkty uboczne przy produkcji

pasze (produkty uboczne przy produkcji

oleju):

oleju):

- makuchy

- makuchy

- śruta poekstrakcyjna

- śruta poekstrakcyjna



biopaliwo

biopaliwo

- nasiona (z 1 ha > 1050 l oleju

- nasiona (z 1 ha > 1050 l oleju

napędowego) - słoma (opał)

napędowego) - słoma (opał)


zielona masa

zielona masa

SPECJALNE

 przemysł tytoniowy
 przemysł browarniczy,

Skład chemiczny nasion

przemysłowych

 nawet do 50 % tłuszczu;
 białko 20-25 %;
 włókno 6-7 %;
 popiół 4-6 %;
 bezazotowe wyciągowe ok. 20 %.

Zawieraja również substancje

antyżywieniowe

Zawartość tłuszczu w nasionach niektórych

roślin

przemysłowych

Rośliny

Tłuszcz w %

Włókniste

Włókniste

:

:

l

l

en

en

38-48

38-48

k

k

onopie

onopie

30-40

30-40

Oleiste:

Oleiste:

rzepak ozimy

rzepak ozimy

44-49

44-49

rzepak jary

rzepak jary

42-45

42-45

rzepik ozimy

rzepik ozimy

43-45

43-45

gorczyca biała

gorczyca biała

28-32

28-32

Inianka ozima

Inianka ozima

ok. 41

ok. 41

l

l

nia

nia

n

n

ka jara

ka jara

ok. 40

ok. 40

słonecznik oleisty

słonecznik oleisty

ok.

ok.

50

50

słonecznik pastewny

słonecznik pastewny

ok. 36

ok. 36

len olei

len olei

sty

sty

4

4

2-43

2-43

Rzepak

Rzepak

 skład oleju rzepakowego jest przyjazny

organizmowi ludzkiemu;

 w białku znajduje się ok. 50 %

aminokwasów egzogennych;

 po przerobie nasion uzyskujemy cenne

pasze białkowe

śrutę poekstrakcyjną i

makuchy

;

 cenna roślina miododajna;
 substancje antyżywieniowe obniżają

wartość użytkową nasion.

Do substancji szkodliwych należą: kwas

erukowy, glukozynolany, fenole, pochodne
synapiny itp.

Aby obniżyć zawartość substancji
szkodliwych wprowadzono do uprawy
ulepszone odmiany rzepaku:

Rzepak podwójnie ulepszony charakteryzuje

Rzepak podwójnie ulepszony charakteryzuje

się:

się:

•

dopuszczalną zawartością kwasu

dopuszczalną zawartością kwasu

erukowego

erukowego

- dla nasion

- dla nasion

przemysłowych do 2 %,

przemysłowych do 2 %,

-

-

dla mat. siewnego 0,5-1,0 %,

dla mat. siewnego 0,5-1,0 %,

•

maksymalną zawartością glukozynolanów

maksymalną zawartością glukozynolanów

- dla nasion przemysłowych do

- dla nasion przemysłowych do

25

25





M/g s.m.

M/g s.m.

beztłuszczowej,

beztłuszczowej,

- dla mat. siewnego 13-15

- dla mat. siewnego 13-15





M/g s.m.

M/g s.m.

beztłuszczowej.

beztłuszczowej.

Gorczyca biała

Gorczyca biała



roślina oleista specjalnego przeznaczenia;

roślina oleista specjalnego przeznaczenia;



nasiona służą do produkcji rozmaitych

nasiona służą do produkcji rozmaitych

przypraw np. musztarda;

przypraw np. musztarda;


znajdują zastosowanie jako surowce

znajdują zastosowanie jako surowce

farmaceutyczne;

farmaceutyczne;


można ją uprawiać w mieszankach

można ją uprawiać w mieszankach

pastewnych

pastewnych

i na zielony nawóz

i na zielony nawóz

(międzyplon);

(międzyplon);


roślina fitosanitarna i miododajna;

roślina fitosanitarna i miododajna;

Len włóknisty

Len oleisty

L

e

n

w

łó

k

n

is

ty