Rośliny 

przemysłowe

 

 

Powierzchnia 

zasiewów w 

Polsce

Oleiste 452 tys. ha   

Oleiste 452 tys. ha   

                      

                      

rzepak            4%     

rzepak            4%     

          rzepik 

          rzepik 

Włókniste 5200 ha 

Włókniste 5200 ha 

(głównie len) 

(głównie len) 

0,005%

0,005%

Specjalne 15 tys. 

Specjalne 15 tys. 

ha w tym: tytoń 13 

ha w tym: tytoń 13 

tys., 

tys., 

    chmiel 2 

    chmiel 2 

tys.   

tys.   

443 tys. ha

Ogółem 

Ogółem 

przemysłowe 

przemysłowe 

zajmują 469,4 tyś. 

zajmują 469,4 tyś. 

ha ok. 4,4 %, z 

ha ok. 4,4 %, z 

czego 90 % to 

czego 90 % to 

rzepak.

rzepak.

 

 

Znaczenie roślin przemysłowych    

Znaczenie roślin przemysłowych    

 

 

Uprawia się je głównie z 

Uprawia się je głównie z 

przeznaczeniem            na surowiec 

przeznaczeniem            na surowiec 

dla przemysłu 

dla przemysłu 

WŁÓKNISTE

WŁÓKNISTE

- włókno dla przemysłu lekkiego (nici, 

- włókno dla przemysłu lekkiego (nici, 

tkaniny);                                                          

tkaniny);                                                          

  - paździerze dla przemysłu budowlanego 

  - paździerze dla przemysłu budowlanego 

(słoma);

(słoma);

Nasiona lnu (siemie) – doskonała pasza 

Nasiona lnu (siemie) – doskonała pasza 

dietetyczna, działa łagodząco w stanach 

dietetyczna, działa łagodząco w stanach 

zapalnych i podrażnieniach.

zapalnych i podrażnieniach.

Wykorzystuje się także w przemyśle 

Wykorzystuje się także w przemyśle 

spożywczym (pieczywo, słodycze itp.)      

spożywczym (pieczywo, słodycze itp.)      

 

 

OLEISTE

OLEISTE



 

 

konsumpcja (oleje jadalne i inne artykuły 

konsumpcja (oleje jadalne i inne artykuły 

spożywcze);

spożywcze);

 

 



 

 

oleje (pokosty, farby, środki piorące);

oleje (pokosty, farby, środki piorące);



 

 

pasze (produkty uboczne przy produkcji 

pasze (produkty uboczne przy produkcji 

oleju):

oleju):

- makuchy                                          

- makuchy                                          

                   

                   

- śruta poekstrakcyjna

- śruta poekstrakcyjna

 

 



 

 

biopaliwo                              

biopaliwo                              

                     

                     

   

   

     

     

- nasiona (z 1 ha > 1050 l oleju 

- nasiona (z 1 ha > 1050 l oleju 

napędowego)                      - słoma (opał)

napędowego)                      - słoma (opał)


 

 

zielona masa

zielona masa     

     

 

 

SPECJALNE

 przemysł tytoniowy
 przemysł browarniczy,

 

 

Skład chemiczny nasion 

przemysłowych

 nawet do 50 % tłuszczu;
 białko 20-25 %;
 włókno 6-7 %;
 popiół 4-6 %;
 bezazotowe wyciągowe ok. 20 %.

Zawieraja również substancje 

antyżywieniowe 

 

 

Zawartość tłuszczu w nasionach niektórych 

roślin

przemysłowych

      Rośliny

Tłuszcz w %

Włókniste

Włókniste

:

:

l

l

en

en

38-48

38-48

k

k

onopie

onopie

30-40

30-40

Oleiste:

Oleiste:

rzepak ozimy

rzepak ozimy

 

 

44-49

44-49

rzepak jary

rzepak jary

 

 

42-45

42-45

rzepik ozimy

rzepik ozimy

 

 

43-45

43-45

gorczyca biała

gorczyca biała

 

 

28-32

28-32

Inianka ozima

Inianka ozima

 

 

ok. 41

ok. 41

l

l

nia

nia

n

n

ka jara

ka jara

 

 

ok. 40

ok. 40

słonecznik oleisty

słonecznik oleisty

 

 

ok.

ok.

 

 

50

50

słonecznik pastewny

słonecznik pastewny

 

 

ok. 36

ok. 36

len olei

len olei

sty

sty

4

4

2-43

2-43

 

 

Rzepak

Rzepak

 skład oleju rzepakowego jest przyjazny 

organizmowi ludzkiemu;

 w białku znajduje się ok. 50 % 

aminokwasów egzogennych;

 po przerobie nasion uzyskujemy cenne 

pasze białkowe 

śrutę poekstrakcyjną i 

makuchy

;

 cenna roślina miododajna;
 substancje antyżywieniowe obniżają 

wartość użytkową nasion.

Do substancji szkodliwych należą: kwas 

erukowy, glukozynolany, fenole, pochodne 
synapiny itp.

 

 

Aby obniżyć zawartość substancji 
szkodliwych wprowadzono do uprawy 
ulepszone odmiany rzepaku:

Rzepak podwójnie ulepszony charakteryzuje 

Rzepak podwójnie ulepszony charakteryzuje 

się:

się:

•

 

 

dopuszczalną zawartością kwasu 

dopuszczalną zawartością kwasu 

erukowego                 

erukowego                 

- dla nasion 

- dla nasion 

przemysłowych do 2 %,                      

przemysłowych do 2 %,                      

- 

- 

dla mat. siewnego 0,5-1,0 %,

dla mat. siewnego 0,5-1,0 %,

•

 

 

maksymalną zawartością glukozynolanów   

maksymalną zawartością glukozynolanów   

                  

                  

- dla nasion przemysłowych do 

- dla nasion przemysłowych do 

25 

25 





M/g s.m. 

M/g s.m. 

beztłuszczowej,                         

beztłuszczowej,                         

                             

                             

- dla mat. siewnego 13-15 

- dla mat. siewnego 13-15 





M/g s.m. 

M/g s.m. 

beztłuszczowej. 

beztłuszczowej. 

 

 

Gorczyca biała

Gorczyca biała



 

 

roślina oleista specjalnego przeznaczenia;

roślina oleista specjalnego przeznaczenia;



 

 

nasiona służą do produkcji rozmaitych 

nasiona służą do produkcji rozmaitych 

przypraw np. musztarda;

przypraw np. musztarda;


 

 

znajdują zastosowanie jako surowce 

znajdują zastosowanie jako surowce 

farmaceutyczne;

farmaceutyczne;


 

 

można ją uprawiać w mieszankach 

można ją uprawiać w mieszankach 

pastewnych 

pastewnych 

i na zielony nawóz 

i na zielony nawóz 

(międzyplon);

(międzyplon);


 

 

roślina fitosanitarna i miododajna;

roślina fitosanitarna i miododajna;

 

 

Len włóknisty

 

 

Len oleisty

L

e

n

 

w

łó

k

n

is

ty