Niedoczynność
przysadki
mózgowej
(Hypopituitarismus)
Choroba ta jest rezultatem
niedostatecznego wydzielania
hormonów przysadki mózgowej -
niewielkiego gruczołu wydzielania
wewnętrznego, położonego u podstawy
czaszki, który składa się z dwóch
płatów. Wrodzona niedoczynność
przysadki powoduje karłowatość i
upośledzenie rozwoju biologicznego.
Tylny płat przysadki (część nerwowa)
wydziela dwa hormony, produkowane w
podwzgórzu:
Wazopresynę, czyli antydiuretynę (ADH)
biorącą udział, za pośrednictwem nerek
w regulacji gospodarki wodnej
organizmu
Oksytocynę, wpływającą na czynność
skurczową macicy w trakcie porodu oraz
na wydzielanie mleka z gruczołów
sutkowych
Przedni płat przysadki (część gruczołowa)
produkuje następujące hormony:
hormon wzrostu (GH) odpowiedzialny za rozrost organizmu,
transport aminokwasów i syntezę białek, wzrost poziomu glukozy we
krwi, rozkład tłuszczów zapasowych oraz zatrzymanie jonów
wapniowych i fosforanowych potrzebnych do rozrostu kości;
prolaktynę (PRL) – u kobiet zapoczątkowuje i podtrzymuje
wydzielanie mleka (laktacja), a u kobiet karmiących hamuje
wydzielanie estrogenu blokując menstruację i owulację;
hormon adrenokortykotropowy ACTH wzmaga wydzielanie
hormonów przez korę nadnerczy;
hormon tyreotropowy TSH - pobudza tarczycę do wydzielania
trijodotyroniny i tyroksyny, czyli pobudza metabolizm. Występuje
między tymi gruczołami zasada sprzężenia zwrotnego, tzn.
zwiększenie stężenia TSH powoduje zwiększenie stężenia T4
(tyroksyna) i T3 (trójjodotyronina), których zwiększenie stężenie we
krwi powoduje zmniejszenie wydzielania TSH.
hormon folikulotropowy FSH – u kobiet pobudza wzrost i
dojrzewanie pęcherzyka jajnikowego oraz wydzielanie estrogenu, u
mężczyzn pobudza spermatogenezę;
hormon luteinizujący LH – u kobiet podtrzymuje jajeczkowanie i
produkcję progesteronu, a u mężczyzn pobudza
produkcję testosteronu;
Melanotropina MSH
β-lipotropina
β-endorfina
Przyczyny wtórnej
niedoczynności
Uraz głowy z krwawieniem w okolicy przysadki
mózgowej
Poporodowa martwica przysadki w przypadku
krwotoku i wstrząsu podczas porodu (zespół
Sheehana)
Martwica przysadki (zespół Glińskiego-
Simmondsa)
Guz przysadki
Infekcje ośrodkowego układu nerwowego
Tętniak naczyń podstawy mózgu
Radioterapia
Operacje chirurgiczne
Ogólne objawy
niedoczynności przysadki
Zaburzenia miesiączkowania
Impotencja, niepłodność
Zanik owłosienia łonowego i pod pachami
Zmniejszenie gruczołów sutkowych
Osłabienie, senność
Bladość skóry, obrzęki powiek, zapadnięcie oczu
Łamliwość włosów, łysienie
Bóle głowy
Niskie ciśnienie krwi
Łatwe marznięcie
Opóźnienie wzrastania u dzieci
Częstsza potrzeba oddawania moczu
Zmiany psychiczne, psychoza
Częste hipoglikemie
Wtórna niedoczynność kory nadnerczy i tarczycy w
późniejszym okresie choroby
U kobiet – zanik jajników, ustanie
miesiączek, bezpłodność, zanik popędu
płciowego, zmiany atroficzne pochwy i
macicy
U mężczyzn – impotencja, utrata
owłosienia płciowego, troficzne zmiany
skóry, zanik narządów płciowych
Niedobór hormony
wzrostu – karłowatość
przysadkowa
Przyczyny:
Rodzinna,
Organiczna – stany zapalne (gruźlicze
zapalenie opon mózgowych),
nowotwory, urazy
Objawy
Początek w 2-3 roku życia
Upośledzenie wzrostu nasila się w kolejnych
latach życia
Noworodki mają prawidłową masę i długość
Normalna sprawność intelektualna, lalkowata
twarz, otyłość tułowiowa
Opóźnione ząbkowanie, opóźniony wiek kostny
Zwiększona wrażliwość na insulinę
Bez zaburzeń dojrzewania płciowego
Wazopresyna (ADH)
Działanie:
Receptor V
1
– umiejscowiony w
mięśniówce naczyń; działanie
wazokonstrykcyjne
Receptor V
2
– umiejscowiony na
powierzchni przykanalikowej cewek
zbiorczych; nasila wchłanianie wody w
cewkach zbiorczych
Niedobór ADH – moczówka
prosta ośrodkowa
(diabetes insipidus)
Spadek poziomu wazopresyny we krwi
Poliuria -> 5-10 litrów/dobę
Mocz o niskim ciężarze właściwym
Odwodnienie komórkowe i
pozakomórkowe
Pobudzenie ośrodka pragnienia
Polidypsja (nadmierne pragnienie) –
spożywanie 5-10 l/dobę
Gruczoł tarczowy- jeden z największych
gruczołów dokrewnych,
Histologicznie gruczoł tarczowy składa się z
pęcherzyków zbudowanych z komórek
gruczołowych spoczywających na błonie
podstawnej i wypełnionych przejrzystą masą
koloidalną zawierającą tyreoglobulinę która
stanowi magazyn hormonów: tyroksyny i
trójjodotyroniny (jodowane pochodne tyrozyny),
W obrębie tarczycy znajduje się również komórki
C, należące do komórek układu APUD,
wytwarzające kalcytoninę, związaną z regulacją
gospodarki wapniowo-fosforanowej,
Jod jest niezbędny do wytwarzania hormonów tarczycy,
jego metabolizm ściśle wiąże się z funkcją tarczycy,
Wg WHO minimalna dobowa podaż jodu w pokarmach
powinna wynosić u dorosłych ok. 150 µg, w ciąży i
laktacji ok. 200 µg).
Całkowita ilość jodu zmagazynowana w gruczole
tarczowym wynosi ok. 8000 µg. Jod ten jest związany w
postaci tyreoglobuliny.
W ciągu doby tarczyca uwalnia do osocza krwi ok. 60
µg jodu w postaci hormonów T
3
i T
4
, Kolejne 60 µg jodu
zostaje ponownie wychwycone przez tarczycę,
Zawartość hormonów w koloidzie wystarcza na
utrzymanie prawidłowego ich stężenia we krwi przez ok.
3 miesiące,
Gromadzenie jodków przez tarczycę odbywa się z
udziałem pompy jodkowej.
Spośród czynników fizjologicznych najsilniejszym
bodźcem pobudzającym jej aktywność jest hormon
tyreotropowy (TSH), który pobudza również
jodowanie reszt tyrozynowych tyreoglobuliny,
Jodowanie prowadzi do powstania MIT
(monojodotyroniny), a następnie DIT
(dijodotyroniny),
tetrajodotyronina (T
4
), utworzona jest z dwóch
reszt DIT, i trijodotyronina (T
3
), z połączenia jednej
cząsteczki MIT i jednej DIT, (powstaje ok. 7 razy
więcej cząsteczek T
4
niż T
3
),
Tarczyca ma ograniczone możliwości zużycia
jodu do syntezy hormonów
Przy nadmiernej podaży jodu z pokarmem
spada stosunek stężenia jodków w surowicy krwi
do zawartości jodu w tarczycy (prawidłowo
wynosi on ok. 1:30).
W tej sytuacji przy dużej podaży jodków
tarczyca nagle
zwalnia procesy wychwytu i gromadzenia jodu, a
tym samym zmniejsza wytwarzanie hormonów.
Zjawisko to nazwano efektem Wolffa- Chaikoffa.
Tarczyca uwalnia do osocza krwi jod
hormonalny w postaci T
4
(90%), T
3
(10%) oraz
rT
3
(reserve T
4
) (1%),
rT
3
jest metabolicznie nieaktywna i pełni
funkcję regulacyjną- hamuje uwalnianie T
3
i T
4
,
T
3
, pomimo że uwalnia się w znacznie
mniejszej ilości niż T
4
, wykazuje istotnie ( ok. 3-
8 razy) większą aktywność hormonalną niż T
4
.
T
3
jest głównym hormonem działającym na narządy
podczas gdy T
4
stanowi jedynie prohormon,
Dejodynacja T
4
zachodzi w wielu tkankach. Znaczna część
T
4
ulega zamianie w T
3
zanim jeszcze dotrze do komórek
docelowych,
T
3
wpływa na zwiększenie liczby mitochondriów,
wzrost aktywności ATP-azy związanej z błoną komórkową
i nieswoiste przyspieszenie syntezy białka,
Hormony T
3
i T
4
spełniają funkcje, katalizatorów reakcji
utleniania i głównego regulatora przemian metabolicznych
ustroju, powodując wzmożenie zużycia tlenu i wzrost
wytwarzania energii w komórkach, zarówno w postaci ATP
jak i ciepła (kaloriogeneza).
Niedoczynność tarczycy jest zespołem
klinicznym spowodowanym
niedoborem hormonów tarczycy,
charakteryzuje się stałym uczuciem
zimna, obrzękiem powiek i twarzy,
chrypką, zaparciem,
hipercholesterolemią, obniżonym
stężeniem wolnej tyroksyny i
podwyższonym stężeniem TSH.
spowodowana uszkodzeniem gruczołu tarczowego,
w wyniku zapalenia Hashimoto, rzadziej innych zapaleń
tarczycy;
niedoboru jodu;
nadmierna podaż jodu – zjawisko Wolffa i Chaikofa
w wyniku uszkodzenia tarczycy po leczeniu;
totalne lub subtotalne wycięcie tarczycy
napromieniowania zewnętrznego;
leczenia farmakologicznego (głównie tyreostatykami,
solami litu, interferonem-alfa, środkami zawierającymi
farmakologiczne dawki jodu);
genetycznie uwarunkowanych zaburzeń syntezy
hormonów tarczycy i tyreoglobuliny;
obwodowej niewrażliwości na hormony tarczycy;
zniszczenia tarczycy poprzez uogólniony proces
spichrzeniowy lub nowotworowy;
Wrodzona niedoczynnośc tarczycy
Wynikająca z uszkodzenia podwzgórza
(rzadziej) lub przysadki mózgowej
(najczęściej) będąca skutkiem
niedoboru TSH (hormon
tyreotropowy). Często występuje po
operacjach neurochirurgicznych.
Rzadko jako choroba izolowana,
zwykle jako element zespołu
niedoczynności przysadki
Jest szczególnie niebezpieczna,
ponieważ brak hormonów tarczycy w
okresie noworodkowym i
niemowlęcym prowadzi do trwałego
upośledzenia rozwoju ośrodkowego
układu nerwowego, może
doprowadzić do zaburzeń wzrostu
oraz głębokiego niedorozwoju
umysłowego
wynikająca z niedostatku tyreoliberyny
(TRH), wytwarzanej przez komórki
podwzgórza:
-guzy podwzgórza lub okolicy
-urazy głowy z przerwaniem ciągłości
szypuły przysadki
T
3
i T
4
wpływają na przemianę węglowodanów, często
działają synergistycznie z insuliną i adrenaliną,
wzmagają metabolizm tłuszczów,
działają w tym zakresie synergistycznie z takimi
hormonami, jak hormon wzrostu, glikokortykoidy i aminy
katecholowe,
Zmniejszenie stężenia lub brak hormonów
tarczycy w
organizmie prowadzi do:
- upośledzenia metabolizmu lipidów ,
- wzrostu stężenia cholesterolu, fosfolipidów i
triglicerydów we krwi,
- znacznego odkładania tłuszczów w wątrobie i
tkankach.
Fizjologiczne stężenia T
3
i T
4
w tkankach
wzmagają syntezę białka,
zwiększają zużycie witamin, a zwłaszcza B1,
B2, B12, C i D,
Brak T
4
upośledza zamianę karotenu w
witaminę A w wątrobie i z tej przyczyny w
niedoczynności gruczołu tarczowego stężenie
karotenu we krwi podnosi się, nadając skórze
żółtawe zabarwienie. Poza tym rozwijają się
objawy awitaminozy A, t.j. „kurza ślepota” i
rogowacenie rogówek
T
3
i T
4
warunkują prawidłowy rozwój i
dojrzewanie układu nerwowego.
W życiu płodowym wpływają na :
- wzrost kory mózgowej i móżdżkowej
- proliferację aksonów, tworzenie rozgałęzień
dendrytów, powstawanie synaps,
- mielinizację włókien nerwowych,
W hipotyreozie zahamowaniu ulega
rozwój umysłowy. Podanie hormonów
tarczycy odwraca te zaburzenia.
T
3
i T
4
wywierają też duży wpływ na
gospodarkę wapniowo-fosforanową.
- nasilają procesy tworzenia jak i resorpcji
kości,
- podnoszą stężenie wapnia w osoczu i
moczu,
- zwiększają stężenie fosforanów w osoczu i
obniżają w moczu.
Przy braku T
3
parathormon nie działa na
wzrost kości.
Niedoczynności tarczycy towarzyszą często
subtelnie wyrażone objawy podmiotowe powiązane
ze spowolnionym tempem reakcji katabolicznych:
zwiększenie masy ciała
uczucie zmęczenia, osłabienie, senność,
trudności w koncentracji, zaburzenia pamięci,
stany depresyjne
łatwe marznięcie, uczucie chłodu
przewlekłe zaparcia (spowolnienie perystaltyki)
sucha, zimna, blada, nadmiernie rogowaciejąca
skóra (objaw brudnych kolan) – jako wyraz
zmniejszonego przepływu krwi i zahamowania
czynności gruczołów łojowych i potowych
obrzęki podskórne (tzw. obrzęk śluzowaty –
skutek nagromadzenia glikozaminoglikanów
(kwas hialuronowy) zatrzymujących wodę
(dotyczą twarzy, zwłaszcza powiek), których
syntezę hamuje T
3
)
łamliwe włosy, czasem przerzedzenie brwi
zmieniony głos (pogrubienie strun
głosowych)
bradykardia zatokowa
ściszone tony i powiększona sylwetka serca
(płyn w worku osierdziowym – obrzęk
śródmiąższowy)
nieregularne miesiączkowanie
Hormony kory
Hormony kory
nadnerczy
nadnerczy
Kora nadnerczy pochodzi z mezodermy, stanowi ok. 90%
masy narządu (waży ok. 4 g), składa się z trzech warstw
komórek nabłonkowych:
- warstwy kłębkowatej –
MINERALOKORTYKOIDY
(aldosteron)
- warstwy pasmowatej –
GLIKOKORTYKOIDY (kortyzol)
- warstwy siatkowatej – ANDROGENY
(DHEA – dehydroepiandrosteron,
androstendion)
Hormony kory nadnerczy powstają z cholesterolu – są to
steroidy o 21 atomach węgla (mineralokortykoidy i
glikokortykoidy) lub o 19 atomach węgla z grupą
ketonową przy węglu 17 (androgeny).
Cholesterol potrzebny do syntezy
hormonów może pochodzić z trzech
źródeł:
- z zapasów zmagazynowanych w
komórkach wydzielniczych w postaci
estrów (główne źródło w wydzielaniu
pobudzanym przez ACTH)
- z syntezy de novo (z acetylo-CoA)
- wolny cholesterol osocza krwi (główne
źródło w wydzielaniu podstawowym)
MINERALOKORTYKOIDY
- hormony warstwy kłębkowatej
- odpowiedzialne głównie za regulację gospodarki
mineralnej (wzrost resorbcji Na+, wzrost wydalania K+
z moczem)
- główny przedstawiciel – ALDOSTERON (ok. 90%
aktywności mineralokortykoidów)
- 10% aktywności przypada na deoksykortykosteron oraz
w niewielkim stopniu na kortyzol i kortykosteron
(podstawowe glikokortykoidy)
- 18-hydroksylaza – enzym obecny jedynie w warstwie
kłębkowatej
- ok. 40% aldosteronu występuje we krwi w postaci wolnej
– pozostałe 60% wiąże się z białkami; inne
mineralokortykoidy silniej wiążą się z białkami (5-10%
to wolne frakcje), dlatego wykazują dużą mniejszą
aktywność i dłuższy okres półtrwania niż aldosteron
Aldosteron
- zwiększa wchłanianie zwrotne jonów Na+ w
kanalikach dalszych nerek
- zwiększa wydzielanie jonów K+ przez komórki
kanalików zbiorczych nerek (usuwanie K+ z
moczem)
- zwiększa wydzielanie jonów H+ w kanalikach
zbiorczych
- pobudza wchłanianie Na+ i wydzielanie K+ w
kanalikach wyprowadzających gruczołów potowych
i ślinowych oraz w komórkach nabłonka jelit
(głównie okrężnicy)
- niedobór aldosteronu powoduje zmniejszenie
objętości płynu zewnątrzkomórkowego i osocza
oraz zmniejszenie objętości wyrzutowej serca –
konsekwencją może być hipowolemiczny wstrząs
krążeniowy prowadzący do śmierci
Regulacja wydzielania aldosteronu
- na warstwę kłębkowatą ACTH działa w mniejszym
stopniu niż na pozostałe warstwy kory nadnerczy
- rolę regulacyjną w wydzielaniu
mineralokortykoidów pełni układ renina-
angiotensyna
- na uwalnianie aldosteronu ma głównie wpływ
stężenie jonów Na+ i K+ (zwłaszcza K+) w płynie
zewnątrzkomórkowym
- uwalnianie aldosteronu wykazuje rytm dobowy ze
szczytem we wczesnych godzinach rannych
(zmiana pozycji ciała i aktywność układu renina-
angiotensyna)
Układ renina-angiotensyna
- RENINA – enzym proteolityczny powstający w komórkach
aparatu przykłębuszkowego nerki z nieaktywnego prekursora
– proreniny
- wzrost wydzielania reniny do krwi powodują:
> zmniejszenie ilości krwi dopływającej do nerki (spadek
napięcia komórek aparatu przykłębuszkowego)
> spadek stężenia jonów Na+ w kanalikach dalszych
> pobudzenie aparatu przykłębuszkowego przez nerwy
współczulne
- renina przekształca ANGIOTENSYNOGEN (α-globulinę
syntezowaną przez wątrobę) w nieaktywny dekapeptyd –
ANGIOTENSYNĘ I
- enzym konwertujący odłącza od cząsteczki angiotensyny I
dwa aminokwasy powodując jej przekształcenie w
ANGIOTENSYNĘ II (forma aktywna)
- angiotensyna II zwiększa wydzielanie mineralokortykoidów
- wpływa też na wzrost wydzielania wazopresyny i ACTH,
wzmaga pragnienie, zmniejsza aktywność reninową osocza,
pobudza wydzielanie amin katecholowych rdzenia nadnerczy
GLIKOKORTYKOIDY
- powstają w warstwie pasmowatej i w niewielkim stopniu w
warstwie siatkowatej
- 95% aktywności przypada na KORTYZOL (hydrokortyzon), a 5% na
KORTYKOSTERON
- główny wpływ na wydzielanie glikokortykoidów ma ACTH
(wydzielania ACTH wykazuje rytm dobowy ze szczytem we
wczesnych godzinach rannych i największym spadkiem około
północy, co przekłada się na rytm dobowy wydzielania kortyzolu)
- główną rolą jest regulacja metabolizmu węglowodanów, białek i
tłuszczów
- wpływają też na funkcjonowanie układu krążenia, układu
nerwowego i immunologicznego
- ich stężenie wzrasta w warunkach stresowych
- kortyzol wpływa na działanie innych hormonów (rola permisyjna):
> wzmaga glikogenolityczne działanie glukagonu
> wzmaga lipolityczne działanie adrenaliny i GH
> wzmaga działanie katecholamin i angiotensyny II na
zwężenie naczyń krwionośnych
- kortyzol we krwi jest w większości związany
z α-globuliną osocza – TRANSKORTYNĄ
(CBG, globulina wiążąca kortyzol) – w
postaci związanej jest nieaktywny
- podwyższone stężenie CBG we krwi obniża
poziom wolnych glikokortykoidów i zwrotnie
pobudza wydzielanie ACTH i na odwrót
- glikokortykoidy metabolizowane i
unieczynniane są w wątrobie
- wydalane są jako metabolity związane z
resztą kwasu glukuronowego lub 17-
ketosteroidy związane z kwasem siarkowym
Wpływ na metabolizm
- pobudzenie glukoneogenezy w wątrobie i jednocześnie
glikogenogenezy (magazynowane zapasy są następnie
wykorzystywane w celu zwiększenia poziomu glukozy
we krwi) – działanie DIABETOGENNE (antyinsulinowe)
- zahamowanie syntezy i zwiększenie katabolizmu białek –
uwalnianie wolnych aminokwasów (wzrost ich stężenia
we krwi), które wykorzystywane są w glukoneogenezie;
konsekwencją jest spadek masy białkowej
- ułatwienie lipolizy – wzrost stężenia wolnych kwasów
tłuszczowych (FFA) w osoczu krwi – kortyzol wzmaga
transport FFA do komórek i ich zużycie do celów
energetycznych (zamiast glukozy) – skutkiem może być
wzrost stężenia ciał ketonowych (działanie KETOGENNE)
- kortyzol pobudza apetyt przez aktywację neuropeptydu
Y w podwzgórzu
Wpływ na inne narządy
- zwiększenie filtracji kłębuszkowej
- hamowanie wchłaniania zwrotnego fosforanów w kanalikach
nerki
- wzmożenie diurezy
- pobudzenie skurczu naczyń krwionośnych oraz kurczliwości
serca
- duże ilości powodują euforię, która po pewnym czasie
przechodzi w depresję; niskie stężenie glikokortykoidów
obniża nastrój
- pobudzenie wydzielania HCl w żołądku (wzrost uwalniania
gastryny)
- spadek masy kostnej (osteoporoza) – hamowanie syntezy
kolagenu typu I, zmniejszenie wchłaniania Ca2+ i fosforanów
w jelitach, hamowanie syntezy aktywnej witaminy D
- hamowanie syntezy kolagenu w tkance łącznej (rozstępy
skórne)
- w okresie płodowym ułatwianie dojrzewania CUN, płuc,
przewodu pokarmowego, siatkówki i skóry
Układ odpornościowy
- wykazują działanie przeciwzapalne
- stabilizują błony lizosomalne (spadek uwalniania
enzymów proteolitycznych)
- zmniejszają przepuszczalność naczyń włosowatych
- zmniejszają liczbę limfocytów T i eozynofili w osoczu
(pobudzają apoptozę)
- zwiększają ilość neutrofili we krwi, ale zmniejszają ich
aktywność
- hamują migrację leukocytów do ogniska zapalnego i
zmniejszają ich własności żerne
- zapobiegają gorączce (hamują uwalnianie IL-1 z
leukocytów)
- hamują syntezę innych cytokin (IL-6, IL-2)
Hamowanie procesów immunologicznych przez
glikokortykoidy ma znaczenie w transplantologii.
Choroba Addisona (cisawica)
- wywołana spadkiem wydzielania hormonów kory nadnerczy
(niedoczynność na skutek pierwotnego uszkodzenia, np. gruźlicy,
przerzutów nowotworowych, działań niepożądanych leków)
- spadek masy ciała i osłabienie
- niskie ciśnienie tętnicze krwi
- ciemne zabarwienie skóry i błon śluzowych
- utrata sodu z moczem
Zespół Cushinga
- wywołany nadmiarem glikokortykoidów w nadczynności kory
nadnerczy
- charakterystyczna otyłość z pominięciem kończyn („byczy
kark”, „twarz księżycowata”)
- zmiany skórne, rozstępy
- nadmierne owłosienie u kobiet
- zaburzenia czynności gonad
- nadciśnienie tętnicze
- osteoporoza i zaburzenia metaboliczne
ANDROGENY
- wydzielane przez warstwę siatkowatą
- w porównianiu z hormonami płciowymi gonad wykazują dużo
słabsze działanie
- w większości ulegają konwersji do testosteronu w tkankach
obwodowych
- jest to głównie DHEA (dehydroepiandrosteron), androstendion
oraz siarczan DHEA (DHEAS)
- wydzielane są także niewielkie ilości estrogenów i progesteronu
- u kobiet odpowiadają za obecność owłosienia łonowego i
pachowego – estrogeny są też ważnym źródłem aktywności po
okresie menopauzy
- u mężczyzn odpowiadają za rozwój cech płciowych (okres
dojrzewania) – u dorosłych zasadnicza aktywność testosteronu
jest regulowana przez gonady
- nadmierne wydzielanie u chłopców powoduje przedwczesne
dojrzewanie płciowe (nadmierny rozój wtórnych cech płciowych
męskich) – tzw. zespół nadnerczowo-płciowy
- nadmierne wydzielanie u kobiet powoduje powstawanie objawów
wirylizmu (zarost na brodzie, obniżenie głosu, łysienie)
Niedoczynność rdzenia
nadnercza
Występuje u osób po obustronnej
adrenalektomii
Występuje również przy uogólnionej
niedoczynności układu
współczulnego(pobudza on nadnercza do
wydzielania adrenaliny i noradrenaliny),
wywołanej przez wiąd rdzenia, neuropatię
cukrzycową, chorobę Parkinsona,
syringomielię, rodzinną dysautonomię,
Niedoczynność rdzenia
nadnerczy
Powoduje brak lub niewielkie wydzielanie
hormonów stresu (adrenaliny i
noradrenaliny) do krwioobiegu
Adrenalina powoduje przyspieszenie bicia
serca, podwyższenie ciśnienia krwi,
rozszerzenie oskrzeli, rozszerzeniem
źrenic, pobudzenie glikogenolizy
Noradrenalina wpływa głównie na
naczynia krwionośne (skurcz naczyń,
wzrost ciśnienia tętniczego)
Niedobór adrenaliny i noradrenaliny
powoduje osłabienie reakcji na stres
Niedobór:
Adrenaliny- mała pobudliwość w
czasie zagrożenia, hipoglikemia
(adrenalina wywiera wpływ na
trzustkę, powstrzymując ją przed
nadmiernym wydzielaniem insuliny)
Noradrenaliny: brak energii,
senność, depresja(wraz z
niedoborem serotoniny i dopaminy)