Funkcje finansów publicznych

a rozwój gospodarczy

Wykład 3.

Funkcja alokacyjna

Istota



podział zasobów za
pośrednictwem
operacji finansowych –
instytucja sektora
finansów publicznych



podział zasobów
wykorzystywanych w
SFP



podział zasobów
wykorzystywanych w
sektorze prywatnym
(np. pomoc publiczna)

Przesłanki
 niedoskonałość mechanizmu

rynkowego

 potrzeba przekształceń

strukturalnych

 potrzeby zbiorowe

(bezpieczeństwo, obrona narodowa)

 czynniki socjalne
 ryzyko w sektorze prywatnym i w

sektorze publicznym

 monopole – ograniczanie

mechanizmu konkurencji

 doktryna polityki gospodarczej

Funkcja redystrybucyjna

Istota

dokonywanie przez

władze publiczne zmian

w poziomie i strukturze

dochodów

poszczególnych grup

obywateli i firm

Formy redystrybucji

terytorialne (między

regionami, gminami)
podmiotowe (np. między

podmiotami własności)
przedmiotowe (np.

między gałęziami

gospodarki)

Funkcja redystrybucyjna a cele polityki

społeczno-gospodarczej

 poziom dochodów gospodarstw domowych
 możliwości wydatkowe JST
 sytuacja dochodowa niektórych grup społeczno-

zawodowych

 konsekwencje nadmiernej stopy redystrybucji



wysokie stawki podatkowe

 osłabianie motywacji do poszukiwania pracy
 ograniczanie inwestycji
 zakłócenie zasad wolności i konkurencyjności

Funkcja redystrybucyjna

Instrumenty redystrybucji



progresywne skale podatkowe



ulgi i zwolnienia podatkowe



świadczenia emerytalne, zasiłki,

stypendia



dopłaty do wybranych towarów i usług



dotacje

Funkcja stabilizacyjna

Istota

wykorzystanie dochodów i wydatków publicznych do

ograniczenia skali cyklicznych wahań koniunktury

Mechanizm realizacji

automatyczne stabilizatory koniunktury (ograniczone
możliwości stosowania)



dochody publiczne (progresywny podatek dochodowy)



wydatki publiczne (zasiłki dla bezrobotnych, świadczenia
socjalne)

dyskrecjonalne środki stabilizacyjne (zmiany w ustawach
podatkowych, jednorazowe wypłaty świadczeń)

Nurty w teorii finansów publicznych a

funkcje finansów publicznych

-

nurt interwencjonistyczny

J.M. Keynes

 progresywny system podatkowy
 deficyt budżetowy
 wydatki publiczne (wydatki socjalne)
 stabilizowanie wahań cyklu koniunkturalnego

A. Hansen

 budżet operacyjny, budżet kapitałowy

J.M. Buchanann

 wyższe korzyści z wydatkowania środków

publicznych nad negatywnymi skutkami ciężarów
podatkowych

 wysoka skuteczność wydatków publicznych
 klasyfikacja systemów podatkowych

Nurty w teorii finansów publicznych a

funkcje finansów publicznych

- nurt liberalny

A. Smith, D. Ricardo, J.B. Say

 ograniczenie wydatków publicznych do minimum
 podatek „zło konieczne”
 ciężary podatkowe a rozwój

M. Friedman

 zrównoważony budżet
 ograniczanie skali redystrybucji PKB
 „najmniejszy budżet”
 nadrzędność celów polityki monetarnej
 ograniczanie ciężarów podatkowych
 zmniejszanie długu publicznego

Funkcje finansów publicznych

o charakterze politycznym



ustrojowa

(

budżet jako odzwierciedlenie ustroju społeczno-

politycznego)



demokratyczna

(wpływ społeczeństwa na gromadzenie i wydatkowanie
środków publicznych)