Inżynieria budowy
strategii
Analiza otoczenia
Dr inż. Eugeniusz Neumann
eneumann@wskiz.poznan.pl
2
Zidentyfikowanie
najważniejszych szans i
zagrożeń w otoczeniu
Analiza PEST (SLEPT, PESTER, PRESTCOM)
Analiza trendów
Scenariusze otoczenia
Analiza stakeholders
Analiza gron
Punktowa ocena atrakcyjności sektora
Analiza pięciu sił M.E. Portera
Mapa grup strategicznych
Analiza ETOP
3
Analiza PEST
Kraj: ........................ Branża: ……… Czas: ………
Political Environment (środowisko polityczne)
Szanse:
Zagrożenia:
Economic Environment (środowisko ekonomiczne)
Szanse:
Zagrożenia:
Sociocultural Environment (środowisko społeczno-
kulturowe)
Szanse:
Zagrożenia:
Technological Environment (środowisko technologiczne)
Szanse:
Zagrożenia:
4
Środowisko polityczne
Korupcja
Jakość stanowionego prawa
Uchwalanie oczekiwanych
rozporządzeń
Deklaracje dotyczące podatków
Deklaracje dotyczące gospodarki
5
Analiza SLEPT
Analizie poddawane są
następujące czynniki:
Społeczne (społeczno-kulturowe)
Legislacyjne
Ekonomiczne
Polityczne
Technologiczne
6
Analiza PRESTCOM
Analizie poddaje się następujące grupy
czynników:
Czynniki polityczne (P)
Czynniki regulacyjne (R) – regulacje prawne,
regulacje wewnętrzne
Czynniki ekonomiczne (E)
Czynniki społeczne (S)
Czynniki technologiczne (T)
Czynniki konkurencyjne (C)
Czynniki organizacyjne (O)
Czynniki rynkowe (M)
7
Prognozowanie
gospodarcze
Analiza szeregów czasowych
Metoda średniej ruchomej, średniej o
zróżnicowanych wagach
Metoda Browna, Browna z sygnałem
Trigga, Holta, Wintersa
Metody przyczynowo – skutkowe
Metody heurystyczne
8
Metody scenariuszowe.
Punktowa Analiza
Scenariuszowa
Zidentyfikowanie czynników i procesów w
oparciu o PEST, SLEPT lub PRESTCOM
Ocena poszczególnych procesów pod
względem siły i kierunku wpływu (od -5 do+5)
oraz pod względem prawdopodobieństwa
występowania według trzech wariantów:
tendencja wzrostowa, stabilizacyjna i
spadkowa)
Uporządkowanie trendów według scenariuszy
(scenariusz optymistyczny, pesymistyczny,
niespodziankowy, najbardziej prawdopodobny)
Ustalenie średniej siły wpływu czynników
Wyciągnięcie wniosków
9
Analiza czynników i
trendów - przykład
Czynnik
Trend
Siła wpływu
Prawdopo-
dobieństwo
Sfera ekonomiczna
Poziom inflacji
Wzrost
Stabilizacj
a
spadek
0 [SP]
+1
+2 [SNP, SO]
0,1
0,4
0,5
Poziom
bezrobocia
Wzrost
Stabilizacj
a
spadek
-1 [SP]
+1
+2 [SNP, SO]
0,2
0,3
0,5
Produkt
Krajowy Brutto
Wzrost
Stabilizacj
a
spadek
+4 [SO]
+3 [SNP]
- 1 [SP]
0,4
0,5
0,1
PAS – ranking szans i zagrożeń
10
Czynnik
SNP-SO
SNP-SP
Suma
odchyleń
Ranking
O/T
Poziom
inflacji
2-2=0
2-0=2
0+2=2
O3
Poziom
bezrobocia
2-2=0
2-(-1)=3
0+3=3
O1
Produkt
Krajowy
Brutto
3-4=-1
3-(-1)=4
-1+4=3
O2
11
Analiza znaczenia
stakeholders
Stakeholders: to organizacje i grupy w
otoczeniu firmy, które są w jakiś sposób
uzależnione od jej funkcjonowania i (lub)
które wpływają (mogą wpływać) na nią
Analiza skoncentrowana jest na dwóch
głównych pytaniach:
Kim są organizacyjni stakeholders?
Na ile są ważni z punktu widzenia strategii
organizacji?
12
Macierz relatywnego znaczenia
stakeholders
Producenci
napojów
bezalkoholowy
ch
Producenci
piwa
Wytwórcy
puszek
Agendy
rządu
Producenci
napojów
bezalkoholowyc
h
1
4
1/3
1/4
Producenci
piwa
1/4
1
1/6
1/7
Wytwórcy
puszek
3
6
1
1/2
Agendy rządu
4
7
2
1
SUMA:
8,25
18
3,50
1,89
UDZIAŁ:
26,07 %
56,89 %
11,06 %
5,98 %
13
Analiza gron (clusters)
Grona według M.E. Portera to geograficzne
skupiska wzajemnie powiązanych, zajmujących
się określoną dziedziną przedsiębiorstw
produkujących wyroby finalne lub
świadczących usługi, wyspecjalizowanych
dostawców, jednostek usługowych, instytucji
finansowych, firm działających w pokrewnych
sektorach i związanych z nimi instytucji
konkurujących między sobą, ale także
współpracujących
W skład gron wchodzą: przedsiębiorstwa z
dalszej części łańcucha dostaw, producenci
komplementarnych wyrobów, instytucje
rządowe, agencje normalizacyjne, itp.
14
Punktowa ocena
atrakcyjności sektora
Czynnik
Waga
Ocena
(0-10)
Waga x
ocena
Tempo wzrostu
rynku
0,5
8
4,0
Rentowność
sektora
0,3
5
1,5
Bariery wyjścia
z sektora
0,15
2
0,3
Sezonowość
sprzedaży
0,05
10
0,5
SUMA:
6,3
15
Czynniki określające pozycję
firmy na rynku wg. M.E. Portera
Dostawcy
Potencjalni wchodzący
Konkurenci
w sektorze
Substytuty
Nabywcy
16
Analiza pięciu sił M.E.
Portera
Groźba nowych wejść
waga
Ocena (-5-+5)
w x o
Potrzeby kapitałowe
0,6
+4
+2,4
Koszty zmiany dostawcy przez klientów sektora
0,4
-1
-0.4
Suma:
1
+2,0
Siła przetargowa dostawców
waga
ocena
w x o
Dostępność produktów substytucyjnych
0,7
+3
+2,1
Zróżnicowanie wyrobów i usług
0,3
+2
+0.6
Suma:
1
+2,7
Siła przetargowa nabywców
waga
ocena
w x o
Wolumen zakupu
0,1
-5
-0,5
Zyski nabywców
0,9
-1
-0,9
Suma:
1
-1,4
Stopień rywalizacji między konkurentami
waga
ocena
w x o
Bariery wyjścia
0,4
+5
+2,0
Liczba konkurentów
0,6
+1
+0,6
Suma:
1
+2,6
Groźba pojawienia się substytutów
waga
ocena
w x o
Zyskowność sektorów produkujących substytuty
0,8
-2
-1,6
Różnica cenowa między produktem a substytutem
0,2
-1
-0,2
Suma:
1
-1,8
17
Mapa grup strategicznych
Mapa strategiczna grupuje firmy w sektorze pod
względem wybranych kryteriów
Kryteriami grup strategicznych są:
Szerokość asortymentu
Zakres obsługiwanego rynku
Jakość produktów
Poziom kosztów (lub cen)
Dywersyfikacja produkcji
Wykorzystywane technologie
Sposób dystrybucji
Stopień integracji pionowej lub poziomej
Do sporządzenia mapy wybiera się dwa kluczowe
czynniki silnie różnicujące przedsiębiorstwa