Dyslalia

Dyslalia

Mechanizm generowania wypowiedzi

Mechanizm generowania wypowiedzi

słownej:

słownej:

Etap

Etap

kontroli i realizacji

kontroli i realizacji

wypowiedzi

wypowiedzi

słownej

słownej

Struktury wchodzące w skład poszczególnych pięter

Struktury wchodzące w skład poszczególnych pięter

mowy i ich funkcje:

mowy i ich funkcje:

Dyslalia- III PIĘTRO

Dyslalia- III PIĘTRO



Okolica słuchowa

Okolica słuchowa

(słuchowo- mnestyczna)

(słuchowo- mnestyczna)



Okolica czuciowa

Okolica czuciowa

(skórno- kinestetyczna)

(skórno- kinestetyczna)

Kontrola słuchowa
Wzorce czuciowe głosek
Czucie ułożenia narządów
mowy, tj. analiza i synteza
impulsów czuciowych z
mięśni do kory

(gnozja

kinestetyczno-oralna, kinestezja
artykulacyjna)

Dyslalia to:

Dyslalia to:



Wszystkie

Wszystkie

nieprawidłowości

nieprawidłowości

wymowy wywołane

wymowy wywołane

najrozmaitszymi

najrozmaitszymi

czynnikami

czynnikami



Wada wymowy

Wada wymowy

polegająca na

polegająca na

realizacji fonemów

realizacji fonemów

niezgodnie z normą

niezgodnie z normą

społeczną (L.K)

społeczną (L.K)



Zaburzenie mowy

Zaburzenie mowy

pochodzenia

pochodzenia

korowego, wolniejsze

korowego, wolniejsze

przyswajanie języka

przyswajanie języka

wskutek opóźnionego

wskutek opóźnionego

wykształcenia się

wykształcenia się

pewnych struktur

pewnych struktur

mózgowych

mózgowych

Przebieg procesu nabywania kompetencji

Przebieg procesu nabywania kompetencji

i sprawności językowej jest w dyslalii

i sprawności językowej jest w dyslalii

zaburzony

zaburzony

NORM

NORM

Objawy dyslalii:

Objawy dyslalii:



Deformacje

Deformacje

dźwięków mowy

dźwięków mowy



Substytucje

Substytucje



Elizje

Elizje



Metatezy

Metatezy



Redukcje grup

Redukcje grup

spółgłoskowych

spółgłoskowych



Etc., itp..

Etc., itp..

Przyczyny obwodowe dyslalii:

Przyczyny obwodowe dyslalii:



Wady w budowie aparatu artykulacyjnego

Wady w budowie aparatu artykulacyjnego

.

.

d.anatomiczna ruchowa

d.anatomiczna ruchowa



Nieprawidłowe nawyki ruchowe

Nieprawidłowe nawyki ruchowe

wynikające z nieprawidłowo

wynikające z nieprawidłowo

przebiegających czynności fizjologicznych

przebiegających czynności fizjologicznych

d. funkcjonalna

d. funkcjonalna



Wada w budowie lub uszkodzenie narządu

Wada w budowie lub uszkodzenie narządu

słuchu

słuchu

d. anatomiczna słuchowa

d. anatomiczna słuchowa

(Emiluta- Rozya 1997)

(Emiluta- Rozya 1997)

Przyczyny:

Przyczyny:

1.

1.

Zmiany anatomiczne aparatu

Zmiany anatomiczne aparatu

artykulacyjnego

artykulacyjnego

-

nieprawidłowa budowa języka

nieprawidłowa budowa języka

-

nieprawidłowa budowa podniebienia

nieprawidłowa budowa podniebienia

-

zniekształcenia zgryzu

zniekształcenia zgryzu

-

anomalie zębowe

anomalie zębowe

-

przerost trzeciego migdałka

przerost trzeciego migdałka

-

polipy

polipy

-

skrzywienie przegrody nosowej

skrzywienie przegrody nosowej

-

przerost śluzówki nosa

przerost śluzówki nosa

2. Nieprawidłowe funkcjonowanie

2. Nieprawidłowe funkcjonowanie

narządów mowy:

narządów mowy:

-

niska sprawność języka, warg

niska sprawność języka, warg

-

zakłócona praca mięśni napinających i

zakłócona praca mięśni napinających i

przywodzących wiązadła głosowe

przywodzących wiązadła głosowe

-

trudności koordynacji mięśni napinających i

trudności koordynacji mięśni napinających i

przywodzących wiązadła głosowe

przywodzących wiązadła głosowe

-

nieprawidłowa praca zwierającego pierścienia

nieprawidłowa praca zwierającego pierścienia

gardłowego

gardłowego

-

brak pionizacji języka, tzw. infantylne połykanie

brak pionizacji języka, tzw. infantylne połykanie

3. Nieprawidłowa budowa i

3. Nieprawidłowa budowa i

funkcjonowanie narządu słuchu:

funkcjonowanie narządu słuchu:

a)

a)

zaburzenie analizy i syntezy słuchowej

zaburzenie analizy i syntezy słuchowej

b)

b)

wybiórcze upośledzenie słuchu

wybiórcze upośledzenie słuchu

c)

c)

obniżenie słyszalności (niedosłuch, głuchota)

obniżenie słyszalności (niedosłuch, głuchota)

d)

d)

zaburzenia słuchu fonematycznego

zaburzenia słuchu fonematycznego

4. Warunki niesprzyjające uczeniu się

4. Warunki niesprzyjające uczeniu się

mowy

mowy

5. Nieprawidłowe funkcjonowanie OUN

5. Nieprawidłowe funkcjonowanie OUN

( dyslalia centralna , która występuje w przypadku

( dyslalia centralna , która występuje w przypadku

afazji i dyzartrii)

afazji i dyzartrii)

6. Opóźniony rozwój psychomotoryczny

6. Opóźniony rozwój psychomotoryczny

Klasyfikacje:

Klasyfikacje:

1.

1.

W zależności od poziomu

W zależności od poziomu

uszkodzenia mechanizmu mowy:

uszkodzenia mechanizmu mowy:

a)

a)

ośrodkowa

ośrodkowa

/

/

kora, analizator słuchowy

kora, analizator słuchowy

b)

b)

motoryczna

motoryczna

/droga odśrodkowa

/droga odśrodkowa

c)

c)

sensoryczna

sensoryczna

/ droga wstępująca

/ droga wstępująca

d)

d)

obwodowa

obwodowa

/ n. artyk, a. słuchowy

/ n. artyk, a. słuchowy

2. W zależności od lokalizacji

2. W zależności od lokalizacji

uszkodzenia narządów mowy:

uszkodzenia narządów mowy:

a)

a)

korowa

korowa

b)

b)

podkorowa

podkorowa

c)

c)

obwodowa

obwodowa

:

:

d. anatomiczna ruchowa,

d. anatomiczna ruchowa,

wynikająca z defektów na obwodzie

wynikająca z defektów na obwodzie

3. W zależności od jakości defektu:

3. W zależności od jakości defektu:

a)

a)

czynnościowa

czynnościowa

-

-

wadliwa wymowa przy

wadliwa wymowa przy

braku uszkodzeń organicznych

braku uszkodzeń organicznych

b)

b)

organiczna

organiczna

-

-

uszkodzenia słuchu lub

uszkodzenia słuchu lub

anomalie jamy ustnej i uzębienia

anomalie jamy ustnej i uzębienia

4. W zależności od tego, czy

4. W zależności od tego, czy

zaburzenie artykulacji jest

zaburzenie artykulacji jest

zjawiskiem izolowanym,

zjawiskiem izolowanym,

pierwotnym czy wtórnym,

pierwotnym czy wtórnym,

wywołanym przez inne zaburzenia

wywołanym przez inne zaburzenia

rozwojowe:

rozwojowe:

a)

a)

audiogenna

audiogenna

b)

b)

sprzężona

sprzężona

Wady wymowy:

Wady wymowy:

a)

a)

Sygmatyzm

Sygmatyzm

b)

b)

Rotacyzm

Rotacyzm

c)

c)

Kappacyzm

Kappacyzm

d)

d)

Gammacyzm

Gammacyzm

e)

e)

Lambdacyzm

Lambdacyzm

f)

f)

Betacyzm

Betacyzm

g)

g)

Mowa bezdzwieczna

Mowa bezdzwieczna

h)

h)

Inne odchylenia od normy artykulacyjnej

Inne odchylenia od normy artykulacyjnej

Zadanie:

Zadanie:

1.

1.

Na czym polegają poszczególne

Na czym polegają poszczególne

zaburzenia?

zaburzenia?

2.

2.

Podaj i zaprezentuj najprostsze

Podaj i zaprezentuj najprostsze

(bez przesady proszę) ćwiczenia

(bez przesady proszę) ćwiczenia

usprawniające narządy mowy

usprawniające narządy mowy

ORM

ORM