CHORY

„URAZOWY”

Postępowanie z chorym po

urazie

Dobry ratownik rozpoczyna akcję ratunkową
jeszcze przed przybyciem na miejsce zdarzenia.

Jadąc do zdarzenia – w
karetce:

- załóż rękawiczki
- pomyśl jaki sprzęt
przygotować

Po przybyciu na miejsce:
• Zabezpiecz je tak abyś TY był bezpieczny
• Staraj się zapewnić bezpieczeństwo innym
• Oceń jeszcze raz potrzebny sprzęt
• Oceń rozmiar zdarzenia – czy dacie radę

sami?

• Podchodząc do poszkodowanych zwróć uwagę

na mechanizm i siłę urazu - okoliczności,

zniszczenia, pogoda, świadkowie

Postępowanie z chorym po

urazie

Podchodź do leżącego od strony

nóg.

Przy ocenie świadomości
rozpoczyna się stabilizacja
kręgosłupa szyjnego,
która będzie trwać
do końca akcji ratunkowej!

Postępowanie z chorym po

urazie

• A – airway – drożność dróg

oddechowych

• B – breathing - oddech
• C – circulation - krążenie
• D – dissability – ocena neurologiczna
• E – exposure – ekspozycja - rozebrać

Ocena wstępna

A - airway

• Czy drogi oddechowe są drożne
• Nieprzytomny – zmod. rękoczyn

Esmarcha

• Wymiociny, ślina, krew

Co zrobisz jeśli nagle chory zacznie
wymiotować zachłystując się wymiocinami?

B - breathing

• Czy oddycha?
• Jak oddycha?
• Kolor skóry – sinica?
• Ewentualna wentylacja 12-18/min.
• Tlenoterapia

C - circulation

• Czy jest tętno?
• Porównanie – t. szyjna / t. promieniowa
• Nawrót kapilarny
• Ciśnienie
• Kolor skóry – bladość?
• Ew. monitorowanie zapisu pracy serca
• Ew. leczenie wstrząsu

Wstrząs - definicja

• Stan niewystarczającego

zaopatrzenia tkanek w tlen i
składniki odżywcze

Podział

WSTRZĄS

HIPERDYNAMICZ
NY

HIPODYNAMICZNY

KARDIOGENNY

HIPOWOLEMICZN
Y

WZGLĘDNIE
HIPOWOLEMICZNY

NEUROGENNY

SEPTYCZNY

MECHANICZ
NY

Objawy wstrząsu

krwotocznego

Utrata krwi

Ok.

10%

Ok.

20%

Ok.

30%

> 40%

Wzrost AS

+

++

++

++

Pragnienie

+

++

++

+

Bladość

-

+

++

++

Wydłużenie NK

-

+

++

++

Omdlenia

ortostatyczne

-

+/-

+

++

Spadek CTK

-

-

+

++

Utrata przytomności

-

-

rzadko często

Prawdopobieństwo

NZK

małe

małe

średni

e

duże

Droga podania płynów

• Dożylna
• Doszpikowa

Jak najszybciej podać choremu 1000

ml soli?

Leczenie wstrząsu

krwotocznego

Natychmiastowa podaż płynów:
1. Krystaloidy
2. Koloidy
3. Krew

4.

Środki krwiozastępcze

Chory z objawami wstrząsu

krwotocznego powinien od razu

dostać 20 ml/kg płynów.

Kaniule dożylne

14G 16G

18G

20G 22G

24G

Kaniule dożylne

Dziecięce – „motylki”

Kaniule dożylne

Intravenous injection

Kaniule dożylne

Nr

Kolor

Średn.

Wew.

Średn.

Zew.

Długość

Przepływ

(ml./min.)

14G

Pomarańcz

1.7

2.1

45

270

16G

Szary

1.3

1.7

45

180

17G

Biały

1.1

1.5

45

125

18G

Zielony

0.9

1.3

45

80

20G

Różowy

0.8

1.1

32

54

22G

Niebieski

0.6

0.9

25

33

24G

Żółty

0.5

0.7

19

20

E - exposure

• Rozebrać
• „Rozejrzeć się po okolicy”

D - dissability

• Oceń jeszcze raz świadomość
• AVPU
• GCS

Otwieranie oczu

Odpowiedź słowna

Odpowiedź ruchowa

6-spełnia polecenia

5-adekwatna

5-ruchy celowe

4-spontaniczne

4-splątana ciągła

4-lokalizuje ból

3-na głos

3-splątana, poj.
słowa

3-prężenia zgięciowe

2-na ból

2-niezrozumiałe
dźwięki

2-prężenia
wyprostne

1-brak

1-brak

1-brak

Urazy

• Izolowany – badanie miejscowe
• Wielomiejscowy – szybkie badanie

urazowe

Szybkie badanie urazowe

• Głowa
• Szyja
• Klatka
• Brzuch
• Miednica
• Kończyny dolne
• Kończyny górne + obręcz
• Plecy !!!!!!!!

W całym badaniu wstępnym zwracamy

uwagę na widoczne rany, krwawienie,
zniekształcenia.

Jeżeli występują wykrwawiające krwotoki –

należy założyć opatrunki.

Pozostałe rany, złamania zaopatrujemy z

osobna tylko u chorych w dobrym stanie
ogólnym.

Głowa, szyja

• Wgłobienie kk. pokrywy czaszki

• Zniekształcenie osi kręgosłupa
• Wypełnienie żż. szyjnych
• Położenie tchawicy

DOPIERO PO ZBADANIU SZYI

ZAKŁADAMY KOŁNIERZ SCHANZA!

Klatka piersiowa

• Oglądaj
• Obmacaj
• Osłuchaj

• Opukaj jeśli konieczne

OTWARTA ODMA

OPŁUCNEJ

ZAOPATRYWANIE OTWARTEJ

ODMY

Opatrunek Ashermana - szybko i skutecznie

ZAOPATRYWANIE OTWARTEJ

ODMY

Możesz użyć nieprzepuszczalnego materiału

przyklejonego z trzech stron

ODMA PRĘŻNA

(ZASTAWKOWA)

Nakłucie odmy

II międzyżebrze, linia środkowoobojczykowa, nad 3.
żebrem

Brzuch

• Czy twardy?
• Wytrzewienie?
• Obwód

Miednica

• Cechy niestabilności – dalej nie

badać

• Decyzja o sposobie przełożenia na

deskę

• Myśl o krwawieniu!

Nogi, kk. górne

• O/O + dźwignie
• Ukrwienie/ unerwienie palców
• Nie pomiń obręczy kończyny

górnej

Plecy

• Zniekształcenia/ bolesność w

rzucie kręgosłupa

• Badamy przy przekładaniu lub od

razu na początku przed
obróceniem na wznak

Po zakończeniu badania przekładamy

chorego na deskę ortopedyczną:

- metoda rolowania
- metoda podnoszenia

Dopiero wpięcie głowy w stabilizator

zintegrowany z deską zwalnia nas z

obowiązku stabilizacji kręgosłupa

szyjnego!

Pytania?

C.D.N.

Dziękuję