background image

Wybrane zagadnienia 

Wybrane zagadnienia 

prawa

prawa

background image

Osoba fizyczna – osoba 

Osoba fizyczna – osoba 

prawna

prawna

Osoba fizyczna – jednostka ludzka

Osoba fizyczna – jednostka ludzka

Każdy człowiek bez względu na wiek, płeć, rasę, narodowość, 

Każdy człowiek bez względu na wiek, płeć, rasę, narodowość, 

wyznanie, pochodzenie, tożsamość seksualną, poglądy, stan zdrowia

wyznanie, pochodzenie, tożsamość seksualną, poglądy, stan zdrowia

Od narodzenia – od rozpoczęcia porodu/konieczności wykonania cesarki

Od narodzenia – od rozpoczęcia porodu/konieczności wykonania cesarki

Warunkowo prawa może nabywać nasciturus, pod warunkiem, że 

Warunkowo prawa może nabywać nasciturus, pod warunkiem, że 

urodzi się żywy

urodzi się żywy

Odszkodowanie

Odszkodowanie

Prawa spadkowe

Prawa spadkowe

Reprezentacja przed sądem

Reprezentacja przed sądem

Ale nie ochrona życia jak człowiek – uszkodzenie dziecka 

Ale nie ochrona życia jak człowiek – uszkodzenie dziecka 

poczętego, legalne przypadki aborcji

poczętego, legalne przypadki aborcji

Prawa embrionów in vitro?

Prawa embrionów in vitro?

Do śmierci – stwierdzenie śmierci pnia mózgu

Do śmierci – stwierdzenie śmierci pnia mózgu

Osoba prawna – twór społeczny, któremu ustawa nadaje podmiotowość 

Osoba prawna – twór społeczny, któremu ustawa nadaje podmiotowość 

prawną, np.

prawną, np.

Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego

Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego

Organizacje pozarządowe – stowarzyszenia i fundacje

Organizacje pozarządowe – stowarzyszenia i fundacje

Spółki prawa handlowego – akcyjna i z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółki prawa handlowego – akcyjna i z ograniczoną odpowiedzialnością

Szkoły wyższe

Szkoły wyższe

background image

Identyfikacja osoby

Identyfikacja osoby

Każda osoba fizyczna jest zindywidualizowana:

Każda osoba fizyczna jest zindywidualizowana:

Pesel, 

Pesel, 

Imię i nazwisko

Imię i nazwisko

Data i miejsce urodzenia

Data i miejsce urodzenia

Dane dotyczące imion i nazwisk rodziców

Dane dotyczące imion i nazwisk rodziców

Płeć

Płeć

Dane te wpisywane są do aktu urodzenia – aktu 

Dane te wpisywane są do aktu urodzenia – aktu 

stanu cywilnego

stanu cywilnego

Miejsce zameldowania

Miejsce zameldowania

Dodatkowo wpisywane do ewidencji ludności – w 

Dodatkowo wpisywane do ewidencji ludności – w 

dowodzie osobistym

dowodzie osobistym

Każda osoba prawna jest zindywidualizowana:

Każda osoba prawna jest zindywidualizowana:

Firma = nazwa

Firma = nazwa

Logo 

Logo 

Adres siedziby

Adres siedziby

Nr KRS, NIP, REGON

Nr KRS, NIP, REGON

background image

Zdolność prawna 

Zdolność prawna 

Zdolność prawna – zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków

Zdolność prawna – zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków

Zdolność prawną ma każdy człowiek

Zdolność prawną ma każdy człowiek

Zdolność prawna może być ograniczona z powodu:

Zdolność prawna może być ograniczona z powodu:

Wieku – osoby poniżej 18 lat nie mają prawa do zawarcia 

Wieku – osoby poniżej 18 lat nie mają prawa do zawarcia 

małżeństwa

małżeństwa

Ubezwłasnowolnienia – osobom ubezwłasnowolnionym nie 

Ubezwłasnowolnienia – osobom ubezwłasnowolnionym nie 

przysługuje władza rodzicielska

przysługuje władza rodzicielska

Płci – mężczyźni nie mają prawa do zwolnienia chorobowego z 

Płci – mężczyźni nie mają prawa do zwolnienia chorobowego z 

tytułu ciąży

tytułu ciąży

Skazujący wyrok karny orzekający zakaz praw publicznych – 

Skazujący wyrok karny orzekający zakaz praw publicznych – 

odbiera bierne i czynne prawo wyborcze

odbiera bierne i czynne prawo wyborcze

Zdolność prawną mają osoby prawne

Zdolność prawną mają osoby prawne

Jednak jej zakres nie obejmuje uprawnień i obowiązków związanych 

Jednak jej zakres nie obejmuje uprawnień i obowiązków związanych 

ściśle z jednostką ludzką

ściśle z jednostką ludzką

Nie mają prawa do życia, ochrony zdrowia itp. – ale prawo do 

Nie mają prawa do życia, ochrony zdrowia itp. – ale prawo do 

istnienia – o upadłości orzeka sąd

istnienia – o upadłości orzeka sąd

Nie mają prawa do małżeństwa, władzy rodzicielskiej itp. – ale 

Nie mają prawa do małżeństwa, władzy rodzicielskiej itp. – ale 

prawo do łączenia się czy tworzenia nowych osób prawnych

prawo do łączenia się czy tworzenia nowych osób prawnych

Nie mają praw socjalnych – pewne gwarancje rządowe

Nie mają praw socjalnych – pewne gwarancje rządowe

background image

Zdolność do czynności prawnych

Zdolność do czynności prawnych

Zdolność do czynności prawnych – zdolność do tego, aby za pomocą 

Zdolność do czynności prawnych – zdolność do tego, aby za pomocą 

własnych czynności prawnych nabywać prawa i zaciągać zobowiązania

własnych czynności prawnych nabywać prawa i zaciągać zobowiązania

Zdolność do czynności prawnych osoby fizycznej może być 

Zdolność do czynności prawnych osoby fizycznej może być 

ograniczona z powodu:

ograniczona z powodu:

Wieku

Wieku

Do lat 13 – brak zdolności do czynności prawnych

Do lat 13 – brak zdolności do czynności prawnych

Między 13 a 18 – ograniczona zdolność do czynności 

Między 13 a 18 – ograniczona zdolność do czynności 

prawnych

prawnych

Ubezwłasnowolnienia

Ubezwłasnowolnienia

Całkowite – brak zdolności do czynności prawnych

Całkowite – brak zdolności do czynności prawnych

Częściowe – ograniczona zdolność do czynności prawnych

Częściowe – ograniczona zdolność do czynności prawnych

Zdolność do czynności prawnych osoby prawnej nie może być 

Zdolność do czynności prawnych osoby prawnej nie może być 

ograniczona 

ograniczona 

wykonują je organy wynikające ze statutu, np.:

wykonują je organy wynikające ze statutu, np.:

Minister, Prokuratoria Generalna

Minister, Prokuratoria Generalna

Burmistrz, prezydent miasta, wójt

Burmistrz, prezydent miasta, wójt

Zarząd 

Zarząd 

Rektor

Rektor

Dyrektor szpitala

Dyrektor szpitala

background image

Ubezwłasnowolnienie 

Ubezwłasnowolnienie 

całkowite

całkowite

Ubezwłasnowolnić całkowicie można osobę, która:

Ubezwłasnowolnić całkowicie można osobę, która:

ukończyła 13 lat

ukończyła 13 lat

nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem wskutek:

nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem wskutek:

Choroby psychicznej

Choroby psychicznej

Niedorozwoju umysłowego

Niedorozwoju umysłowego

Innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności 

Innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności 

pijaństwa lub narkomanii

pijaństwa lub narkomanii

Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie jest pozbawiona zdolności 

Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie jest pozbawiona zdolności 

do czynności prawnych

do czynności prawnych

Czynności prawne dokonane przez osobę ubezwłasnowolnioną 

Czynności prawne dokonane przez osobę ubezwłasnowolnioną 

całkowicie są nieważne

całkowicie są nieważne

Jednakże jeśli zawarła ona umowę należącą do umów powszechnie 

Jednakże jeśli zawarła ona umowę należącą do umów powszechnie 

zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, 

zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, 

umowa taka staje się ważna z chwilą jej wykonania, chyba że 

umowa taka staje się ważna z chwilą jej wykonania, chyba że 

pociąga za sobą rażące pokrzywdzenie osoby ubezwłasnowolnionej 

pociąga za sobą rażące pokrzywdzenie osoby ubezwłasnowolnionej 

całkowicie

całkowicie

Ustanawia się dla niej opiekuna, chyba że pozostaje ona jeszcze 

Ustanawia się dla niej opiekuna, chyba że pozostaje ona jeszcze 

pod władzą rodzicielską

pod władzą rodzicielską

Opiekun reprezentuje osobę ubezwłasnowolnioną, podejmuje 

Opiekun reprezentuje osobę ubezwłasnowolnioną, podejmuje 

decyzje za nią, w jej imieniu, czasami konieczna jest zgoda sądu 

decyzje za nią, w jej imieniu, czasami konieczna jest zgoda sądu 

opiekuńczego, zdanie osoby ubezwłasnowolnionej brane jest pod 

opiekuńczego, zdanie osoby ubezwłasnowolnionej brane jest pod 

uwagę w zasadzie jedynie w sytuacjach dotyczących jej leczenia

uwagę w zasadzie jedynie w sytuacjach dotyczących jej leczenia

Opiekun może samodzielnie decydować w zasadzie wyłącznie w 

Opiekun może samodzielnie decydować w zasadzie wyłącznie w 

sprawach zwykłego zarządu majątkiem ubezwłasnowolnionego 

sprawach zwykłego zarządu majątkiem ubezwłasnowolnionego 

całkowicie, do ważniejszych spraw konieczna jest zgoda sądu

całkowicie, do ważniejszych spraw konieczna jest zgoda sądu

background image

Ubezwłasnowolnienie 

Ubezwłasnowolnienie 

częściowe

częściowe

Ubezwłasnowolnić częściowo można:

Ubezwłasnowolnić częściowo można:

Osobę, która ukończyła 18 lat,

Osobę, która ukończyła 18 lat,

Jeśli jej stan nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia 

Jeśli jej stan nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia 

całkowitego, ale potrzebuje pomocy do prowadzenia 

całkowitego, ale potrzebuje pomocy do prowadzenia 

spraw wskutek:

spraw wskutek:

Choroby psychicznej

Choroby psychicznej

Niedorozwoju umysłowego

Niedorozwoju umysłowego

Innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w 

Innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w 

szczególności pijaństwa lub narkomanii

szczególności pijaństwa lub narkomanii

Osoba ubezwłasnowolniona częściowo ma ograniczoną 

Osoba ubezwłasnowolniona częściowo ma ograniczoną 

zdolność do czynności prawnych 

zdolność do czynności prawnych 

Ustanawia się dla niej kuratora

Ustanawia się dla niej kuratora

Do ważności czynności prawnej podejmowanej przez 

Do ważności czynności prawnej podejmowanej przez 

osobę ubezwłasnowolnioną częściowo, którą zaciąga ona 

osobę ubezwłasnowolnioną częściowo, którą zaciąga ona 

zobowiązania lub rozporządza swoim prawem, wymagana 

zobowiązania lub rozporządza swoim prawem, wymagana 

jest w zasadzie zgoda kuratora

jest w zasadzie zgoda kuratora

background image

Ubezwłasnowolnienie 

Ubezwłasnowolnienie 

częściowe

częściowe

Ważność umowy, która została zawarta bez uprzedniego 

Ważność umowy, która została zawarta bez uprzedniego 

wyrażenia zgody przez kuratora, zależy od jej potwierdzenia 

wyrażenia zgody przez kuratora, zależy od jej potwierdzenia 

przez niego – druga strona umowy może wyznaczyć kuratorowi 

przez niego – druga strona umowy może wyznaczyć kuratorowi 

termin, w którym ma wyrazić swoje zdania, jeśli termin upłynie 

termin, w którym ma wyrazić swoje zdania, jeśli termin upłynie 

bez zajęcia stanowiska przez kuratora, umowa przestaje wiązać

bez zajęcia stanowiska przez kuratora, umowa przestaje wiązać

Jeśli osoba ubezwłasnowolniona częściowo dokona jednostronnej 

Jeśli osoba ubezwłasnowolniona częściowo dokona jednostronnej 

czynności prawnej bez zgody kuratora, czynność ta jest nieważna

czynności prawnej bez zgody kuratora, czynność ta jest nieważna

Osoba częściowo ubezwłasnowolniona może bez zgody kuratora:

Osoba częściowo ubezwłasnowolniona może bez zgody kuratora:

Zawierać umowy w drobnych bieżących sprawach życia 

Zawierać umowy w drobnych bieżących sprawach życia 

codziennego

codziennego

Nawiązywać stosunek pracy i dysponować własnym 

Nawiązywać stosunek pracy i dysponować własnym 

zarobkiem

zarobkiem

Dysponować przedmiotami oddanymi do użytkowania

Dysponować przedmiotami oddanymi do użytkowania

Podejmować decyzje co do własnego leczenia, jeśli zabieg nie 

Podejmować decyzje co do własnego leczenia, jeśli zabieg nie 

niesie ryzyka dla życia lub zdrowia

niesie ryzyka dla życia lub zdrowia

Kurator nie może sam decydować za osobę ubezwłasnowolnioną 

Kurator nie może sam decydować za osobę ubezwłasnowolnioną 

częściowo, sąd może orzec surowsze warunki – gdzie wymagana 

częściowo, sąd może orzec surowsze warunki – gdzie wymagana 

jest zgoda sądu (także w zakresie samodzielnego decydowania 

jest zgoda sądu (także w zakresie samodzielnego decydowania 

osoby ubezwłasnowolnionej częściowo)

osoby ubezwłasnowolnionej częściowo)

background image

Inne skutki 

Inne skutki 

ubezwłasnowolnienia

ubezwłasnowolnienia

Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może zawrzeć związku 

Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może zawrzeć związku 

małżeńskiego, a jeśli to zrobiła, nie informując o 

małżeńskiego, a jeśli to zrobiła, nie informując o 

ubezwłasnowolnieniu, każdy z małżonków może żądać 

ubezwłasnowolnieniu, każdy z małżonków może żądać 

unieważnienia małżeństwa, chyba że ubezwłasnowolnienie zostało 

unieważnienia małżeństwa, chyba że ubezwłasnowolnienie zostało 

uchylone

uchylone

Nie może zawrzeć małżeństwa osoba dotknięta chorobą psychiczną 

Nie może zawrzeć małżeństwa osoba dotknięta chorobą psychiczną 

lub niedorozwojem umysłowym

lub niedorozwojem umysłowym

Jeśli jednak stan zdrowia i umysłu tej osoby nie zagraża 

Jeśli jednak stan zdrowia i umysłu tej osoby nie zagraża 

małżeństwu ani zdrowiu przyszłego potomstwa, sąd może 

małżeństwu ani zdrowiu przyszłego potomstwa, sąd może 

zezwolić na zawarcie małżeństwa

zezwolić na zawarcie małżeństwa

Unieważnienia małżeństwa z powodu choroby psychicznej lub 

Unieważnienia małżeństwa z powodu choroby psychicznej lub 

niedorozwoju umysłowego może żądać każdy z małżonków, 

niedorozwoju umysłowego może żądać każdy z małżonków, 

chyba że choroba ustała

chyba że choroba ustała

Gdy nie zachowano formy sądowej

Gdy nie zachowano formy sądowej

Gdy strona nie wiedziała o chorobie

Gdy strona nie wiedziała o chorobie

Ubezwłasnowolnienie w czasie małżeństwa powoduje ustanie 

Ubezwłasnowolnienie w czasie małżeństwa powoduje ustanie 

wspólności majątkowej małżeńskiej

wspólności majątkowej małżeńskiej

Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może uznać dziecka, do 

Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może uznać dziecka, do 

uznania dziecka przez osobę ubezwłasnowolnioną częściowo 

uznania dziecka przez osobę ubezwłasnowolnioną częściowo 

potrzebna jest zgoda kuratora

potrzebna jest zgoda kuratora

Osoba ubezwłasnowolniona nie może sprawować władzy rodzicielskiej, 

Osoba ubezwłasnowolniona nie może sprawować władzy rodzicielskiej, 

być opiekunem, adoptować dziecka

być opiekunem, adoptować dziecka

Osoba ubezwłasnowolniona nie może sporządzić testamentu, a 

Osoba ubezwłasnowolniona nie może sporządzić testamentu, a 

dziedziczy zawsze z dobrodziejstwem inwentarza

dziedziczy zawsze z dobrodziejstwem inwentarza

background image

Procedura 

Procedura 

ubezwłasnowolnienia

ubezwłasnowolnienia

Orzeczenie o ubezwłasnowolnieniu podejmuje sąd okręgowy 

Orzeczenie o ubezwłasnowolnieniu podejmuje sąd okręgowy 

wydział cywilny w składzie trzech sędziów zawodowych, miejsca 

wydział cywilny w składzie trzech sędziów zawodowych, miejsca 

zamieszkania osoby, której wniosek dotycz

zamieszkania osoby, której wniosek dotycz

Wniosek o ubezwłasnowolnienie mogą złożyć jedynie:

Wniosek o ubezwłasnowolnienie mogą złożyć jedynie:

Małżonek osoby, która ma być ubezwłasnowolniona

Małżonek osoby, która ma być ubezwłasnowolniona

Krewni w linii prostej

Krewni w linii prostej

Rodzeństwo

Rodzeństwo

Przedstawiciel ustawowy

Przedstawiciel ustawowy

Prokurator

Prokurator

Osoba, która ma zostać ubezwłasnowolniona, nie może składać 

Osoba, która ma zostać ubezwłasnowolniona, nie może składać 

wniosku o ubezwłasnowolnienie siebie

wniosku o ubezwłasnowolnienie siebie

Jeśli osoba ma przedstawiciela ustawowego, tylko on i 

Jeśli osoba ma przedstawiciela ustawowego, tylko on i 

prokurator mogą wnosić o ubezwłasnowolnienie

prokurator mogą wnosić o ubezwłasnowolnienie

Uczestnikami postępowania są:

Uczestnikami postępowania są:

Osoba, której wniosek dotyczy

Osoba, której wniosek dotyczy

Jej małżonek

Jej małżonek

Jej przedstawiciel ustawowy

Jej przedstawiciel ustawowy

Prokurator

Prokurator

Organizacje pozarządowe, do których zadań statutowych należy 

Organizacje pozarządowe, do których zadań statutowych należy 

ochrona praw osób niepełnosprawnych, udzielanie pomocy 

ochrona praw osób niepełnosprawnych, udzielanie pomocy 

osobom niepełnosprawnym lub ochrona praw człowieka, mogą 

osobom niepełnosprawnym lub ochrona praw człowieka, mogą 

wstąpić do postępowania w każdym jego stadium

wstąpić do postępowania w każdym jego stadium

background image

Procedura 

Procedura 

ubezwłasnowolnienia

ubezwłasnowolnienia

Wnioskować o ubezwłasnowolnienie można tylko dla dobra tej osoby, 

Wnioskować o ubezwłasnowolnienie można tylko dla dobra tej osoby, 

jeśli sąd stwierdzi, że wniosek był nadużyciem i nie miał na celu 

jeśli sąd stwierdzi, że wniosek był nadużyciem i nie miał na celu 

służenia osobie, która miała zostać ubezwłasnowolniona, wniosek 

służenia osobie, która miała zostać ubezwłasnowolniona, wniosek 

oddala, a wnioskodawcę może ukarać grzywną do 1000 zł

oddala, a wnioskodawcę może ukarać grzywną do 1000 zł

Do wniosku o ubezwłasnowolnienie należy dołączyć:

Do wniosku o ubezwłasnowolnienie należy dołączyć:

1.

1.

świadectwo lekarza psychiatry o stanie psychicznym tej osoby – 

świadectwo lekarza psychiatry o stanie psychicznym tej osoby – 

jeśli przyczyną ubezwłasnowolnienia ma być choroba psychiczna

jeśli przyczyną ubezwłasnowolnienia ma być choroba psychiczna

2.

2.

Opinię psychologa – jeśli przyczyną ubezwłasnowolnienia ma być 

Opinię psychologa – jeśli przyczyną ubezwłasnowolnienia ma być 

niepełnosprawność intelektualna

niepełnosprawność intelektualna

3.

3.

Zaświadczenie z poradni uzależnień – jeśli przyczyną 

Zaświadczenie z poradni uzależnień – jeśli przyczyną 

ubezwłasnowolnienia ma być narkomania lub alkoholizm

ubezwłasnowolnienia ma być narkomania lub alkoholizm

Osobę, której wniosek dotyczy, sąd musi 

Osobę, której wniosek dotyczy, sąd musi 

zawsze

zawsze

 wysłuchać 

 wysłuchać 

niezwłocznie po wszczęciu postępowania w obecności psychologa i 

niezwłocznie po wszczęciu postępowania w obecności psychologa i 

lekarza psychiatry/neurologa

lekarza psychiatry/neurologa

Wysłuchanie może się odbyć w sądzie – osobę można wyjątkowo 

Wysłuchanie może się odbyć w sądzie – osobę można wyjątkowo 

przymusowo sprowadzić do sądu (na postanowienie to służy 

przymusowo sprowadzić do sądu (na postanowienie to służy 

zażalenie), albo w miejscu jej pobytu przez wyznaczonego sędziego

zażalenie), albo w miejscu jej pobytu przez wyznaczonego sędziego

Jeśli z osobą nie można było się porozumieć, jest to zaznaczane w 

Jeśli z osobą nie można było się porozumieć, jest to zaznaczane w 

protokole po wysłuchaniu psychologa i lekarza

protokole po wysłuchaniu psychologa i lekarza

background image

Doradca tymczasowy

Doradca tymczasowy

Sąd może ustanowić – z urzędu lub na wniosek - dla dorosłej osoby, której 

Sąd może ustanowić – z urzędu lub na wniosek - dla dorosłej osoby, której 

dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, na czas trwania 

dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, na czas trwania 

postępowania doradcę tymczasowego, jeśli przemawiają za tym 

postępowania doradcę tymczasowego, jeśli przemawiają za tym 

interesy tej osoby.

interesy tej osoby.

Przed ustanowieniem doradcy trzeba wysłuchać osobę, której dotyczy 

Przed ustanowieniem doradcy trzeba wysłuchać osobę, której dotyczy 

wniosek o ubezwłasnowolnienie.

wniosek o ubezwłasnowolnienie.

Takim doradcą tymczasowym ustanawia się przede wszystkim małżonka, 

Takim doradcą tymczasowym ustanawia się przede wszystkim małżonka, 

krewnego lub inną osobę bliską, jeśli nie sprzeciwia się temu interes 

krewnego lub inną osobę bliską, jeśli nie sprzeciwia się temu interes 

osoby, dla której ma on być ustanowiony. Sąd może zwrócić się do 

osoby, dla której ma on być ustanowiony. Sąd może zwrócić się do 

organizacji działającej na rzecz osób niepełnosprawnych o wskazanie 

organizacji działającej na rzecz osób niepełnosprawnych o wskazanie 

osoby, która powinna zostać doradcą tymczasowym. 

osoby, która powinna zostać doradcą tymczasowym. 

W wypadku ustanowienia doradcy tymczasowego osoba ma ograniczoną 

W wypadku ustanowienia doradcy tymczasowego osoba ma ograniczoną 

zdolność do czynności prawnych, a doradca uprawnienia kuratora.

zdolność do czynności prawnych, a doradca uprawnienia kuratora.

Postanowienie o ustanowieniu doradcy jest skuteczne od momentu 

Postanowienie o ustanowieniu doradcy jest skuteczne od momentu 

doręczenia go osobie, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie.

doręczenia go osobie, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie.

Doradca traci swoje uprawnienia, gdy orzeczono o 

Doradca traci swoje uprawnienia, gdy orzeczono o 

nieubezwłasnowalnianiu osoby albo w momencie ustanowienia dla 

nieubezwłasnowalnianiu osoby albo w momencie ustanowienia dla 

ubezwłasnowolnionego przedstawiciela ustawowego.

ubezwłasnowolnionego przedstawiciela ustawowego.

background image

Procedura 

Procedura 

ubezwłasnowolnienia

ubezwłasnowolnienia

W postępowaniu osoba, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, musi być 

W postępowaniu osoba, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, musi być 

zbadana przez biegłego lekarza – psychiatrę lub neurologa oraz psychologa. 

zbadana przez biegłego lekarza – psychiatrę lub neurologa oraz psychologa. 

Opinia, oprócz oceny stanu zdrowia psychicznego, powinna zawierać 

Opinia, oprócz oceny stanu zdrowia psychicznego, powinna zawierać 

umotywowaną ocenę zakresu jej zdolności do samodzielnego kierowania swoim 

umotywowaną ocenę zakresu jej zdolności do samodzielnego kierowania swoim 

postępowaniem i prowadzenia swoich spraw.

postępowaniem i prowadzenia swoich spraw.

Na wniosek dwóch lekarzy – zostać poddana pod obserwację na okres 6 tygodni, 

Na wniosek dwóch lekarzy – zostać poddana pod obserwację na okres 6 tygodni, 

który można przedłużyć do 3 m-cy (postanowienie podlega zażaleniu).

który można przedłużyć do 3 m-cy (postanowienie podlega zażaleniu).

Sąd może zdecydować, że osoba, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, 

Sąd może zdecydować, że osoba, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, 

nie będzie faktycznie brać udziału w postępowaniu (nie będzie wzywana na 

nie będzie faktycznie brać udziału w postępowaniu (nie będzie wzywana na 

rozprawy, słuchana z wyjątkiem pierwszego przesłuchania, ani informowana o 

rozprawy, słuchana z wyjątkiem pierwszego przesłuchania, ani informowana o 

innych czynnościach), jeśli sąd uzna to, ze względu na jej stan zdrowia – 

innych czynnościach), jeśli sąd uzna to, ze względu na jej stan zdrowia – 

stwierdzony przez biegłego lekarza psychiatrę/neurologa oraz psychologa po 

stwierdzony przez biegłego lekarza psychiatrę/neurologa oraz psychologa po 

przeprowadzonym badaniu – za niecelowe. Wtedy ustanawia się dla niej 

przeprowadzonym badaniu – za niecelowe. Wtedy ustanawia się dla niej 

kuratora na czas trwania postępowania.

kuratora na czas trwania postępowania.

Ubezwłasnowolniony jest uprawniony do zaskarżenia orzeczenia o 

Ubezwłasnowolniony jest uprawniony do zaskarżenia orzeczenia o 

ubezwłasnowolnieniu (a także innych w czasie rozprawy), nawet jeśli ma 

ubezwłasnowolnieniu (a także innych w czasie rozprawy), nawet jeśli ma 

doradcę tymczasowego.

doradcę tymczasowego.

W orzeczeniu końcowym sąd stwierdza, czy ubezwłasnowolnienie jest częściowe, 

W orzeczeniu końcowym sąd stwierdza, czy ubezwłasnowolnienie jest częściowe, 

czy całkowite.

czy całkowite.

Po orzeczeniu ubezwłasnowolnienia sąd okręgowy przekazuje sprawę sądowi 

Po orzeczeniu ubezwłasnowolnienia sąd okręgowy przekazuje sprawę sądowi 

rejonowemu, wydziałowi opiekuńczemu, celem powołania opiekuna albo 

rejonowemu, wydziałowi opiekuńczemu, celem powołania opiekuna albo 

kuratora.

kuratora.

Sąd może uchylić ubezwłasnowolnienie lub zmienić je z częściowego na całkowite i 

Sąd może uchylić ubezwłasnowolnienie lub zmienić je z częściowego na całkowite i 

odwrotnie, gdy zajdą ku temu przyczyny. Może podjąć decyzję także z urzędu. O 

odwrotnie, gdy zajdą ku temu przyczyny. Może podjąć decyzję także z urzędu. O 

uchylenie albo zmianę może wnioskować ubezwłasnowolniony.

uchylenie albo zmianę może wnioskować ubezwłasnowolniony.


Document Outline