EKONOMICZNE FUNKCJE TURYSTYKI

Turystyka spełnia wielorakie funkcje z punktu widzenia całego
państwa, jak i konkretnych jego regionów, czy miejscowości
recepcyjnych.

Nie należy pojmować gospodarczych skutków turystyki z państwem
czy regionem recepcyjnym.

Pełna analiza funkcji gospodarczych turystyki powinna obejmować
pozytywne i negatywne skutki tego zjawiska.

Rozłożenie konsumpcji turystycznej w czasie (i przestrzeni), od
momentu decyzji o wyjeździe do faktycznego korzystania z nabytego
produktu w miejscu czasowego pobytu, pozwala na wyodrębnienie
wyraźnych jej etapów (formuła 4P):

PRZYGOTOWANIE -> PODRÓŻ (tam) -> POBYT -> PODRÓŻ (z powrotem)

Etap I (przygotowanie) występuje w miejscu stałego zamieszkania
potencjalnego turysty.

Ekonomiczne skutki wyjazdów turystycznych mogą wykorzystywane
dla pobudzenia gospodarczego również w regionach wysyłających.

Etapy II (podróż – tam) i IV (podróż – z powrotem) wiążą się z
funkcjami gospodarczymi rozwoju transportu.

Dopiero etap III może być utożsamiany z tradycyjnie pojmowanymi
pozytywnymi funkcjami rozwoju turystyki w regionach recepcyjnych.

Rozszerzając formułę 4P o podsumowanie, otrzymano by formułę 5P.

Podsumowanie – to ocena wyjazdu turystycznego i podjęcie decyzji
co do utrwalenia konsumpcji turystycznej czy też rezygnacji z niej
(zawiedzione oczekiwania) w okresach następnych.

I. PRZYGOTOWANIE -> II. PODRÓŻ -> III. POBYT -> IV. PODRÓŻ ->

V. PODSUMOWANIE

EKONOMICZNE ZNACZENIE TURYSTYKI W MIEJSCU

STAŁEGO ZAMIESZKANIA

Wiąże się ono z dwoma etapami konsumpcji turystycznej
(przygotowanie, podsumowanie).

Planowane podróże turystyczne wywierają istotne skutki co do
zachowań potencjalnego turysty w miejscu stałego zamieszkania. Do
najważniejszych z nich należą:

1. Zmiany w strukturze dotychczas ukształtowanej konsumpcji

wynikające z planowanej podróży, w celu wygospodarowania
niezbędnych

środków

pieniężnych

bądź

uruchomienia

oszczędności (rezerw), czy podjęcie dodatkowej pracy.

2. Wystąpienie nowego popytu na wszelkie artykuły związane z

planowaną podróżą (sprzęt turystyczny, artykuły związane z
podróżą itp.).

3. Pobudzenie

inwestycji

lub

zwiększenie

produkcji

wyżej

wymienionych

artykułów

ze

wszelkimi

tego

skutkami

ekonomicznymi (wzrost zatrudnienia, podatki itd.).

4. Powstawanie instytucji ułatwiających podróżowanie (wzrost

zatrudnienia, nowe zawody).

5. Odciążenie lokalnej bazy turystycznej (noclegowa, żywieniowa), co

umożliwia

zaniechanie

kapitałochłonnych

inwestycji

lub

koncentrację na recepcji przyjeżdżających turystów w ramach już
istniejącej bazy.

6. Ewentualne wzbogacanie rynku poprzez przywóz towarów z

miejsca czasowego pobytu.

7. Odpływ środków pieniężnych przeznaczonych na zakup produktu

turystycznego w miejscu czasowego pobytu.

Wyżej wymienione prawidłowości gospodarcze, związane z popytem
turystycznym w regionach wysyłających, mogą i powinny wystąpić,
ale nie muszą.

Wtedy to wyjazdy będą kojarzyć się tylko z odpływem środków
pieniężnych czyli zjawiskiem per saldo negatywnym.

EKONOMICZNE FUNKCJE PODRÓŻY TURYSTYCZNYCH

(TRANSPORT)

Region wysyłający może również, w przypadku istniejącego popytu na
wyjazdy

turystyczne,

wykorzystać

do

pobudzenia

wzrostu

gospodarczego transport.

I tu wystąpiłyby następujące, najważniejsze zjawiska:

1. Wzrost zatrudnienia przy rozbudowie infrastruktury transportowej.

2. Wzrost zatrudnienia w związku z obsługą podróżnych.

3. Uzyskiwanie

wpływów

w

wyniku

świadczonych

usług

transportowych.

4. Pobudzenie wzrostu gospodarczego innych sektorów w związku z

rozwojem infrastruktury transportowej dla potrzeb turystów.

EKONOMICZNE ZNACZENIE TURYSTYKI W MIEJSCU

CZASOWEGO POBYTU

Z przyjazdami turystów wiążą się transfery środków pieniężnych z
regionów czy państw wysyłających.

Na drugim niejako miejscu, wymienia się aktywizację zawodową
lokalnych społeczności.

Aktywizacja wyraża się dwojako:

• poprzez wzrost zatrudnienia,

• przez dywersyfikację zawodową (powstawanie nowych zawodów).

W dużym stopniu usługowy charakter produktu turystycznego
sprawia, że relatywnie niewielkie są możliwości substytucji pracy
żywej przez uprzedmiotowioną.

Nowe miejsca pracy powstają nie tylko w sektorze turystycznym, lecz
także w wielu sektorach pozaturystycznych takich jak budownictwo,
rolnictwo, handel.

Przyjazdy turystów są czynnikiem pobudzającym szeroko rozumiany
popyt w regionach recepcyjnych.

Ten zaś stymuluje rozwój podaży (produkcji).

Uruchamia to cały mechanizm pobudzania wzrostu gospodarczego.

Świadczenie produktu turystycznego na ogół prowadzi do wzrostu
dochodów miejscowej ludności co również pobudza popyt i produkcję.

Recepcja ruchu turystycznego prowadzi też do wzrostu dochodów
lokalnego budżetu, co wiąże się przede wszystkim z systemem
podatkowym.

Pozytywne oddziaływanie turystyki warunkowane jest udziałem
lokalnego (rejonów recepcyjnych) kapitału w tworzeniu i świadczeniu
produktu turystycznego.

Gwarantuje to, że środki pieniężne pozostaną w regionie recepcyjnym
i uruchomią mechanizmy pobudzenia gospodarczego.

W

przeciwnym

wypadku

korzyści

ekonomiczne

regionów

recepcyjnych będą dużo mniejsze i może to nawet doprowadzić do
uzależnienia regionów przyjmujących od zewnętrznego kapitału.

Do uzależnienia regiony recepcyjnego od kapitału zewnętrznego
może dojść z dwóch powodów.

Po pierwsze, wynika to z faktu, że regiony recepcyjne są często
słabiej rozwinięte gospodarczo niż wysyłające.

Po drugie, może to wynikać z błędów w polityce gospodarczej
regionu recepcyjnego. Z niedoceniania ekonomicznego znaczenia
turystyki bądź opieszałego działania.

Turystyka może być czynnikiem umożliwiającym redystrybucję
dochodów, co pozwala na wykorzystywanie jej w celu aktywizacji
regionów mniej rozwiniętych gospodarczo.

Recepcja turystów zagranicznych prowadzi do przejmowania
dochodów uzyskiwanych w innych państwach.

Rozwój turystyki recepcyjnej przyczynia się do promocji
gospodarczej regionów czy państw recepcyjnych.

Ruch turystyczny może się okazać niekorzystny i to w każdym z
wymienionych etapów.

Należy zwrócić uwagę na najważniejsze zagrożenia, jakie mogą
pojawić się w regionie recepcyjnym.

Największym zagrożeniem jest wystąpienie presji inflacyjnej.

Dojdzie do tego wtedy, kiedy silny wzrost sezonowego popytu nie
napotka

odpowiedniej

podaży,

kiedy

gospodarka

regionu

recepcyjnego jest mało elastyczna.

Może to nawet spowodować konieczność importu wielu artykułów
spoza regionu czy państwa bowiem ich lokalna podaż staje się
niewystarczająca nawet dla stałych mieszkańców.

Drugie zagrożenie wiąże się z zatrudnieniem i wystąpi wtedy, kiedy
w regionie recepcyjnym istnieje bariera siły roboczej.

Bariera ta może być rozumiana dwojako:

• ilościowo,

• jakościowo.

Bariera jakościowa może wiązać się z dwoma przypadkami.

Po

pierwsze,

może

być

wynikiem

braku

odpowiednio

wykwalifikowanych kadr bądź niektórych ich grup.

Po drugie, bariera jakościowa może wiązać się z poziomem płac i
wystąpi w regionach recepcyjnych, które charakteryzują się wysokim
współczynnikiem rozwoju gospodarczego.
Gros miejsc pracy w sektorze turystycznym to miejsca nie
wymagające wysokich kwalifikacji, a zatem relatywnie nisko
opłacane.

Trzecim potencjalnym, negatywnym czynnikiem ekonomicznym jest
konieczność ponoszenia przez budżet obszaru recepcyjnego kosztów
związanych z koniecznością rozbudowy infrastruktury i jej bieżącej
obsługi.