Badania psychologiczne w

Badania psychologiczne w

internecie

internecie

badania postaw

badania postaw

Troszeczkę historii...

Troszeczkę historii...



1946: pierwszy komputer ENIAC



W latach 70-tych wykorzystanie komputera w badaniach

psychologicznych znacznie zmieniło obraz psychologii

eksperymentalnej.



Podstawowe korzyści wykorzystania komputera w badaniach:



Redukcja czynników zakłócających w badaniach np. potrzeby

akceptacji osób badanych, wpływu eksperymentatora,

pomijania odpowiedzi.



Możliwość standaryzowanej i kontrolowanej prezentacji bodźców



Szybkość uzyskiwania danych gotowych do analizy



Łatwość zarządzania danymi



Zmniejszenie kosztów badania np. pominięcie kosztów

transkrypcji.



Możliwość dokładnego pomiaru czasów reakcji



W latach 90-tych kolejna rewolucja w badaniach

psychologicznych?

Początki badań psychologicznych on-

Początki badań psychologicznych on-

line

line



29 października 1969: pierwsza próba przesyłu danych

przez sieć ARPANET. Umowna data narodzin Internetu.



Początek lat 90-tych narodziny w Europie (CERN) World

Wide Web.



W 1992 powstaje pierwsza przeglądarka internetowa

Mosaic



Badania psychologiczne w internecie narodziły się już w

1995 roku.



Jednym z pierwszych eksperymentów prowadzonych on-line było

badanie nad słuchową percepcją przeprowadzone przez Normę

Welch (projekt University of Montreal, Kanada i Technical

University, Niemcy)



Maj, 1995: Trzy badania nad rozpoznawaniem muzyki, Andreas

Weigend (Colorado University, USA)



Badania nad determinantami atrakcyjności kobiet, Krantz, Ballard

i Scher – pierwszy eksperyment on-line, którego wyniki zostały

opublikowane w piśmie naukowym.

Internet dla psychologa

Internet dla psychologa



Źródło informacji



Banki informacji o psychologii:



Strony czasopism, artykuły on-line



Gotowe zbiory danych



Biblioteki on-line



Możliwości kariery.



Usługi psychologiczne on-line np. doradztwo

personalne, grupy wsparcia, terapia przez e-mail.



Badania społeczne i psychologiczne



Badania internetu i internautów np. określenie populacji

korzystającej z Internetu, sieci społeczne w Computer

Mediated Communication



Medium badawcze dla badania postaw, zachowań i cech:



Interaktywne materiały edukacyjne: repliki znanych efektów

psychologicznych np.

http://www.olemis.edu/psychexps



Badania zaprojektowane do przeprowadzenia w sieci.

Zagadnienia

Zagadnienia



Czy badania psychologiczne w internecie są
możliwe do realizacji?



Jeżeli tak, to jakiego rodzaju badania są uzasadnione
do tego, aby przeprowadzań je przez internet?



Jeżeli tak, to co psycholog może badać poprzez
internet?



Czy badania psychologiczne w internecie mogą
spełnić standardy metodologiczne badań
społecznych?



Jakie są zalety i wady badań psychologicznych
przeprowadzanych przez internet?

Badania psychologiczne w internecie

Badania psychologiczne w internecie

Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne (APS)

rejestruje na swoich stronach www badania

psychologiczne przeprowadzane on-line:



W 1996 roku mniej niż 10 badań psychologicznych

on-line.



W 1998 roku ponad 50 badań.



W 1999 roku około 65 badań:



24 psychologia społeczna



13 psychologia poznawcza



8 percepcja



5 psychologia zdrowia



4 psychologia rozwojowa



3 psychologia kliniczna



2 neuropsychologia



2 psychologia emocji



1 psychologia ogólna.



Obecnie

Obecne badania psychologiczne w

Obecne badania psychologiczne w

internecie

internecie



Obecnie prowadzi się on-line badania we wszystkich

schematach badawczych.



Głównie prowadzi się badania kwestionariuszowe

(przeniesienie kwestionariuszy papier-ołówek do internetu),

ale coraz częstsze są eksperymenty.



Przykładowe tematyki obecnie prowadzonych badań

psychologicznych on-line:



Badania osobowości,



Badania percepcji,



Badania postaw,



Badania podejmowania decyzji,



Badania pamięci,



Badania różnic indywidualnych,



Badania różnic kulturowych,



Badania determinantów atrakcyjności, etc.



Widać w tych badaniach nie tylko szeroki zakres tematyki

badań, ale również szeroki zakres zmiennych branych pod

uwagę.

Adresy przykładowych laboratoriów

Adresy przykładowych laboratoriów

lub

lub

badań

badań

psychologicznych on-line

psychologicznych on-line



Implicit Association Test, URL

https://implicit.harvard.edu/implicit/



Internet Psychology Lab

http://www.ipsych.com/



Psychological Research on the Net page of the American

Psychological Society,

http://psych.hanover.edu/research/exponnet.html



PsychExps, URL

http://www.olemiss.edu/PsychExps/



Ulf-Dietrich Reips' Web Experimental Psychology Lab in Zurich

(moved from Tuebingen), URL

http://www.psych.unizh.ch/genpsy/Ulf/Lab/WebExpPsyLab.html



Social Psychology Network

http://www.socialpsychology.org/expts.htm



Decision Research Center, URL

http://psych.fullerton.edu/mbirnbaum/dec.htm

/

desicion



Jonathan Baron's questionnaires, URL

http://www.psych.upenn.edu/~baron/qs.html



Psychology/Tests-and-Experiments pages at Yahoo International

http://www.yahoo.com/Social_Science/Psychology/Research/Tests_

and_Experiments/

Główne przyczyny prowadzenia badań on-line

Główne przyczyny prowadzenia badań on-line

„Na ile ważne były następujące czynniki podjęcia decyzji o przeprowadzenie

eksperymentu w internecie?”

Lista czynników

Średnia

Wielkość próby

5,5

Wysoka statystyczna moc

4,5

Czas realizacji badania

3,6

Możliwość dotarcia do uczestników z innych krajów

3,6

Wysoka zewnętrzna i ekologiczna trafność

3,4

Niskie koszty

3,2

Możliwość replikacji badań laboratoryjnych

2,9

Możliwość dotarcia do specyficznej populacji

2,6

Wyniki badania ankietowego wśród 29 psychologów
prowadzących badania on-line (Musch i Reips, 2000).

Wyniki mierzone na skali od 1(zupełnie nie ważny) do 7(bardzo ważny)

„Na ile następujące problemy były problematyczne w Twoim

badaniu?”

Lista czynników

Średnia

Brak kontroli nad zachowaniem badanego podczas badania

3,6

Brak kontroli nad motywacją do badania

3,4

Brak możliwości zadawania pytań przez uczestników

3,3

Brak kontroli nad sprzętem, na jakim wykonywany był eksperyment

2,9

Niereprezentatywna próbka

2,8

Manipulacje i oszustwa

2,4

Problemy etyczne

1,5

Wyniki badania ankietowego wśród 29 psychologów
prowadzących badania w internecie (Musch i Reips, 2000).

Średnia 3,6 oznacza, że problem braku kontroli nad zachowaniem uczestników
podczas badania był ‘w pewnym stopniu problematyczny’.

Główne problemy przy badaniach on-line

Główne problemy przy badaniach on-line

Problemy metodologiczne

Problemy metodologiczne

TRAFNOŚĆ

TRAFNOŚĆ



Badania on-line jak każda nowa metoda badawcza

przede wszystkim wzbudza pytania dotyczące trafności.



Ponad 20 badań zostało przeprowadzonych na temat trafności

badań przeprowadzonych w internecie (Krantz i Dalal, 2000).



Dwie podstawowe metody testowania trafności badań

on-line:

1.

Trafność konwergencyjna - Porównanie wyników badań on-line z

badaniami laboratoryjnymi

2.

Trafność teoretyczna - Sprawdzenie zgodności wyników badań

on-line z przewidywaniami na podstawie teorii



Problem trafności badań psychologicznych w internecie

pozostawia wiele otwartych pytań. Aby dokładniej

zanalizować to zagadnienie należy przyjrzeć się

trafności wewnętrznej oraz zewnętrznej badań on-line.

Trafność konwergencyjna

Trafność konwergencyjna



Birnbaum (1999) -

badania dotyczące podejmowania

decyzji w sytuacjach niejasnych. Zadaniem osób badanych był

wybór gry losowej na podstawie zmiennych

prawdopodobieństwa wygranej oraz możliwej do osiągnięcia

nagrody. W badaniu wykorzystane były te same materiały

bazujące na protokole html. Różnica polegała na tym miejscu

przeprowadzenia badania oraz na tym, że badani w laboratorium

mogli zadawać pytania.

Wyniki z obu badań korelowały na poziomie 0,94.



Stern i Faber (1997) zreplikowali badanie Milgrama

(1977) z wykorzystaniem paradygmatu zgubionego

listu.

Milgram opuszczał kopertę z listem w miejscu publicznym,

a Stern i Faber wysyłali e-mail pod zły adres. Wyniki obu badań

okazały się spójne pod względem proporcji zwróconych listów. W

badaniu Milgrama większość zwróconych listów była wysłana do

odbiorcy, podczas gdy w badaniu Sterna i Fabera większość

listów została zwrócona nadawcy.

Oba sposoby zwrotu były znacznie łatwiejsze.

Problemy metodologiczne

Problemy metodologiczne

TRAFNOŚĆ WEWNĘTRZNA

TRAFNOŚĆ WEWNĘTRZNA



Pojęcie trafność wewnętrzna odnosi się do kontroli

warunków badania.



Trafność wewnętrzna może być znacznie niższa niż

w tradycyjnych badaniach laboratoryjnych.



Problemem badań on-line są zaburzenia procedury

badawczej spowodowane przez:



Brak standaryzacji warunków przeprowadzania badania,



Brak standaryzacji sprzętu wykorzystanego do badania,



Zróżnicowanie w poziomie umiejętności posługiwania się

przez badanych internetem i komputerem,



Znajomość języka przez uczestników badania.



Wymienione problemy są ważne z punktu widzenia

metodologii badań eksperymentalnych.

Problemy metodologiczne

Problemy metodologiczne

TRAFNOŚĆ ZEWNĘTRZNA

TRAFNOŚĆ ZEWNĘTRZNA



Trafność zewnętrzna jest pytaniem o możliwość

generalizacji wyników z badania na całą

populację.



Spór dotyczy głównie populacji dostępnej w

internecie, na której przeprowadzane są badania

on-line oraz procedur doboru próby.



Niereprezentatywność próby opartej na populacji

internautów jest kompensowana przez możliwość doboru

dużych ilości osób do badania. Daje to możliwość

redukcji błędu drugiego rodzaju (β) oraz redukcji błędu

próby.



Ułatwiony dostęp do trudno osiągalnych grup.

Problematyka próby

Problematyka próby



Rozkłady częstości podstawowych cech demograficznych

są różne od rozkładów w całym społeczeństwie.



Próby internautów w niewielkim stopniu różnią się od próby

studentów uniwersytetów (por. Smith i Leigh, 1997).



Populacja osób korzystających z internetu posiada

znacznie skrzywiony rozkład dla takich zmiennych jak



wiek, płeć, zamożność, miejsce zamieszkania.



Obecne trendy zmian zmiennych demograficznych

użytkowników internetu sprawiają, że populacja

internautów dąży do coraz większej reprezentatywności

dla całego społeczeństwa (Musch i Reips, 2000).

Aczkolwiek, im mniej zinternetyzowane społeczeństwo

tym bardziej skrzywiona próba internautów.

„

„

Badania w internecie umożliwiają dobór osób do

Badania w internecie umożliwiają dobór osób do

badania

wychodzący

znacznie

poza

studentów

badania

wychodzący

znacznie

poza

studentów

pierwszego roku psychologii.”

pierwszego roku psychologii.”

(Krantz i Dalal, 2000)

(Krantz i Dalal, 2000)

DOBÓR PRÓBY

DOBÓR PRÓBY



Dobór próby w internecie
jest nielosowy.



Zróżnicowanie internetu
oraz metod doboru próby
powoduje jeszcze
większe skrzywienie
rozkładu zmiennych
demograficznych.



Oszukiwanie i problemy z
powtórnym zgłaszaniem
się do badania.



Przykładowe metody
doboru próby w
internecie:



Ogłaszanie badań w
grupach dyskusyjnych
oraz na stronach
poświęconych badaniom



Wysyłanie wiadomości
pocztą elektroniczną



Ogłaszanie badań w
portalach internetowych



Czekanie na
przypadkowe logi

Metody kwestionariuszowe

Metody kwestionariuszowe

Różne formy pytań i skal

Różne formy pytań i skal

odpowiedzi

odpowiedzi



Tradycyjne formy skal odpowiedzi



Pytania jednokrotnego wyboru



Pytania wielokrotnego wyboru



Checkbox, roll-down menu



Pytania otwarte



Funkcje specjalne:



Ograniczanie możliwości odpowiedzi na pytania

otwarte:



Liczba znaków



Rodzaj znaków



Dynamiczny układ kwestionariusza



Kontrola udzielenia odpowiedzi

Kwestionariusze on-line

Kwestionariusze on-line



Wykorzystuje się kwestionariusze na stronach www oraz

kwestionariusze rozsyłane pocztą elektroniczną. Blisko

połowa badań na liście badań on-line APS są to badania

kwestionariuszowe



Badania porównujące trafność kwestionariuszy

psychologicznych on-line i papier-ołówek:



Buchanan i Smith wykorzystali w badaniu skalę samoopisu

Gangestad’a i Snyder’s (1985). Wykazano silną korelację pomiędzy

wynikami zebranymi w internecie oraz w badaniu laboratoryjnym.



Pasveer i Ellard stworzyli własą skalę Samozaufania (Self-Trust).

Nastepnie testowali ją w badaniach papier-ołówek oraz on-line.

Obie wersje posiadają podobną koralcję pomiędzy itemami, jak

również podobne rozkłady wyniki dla poszczególnych itemów w

obu wersjach.



Badania te wykazują dużą zgodność pomiędzy tymi

dwoma sposobami prowadzenia badań

kwestionariuszowych.

Kwestionariusze on-line

Kwestionariusze on-line



Badanie Anny Tychmańskiej (2000) pokazuje

niezwykle małą zgodność pomiędzy

kwestionariuszami PGSS przeprowadzonymi

on-line oraz techniką wywiadów ankieterskich,

ale ....



Kiesler i Sproull (1986) wykorzystali Skalę

Aprobaty Społecznej Marlowe’a - Crowne’a.

Wyniki pokazały, że osoby odpowiadające za

pomocą poczty elektronicznej prezentują

znacznie niższy poziom potrzeby aprobaty

społecznej.

Badania eksperymentalne

Badania eksperymentalne

Przykład: badanie

Przykład: badanie

Gernot Horstmann

Gernot Horstmann

’a

’a

Procedury wykorzystywane w

Procedury wykorzystywane w

badaniach eksperymentalnych

badaniach eksperymentalnych



Technologie internetowe pozwalają na
przeniesienie niemal każdej procedury
komputerowej wykorzystywanej w
psychologii, z wyjątkiem procedur z
wykorzystaniem specjalistycznego
sprzętu.



Przykłady:



IAT



Procedura afektywnego poprzedzania

Metodologiczne standardy

Metodologiczne standardy

internetowych

internetowych

eksperymentów

eksperymentów

Generalizacja wyników

Generalizacja wyników

auto-selekcja uczestników badania

auto-selekcja uczestników badania

Generalizacja wyników

Generalizacja wyników

auto-selekcja uczestników badania

auto-selekcja uczestników badania



Nie jest poważnym problemem w
większości badań psychologicznych.
Inaczej jest w badaniach socjologicznych.



Technika 'wejścia z wielu stron' (multiple
site entry)



Ogłoszenie o eksperymencie pojawia się w kilku
różnych serwisach internetowych.



Serwisy wybierane są po przeanalizowaniu profilu
osób ich najczęściej używających



Rejestrujemy skąd nastąpiło wejście do
eksperymentu i ze względu na tą zmienną
analizujemy wyniki: właściwe, wypadanie,
demografię, jakość danych. Jeżeli nie ma
systematycznych różnic generalizacja jest bardziej
uprawniona.

Generalizacja wyników

Generalizacja wyników

zalety związane z próbą

zalety związane z próbą

Generalizacja wyników

Generalizacja wyników

zalety związane z próbą

zalety związane z próbą



Szerszy niż w badaniach laboratoryjnych
rozkład zmiennych psycho-
demograficznych.



Próba nie pochodzi z miejsca
prowadzenia eksperymentu.



Badania wykonywane poza laboratorium



Ochotnicze uczestniczenie:



zwiększona motywacja



redukcja negatywnych emocji związanych z
procedurą



większa chęć współpracy

Rezygnacja z badania

Rezygnacja z badania

Rezygnacja z badania

Rezygnacja z badania



Rozkład lub wskaźnik rezygnacji z badania
(lub współczynnik powrotów) powinien być
publikowany osobno dla każdego warunku
badawczego w planie międzygrupowym.



Liczba rezygnacji może mieć duże
znaczenie dla mocy wyjaśniającej wyników
eksperymentu, jeżeli rezygnacje pojawiają
się w określonych warunkach lub przy
określonych bodźcach (są efektem
systematycznego błędu)

Rezygnacja z badania

Rezygnacja z badania

redukcja liczby rezygnacji

redukcja liczby rezygnacji

Rezygnacja z badania

Rezygnacja z badania

redukcja liczby rezygnacji

redukcja liczby rezygnacji



Wzmacnianie motywacji do kontynuacji
badania



Pytania o osobiste informacje na początku ankiety



Informacje o finansowych wynagrodzeniach za
uczestnictwo



Zmniejszenie średniego czasu potrzebnego na
odpowiedź na pojedyncze pytanie



Jedno pytanie na 1 stronę lub nie więcej jak
kilka pytań na stronę jest rekomendowana

Rezygnacja z badania

Rezygnacja z badania

redukcja liczby rezygnacji

redukcja liczby rezygnacji

Rezygnacja z badania

Rezygnacja z badania

redukcja liczby rezygnacji

redukcja liczby rezygnacji



Inne czynniki mające wpływ na ilość
rezygnacji z badania



Wygląd, rozmieszczenie materiałów, szybkość
ładowania się strony i funkcjonalność



Wyrafinowane technologie internetowe oraz
multimedia



Brak softwaru lub kolizje z istniejącym na
komputerze badanego powodują częste
rezygnacje



Różnice indywidualne pomiędzy użytkownikami
różnych technologii (Buchanan i Reips, 2001)

Rezygnacja z badania

Rezygnacja z badania

techniki redukujące liczbę rezygnacji

techniki redukujące liczbę rezygnacji

Rezygnacja z badania

Rezygnacja z badania

techniki redukujące liczbę rezygnacji

techniki redukujące liczbę rezygnacji



Czynniki
zniechęcające do
wzięcia udziału w
badaniu są
ogłaszane lub
skoncentrowane na
początku badania



W miarę trwania
eksperymentu
wszelkie czynniki
będące wyzawaniem
dla motywacji
powinny być
redukowane



W konsekwencji
największe
prawdopodobieństw
o rezygnacji jest na
początku badania



Pytanie o powagę
zamierzeń
uczestnika badania



Pytanie o
przewidywane
prawdopodobieństw
o zakończenia
całego
eksperymentu



Również dobre jest
ostrzeżenie nt.
powagi zamierzeń

Rozwinięta
rozgrzewka na
początku badania
(kilka, kilkanaście
stron)

Pokazanie na czym
będzie polegał
eksperyment

Większość osób
podejmuje decyzje o
wzięciu udziału w
badaniu dopiero
podczas
wykonywania go.

Wysoka

Wysoka

poprzeczka

poprzeczka

(

(

high hurdle

high hurdle

)

)

Sprawdzenie

Sprawdzenie

motywacji

motywacji

(

(

seriousness check

seriousness check

)

)

Rozgrzew

Rozgrzew

ka

ka

(

(

warm-up

warm-up

)

)

“

“

wysoka poprzeczka”

wysoka poprzeczka”

“

“

wysoka poprzeczka”

wysoka poprzeczka”

Powaga eksperymentu
Personalizacji
Wrażenie kontroli

Ładowanie pierwszych stron
Długi tekst

Dużo tekstu na pierwszej stronie i coraz mniej na kolejnych

Długość eksperymentu
Prywatność
Wymagania softwarowe wzięcia udziału
Testy techniczne

Wykorzystaj np. obrazki na pierwszej stronie, aby zwiększyć

czas ładowania

Ekstra nagroda za wypełnienie badania do

końca

Rozgrzewka

Rozgrzewka

Rozgrzewka

Rozgrzewka

rozgrzewka

Właściwy

ekspery

ment

Kontrola

Kontrola

w

w

arunk

arunk

ów

ów

badania

badania

Kontrola

Kontrola

w

w

arunk

arunk

ów

ów

badania

badania



Brak możliwości pełnej kontroli warunków
eksperymentalnych np. czy bodźce pojawiają
się odpowiednio



Automatyczny pomiar sprzętu i wykorzystywanego
oprogramowania



Typ i wersja przeglądarki



Typ i wersja systemu operacyjnego



Wielkość ekranu



Rozdzielczość ekranu



Głębia kolorów



Dokładność pomiaru czasów reakcji



Czas ładowania strony



Zaawansowane technologie zmniejszają
kontrolę eksperymentalną

Wielokrotne branie udziału

Wielokrotne branie udziału

Wielokrotne branie udziału

Wielokrotne branie udziału



Mniej 3% wszystkich badanych



Techniki pomagające poradzić sobie z
problemem powtórnych uczestników



Techniki unikania



Techniki kontroli



Czynniki zwiększające chęć powtórnego
uczestnictwa:



Zabawowy charakter badania



Ciekawe multimedia



Badanie w postaci gry



Wysokie wynagrodzenie

Techniki kontroli i unikania

Techniki kontroli i unikania

wielokrotnego udziału w badaniu

wielokrotnego udziału w badaniu

Techniki kontroli i unikania

Techniki kontroli i unikania

wielokrotnego udziału w badaniu

wielokrotnego udziału w badaniu



Informacja dla uczestników, że
podwójne uczestnictwo jest
niewskazane



Przekierowywanie wszystkich
prób logowania do
eksperymentu z tego samego
adresu IP (problem:
eliminujemy wszystkich,
którzy nie mają swojego IP)



Indywidualne hasła dla
uczestników



Ograniczenie próby do znanej
i kontrolowanej grupy osób
(participants pool lub online
panel)



Zbieranie informacji
umożliwiających identyfikację
uczestników



Pytanie o wcześniejsze
uczestnictwo



Badanie wewnętrznej
spójności odpowiedzi



Badanie spójności czasów
odpowiedzi



Ciasteczka (Cookies)

Unikanie

Kontrola

Wątpliwości badanych

Wątpliwości badanych

Wątpliwości badanych

Wątpliwości badanych



Badania eksperymentalne często
wymagają szerokich wyjaśnień dotyczących
procedury



Rozwiązanie dla badań on-line



Dokładne badanie materiałów badawczych w
pilotażu.



Możliwość uzyskiwania feedbacku od uczestników
badania.



Możliwość kontaktu innego niż przez internet z
eksperymentatorem.

Najczęstsze b

Najczęstsze b

łędy

łędy

Najczęstsze b

Najczęstsze b

łędy

łędy



Umożliwienie dostępu do niezabezpieczonych
folderów



Dostęp do osobistych informacji o badanych



Nazwy plików i folderów odzwierciedlające
strukturę badania



Ignorowanie różnic technologicznych w
internecie



Nieodpowiedni dobór form odpowiedzi do pytań
oraz predefiniowanie odpowiedzi

Podsumowanie

Podsumowanie

Zalety i wady badań

prowadzonych przez internet

Nieporozumienia

Nieporozumienia

Nieporozumienia

Nieporozumienia



Eksperymenty w sieci są takie same
jak eksperymenty w laboratorium



Eksperymenty w sieci są zupełnie
różne od eksperymentów w
laboratorium

Internet - pole dla nowych badań

Internet - pole dla nowych badań

psychologicznych

psychologicznych



Postawy i proces ich tworzenia



Podstawowe procesy poznawcze np.
procesy uwagi



Emergencja norm społecznych



Tożsamości oraz zarządzanie tożsamością
on-line



Wzory komunikacji interpersonalnej



Emocje: np. komunikacja emocji, odbiór
emocji



Próba:



Duża próba



Wysoka trafność zewnętrzna i
wysoka moc



Możliwość dotarcia do prób trudno
osiągalnych poza internetem



Zróżnicowana próba



Korzyści operacyjne:



Niskie koszty badania



Badanie prowadzone 24
godz./dobę



Wysoki stopień automatyzacji



Szybkość przeprowadzania



Wyeliminowany efekt
eksperymentatora



Podobny poziom motywacji do
wzięcia udziału w badaniu – osoby
nisko-zmotywowane łatwiej mogą
zakończyć eksperyment



Wielokrotny udział w
eksperymencie



Brak kontroli warunków

eksperymentalnych



Autoselekcja badanych



Rezygnacje w trakcie badania



Problemy z doborem próby



Oszukiwanie – wielokrotne branie

udziału w eksperymencie



Brak lub słaba możliwość

kontaktu z eksperymentatora z

badanym

Zalety i wady eksperymentów w

Zalety i wady eksperymentów w

internecie

internecie

ZALETY

ZALETY

WADY

WADY