PATOFIZJOLOGIA

PATOFIZJOLOGIA

NURKOWANIA

NURKOWANIA

Jarosław Pozierak
Szkoła Aspirantów PSP w Krakowie

Spis treści

Spis treści

Czynniki działające na organizm nurka
Prawo Boyle’a-Maritte’a
Uraz ciśnieniowy płuc
Uraz ciśnieniowy uszu
Uraz ciśnieniowy zatok przynosowych
Uraz ciśnieniowy twarzy
Uraz ciśnieniowy skóry
Uraz ciśnieniowy przewodu pokarmowego
Uraz ciśnieniowy zębów
Choroba ciśnieniowa
Narkoza azotowa
Zatrucie tlenem
Zatrucie dwutlenkiem węgla
Zatrucie tlenkiem węgla
Niedotlenienie
Zasady bezpieczeństwa
Przeciwwskazania do nurkowania
K.O.M.H

Na organizm nurka działają następujące czynniki:

1. Wzrost ciśnienia pod wodą.
2. Temperatura, która przeważnie jest niższa

niż normalna
temperatura ciała.

3. Przewodnictwo cieplne wody jest

wielokrotnie większe niż
powietrza co powoduje szybką utratę ciepła.

4. Odmienne niż na powierzchni warunki

oświetlenia, rozpraszania
światła pod wodą i inny współczynnik
załamania.

5. Czynniki psychiczne.

index

index

Prawo Boyle’a-Mariotte’a – w stałej temperaturze iloczyn objętości
danej masy gazu i jego ciśnienia jest wielkością stałą.

P

1

V

1

=P

2

V

2

, gdzie T=const.

P – ciśnienie
V – objętość

Z prawa tego wynika, że największe zmiany
objętości gazów występują blisko powierzchni tzn.
do ok.. 10m. Oznacza to, że największe ryzyko
wystąpienia urazów ciśnieniowych jest
na małych głębokościach, zarówno podczas
zanurzania jak i wynurzania.

index

index

W miarę zanurzania ciśnienie hydrostatyczne wzrasta o 1at (0,1MPa)
co 9,75m w wodzie morskiej i o 1at (0,1MPa) co 10m w wodzie słodkiej.

Ciśnienie otaczające zanurzonego nurka (ciśnienie absolutne) jest sumą
ciśnienia atmosferycznego i hydrostatycznego (nadciśnienie).

P

ata

= P

atm

+ P

atn

np. ciśnienie absolutne na głębokości 55m wynosi:

P

ata

= 5,5

at

+ 1

at

= 6,5 ata (0,65MPa)

index

index

Uraz ciśnieniowy płuc:

1. Typu ascend (wynurzanie) polega na uszkodzeniu miąższu płucnego

spowodowanego przez nagły lub niekontrolowany wzrost ciśnienia
mieszaniny oddechowej w drogach oddechowych w stosunku do
ciśnienia otaczającego.

2. Typu descend (zanurzanie) powstaje przez nagromadzenie krwi

w klatce piersiowej w wyniku wytwarzającego się w niej podciśnienia,
powoduje to poważne przekrwienie w naczyniach i ich uszkodzenie.
Innym skutkiem jest rozstrzeń serca z przepełnieniem go krwią.

index

index

Przyczyny urazu ciśnieniowego płuc:

1. Wynurzanie z zatrzymanym oddechem podczas

nurkowania z
nurkowym aparatem oddechowym.

2. Niekontrolowane lub szybkie wynurzanie się tj. z

prędkością
przekraczającą 18m/min. (nie szybciej niż wynurzające
się pęcherzyki powietrza),
przy współistniejącej upośledzonej drożności dróg
oddechowych.

3. Zgubienie pasa balastowego na niewielkiej głębokości

(do 10m)
i wyrzucenie płetwonurka na powierzchnie wody.

4. Zła obsługa lub awaria kamizelki nurkowej i

wyrzucenie płetwonurka
na powierzchnię wody.

5. Wyrzucenie nurka na powierzchnię wody.

index

index

Podczas wynurzania z wyjętym ustnikiem aparatu

oddechowego

nurek musi stale wydychać powietrze, aby

zapobiegać uszkodzeniu płuc, które może

spowodować powstanie zatorów powietrznych.

index

index

6. Awaria automatu oddechowego, podczas której

może dojść do nagłego wtłoczenia znacznej
ilości powietrza do dróg oddechowych i
uszkodzenia miąższu płucnego.

7. Wybuchy podwodne.
8. Skoki do wody w nurkowych aparatach

oddechowych z obiegiem zamkniętym i
półzamkniętym i uderzeniem napełnionego
gazem worka oddechowego o powierzchnię
wody.

9. Treningi opuszczania zatopionych okrętów

podwodnych.

Patofizjologia urazu ciśnieniowego płuc.

Gdy różnica ciśnienia na zewnątrz ciała i w płucach
osiągnie wartość
0,6-0,8mH

2

O dochodzi do rozerwania przez powietrze

ściany
pęcherzyków płucnych i otaczających ich naczyń
krwionośnych.

Krew z naczyń włosowatych
tętniczych dostaje się do
światła pęcherzyków płucnych
do przestrzeni między-
pęcherzykowej powodując
niedodmę, oraz uciska zdrowe
pęcherzyki zmniejszając lub
wyłączając ich funkcję.

Powietrze pęcherzykowe
zostanie wtłoczone do naczyń
włosowatych
żylnych

krążenie

płucne

lewy przedsionek
lewa komora
aorta

naczynia mózgowe

naczynia wieńcowe

Przy rozerwaniu pęcherzyków
płucnych leżących blisko oskrzeli
głównych

odma śródpiersia

odma podskórna

Przy rozerwaniu pęcherzyków
płucnych leżących podopłucnowo
dochodzi
do rozerwania błony opłucnowej i
powstania odmy opłucnowej.

index

index

Zapobieganie urazowi ciśnieniowemu płuc:

Objawy nieżytu górnych dróg oddechowych,
chorób oskrzeli i płuc dyskwalifikują z
nurkowania (można nurkować po upływie
miesiąca od wyleczenia),

Przebyty uraz ciśnieniowy płuc powinien
dyskwalifikować z dalszego nurkowania
(możliwość występowania nieprawidłowości w
płucach, których nie można wykluczyć,
zmniejszona odporność na ponowny uraz
ciśnieniowy),

Zwracanie uwagi na konieczność wykonywania
stałego
nieprzerwanego wydechu podczas wynurzania,

Zakaz wykonywania głębokich wdechów pod
wodą,

Unikanie sytuacji, które mogą wymusić szybkie
awaryjne wynurzanie,

index

index

*Dbanie i sprawdzenie stanu technicznego

sprzętu do nurkowania przed każdym

zanurzeniem,

*Zwracanie uwagi na równomierny oddech

pod wodą,

*Dodatkowy ustnik automatu oddechowego,
*Sprawdzanie drożności trąbek słuchowych

przed każdym nurkowaniem,

*Schorzenia upośledzające drożność ujść

zatok przynosowych dyskwalifikują z

nurkowania do czasu leczenia,

*Przerwanie nurkowania w przypadku

jakichkolwiek problemów z

przedmuchaniem uszu podczas zanurzania.

Pierwsza pomoc podczas urazu ciśnieniowego płuc:

Jak najszybciej przetransportować chorego
do komory ciśnieniowej,

Ułożyć nurka w pozycji bocznej ustalonej na
lewym boku,

Podać tlen do oddychania przez szczelną
maskę,

Leki przeciwkaszlowe,

Leki uspakajające,

Czynności reanimacyjne w razie
konieczności.

index

index

W Polsce ze względu na specyfikę nurkowania

(płytkie, mało przejrzyste wody),
szczególnie nurkowania amatorskie, uraz
ciśnieniowy płuc jest jednym z częściej
spotykanych zachorowań wśród
nurkujących.

Wśród chorób nurków jest zachorowaniem

najgroźniejszym dla zdrowia i życia.

index

index

Głowa nurka zawiera różne sztywne

przestrzenie powietrzne, w których podczas
nurkowania musi właściwie być
wyrównywane ciśnienie powietrza względem
ciśnienia otaczającego. Niespełnienie tego
warunku spowoduje uraz ciśnieniowy uszu,
zatok przynosowych lub twarzy.

Do przestrzeni tych należą:

 Maska nurkowa,

 Zatoka czołowa,

 Zatoka klinowa,

 Jama nosowa,

 Ucho środkowe,

 Zatoka szczękowa i komórki sitowe,

 Gardło,

 Drogi oddechowe.

index

index

Uraz ciśnieniowy uszu – przyczyny.

•Niedrożność trąbki słuchowej,

•Niedrożność przewodu słuchowego
zewnętrznego,

•Niedrożność trąbki słuchowej i przewodu
słuchowego zewnętrznego.

index

index

Uraz ciśnieniowy uszu przy zanurzaniu.

1. Przy

niedrożnej trąbce słuchowej

może dojść

do urazu ciśnieniowego ucha środkowego i
wewnętrznego, który przebiega następująco:

• Narastanie ucisku (bólu) w miarę zanurzania,

• Nagłe ustąpienie bólu po pęknięciu błony

bębenkowej,

• Dostanie się wody do jamy bębenkowej (przy

nurkowaniu w skafandrach mokrych),

• Podrażnienie narządu równowagi,

• Zawroty głowy,

• Nudności i wymioty,

• Utrata orientacji ciała w przestrzeni,

index

index

Objawy po wyjściu nurka z wody:

-Wyciek krwi i wody z przewodu
słuchowego zewnętrznego,
-Syk przy próbie przedmuchania trąbki
słuchowej,
-Jednostronne upośledzenie słuchu,
-Dzwonienie, szum, brzęczenie w uchu,
-Objawy podrażnienia błędnika (oczopląs,
zawroty głowy, nudności, wymioty)
-Ból głowy.

Uraz ciśnieniowy uszu przy zanurzaniu.

2. Przy niedrożnym przewodzie słuchowym zewnętrznym

może dojść do urazu ciśnieniowego ucha
zewnętrznego, który przebiega następująco:

• Narastanie ssącego bólu ucha, który dodatkowo

będzie się nasilał po przedmuchaniu trąbki słuchowej,

• Ustąpienie bólu po pęknięciu błony bębenkowej.

index

index

Uraz ciśnieniowy uszu przy zanurzaniu.

3. Przy niedrożnym przewodzie słuchowym zewnętrznym i niedrożnej

trąbce słuchowej wystąpią objawy urazu ciśnieniowego ucha, jednak
nie dojdzie do pęknięcia błony bębenkowej.

index

index

Uraz ciśnieniowy uszu przy wynurzaniu.

Przy niedrożnej trąbce słuchowej rozprężające się

powietrze nie ma

drogi ujścia z jamy bębenkowej.

index

index

Uraz ciśnieniowy uszu – zapobieganie:

• Sprawdzanie drożności trąbek słuchowych

przed każdym nurkowaniem,

• Przerwanie nurkowania w przypadku

jakichkolwiek problemów z
przedmuchiwaniem uszu podczas
zanurzania.

index

index

Uraz ciśnieniowy uszu – pierwsza pomoc:

• Opatrunek jałowy na ucho,

• Leki przeciwbólowe,

• Leki uspokajające,

• Antybiotyk (profilaktyka infekcji),

• Leki zmniejszające obrzęk tkanek ucha i

poprawiające drożność trąbek słuchowych,

• Leki zmniejszające podrażnienie ucha

wewnętrznego,

• Przy objawach podrażnienia narządu

równowagi transport w pozycji leżącej,

• Konsultacja laryngologiczna.

index

index

Sposoby wyrównywania ciśnienia w jamie

bębenkowej:

• Próba Valsalvy – wydmuchanie powietrza

przez nos przy zaciśniętych nozdrzach i
zamkniętych ustach,

• Manewr Toynbee – przełykanie śliny przy

zaciśniętych nozdrzach,

• Ziewanie wysuwając żuchwę do przodu,

index

index

Uraz ciśnieniowy zatok przynosowych – przyczyny.

• Nieżyt, zapalenie nosa i katar,

• Nieżyt i zapalenie zatok przynosowych,

• Polipy nosa i zatok przynosowych,

• Skrzywienie przegrody nosa.

index

index

Uraz ciśnieniowy zatok przynosowych –

patofizjologia.

Do urazu dochodzi w czasie zanurzania (częściej) –

mechanizm

podciśnienia (niemożność dostania się do zatoki

sprężonego

powietrza) lub wynurzania – mechanizm nadciśnienia

(niemożność

odprowadzenia z zatoki nadmiaru sprężonego

powietrza).

index

index

Uraz ciśnieniowy zatok przynosowych –

objawy:

• Ból głowy ograniczony do rzutu zatoki,

• Ból promieniujący do czoła, oczodołu, nosa,

ucha, ku tyłowi głowy, do górnych zębów,

• Wyciek surowiczo-krwistej wydzieliny z nosa,

• Krwawienie z nosa,

• Łzawienie.

index

index

Uraz ciśnieniowy zatok przynosowych –

pierwsza pomoc:

• Lek przeciwbólowy,

• Konsultacja

laryngologiczna,

index

index

Uraz ciśnieniowy twarzy.

Spowodowany jest niewyrównywaniem

ciśnienia powietrz pod maską
(nieprzedmuchiwanie maski nurkowej).

Objawy:

• Pękania naczyń krwionośnych,

• Wylewy krwawe w okolicy twarzy,

• Obrzęk tkanek miękkich,

• Wylewy krwawe do gałek ocznych,

• Krwawienie z nosa,

• Krwotok do spojówek powodujący czerwone

zabarwienie białkówek oczu.

index

index

Uraz ciśnieniowy skóry.

Występuje najczęściej podczas nurkowania w

skafandrach suchych lub

źle dopasowanych mokrych.
Jeżeli w fałdach skafandra powstają kieszenie

powietrzne, wówczas

ciśnienie w nich może obniżyć się poniżej ciśnienia

otoczenia.

Powoduje to ucisk mechaniczny i ssanie skóry

prowadzące do

powstania siniaków.

index

index

Zapobieganie:

Podczas zanurzania okresowo wdmuchiwać
powietrze nosem do maski aż do
wyrównania różnicy ciśnień,

Nie stosować zaciskaczy na nos ponieważ
uniemożliwiają one wyrównywanie
ciśnienia pod maską.

Uraz ciśnieniowy przewodu pokarmowego:

Zespól dolegliwości spowodowany nadmiarem

gazów w przewodzie pokarmowym.

Przyczyny:

• Połykanie powietrza przy zanurzaniu,

• Wykonywanie przedmuchu przy zanurzaniu

głową w dół,

• Spożywanie przed nurkowaniem napojów

gazowanych i pokarmów gazotwórczych.

Objawy:

• Wzdęcie brzucha, odbijania,

• Nudności, wymioty,

• Ostre bóle kolkowe.

index

index

Uraz ciśnieniowy zębów:

Dotyczy zębów z niewielkimi komorami powietrznymi

pod plombami lub koronkami.

Objawy:

• Ból zęba,

• Odwarstwienia plomby,

• Poluzowanie koronki,

• Pęknięcie zęba w przypadku zęba zgorzelinowego.
Pierwsza pomoc:

• Odbarczenie zęba z nadmiaru powietrza przez

stomatologa.

Zapobieganie:

• Systematyczna kontrola stomatologiczna,

• Nurkowanie, w krótkim czasie po usunięciu zęba

(przed upływem 10 dni) może spowodować dostanie
się powietrza przez zębodół do tkanek miękkich
twarzy i powstania odmy podskórnej.

index

index

Choroba ciśnieniowa – patofizjologia.

Zespół procesów patologicznych zachodzących

w organizmie w wyniku nieprawidłowego dla
danego nurkowania i dla danego osobnika
obniżania ciśnienia tj. dekompresji.

W momencie wynurzania rozpoczyna się proces

wydalania nadmiaru gazu z organizmu. Przy
niewłaściwym (zbyt szybkim) wynurzaniu
następuje stan przesycenia gazami krwi i
płynów tkankowych, co prowadzi do
uwalniania się gazów w postaci pęcherzyków
w płynach i tkankach organizmu.
Bezpośrednim następstwem powstawania
pęcherzyków wewnątrznaczyniowych jest
zamknięcie przepływu krwi w mikrokrążeniu,
miejscowe niedotlenienie i w konsekwencji
uszkodzenie tkanek. Pęcherzyki
pozanaczyniowe powodują zniekształcenie
lub rozrywanie tkanek.

index

index

Choroba ciśnieniowa – czynniki

predysponujące:

• Wysiłek fizyczny podczas pobytu pod

ciśnieniem i w czasie dekompresji,

• Niska temperatura w czasie nurkowania i

dekompresji,

• Gorący prysznic po nurkowaniu,

• Ilość tlenu w mieszaninie oddechowej,

• Zwiększona prężność dwutlenku węgla,

• Ogólna kondycja fizyczna,

• Otyłość, wiek nurków, płeć (kobiety),

• Bilans wodny (stopień uwodnienia tkanek),

• Brak treningu i adaptacji do pobytu pod

ciśnieniem,

index

index

•Obecność alkoholu we krwi i skutki jego
spożycia,

•Zły stan psychiczny nurka przed
nurkowaniem,

•Nurkowania wielopoziomowe lub częste
wynurzania podczas jednego nurkowania
tzw. winda,

•Nurkowania wielokrotne jednego dnia,

•Nurkowania wielodniowe, głębokie i
długotrwałe,

•Szybkie wynurzanie,

•Loty samolotem krótko po nurkowaniu

•Wycieczki wysokogórskie po
nurkowaniu.

Choroba ciśnieniowa – klasyfikacja.

• Choroba ciśnieniowa typu I – postać lekka

charakteryzująca się zlokalizowanym bólem stawów
lub mięśni oraz objawami skórnymi,

• Choroba ciśnieniowa typu II – postać ciężka

charakteryzująca się objawami płucno-krążeniowymi
i neurologicznymi ze strony rdzenia kręgowego lub
mózgowia,

• Choroba ciśnieniowa typu III – postać

przedsionkowa charakteryzująca się objawami
uszkodzenia ucha wewnętrznego, występuje zwykle
po nurkowaniu przekraczającym głębokość 300m,

• Choroba ciśnieniowa typu IV – tak zwana jałowa

martwica kości lub przewlekła choroba ciśnieniowa
charakteryzująca się uszkodzeniem kości po
wielokrotnych ekspozycjach hiperbarycznych.

index

index

Choroba ciśnieniowa – objawy postaci

ostrej:

• Objawy stawowo-mięśniowe i skórne,

• Objawy płucne,

• Objawy sercowe,

• Objawy neurologiczne:

- objawy uszkodzenia rdzenia kręgow
ego,

- objawy uszkodzenia mózgowia

• Objawy przedsionkowe,

• Objawy ogólne.

index

index

Choroba ciśnieniowa – zapobieganie:

• Wynurzaj się wolniej niż pęcherzyki

powietrza,

• Ogranicz liczbę nurkowań w ciągu jednego

dnia do trzech nie przekraczających
głębokości 30m,

• Unikaj wielodniowych, wielopoziomowych

lub wielokrotnych nurkowań na coraz
większe głębokości,

• Unikaj częstych wynurzeń do powierzchni

oraz krótkich nurkowań powtarzanych z
przerwą na powierzchni i krótszą niż jedna
godzina,

• Dla wielokrotnych nurkowań w ciągu

jednego dnia zaleca się przerwy na
powierzchni dłuższe niż jedna godzina,

index

index

•Dla wszystkich nurkowań wskazane są
przystanki bezpieczeństwa przez 2-4min.
w strefie głębokości 3-7m,

•Nie nurkuj na wysokościach powyżej
3000m n.p.m stosując standardowe
tabele dekompresyjne lub ich
ekstrapolacje,

•Zawsze nurkuj ostrożnie pamiętając że
tabele dekompresyjne i komputery
nurkowe nie zabezpieczają przed chorobą
ciśnieniową,

•Przed lotem samolotem odczekaj
minimum 12h.

Choroba ciśnieniowa – pierwsza pomoc:

• Organizacja jak najszybszego transportu do

najbliższej komory ciśnieniowej,

• Podanie 100% tlenu do oddychania przez

szczelną maskę natychmiast po stwierdzeniu
objawów chorobowych i podczas transportu
do komory ciśnieniowej,

• Przytomnemu podać do picia ciepłe nie

schłodzone płyny,

• W razie konieczności czynności

reanimacyjne.

index

index

Różnice między urazem ciśnieniowym płuc, a

chorobą ciśnieniową.

Uraz ciśnieniowy
płuc

Choroba
ciśnieniowa

Głębokość nurkowania Zwykle do 10m

Zawsze powyżej 10m

Czas nurkowania

Nie ma wpływu na

wystąpienie urazu

ciśnieniowego płuc

Zwykle przekracza

wartości dla

dekompresji zerowej

Najczęstsza przyczyna Wynurzanie z

zatrzymanym

oddechem

Zła dekompresja

Czas wystąpienia

objawów

Zwykle do 30min.

Najczęściej do 12h

Pierwsze objawy

chorobowe

Kaszel z krwiopluciem,

bóle w klatce

piersiowej

Bóle stawów, świąd

skóry

Rodzaj zatorów

gazowych

Powietrzne

Azotowe

Lokalizacja zatorów

gazowych

Mózgowie, mięsień

sercowy

Skóra, ścięgna, kości,

płuca, rdzeń kręgowy,

mózgowie, ucho

wewnętrzne

Objawy neurologiczne

Uszkodzenie

mózgowia

Uszkodzenie dolnego

odc. rdzenia

kręgowego, mózgowia,

przedsionka

index

index

Narkoza azotowa.

Zespół objawów ze strony OUN, spowodowanych
przez oddziaływanie wysokich ciśnień cząstkowych
azotu fizycznie rozpuszczonego we krwi nurka.

Narkoza azotowa może wystąpić u nurkujących w
niezależnych aparatach nurkowych lub podczas
innych nurkowań i ekspozycji hiperbarycznych, kiedy
czynnikiem oddechowym jest sprężone powietrze, na
głębokościach większych niż 30m (4 ata).

Stopień narastania objawów narkozy azotowej można
porównać do pogłębiających się objawów upojenia
alkoholowego.

Po wynurzeniu na powierzchnię objawy narkozy
azotowej ustępują. Występujące objawy są
powikłaniem okresu, gdy nurek był pod wpływem
narkozy azotowej (wynurzenie bez właściwej
dekompresji, zaaspirowanie wody do dróg
oddechowych).

index

index

Zatrucie tlenem.

Tlen staje się toksyczny dla organizmu
człowieka, kiedy jego ciśnienie parcjalne w
mieszaninie oddechowej przekracza 0,4 ata.
Jest to równoważne zawartości 40% tlenu w
mieszaninie oddechowej pod ciśnieniem
atmosferycznym.
Toksyczność tlenu spowodowana jest głównie
powstawaniem nadmiernej ilości wolnych
rodników które mogą wchodzić w reakcję, w
wyniku których powstają związki toksyczne
dla organizmu (nadtlenek wodoru, tlen
atomowy, rodniki wodorotlenkowe i
wodorotlenowe, nadtlenki lipidów).

index

index

Zatrucie tlenem – objawy.

Ostre (mózgowe):

-Drżenie mięśni,

-Zaburzenia zachowania,

-Zawroty głowy,

-Nudności, wymioty,

-Drgawki,

-Utrata przytomności.

Przewlekłe (płucne):

-Bóle w klatce piersiowej,

-Suchy kaszel,

-Zaburzenia oddechu,

-Zmniejszenie pojemności życiowej płuc.

index

index

Zatrucie tlenem – zapobieganie.

• nie wolno dopuszczać do nurkowania
osobników nadwrażliwych na toksyczne
działanie tlenu (wynik testu tolerancji
tlenowej),

• należy ściśle przestrzegać dopuszczalnych
granic „ciśnienie- czas” w czasie nurkowania z
użyciem tlenu oraz mieszanin gazowych,

• trzeba ograniczyć wysiłek fizyczny nurka
pod wodą,

• nie wolno dopuszczać do przegrzania lub
przechłodzenia nurka.

index

index

Zatrucie dwutlenkiem węgla.

Przyczyny:

• zatrucie własnym zmetabolizowanym CO2
z powdodu
długotrwałego zatrzymania oddechu lub
złej techniki oddychania (zbyt płytkie lub
szybkie oddychanie),

• oddychanie zanieczyszczonym
powietrzem podczas nurkowania w aparatach
o zamkniętym obiegu (zużycie substancji
absorbującej CO2, nadmierna produkcja CO2
przy wysiłku, dostanie się wody do zbiornika z
absorbentem, niewłaściwa obsługa aparatu).

index

index

Objawy – zależą od stężenia CO2 w
mieszaninie oddechowej:

• Ból głowy,

• zaburzenia słuchu i widzenia,

• Nudności,

• Przyspieszenie oddechu,

• Pobudzenie,

• Drgawki,

• Utrata przytomności i zgon.

Zatrucie tlenkiem węgla

.

Przyczyny:

• Niewłaściwa obsługa lub awaria sprężarki
spalinowej (zanieczyszczenie CO powietrza,
jakim napełniane są butle nurkowe)

Objawy – zależą od stężenia
karboksyhemoglobiny we krwi:

• Ból głowy,

• Nudności,

• Duszność,

• Utrata przytomności,

• Śpiączka i zgon.

index

index

Zatrucie tlenkiem węgla.

Zapobieganie:

• Kontrola nad sprężarkami spalinowymi,

• Prawidłowe napełnianie butli sprężonym
powietrzem.

Pierwsza pomoc:

• Ewakuacja ze strefy zagrożenia i
rozebranie ze skafandra,

• Podać 100% tlen do oddychania przez
szczelną maskę,

• W razie potrzeby sztuczne oddychanie
100% tlenem,

• Szybki transport do komory ciśnieniowej.

index

index

Niedotlenienie (hipoksja).

Jest to stan w którym w komórkach organizmu

występuje niska zawartość tlenu.

Przyczyny:

• Nurkowanie z zatrzymanym oddechem,

• Niedostateczna podaż czynnika
oddechowego,

• Niedostateczna zawartość tlenu w
mieszaninie oddechowej w aparatach z
obiegiem półzamkniętym i zamkniętym przy
niewłaściwym posługiwaniem się nimi lub
awarii,

• Niedrożność dróg oddechowych w
następstwie utraty przytomności, aspiracji
wody lub wymiocin,

• Uszkodzenie pęcherzyków płucnych z
powodu aspiracji wody morskiej,

• Zatrucie tlenkiem węgla.

index

index

Objawy:

• Ewakuacja ze strefy zagrożenia i
rozebranie ze skafandra,

• Podać 100% tlen do oddychania
przez szczelną maskę,

• W razie potrzeby sztuczne
oddychanie 100% tlenem,

• Szybki transport do komory
ciśnieniowej.

Niedotlenienie (hipoksja).

Objawy:

• Przyspieszenie oddechu i tętna,

• Uogólnione uczucie gorąca,

• Zawroty głowy,

• Tętnienie w skroniach,

• Obniżenie sprawności intelektualnej,

• Splątanie i zaburzenia świadomości,

• Drżenia lub kurcze mięśni,

• Drgawki padaczkowo podobne,

• Utrata przytomności.

index

index

Zasady bezpieczeństwa

Skład grupy nurkowej łącznie z instruktorem
nie może przekraczać 6 osób podczas
nurkowania do głębokości 10m, 4 osób przy
nurkowaniach do 30m. W przypadku
nurkowań głębszych tj. ponad 30m skład
grupy może wynosić maksymalnie 3 osoby.

index

index

• nurkować indywidualnie bez
asekuracji,

• zanurzać się pod wodę lub oddalać z
miejsca nurkowania bez zgody
prowadzącego zajęcia,

• przekraczać maksymalnej
głębokości nurkowania dla posiadanych
kwalifikacji i możliwości technicznych
aparatu oddechowego,

• naruszać reżimów czasowych
określonych w tabelach
dekompresyjnych,

• nurkować bez wcześniejszego
roboczego sprawdzenia sprzętu i
zanurzenia kontrolnego.

Nurek nie
może:

Przeciwwskazania do nurkowania.

Bezwzględne:

• Osoby podatne na występowanie odmy
samoistnej (wywiad)

• Osoby podatne na drgawki i utratę
przytomności (wywiad),

• Pęcherze rozedmowe lub obturacje w
drogach oddechowych (widoczne na zdjęciu
RTG)

• Perforowana błona bębenkowa

• Czynna astma oskrzelowa,

• Uzależnienie lękowe,

• Czynna cukrzyca,

• Uszy po zabiegach chirurgicznych lub z
protezami plastykowymi w kanale słuchowym,

• Osoby po torakotomii i ciąża,

index

index

Względne:

• Istotne obniżenie pojemności
rezerwowej płuc z jakiegokolwiek
powodu,

• Otyłość znacznego stopnia,

• Choroba wieńcowa i nadciśnienie,

• Inne w/g indywidualnej oceny
lekarza.

Objawy uszkodzenia miąższu płucnego

będą zależały od rozmiaru uszkodzenia:

 Kaszel,

 Plwocina podbarwiona krwią,

 Krwioplucie,

 Skrócenie i spłycenie oddechu,

 Ból przy oddychaniu,

 Duszność,

 Sinica,

 Przy rozległym uszkodzeniu może dojść do

ciężkiej niewydolności
oddechowej i zgon.

Powrót

Objawy zatoru powietrznego naczyń mózgowych:

 Ból głowy,

 Drgawki,

 Zaburzenia czucia (drętwienie, mrowienie),

 Niedowłady i porażenia mięśni,

 Zaburzenia wzroku, słuchu, mowy,

 Zaburzenia równowagi koordynacji ruchowej,

 Zaburzenia psychiczne,

 Porażenie ośrodków krążenia, oddychania,

 Utrata przytomności,

 Zgon.

Powrót

Objawy zatoru powietrznego naczyń wieńcowych:

 Ból w klatce piersiowej za mostkiem promieniujący do lewej

kończyny górnej szyi, karku, żuchwy

 Szybkie i słabo wyczuwalne tętno,

 Spadek ciśnienia tętniczego krwi,

 Zaburzenia rytmu serca,

 Objawy wstrząsu serco-pochodnego,

 Zatrzymanie pracy serca,

 Zgon.

Powrót

Objawy odmy śródpiersia:

 Ból w klatce piersiowej,

 Gniecenie za mostkiem,

 Skrócenie oddechu,

 Zaburzenia lub ból przy połykaniu,

 Chrypka lub metaliczny głos,

 Uczucie ciała obcego.

Powrót

Objawy odmy podskórnej:

 Trzeszczenie przy ucisku skóry nad obojczykiem,

 Trzeszczenie przy ucisku skóry szyi,

 Asymetria okolic nadobojczykowych,

 Zniekształcenie szyi.

Powrót

Objawy odmy opłucnowej:

 Krótki, ostry ból w klatce piersiowej w

momencie pękania opłucnej,

 Skrócenie i przyspieszenie oddechu,

 Asymetria klatki piersiowej,

 Silna, szybko narastająca duszność,

 Przyspieszenie tętna,

 Przy istnieniu odmy wentylowej szybko

rozwijająca się
niewydolność krążeniowo – oddechowa i
wstrząs,

 Zgon.

Powrót

Powrót

Objawy stawowo-mięśniowe i skórne.

• Bóle zlokalizowane w mięśniach lub

ścięgnach w okolicy dużych stawów (nasilają
się przy poruszaniu kończynami),

• Swędzenie rąk i nóg,

• Zaczerwienienie skóry,

• Białe, niebieski i czerwone plamy (skóra

marmurkowa),

• Miejscowe obrzęki skórne.

Powrót

Objawy płucne:

• Szybki i płytki oddech,

• Napadowy suchy kaszel,

• Ból w klatce piersiowej,

• Duszność.

Powrót

Objawy sercowe:

• Objawy zawału mięśnia

sercowego,

• Zaburzenia rytmu serca,

• Kaszel z pienistą i krwistą

wydzieliną,

• Objawy wstrząsu sercowo

pochodnego.

Powrót

Objawy neurologiczne – rdzeń

kręgowy:

• Zmęczenie,

• Drętwienie i osłabienie kończyn dolnych,

• Zaburzenia czucia,

• Niedowłady lub porażenia kończyn

dolnych,

• Porażenie mięśni pęcherza moczowego i

odbytnicy (zaburzenia w oddawaniu
moczu i stolca).

Objawy neurologiczne – mózgowie.

• Ból głowy,

• Drętwienia lub mrowienia,

• Zaburzenia lub zniesienie czucia,

• Niedowłady porażenia mięśni twarzy,

kończyn lub jednej połowy twarzy,

• Zaburzenia wzroku,

• Zaburzenia słuchu,

• Zaburzenia mowy,

• Zaburzenia osobowości,

• Drgawki,

• Utrata przytomności.

Objawy będą zależały od lokalizacji zatorów

gazowych w mózgowiu.

Powrót

Objawy ogólne:

• Znużenie,

• Osłabienie

,

• Apatia.

Powrót

• Zaburzenia równowagi,

• Zaburzenia słuchu,

• Wymioty.

Objawy przedsionkowe:

Literatura

R.Berkow – „MSD Manual”, wyd. Urban i Partner, Wrocław 1995r.
K.Chomiczewski – „Epidemiologia działań wojennych i katastrof”,

wyd. alfa medicas press, Bielsko-Biała 2001r.

Scott H.Plantz – „Medycyna Ratunkowa”
S.Tomaszunas – „Zdrowie w podróży”, wyd. Urban i Partner, Wrocław 2000r.
R.Wenzel – „Kontrola zakażeń szpitalnych”,

wyd. alfa medicas press, Bielsko-Biała 1999r.