Powietrze…
Powietrze…
…
…
jest mieszaniną gazów, z których
jest mieszaniną gazów, z których
składa się atmosfera ziemska.
składa się atmosfera ziemska.
Powietrze atmosferyczne to bezbarwna i bezwonna mieszanina
gazów:
SKŁAD POWIETRZA
SKŁAD POWIETRZA
ATMOSFERYCZNEGO DO WYSOKOŚCI
ATMOSFERYCZNEGO DO WYSOKOŚCI
OK. 100 km
OK. 100 km
Składnik
Składnik
Zawartość (% obj.
Zawartość (% obj.
)
)
Składniki stałe
Składniki stałe
Azot
Azot
Tlen
Tlen
Argon
Argon
Neon
Neon
Hel
Hel
Krypton
Krypton
Ksenon
Ksenon
Wodór
Wodór
Metan
Metan
Tlenki azotu
Tlenki azotu
78,08
78,08
20,95
20,95
0,93
0,93
18,18 * 10 do -4
18,18 * 10 do -4
5,24 * 10 do -4
5,24 * 10 do -4
1,14 * 10 do -4
1,14 * 10 do -4
0,09 * 10 do -4
0,09 * 10 do -4
0,5 * 10 do -4
0,5 * 10 do -4
1,5 * 10 do -4
1,5 * 10 do -4
~ 10 do -6
~ 10 do -6
Składniki zmienne
Składniki zmienne
Para wodna
Para wodna
Dwutlenek węgla
Dwutlenek węgla
Ozon
Ozon
0 – 4
0 – 4
0,02-0,04
0,02-0,04
(0-7) * 10 do -6
(0-7) * 10 do -6
(przy pow. Ziemi)
(przy pow. Ziemi)
(1-3) * 10 d0 -4 (na
(1-3) * 10 d0 -4 (na
wys. 25-40 km)
wys. 25-40 km)
Oprócz gazów wymienionych w
tabeli powietrze zawiera także (w
znacznie mniejszych ilościach)
m.in. radon i jego izotopy, jod,
amoniak, a także przedostające
się do atmosfery pyły z gleb,
mikroorganizmy itp. oraz
substancje powstające w wyniku
gospodarczej działalności
człowieka.
Azot.
Azot.
• Azot jest głównym składnikiem
powietrza. Duże jego ilości
spotykamy na Ziemi w
organizmach zwierzęcych i
roślinnych pod postacią białek,
gdzie znajduje się go ok. 16%.
Azot w postaci związków
chemicznych jest konieczny do
rozwoju większości roślin i
organizmów żywych. Tymi
związkami są najczęściej sole
dostarczane do gleby pod
postacią nawozów i sole
wytwarzane przez bakterie,
znajdujące się w glebie.
Wytworzone sole są następnie
przyswajane przez rośliny i
zamieniane w białko
Przemiana materii u roślin i
zwierząt, jak i rozkład
obumarłych organizmów
przyczyniają się do odtworzenia
zużytych soli.
Tlen.
Tlen.
Tlen jest najważniejszym
Tlen jest najważniejszym
składnikiem powietrza a
składnikiem powietrza a
jako substancja jest
jako substancja jest
niezbędny do życia ludzi,
niezbędny do życia ludzi,
zwierząt i roślin. Jest
zwierząt i roślin. Jest
zużywany podczas
zużywany podczas
oddychania a
oddychania a
odzyskiwany w czasie
odzyskiwany w czasie
reakcji fotosyntezy.
reakcji fotosyntezy.
Dzięki obecności tlenu w
Dzięki obecności tlenu w
powietrzu możliwe jest
powietrzu możliwe jest
spalanie drewna oraz
spalanie drewna oraz
węgla i innych
węgla i innych
pierwiastków.
pierwiastków.
Dwutlenek węgla.
Dwutlenek węgla jest
składnikiem powietrza
o zmiennej zawartości.
Wydychają go ludzie i
zwierzęta. W
odróżnieniu od tlenu i
azotu dwutlenek węgla
jest substancją złożoną
z dwóch pierwiastków -
węgla i tlenu.
Uwalniany do
atmosfery w procesie
oddychania dwutlenek
węgla, bierze udział w
procesie fotosyntezy.
Co to są zanieczyszczenia
powietrza?
Zanieczyszczenie powietrza -
występowanie w atmosferze różnych
substancji w takiej koncentracji i przez
tak długi czas, że prowadzi do
szkodliwych konsekwencji dla zdrowia
lub samopoczucia ludzi, dla organizmów
żywych albo do uszkodzeń obiektów
nieożywionych (np. przez korozję).
Do zanieczyszczeń powietrza należą:
1) gazy i pary związków chemicznych, np.
tlenki węgla, siarki i azotu, amoniak, fluor,
węglowodory, a także ich chlorowe
pochodne, fenole;
2) cząstki stałe nieorganiczne i organiczne
(pyły), np. popiół lotny, sadza, pyły z
produkcji cementu, pyły metalurgiczne,
związki ołowiu, miedzi, chromu, kadmu i
innych metali ciężkich;
3) mikroorganizmy - wirusy, bakterie i
grzyby, których rodzaj lub ilość odbiega od
składu naturalnej mikroflory powietrza;
4) kropelki cieczy, np. kwasów, zasad,
rozpuszczalników
Główne zanieczyszczenia
Główne zanieczyszczenia
powietrza…
powietrza…
Do głównych zanieczyszczeń
Do głównych zanieczyszczeń
powietrza należą:
powietrza należą:
dwutlenek siarki (SO2),
dwutlenek siarki (SO2),
tlenki azotu (NOx),
tlenki azotu (NOx),
ozon
ozon
troposferyczny
troposferyczny
(O3)
(O3)
ołów (Pb)
ołów (Pb)
pyły
pyły
Źródła zanieczyszczeń
Źródła zanieczyszczeń
powietrza
powietrza
a) źródła naturalne, do których należą:
- wulkany, z których wydobywają się m.in.
popioły wulkaniczne i gazy;
- pożary lasów, sawann i stepów;
- bagna wydzielające m.in. CH4 (metan),
CO2, H2S, NH3;
- gleby i skały ulegające erozji, burze
piaskowe;
- tereny zielone, z których pochodzą pyłki
roślinne.
b) źródła antropogeniczne (powstające w
wyniku działalności człowieka) można
podzielić na 4 grupy:
- energetyczne - spalanie paliw;
- przemysłowe - procesy technologiczne w
zakładach chemicznych, rafineriach, hutach,
kopalniach i cementowniach;
- komunikacyjne - głównie transport
samochodowy, ale także kołowy, wodny i
lotniczy;
- komunalne - gospodarstwa domowe oraz
gromadzenie i utylizacja odpadów i ścieków
(np. wysypiska, oczyszczalnie ścieków).
Skutki zanieczyszczeń
Skutki zanieczyszczeń
powietrza.
powietrza.
Najpoważniejszymi, dotychczas
Najpoważniejszymi, dotychczas
odczuwanymi przez nas skutkami
odczuwanymi przez nas skutkami
degradacji środowiska są:
degradacji środowiska są:
–
Efekt cieplarniany
Efekt cieplarniany
–
Dziura ozonowa
Dziura ozonowa
–
Smog
Smog
–
Kwaśne deszcze
Kwaśne deszcze
–
Ozon przygruntowy
Ozon przygruntowy
Efekt cieplarniany.
Efekt cieplarniany jest
spowodowany przez emisję do
atmosfery dużych ilości tzw. gazów
cieplarnianych tj. dwutlenku węgla,
ozonu oraz freonów. Następstwem
efektu cieplarnianego jest
podwyższenie się średniej
temperatury na Ziemi. Skutkuje to
topnieniem lodowców,
przesuwaniem się stref
klimatycznych na północ,
wymieraniem gatunków,
gwałtownymi zmianami pogody
oraz częstszym występowaniem
zjawisk ekstremalnych (huragany,
gradobicia).
Dziura ozonowa.
Dziura ozonowa jest spowodowana
głównie przez emisję freonów oraz
tlenku azotu. Powłoka ozonu w
górnych warstwach atmosfery
(przy powierzchni ziemi ozon jest
szkodliwy) chroni organizmy żywe
przed szkodliwym
promieniowaniem UV. Bez tej
powłoki zaistnienie życia na Ziemi
byłoby niemożliwe. Największy
ubytek ozonu notowany jest nad
Antarktydą. Skutkami ubytku
ozonu są: częstsze poparzenia
skóry, częstsze występowanie
raka skóry, uszkodzenie wzroku
oraz niższe plony (ponieważ
promieniowanie UV uszkadza
chlorofil).
Smog.
Smog jest spowodowany przez emisję głównie spalin i
pyłów do atmosfery przez samochody oraz zakłady
przemysłowe. Tworzy się przeważnie nad dużymi
metropoliami. Smog może doprowadzić do lokalnego
opadu kwaśnego deszczu. Skutki smogu to przeważnie
niszczenie elewacji budynków, pomników itp., gorsze
samopoczucie, niższy poziom zdrowia mieszkańców,
alergie oraz astmę. Miasta borykające się z problemem
smogu to np.: Tokio, Ateny, Los Angeles, Londyn.
Kwaśne deszcze.
• Kwaśne deszcze są
spowodowane emisją do
atmosfery głównie tlenków
siarki i tlenków azotu. W
kontakcie z wodą tworzą
silne kwasy: kwas siarkowy
oraz kwas azotowy. Kwaśne
deszcze występują głównie
w rejonach silnie
zurbanizowanych. Mają
bardzo negatywny wpływ
na środowisko powodując
m.in. niszczenie budynków,
niszczenie lasów
(Karkonosze) oraz
zakwaszanie gleby.
Problem zanieczyszczeń na
Problem zanieczyszczeń na
świecie:
świecie:
Kraje, emitujące najwięcej dwutlenku węgla i zanieczyszczeń.
Kraje, emitujące najwięcej dwutlenku węgla i zanieczyszczeń.
Jak chronić środowisko i zapobiegać
zanieczyszczeniom?
Działania, które należy podjąć by ratować
środowisko naturalne:
Recykling
Zmniejszenie emisji dwutlenku węgla, pyłów, do
atmosfery
Ograniczenie wydobycia paliw kopalnych
Promowanie alternatywnych źródeł energii
(elektrownia słoneczna, elektrownia wiatrowa
itp.)
Produkcja towarów nadających się do
powtórnego użytku
Promowanie komunikacji miejskiej
Apel!
Ochrona powietrza i całego środowiska przed
cywilizacyjnymi zanieczyszczeniami jest bardzo
ważna! Jeśli my, ludzie, nie przestaniemy tak
bezmyślnie wykorzystywać dóbr naturalnych
oraz zanieczyszczać planety, to Ziemia, która
jest naszym domem, zginie… Mam nadzieję, że
ta prezentacja choć w malutkim stopniu
uświadamia, jak niebezpieczna jest (nie tylko
dla nas) degradacja środowiska… Żyjmy w
zgodzie z naturą, gdyż nie wolno nam
zapominać, że nie mieszkamy sami na Ziemi!!!
Jeśli nie pomożemy przyrodzie,
Jeśli nie pomożemy przyrodzie,
sprawimy, że świat będzie
sprawimy, że świat będzie
wyglądał tak:
wyglądał tak:
Wystarczy jedynie odrobina dobrej
chęci, aby nasz świat wyglądał
tak: