Profilaktyka

próchnicy zębów

Profilaktyka próchnicy - zespół

Profilaktyka próchnicy - zespół

czynności, których celem jest

czynności, których celem jest

ochrona uzębienia przed

ochrona uzębienia przed

czynnikami wywołującymi

czynnikami wywołującymi

próchnicę zębów

próchnicę zębów

Profilaktyka próchnicy

Profilaktyka próchnicy

zębów

zębów



Zbiorowa

Zbiorowa



Grupowa

Grupowa



Indywidualna

Indywidualna

Profilaktyka próchnicy

Profilaktyka próchnicy

zębów

zębów



ZBIOROWA

ZBIOROWA

fluorkowanie produktów

fluorkowanie produktów

żywnościowych

żywnościowych

( woda pitna, mleko, sól

( woda pitna, mleko, sól

kuchenna, czekolada)

kuchenna, czekolada)

Profilaktyka próchnicy

Profilaktyka próchnicy

zębów

zębów



GRUPOWA

GRUPOWA

nadzorowana w

nadzorowana w

przedszkolach, szkołach i w

przedszkolach, szkołach i w

międzyszkolnych ośrodkach

międzyszkolnych ośrodkach

zdrowia

zdrowia

Profilaktyka

Profilaktyka

indywidualna

indywidualna



DOMOWA

DOMOWA

wykonywana

wykonywana

przez pacjenta po

przez pacjenta po

odpowiednim

odpowiednim

instruktażu

instruktażu



PROFESJONALNA

PROFESJONALNA

w

w

gabinecie

gabinecie

stomatologicznym,

stomatologicznym,

wykonywana

wykonywana

głównie przez średni

głównie przez średni

personel medyczny

personel medyczny

pod nadzorem

pod nadzorem

lekarza dentysty

lekarza dentysty

Profilaktyka

Profilaktyka

profesjonalna

profesjonalna



Badanie i określenie programu

Badanie i określenie programu

profilaktyki profesjonalnej

profilaktyki profesjonalnej



Instruktaż higieny jamy ustnej

Instruktaż higieny jamy ustnej



Profesjonalne oczyszczenie

Profesjonalne oczyszczenie

i polerowanie koron oraz

i polerowanie koron oraz

szyjek zębów

szyjek zębów

Profilaktyka

Profilaktyka

profesjonalna

profesjonalna



Miejscowe stosowanie

Miejscowe stosowanie

preparatów profilaktycznych

preparatów profilaktycznych



Wypełnianie bruzd

Wypełnianie bruzd



Inne działania profilaktyczne

Inne działania profilaktyczne

PROFILAKTYKA

PROFILAKTYKA

FLUORKOWA

FLUORKOWA



ENDOGENNA

ENDOGENNA



Tabletki

Tabletki



Produkty

Produkty

żywnościowe

żywnościowe



EGZOGENNA

EGZOGENNA

(

(

kontaktowa

kontaktowa

)

)



Domowa

Domowa

pasty do zębów, płukanki,

pasty do zębów, płukanki,

okłady, guma do żucia, nitki,

okłady, guma do żucia, nitki,

wykałaczki

wykałaczki



Grupowa

Grupowa

Nadzorowana profesjonalnie -

Nadzorowana profesjonalnie -

płukanie, szczotkowania

płukanie, szczotkowania



Profesjonalna

Profesjonalna

Indywidualna (na fotelu) -

Indywidualna (na fotelu) -

wcieranie, pędzlowanie, okłady,

wcieranie, pędzlowanie, okłady,

jonoforeza

jonoforeza

MECHANIZM

MECHANIZM

DZIAŁANIA FLUORU

DZIAŁANIA FLUORU



Powstawanie fluorohydroksyapatytów

Powstawanie fluorohydroksyapatytów

i fluoroapatytów

i fluoroapatytów



Remineralizacja i rekrystalizacja

Remineralizacja i rekrystalizacja

uszkodzeń powierzchni szkliwa

uszkodzeń powierzchni szkliwa



Hamowanie powstawania

Hamowanie powstawania

dental plaque

dental plaque



Utrudnianie transportu glukozy

Utrudnianie transportu glukozy

przez błony komórkowe

przez błony komórkowe



Hamowanie przemiany materii

Hamowanie przemiany materii

w komórkach bakteryjnych

w komórkach bakteryjnych

PROFILAKTYKA

PROFILAKTYKA

FLUORKOWA GRUPOWA

FLUORKOWA GRUPOWA

SZCZOTKOWANIE ZĘBÓW

SZCZOTKOWANIE ZĘBÓW



Metoda Berggrena-Welandera

Metoda Berggrena-Welandera

(30 ml 0,5-1% roztworu NaF przez 3 min.

(30 ml 0,5-1% roztworu NaF przez 3 min.

5 razy w ciągu roku co 2 tygodnie)

5 razy w ciągu roku co 2 tygodnie)



zakwaszony roztwór NaF

zakwaszony roztwór NaF



6-9 kropli roztworu AmF

6-9 kropli roztworu AmF

(Fluormex, Elmex-fluid)

(Fluormex, Elmex-fluid)



1 cm żelu fluorkowego

1 cm żelu fluorkowego

(żel organiczny - Fluormex żel,

(żel organiczny - Fluormex żel,

Elmex gelee; żel nieorganiczny - Fluorożel)

Elmex gelee; żel nieorganiczny - Fluorożel)

PROFILAKTYKA FLUORKOWA

PROFILAKTYKA FLUORKOWA

GRUPOWA

GRUPOWA

PŁUKANIE JAMY USTNEJ

PŁUKANIE JAMY USTNEJ



Metoda Torella

Metoda Torella

płukanie 10 ml 0,2% roztworu NaF

płukanie 10 ml 0,2% roztworu NaF

przez 3-5 min co 2 tygodnie

przez 3-5 min co 2 tygodnie

przez cały rok

przez cały rok

FLUORYZACJA KONTAKTOWA

FLUORYZACJA KONTAKTOWA

METODY

METODY

STOSOWANE

STOSOWANE

W GABINECIE

W GABINECIE



Wcieranie

Wcieranie

(Stosowane przynajmniej 4-5 razy w ciągu roku, co 2

(Stosowane przynajmniej 4-5 razy w ciągu roku, co 2

tygodnie)

tygodnie)

1. Roztwory organiczne i nieorganiczne

1. Roztwory organiczne i nieorganiczne

- 2% NaF (Metoda Knutsona)

- 2% NaF (Metoda Knutsona)

- Fluocal płyn (1%NaF)

- Fluocal płyn (1%NaF)

- Fluormex płyn (1%AmF)

- Fluormex płyn (1%AmF)

- 4-8%Fluorek cynawy

- 4-8%Fluorek cynawy

2. Żele organiczne i nieorganiczne

2. Żele organiczne i nieorganiczne

- Fluormex żel (1,25%AmF)

- Fluormex żel (1,25%AmF)

- Elmex gelee (1,25%AmF)

- Elmex gelee (1,25%AmF)

- Fluocal żel (2,75%NaF)

- Fluocal żel (2,75%NaF)

FLUORYZACJA KONTAKTOWA

FLUORYZACJA KONTAKTOWA

METODY

METODY

STOSOWANE

STOSOWANE

W GABINECIE

W GABINECIE



Pędzlowanie

Pędzlowanie

(2-3 razy w roku)

(2-3 razy w roku)

Lakiery fluorkowe

Lakiery fluorkowe

1. Bezbarwne

1. Bezbarwne

- Fluor

- Fluor

Protector (0,1% NaF) -

Protector (0,1% NaF) -

Bifluorid 12 (6%F)

Bifluorid 12 (6%F)

2. Barwione (żółte)

2. Barwione (żółte)

- Duraphat (2,26%F)

- Duraphat (2,26%F)

- Fluoridin (6% F)

- Fluoridin (6% F)

FLUORYZACJA KONTAKTOWA

FLUORYZACJA KONTAKTOWA

METODY

METODY

STOSOWANE

STOSOWANE

W GABINECIE

W GABINECIE



Okłady na łyżce indywidualnej

Okłady na łyżce indywidualnej

(Stosowane przynajmniej 4-5 razy w ciągu roku, co 2

(Stosowane przynajmniej 4-5 razy w ciągu roku, co 2

tygodnie)

tygodnie)

- Fluormex

- Fluormex

żel (1,25%AmF)

żel (1,25%AmF)

- Elmex gelee (1,25%AmF)

- Elmex gelee (1,25%AmF)

- Fluocal żel (2,75%NaF)

- Fluocal żel (2,75%NaF)

- Pianka

- Pianka

FLUORYZACJA KONTAKTOWA

FLUORYZACJA KONTAKTOWA

METODY

METODY

STOSOWANE

STOSOWANE

W GABINECIE

W GABINECIE



Jonoforeza

Jonoforeza

(Stosowane przynajmniej 4-5 razy w ciągu roku,

(Stosowane przynajmniej 4-5 razy w ciągu roku,

co 1-2 tygodnie)

co 1-2 tygodnie)

- Roztwór NaF 1-2%

- Roztwór NaF 1-2%

-

-

Fluocal płyn (1%NaF)

Fluocal płyn (1%NaF)

- Fluocal żel (2,75%NaF)

- Fluocal żel (2,75%NaF)



natężenie 1-3 mA

natężenie 1-3 mA



czas 5-15 min

czas 5-15 min

Aplikacja preparatu

Aplikacja preparatu

fluorowego w powierzchnie

fluorowego w powierzchnie

zęba

zęba

technika

technika

przeprowadzenia zabiegu

przeprowadzenia zabiegu



oczyszczenie powierzchni zębów z osadu

oczyszczenie powierzchni zębów z osadu



przemycie i osuszenie oczyszczonych powierzchni

przemycie i osuszenie oczyszczonych powierzchni



izolacja zębów od dostępu śliny

izolacja zębów od dostępu śliny



osuszenie oczyszczonych powierzchni

osuszenie oczyszczonych powierzchni



wcieranie preparatu fluorkowego w dostępne

wcieranie preparatu fluorkowego w dostępne

powierzchnie zębów przez przynajmniej 1 min.

powierzchnie zębów przez przynajmniej 1 min.



suszenie przez 3-4 min

suszenie przez 3-4 min



ponowne wcieranie i suszenie

ponowne wcieranie i suszenie



dokładne wypłukanie nadmiaru preparatu

dokładne wypłukanie nadmiaru preparatu

fluorkowego

fluorkowego



wskazówki dla pacjenta

wskazówki dla pacjenta

(np: zakaz spożywania posiłków; zakaz wieczornego mycia

(np: zakaz spożywania posiłków; zakaz wieczornego mycia

zębów)

zębów)

PROFILAKTYKA

PROFILAKTYKA

PRÓCHNICY

PRÓCHNICY



Lakiery chlorheksydynowe

Lakiery chlorheksydynowe

- Cervitec

- Cervitec

(nie zawierają

(nie zawierają

jonów fluorkowych, a tylko

jonów fluorkowych, a tylko

chlorheksydynę posiadającą

chlorheksydynę posiadającą

właściwości bakteriostatyczne)

właściwości bakteriostatyczne)

Lakierowanie zębów

Lakierowanie zębów

technika

technika

przeprowadzenia zabiegu

przeprowadzenia zabiegu



oczyszczenie powierzchni zębów z osadu

oczyszczenie powierzchni zębów z osadu



przemycie oczyszczonych powierzchni

przemycie oczyszczonych powierzchni



izolacja zębów od dostępu śliny

izolacja zębów od dostępu śliny



osuszenie oczyszczonych powierzchni

osuszenie oczyszczonych powierzchni



naniesienie warstw lakieru fluorkowego

naniesienie warstw lakieru fluorkowego

lub chlorheksydynowego

lub chlorheksydynowego

(zwykle powtarzane dwukrotnie w odstępie

(zwykle powtarzane dwukrotnie w odstępie

minutowym)

minutowym)



wskazówki dla pacjenta

wskazówki dla pacjenta

(np: zakaz spożywania posiłków; zakaz wieczornego mycia

(np: zakaz spożywania posiłków; zakaz wieczornego mycia

zębów)

zębów)

Zabezpieczenie

Zabezpieczenie

powierzchni zgryzowych

powierzchni zgryzowych

zębów

zębów



Mimo, że powierzchnia zgryzowa

Mimo, że powierzchnia zgryzowa

stanowi tylko

stanowi tylko

ok. 20%

ok. 20%

całkowitej powierzchni korony

całkowitej powierzchni korony

zęba, to

zęba, to

45 - 50%

45 - 50%

ubytków próchnicowych

ubytków próchnicowych

znajduje się na tej powierzchni

znajduje się na tej powierzchni

Zabezpieczenie

Zabezpieczenie

powierzchni zgryzowych

powierzchni zgryzowych

zębów

zębów



Przyczyną tak częstego

Przyczyną tak częstego

występowania ubytków

występowania ubytków

próchnicowych należy

próchnicowych należy

upatrywać w

upatrywać w

uwarunkowaniach

uwarunkowaniach

anatomicznych -

anatomicznych -

występowaniu bruzd i

występowaniu bruzd i

zagłębień

zagłębień

Zabezpieczenie

Zabezpieczenie

powierzchni zgryzowych

powierzchni zgryzowych

zębów

zębów



Zaleganie resztek pokarmowych

Zaleganie resztek pokarmowych



kształt uniemożliwiający penetrację

kształt uniemożliwiający penetrację

włókien szczoteczki do zębów

włókien szczoteczki do zębów



bliskość granicy szkliwno-zębinowej

bliskość granicy szkliwno-zębinowej

w części przypodstawnej bruzdy

w części przypodstawnej bruzdy



słabsza, w porównaniu do innych

słabsza, w porównaniu do innych

powierzchni mineralizacja tkanek

powierzchni mineralizacja tkanek

twardych

twardych



mniejsza , w porównaniu do innych

mniejsza , w porównaniu do innych

powierzchni koncentracja fluoru

powierzchni koncentracja fluoru

Zabezpieczenie

Zabezpieczenie

powierzchni zgryzowych

powierzchni zgryzowych

zębów

zębów



Materiały służące do

Materiały służące do

uszczelniania bruzd:

uszczelniania bruzd:



laki szczelinowe

laki szczelinowe



glasjonomery

glasjonomery



cermety

cermety



kompomery

kompomery



płynne kompozyty

płynne kompozyty

Zabezpieczenie

Zabezpieczenie

powierzchni zgryzowych

powierzchni zgryzowych

zębów

zębów



laki szczelinowe zawierające

laki szczelinowe zawierające

fluor

fluor



w postaci szkła fluoro-krzemowego

w postaci szkła fluoro-krzemowego

Helioseal F

Helioseal F



w postaci fluorku sodu

w postaci fluorku sodu

Fluoroshields, Fissurit F, Ultraseal XT

Fluoroshields, Fissurit F, Ultraseal XT

Zabezpieczenie

Zabezpieczenie

powierzchni zgryzowych

powierzchni zgryzowych

zębów

zębów



laki szczelinowe nie

laki szczelinowe nie

zawierające fluoru

zawierające fluoru



cyjanoakrylany

cyjanoakrylany



poliuretany

poliuretany



żywice typu BIS-GMA

żywice typu BIS-GMA

Zabezpieczenie

Zabezpieczenie

powierzchni zgryzowych

powierzchni zgryzowych

zębów

zębów



laki szczelinowe nie zawierające

laki szczelinowe nie zawierające

fluoru

fluoru



chemoutwardzalne

chemoutwardzalne

Adaptic-Glaze, Concise BWSS,

Adaptic-Glaze, Concise BWSS,

Contact-Resin, Delton, Epoxylite 9075,

Contact-Resin, Delton, Epoxylite 9075,

Evicrol-Fissur, Kerr, Lumicon, Oralin

Evicrol-Fissur, Kerr, Lumicon, Oralin



światłoutwardzalne

światłoutwardzalne

Alpha-Seal, Espe-717, Estilux-Glaze,

Alpha-Seal, Espe-717, Estilux-Glaze,

Helioseal, Nuva-Seal, TP-2206, Saga-Sealant

Helioseal, Nuva-Seal, TP-2206, Saga-Sealant

Zabezpieczenie

Zabezpieczenie

powierzchni zgryzowych

powierzchni zgryzowych

zębów

zębów



lakowanie bruzd

lakowanie bruzd



poszerzone lakowanie

poszerzone lakowanie

bruzd

bruzd



technika PRR

technika PRR

Lakowanie bruzd

Lakowanie bruzd



WSKAZANIA

WSKAZANIA



całkowicie wyrżnięte zęby trzonowe

całkowicie wyrżnięte zęby trzonowe

stałe u dzieci z wysokim

stałe u dzieci z wysokim

ryzykiem próchnicy

ryzykiem próchnicy



zęby trzonowe i przedtrzonowe z

zęby trzonowe i przedtrzonowe z

głębokimi, trudnymi do oczyszczenia

głębokimi, trudnymi do oczyszczenia

bruzdami

bruzdami



zęby trzonowe i przedtrzonowe u dzieci

zęby trzonowe i przedtrzonowe u dzieci

niepełnosprawnych

niepełnosprawnych

Lakowanie bruzd

Lakowanie bruzd

technika przeprowadzenia

technika przeprowadzenia

zabiegu

zabiegu



mechaniczne oczyszczenie

mechaniczne oczyszczenie

bruzd z osadu

bruzd z osadu



dokładne wypłukanie

dokładne wypłukanie

oczyszczonej powierzchni

oczyszczonej powierzchni



odizolowanie zęba od dostępu

odizolowanie zęba od dostępu

śliny

śliny



osuszenie pola zabiegu

osuszenie pola zabiegu

Lakowanie bruzd

Lakowanie bruzd

technika przeprowadzenia

technika przeprowadzenia

zabiegu

zabiegu



wytrawienie bruzd

wytrawienie bruzd



dokładne wypłukanie

dokładne wypłukanie

wytrawiacza

wytrawiacza



osuszenie wytrawionej

osuszenie wytrawionej

powierzchni

powierzchni



aplikacja laku

aplikacja laku



utwardzenie laku

utwardzenie laku

Lakowanie bruzd

Lakowanie bruzd

technika przeprowadzenia

technika przeprowadzenia

zabiegu

zabiegu



kontrola zwarcia

kontrola zwarcia



kontrola wykonania zabiegu

kontrola wykonania zabiegu



kontaktowa fluoryzacja lakowanej

kontaktowa fluoryzacja lakowanej

powierzchni i

powierzchni i

okolicznych tkanek poddanych

okolicznych tkanek poddanych

działaniu wytrawiacza

działaniu wytrawiacza



okresowa kontrola

okresowa kontrola

( jeśli konieczne połączona z reaplikacją laku)

( jeśli konieczne połączona z reaplikacją laku)

Lakowanie bruzd

Lakowanie bruzd

poszerzone

poszerzone

(inwazyjne)

(inwazyjne)



WSKAZANIA

WSKAZANIA



słaba retencja laku

słaba retencja laku

(wielokrotne wypadanie laku w całości lub

(wielokrotne wypadanie laku w całości lub

odkruszanie na obwodzie)

odkruszanie na obwodzie)



niepewny diagnostycznie stan bruzd

niepewny diagnostycznie stan bruzd

(haczenie, przebarwienia, utrata połysku)

(haczenie, przebarwienia, utrata połysku)



ryzyko

ryzyko

słabej retencji laku zwłaszcza

słabej retencji laku zwłaszcza

u

u

dzieci niepełnosprawnych

dzieci niepełnosprawnych

Rodzaje bruzd

Rodzaje bruzd

na powierzchniach

na powierzchniach

zgryzowych

zgryzowych

wg Nagano

wg Nagano



Typu V

Typu V

lejkowata, nieckowata, szeroka u

lejkowata, nieckowata, szeroka u

wylotu, stopniowo zwęża się ku podstawie,

wylotu, stopniowo zwęża się ku podstawie,

łatwo dostępna do badania

łatwo dostępna do badania



Typu IK

Typu IK

klepsydrowata, ampułkowata, kolbowata,

klepsydrowata, ampułkowata, kolbowata,

z wąskim wejściem,

z wąskim wejściem,

rozszerza się ku podstawie,

rozszerza się ku podstawie,

stanowi miejsce predystynowane do

stanowi miejsce predystynowane do

powstawania ogniska próchnicowego, które

powstawania ogniska próchnicowego, które

trudno początkowo wykryć

trudno początkowo wykryć

Rodzaje bruzd

Rodzaje bruzd

na powierzchniach

na powierzchniach

zgryzowych

zgryzowych

wg Nagano

wg Nagano



Typu I

Typu I

szczelinowata, szparowata,

szczelinowata, szparowata,

długa, wąska, prosta, jednakowej

długa, wąska, prosta, jednakowej

szerokości przy wejściu i przy

szerokości przy wejściu i przy

podstawie, stanowi predystynowane

podstawie, stanowi predystynowane

miejsce do powstawania ogniska

miejsce do powstawania ogniska

próchnicowego

próchnicowego

Rodzaje bruzd

Rodzaje bruzd

na powierzchniach

na powierzchniach

zgryzowych

zgryzowych

wg Nagano

wg Nagano



Typu U

Typu U

szeroka. Krótka, łatwo

szeroka. Krótka, łatwo

dostępna

dostępna



Typy inne nieregularne

Typy inne nieregularne

obejmują wszystkie inne formy

obejmują wszystkie inne formy

ukształtowania bruzd

ukształtowania bruzd

Lakowanie bruzd

Lakowanie bruzd

poszerzone

poszerzone

(inwazyjne)

(inwazyjne)



Zabieg polega na otwarciu brud

Zabieg polega na otwarciu brud

przed lakowaniem za pomocą

przed lakowaniem za pomocą

wiertła diamentowego w kształcie

wiertła diamentowego w kształcie

płomyka o drobnym

płomyka o drobnym

nasypie; wycięta zostaje tylko część

nasypie; wycięta zostaje tylko część

szkliwa na ściankach bruzdy

szkliwa na ściankach bruzdy



jeśli proces próchnicowy nie

jeśli proces próchnicowy nie

rozszerza się na głębsze warstwy

rozszerza się na głębsze warstwy

szkliwa przystępujemy do lakowania

szkliwa przystępujemy do lakowania

Technika PRR

Technika PRR

(preventive resin

(preventive resin

restoration)

restoration)



WSKAZANIA

WSKAZANIA



małe ogniska próchnicowe na

małe ogniska próchnicowe na

powierzchniach zgryzowych

powierzchniach zgryzowych



obecność ogniska próchnicowego

obecność ogniska próchnicowego

w bruździe stwierdzona

w bruździe stwierdzona

podczas jej otwierania w trakcie

podczas jej otwierania w trakcie

poszerzonego lakowania

poszerzonego lakowania

Technika PRR

Technika PRR

(preventive resin

(preventive resin

restoration)

restoration)



Zabieg polega na usunięciu

Zabieg polega na usunięciu

tkanek zmienionych

tkanek zmienionych

próchnicowo

próchnicowo

z następowym wypełnieniem

z następowym wypełnieniem

ubytku, po czym założone

ubytku, po czym założone

wypełnienie i okalające je

wypełnienie i okalające je

bruzdy pokrywa się lakiem

bruzdy pokrywa się lakiem

szczelinowym

szczelinowym

Impregnacja

Impregnacja

przesycenie zmienionych próchnicowo tkanek

przesycenie zmienionych próchnicowo tkanek

zęba związkami chemicznymi doprowadzającymi

zęba związkami chemicznymi doprowadzającymi

do utwardzenia zdemineralizowanych i

do utwardzenia zdemineralizowanych i

rozmiękłych tkanek

rozmiękłych tkanek

Związki te mają także właściwości

Związki te mają także właściwości

bakteriobójcze lub/i bakteriostatyczne.

bakteriobójcze lub/i bakteriostatyczne.

Wiążą części organiczne zęba w związki bardziej

Wiążą części organiczne zęba w związki bardziej

odporne na działanie drobnoustrojów.

odporne na działanie drobnoustrojów.

Stosowana głównie w zębach mlecznych w

Stosowana głównie w zębach mlecznych w

przypadku:

przypadku:

•

próchnicy powierzchownej

próchnicy powierzchownej

•

niemożności założenia wypełnienia z powodu:

niemożności założenia wypełnienia z powodu:



dużej rozległości ubytku

dużej rozległości ubytku



zachowania pacjenta

zachowania pacjenta

Zabieg zatrzymuje próchnicę, ale jej nie likwiduje.

Zabieg zatrzymuje próchnicę, ale jej nie likwiduje.

Impregnacja

Impregnacja

Stosowane związki:

•

sole srebra - AgNO

3

•

ZnCl

2

•

związki sylikonowe (Tresilan, Cervin)

1.

oczyścić ząb z miękkich mas, resztek
pokarmowych – szczoteczka, kątnica;
ekskawator; tampon

2.

usunąć nawisy szkliwa

– diament na turbinę; ekskawator

3.

wygładzić powierzchnię ubytku

4.

zapewnić suchość pola zabiegowego

– wałki z ligniny lub tampony; ssak;

dmuchawka

5.

przemyć ubytek i osuszyć

– woda, tampony, dmuchawka

Impregnacja -

technika

6.

odtłuścić eterem, chlorkiem etylu (boli po
obu), lepiej więc alkoholem lub
chloroformem

7.

nanieść związek impregnujący i poczekać
30-60 s – czas na penetrację związku

8.

nanieść strącalnik

Związek impregnujący i strącalnik nanosi się

na przemian kilka razy –watą nawiniętą na
końce nakładacza; pacynkami

9.

osuszyć

Impregnacja -

technika

•

2-5% AgNO

3

w głębokich ubytkach i od razu

strącać – powtórzyć 2-3 razy na wizycie

•

10-20% AgNO

3

w ubytkach płytkich,

poczekać ok. 1 min do wyschnięcia i strącić
– powtórzyć 2-3 razy na wizycie

Zalecane 4-5 wizyt co 4-5 dni, kilka takich

serii w roku

Strącalnik:

20% Glc

Strącać można też 10% formaliną, eugenolem, 6%

kwasem pyrogallusowym

Impregnacja -

AgNO

3

Wytrącone metaliczne srebro zamyka kanaliki

zębinowe, działa bakteriostatycznie, a
białczany srebra zwiększają odporność zębiny
na działanie czynników próchnicotwórczych;
działanie przeciwbólowe.

Impregnowane przy pomocy azotanu srebra

powierzchnie zęba zmieniają barwę na
ciemną – związek trwale przebarwia –
przeciwwskazanie do stosowania w zębach
stałych

Impregnacja -

AgNO

3

Metoda Gottlieba

•

30-40% ZnCl

2

strącany

10-20%

żelazocyjankiem potasu

z tworzeniem

żelazocyjanku cynku

•

można stosować w uzębieniu stałym, bo nie

przebarwia

•

środek mniej skuteczny niż AgNO

3

Impregnacja

Tresilan

(ESPE)

•

oparty na estrach kwasu krzemowego,

utwardzających próchnicowo zmienione
tkanki

•

nie powoduje bólu w czasie stosowania

•

nie przebarwia

Cervin

fluorokrzemian Mg i kazeinian Mg-wapniowy

Impregnacja

Impregnacja

Zabieg impregnacji należy przeprowadzać z

Zabieg impregnacji należy przeprowadzać z

dużą ostrożnością ze względu na żrące

dużą ostrożnością ze względu na żrące

właściwości środków impregnujących.

właściwości środków impregnujących.

Może dojść do uszkodzenia:

Może dojść do uszkodzenia:

•

tkanek miękkich jamy ustnej pacjenta

tkanek miękkich jamy ustnej pacjenta

•

oczu pacjenta lub lekarza

oczu pacjenta lub lekarza

Nadwrażliwość szyjek

Nadwrażliwość szyjek

zębów Nadwrażliwość

zębów Nadwrażliwość

zębiny

zębiny



Ból wywołany nieszkodliwymi

Ból wywołany nieszkodliwymi

bodźcami czuciowymi

bodźcami czuciowymi

z powodu odsłonięcia

z powodu odsłonięcia

zębiny i otwarcia

zębiny i otwarcia

kanalików zębinowych,

kanalików zębinowych,

którego nie można przypisać

którego nie można przypisać

innemu defektowi lub

innemu defektowi lub

patologii zęba

patologii zęba

Nadwrażliwość szyjek

Nadwrażliwość szyjek

zębów

zębów

Środki stosowane

Środki stosowane

miejscowo

miejscowo



środki impregnujące

środki impregnujące

(Tresilan, Cervin-Reogan,

(Tresilan, Cervin-Reogan,

azotan

azotan

srebra+20%glukoza,

srebra+20%glukoza,

chlorek cynku +10-20%

chlorek cynku +10-20%

żelazocyjanek potasu)

żelazocyjanek potasu)

Nadwrażliwość szyjek

Nadwrażliwość szyjek

zębów

zębów

Środki stosowane

Środki stosowane

miejscowo

miejscowo



Preparaty fluorowe

Preparaty fluorowe

powstają kryształy fluorku wapnia

powstają kryształy fluorku wapnia

(75% pasta fluorowa wg

(75% pasta fluorowa wg

Łukomskiego, 2% NaF, zakwaszony

Łukomskiego, 2% NaF, zakwaszony

1,2% NaF, 1,2% żel NaF,

1,2% NaF, 1,2% żel NaF,

0,6% fluorokrzemian sodowy, 10%

0,6% fluorokrzemian sodowy, 10%

fluorek cynowy, 0,4%

fluorek cynowy, 0,4%

fluorek cynowy w żelu, aminofluorki,

fluorek cynowy w żelu, aminofluorki,

lakiery fluorowe, jonoforeza fluorowa)

lakiery fluorowe, jonoforeza fluorowa)

Nadwrażliwość szyjek

Nadwrażliwość szyjek

zębów

zębów

Środki stosowane

Środki stosowane

miejscowo

miejscowo



Związki wapnia

Związki wapnia

zamykają kanaliki i powodują

zamykają kanaliki i powodują

powstawanie zębiny okołokanalikowej

powstawanie zębiny okołokanalikowej

(nietwardniejące preparaty

(nietwardniejące preparaty

wodorotlenku wapnia, 5%

wodorotlenku wapnia, 5%

dwuzasadowy fosforan wapnia,

dwuzasadowy fosforan wapnia,

10% chlorek wapnia)

10% chlorek wapnia)

Nadwrażliwość szyjek

Nadwrażliwość szyjek

zębów

zębów

Środki stosowane

Środki stosowane

miejscowo

miejscowo



Chlorek strontu

Chlorek strontu

kompleksy strontowo-apatytowe

kompleksy strontowo-apatytowe



Szczawiany

Szczawiany

6% żelazowy(Sensodyne

6% żelazowy(Sensodyne

Sealant), 3% i 30%

Sealant), 3% i 30%

dwupotasowy, 3%

dwupotasowy, 3%

wodoropotasowy(Protect)

wodoropotasowy(Protect)



Chlorek cynku

Chlorek cynku

Nadwrażliwość szyjek

Nadwrażliwość szyjek

zębów

zębów

Środki stosowane

Środki stosowane

miejscowo

miejscowo



Propolis

Propolis



Lakiery podkładowe

Lakiery podkładowe

(Dentin Protector,

(Dentin Protector,

Copalite)

Copalite)



Primery

Primery



Glasjonomery

Glasjonomery



Lasery

Lasery

Nadwrażliwość szyjek

Nadwrażliwość szyjek

zębów

zębów

Środki stosowane przez

Środki stosowane przez

pacjenta

pacjenta



Szczotkowanie zębów pastami

Szczotkowanie zębów pastami

zawierającymi:

zawierającymi:



fluorki

fluorki



chlorek strontu

chlorek strontu



hydroksyapatyty

hydroksyapatyty



5% azotan potasu

5% azotan potasu



cytrynian potasu

cytrynian potasu



dwuzasadowy cytrynian sodu

dwuzasadowy cytrynian sodu



1,2-1,4% formaldehyd

1,2-1,4% formaldehyd

Podział próchnicy

Podział próchnicy



Próchnica ostra (wilgotna)

Próchnica ostra (wilgotna)

Caries acuta

Caries acuta

(humida)

(humida)



Próchnica przewlekła

Próchnica przewlekła

(sucha)

(sucha)

Caries chronica (sicca)

Caries chronica (sicca)

Podział próchnicy

Podział próchnicy



Szkliwa (c.enameli)

Szkliwa (c.enameli)



zębiny (c.dentinae)

zębiny (c.dentinae)



cementu (cementi)

cementu (cementi)



korony

korony



korzenia (c.radicis)

korzenia (c.radicis)

Podział próchnicy

Podział próchnicy



Próchnica pierwotna

Próchnica pierwotna

(caries primaria)

(caries primaria)



Próchnica wtórna

Próchnica wtórna

(caries secundaria)

(caries secundaria)

Podział próchnicy

Podział próchnicy



D1 próchnica początkowa

D1 próchnica początkowa

(caries incipiens)

(caries incipiens)

plama próchnicowa

plama próchnicowa

(macula cariosa,

(macula cariosa,

macula alba, macula fusca)

macula alba, macula fusca)



D2 próchnica powierzchowna

D2 próchnica powierzchowna

(caries superficialis)

(caries superficialis)

Podział próchnicy

Podział próchnicy



D3 próchnica średnia

D3 próchnica średnia

(caries media)

(caries media)



D4 próchnica głęboka

D4 próchnica głęboka

(caries profunda)

(caries profunda)

Próchnica

Próchnica

postaci kliniczne

postaci kliniczne



Próchnica zatrzymana

Próchnica zatrzymana

(caries stationaria)

(caries stationaria)



Próchnica podminowująca

Próchnica podminowująca

(caries subruens)

(caries subruens)

Próchnica

Próchnica

postaci kliniczne

postaci kliniczne



Próchnica kwitnąca

Próchnica kwitnąca

(caries florida)

(caries florida)



Próchnica okrężna

Próchnica okrężna

(caries circularis)

(caries circularis)



Próchnica butelkowa

Próchnica butelkowa

Próchnica

Próchnica

postaci kliniczne

postaci kliniczne



Próchnica nietypowa

Próchnica nietypowa

(caries atypica)

(caries atypica)



Próchnica nawracająca

Próchnica nawracająca

(caries recurrens)

(caries recurrens)



Próchnica wsteczna

Próchnica wsteczna

(caries retrograda)

(caries retrograda)

Próchnica

Próchnica

postaci kliniczne

postaci kliniczne



Próchnica bruzd i zagłębień

Próchnica bruzd i zagłębień



Próchnica powierzni gładkich

Próchnica powierzni gładkich

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

próchnicy

próchnicy



Próchnica

Próchnica

ostra

ostra



Próchnica

Próchnica

przewlekła

przewlekła

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

próchnicy

próchnicy

Ból

Ból



Sprowokowany:

Sprowokowany:

- nagłą zmianą

- nagłą zmianą

temperatury

temperatury

- spożyciem

- spożyciem

pokarmu

pokarmu

zawierającego dużej

zawierającego dużej

ilości cukru

ilości cukru

- zaleganiem

- zaleganiem

resztek pożywienia

resztek pożywienia

-dotknięciem

-dotknięciem

zgłębnikiem

zgłębnikiem



Nie występuje

Nie występuje

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

próchnicy

próchnicy

Zabarwienie warstwy

Zabarwienie warstwy

powierzchownej

powierzchownej



jasnobrązowa

jasnobrązowa



Od

Od

ciemnobrązowe

ciemnobrązowe

j do

j do

czarnej

czarnej

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

próchnicy

próchnicy

Konsystencja warstwy

Konsystencja warstwy

powierzchownej

powierzchownej



Miękka i

Miękka i

krucha; łatwa

krucha; łatwa

do usunięcia

do usunięcia

ekskawatorem

ekskawatorem



Zbita,

Zbita,

skórzasta;

skórzasta;

często

często

stwardniała

stwardniała

na skutek

na skutek

remineralizacji

remineralizacji

Próchnica początkowa

Próchnica początkowa

Preparaty stosowane w

Preparaty stosowane w

leczeniu

leczeniu



Preparaty Fluorowe

Preparaty Fluorowe



75% pasta fluorowa wg

75% pasta fluorowa wg

Łukomskiego

Łukomskiego



Elmex gel, Elmex fluid, Fluorożel,

Elmex gel, Elmex fluid, Fluorożel,

Fluormex

Fluormex



Lakiery fluorowe

Lakiery fluorowe



jonoforeza fluorowa

jonoforeza fluorowa

SPOSOBY OZNACZANIA

SPOSOBY OZNACZANIA

ZĘBÓW

ZĘBÓW



wg Zsigmondyego

wg Zsigmondyego



wg Haderupa

wg Haderupa

z popr. Allerhanda

z popr. Allerhanda



wg FDI

wg FDI

Podział ubytków

Podział ubytków

próchnicowych

próchnicowych



wg Ujejskiego

wg Ujejskiego



wg Blacka

wg Blacka



wg Mounta i Hume’a

wg Mounta i Hume’a

w modyfikacji

w modyfikacji

Lasfarguesa, Kaleka i Louisa

Lasfarguesa, Kaleka i Louisa



wg NFZ

wg NFZ

Podział ubytków próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

wg Blacka

wg Blacka



Klasa I

Klasa I

Ubytki występujące na

Ubytki występujące na

powierzchniach żujących górnych i

powierzchniach żujących górnych i

dolnych trzonowców i

dolnych trzonowców i

przedtrzonowców, powierzchniach

przedtrzonowców, powierzchniach

policzkowych trzonowców dolnych,

policzkowych trzonowców dolnych,

powierzchniach podniebiennych

powierzchniach podniebiennych

trzonowców i siekaczy górnych

trzonowców i siekaczy górnych

Podział ubytków próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

wg Blacka

wg Blacka



Klasa II

Klasa II

Ubytki występujące na

Ubytki występujące na

powierzchniach stycznych

powierzchniach stycznych

zębów bocznych

zębów bocznych



prosta

prosta



złożona (MO, OD, MOD)

złożona (MO, OD, MOD)

Podział ubytków próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

wg Blacka

wg Blacka



Klasa III

Klasa III

Ubytki

Ubytki

występujące na

występujące na

powierzchniach stycznych

powierzchniach stycznych

zębów przednich bez

zębów przednich bez

naruszania kąta siecznego

naruszania kąta siecznego

Podział ubytków próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

wg Blacka

wg Blacka



Klasa IV

Klasa IV

Ubytki występujące

Ubytki występujące

na powierzchniach

na powierzchniach

stycznych zębów

stycznych zębów

przednich

przednich

z naruszeniem kąta

z naruszeniem kąta

siecznego

siecznego

Podział ubytków próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

wg Blacka

wg Blacka



Klasa V

Klasa V

Ubytki występujące w

Ubytki występujące w

1/3 przydziąsłowej na

1/3 przydziąsłowej na

powierzchni policzkowej,

powierzchni policzkowej,

wargowej, podniebiennej

wargowej, podniebiennej

lub językowej

lub językowej

wszystkich zębów

wszystkich zębów

Podział ubytków próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

wg Blacka

wg Blacka



Klasa V I

Klasa V I

Ubytki występujące

Ubytki występujące

na szczytach guzków lub

na szczytach guzków lub

brzegach siecznych

brzegach siecznych

wszystkich zębów

wszystkich zębów

Podział ubytków próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

wg Mounta i Hume’a

wg Mounta i Hume’a



3 miejsca lokalizacji

3 miejsca lokalizacji

zmian próchnicowych

zmian próchnicowych



5 stadiów (rozmiarów)

5 stadiów (rozmiarów)

zmian próchnicowych

zmian próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

wg Mounta i Hume’a

wg Mounta i Hume’a



Miejsce 1

Miejsce 1

zagłębienia w

zagłębienia w

obrębie szkliwa na

obrębie szkliwa na

powierzchniach zgryzowych

powierzchniach zgryzowych

zębów bocznych, czy w

zębów bocznych, czy w

obrębie zgrubień szkliwa w

obrębie zgrubień szkliwa w

okolicy szyjek zębów

okolicy szyjek zębów

Podział ubytków próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

wg Mounta i Hume’a

wg Mounta i Hume’a



Miejsce 2

Miejsce 2



szkliwo na powierzchniach

szkliwo na powierzchniach

stycznych bezpośrednio

stycznych bezpośrednio

poniżej obszaru kontaktu

poniżej obszaru kontaktu

z

z

przylegającymi zębami

przylegającymi zębami

Podział ubytków próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

wg Mounta i Hume’a

wg Mounta i Hume’a



Miejsce 3

Miejsce 3



przyszyjkowa 1/3 korony

przyszyjkowa 1/3 korony

zęba lub korzeń odsłonięty

zęba lub korzeń odsłonięty

w następstwie

w następstwie

recesji dziąsła

recesji dziąsła

Podział ubytków próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

wg Mounta i Hume’a

wg Mounta i Hume’a



Stadium 0

Stadium 0



obecność

obecność

zdemineralizowanej

zdemineralizowanej

tkanki szkliwnej

tkanki szkliwnej

Podział ubytków próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

wg Mounta i Hume’a

wg Mounta i Hume’a



Stadium 1

Stadium 1



minimalne zajęcie zębiny

minimalne zajęcie zębiny

ledwie przekraczające

ledwie przekraczające

możliwość leczenia drogą

możliwość leczenia drogą

remineralizacji

remineralizacji

Podział ubytków próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

wg Mounta i Hume’a

wg Mounta i Hume’a



Stadium 2

Stadium 2



umiarkowane zajęcie zębiny;

umiarkowane zajęcie zębiny;

szkliwo pozostałe po

szkliwo pozostałe po

opracowaniu ubytku jest zdrowe,

opracowaniu ubytku jest zdrowe,

dobrze podparte zębiną, nie

dobrze podparte zębiną, nie

ulegnie zniszczeniu pod wpływem

ulegnie zniszczeniu pod wpływem

normalnych obciążeń zgryzowych

normalnych obciążeń zgryzowych

Podział ubytków próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

wg Mounta i Hume’a

wg Mounta i Hume’a



Stadium 3

Stadium 3



ubytek powiększony bardziej niż

ubytek powiększony bardziej niż

umiarkowanie; pozostałe tkanki zęba

umiarkowanie; pozostałe tkanki zęba

są na tyle osłabione, że guzki lub

są na tyle osłabione, że guzki lub

brzegi sieczne mogą ulec uszkodzeniu

brzegi sieczne mogą ulec uszkodzeniu

pod wpływem sił żucia; ubytek

pod wpływem sił żucia; ubytek

wymaga dalszego powiększenia w celu

wymaga dalszego powiększenia w celu

zapewnienia podparcia zakładanemu

zapewnienia podparcia zakładanemu

wypełnieniu

wypełnieniu

Podział ubytków próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

wg Mounta i Hume’a

wg Mounta i Hume’a



Stadium 4

Stadium 4



rozległa próchnica, która

rozległa próchnica, która

doprowadziła do znacznej

doprowadziła do znacznej

utraty masy tkanki zębowej

utraty masy tkanki zębowej

Podział ubytków próchnicowych

Podział ubytków próchnicowych

wg Mounta i Hume’a

wg Mounta i Hume’a



Sposób oznaczania:

Sposób oznaczania:

Si/Sta 3.0

Si/Sta 3.0