Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Obecność objawów podmiotowych
lub przedmiotowych charakterystycznych
dla niewydolności serca
1.
EKG
2.
RTG kl.piersiowej
3.
Peptydy natiuretyczne w surowicy
Wyniki nieprawidłowe
Niewydolność serca
lub dysfunkcja lewej komory
mało prawdopodobna, rozważ
inne rozpoznanie
Badanie obrazowe serca:
1.
UKG, ewentualnie:
2.
Wentrykulografia radioizotopowa
3.
lub Tomografia NMR
Wyniki
prawidłowe
Wyniki
prawidłowe
Wyniki nieprawidłowe
Oceń przyczyny, czynniki wyzwalające, mozliwość ich usunięcia.
Klasę czynnościową NYHA.
Rozważ dodatkowe badania diagnostyczne.
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
Wywiad
Dolegliwości podstawowe:
1. Częstotliwość występowania,
2. Okoliczności, w jakich się pojawiają,
3. Ich natężenie,
4. W jaki sposób ustępują,
5. Kiedy pojawiły się po raz pierwszy.
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
Wywiad
Objawy:
1. Spadek tolerancji wysiłku.
2. Duszność
3. Obrzęki.
4. Ból w klatce piersiowej.
5. Omdlenia.
6. Arytmia.
7. Zawroty głowy.
8. Sinica: centralna lub obwodowa.
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
Wywiad
Choroby towarzyszące i przebyte:
Nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, choroba niedokrwienna serca,
zaburzenia gospodarki lipidowej, zespół polimetabolicznym,
Miażdżyca naczyn obwodowych, zespół bezdechu sennego,
zabiegi naczyniowe w wywiadzie, operacje kardiochirurgiczne,
choroby układowe tkanki łącznej, częste anginy, gorączka
reumatyczna, infekcje wirusowe i bakteryjne,
inne choroby układu krążenia.
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
Wywiad rodzinny
(pokrewieństwo do II stopnia)
• Choroby układu sercowo-naczyniowego
• Cukrzyca.
• Dyslipidemia.
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
Czynniki ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego:
1. Dyslipidemia,
2. Nadwaga,
3. Nadciśnienie tętnicze,
4. Cukrzyca,
5. Dodatni wywiad rodzinny,
6. Palenie tytoniu,
7. Mała aktywność fizyczna,
8. Płeć, przedwczesna menopauza, wiek, inne.
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
Badanie fizykalne:
1. Oglądanie.
2. Badanie dotykiem okolicy przedsercowej.
3. Badanie tętna.
4. Osłuchiwanie serca i dużych naczyń.
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
Badanie fizykalne:
Osłuchiwanie:
1. Tony zamknięcia zastawek:
1 ton serca, 2 ton serca
2. Tony otwarcia zastawek.
3. Tony napełniania komór:
3 ton serca (patologiczny) u osób młodych – wariant normy
4 ton serca – przedsionkowy
4. Stuk śródskurczowy – w zespole MVP.
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
Badanie fizykalne:
Osłuchiwanie:
1. Szmery skurczowe.
2. Szmery rozkurczowe.
3. Szmery przygodne.
4. Szmer maszynowy.
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
Badanie fizykalne płuc:
• Oglądanie.
• Opukiwanie
• Badanie drżenia głosowego.
• Osłuchiwanie
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
Badania dodatkowe:
1. Pomiar ciśnienia tętniczego.
Sporadyczny
Całodobowy
2. Elektrokardiogram
Spoczynkowy
Wysiłkowy
Całodobowy
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Stwierdzenie prawidłowego
elektrokardiogramu powinno skłaniać
do weryfikacji rozpoznania
niewydolności serca.
(wartość prognostyczna 90%).
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
RTG przeglądowe klatki piersiowej):
1. Ocena krążenia płucnego.
2. Określenie stopnia powiększenia komór i
przedsionków. Powiększenie sylwetki
serca: stosunek wymiaru poprzecznego
serca do wymiaru klatki piersiowej
wynoszący >0.50.
3. Ocena pnia tętnicy płucnej i aorty oraz
żyły głównej górnej.
4. Ocena zwapnień.
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Badania laboratoryjne:
Podstawowe: morfologia krwi, OB.,
elektrolity, badanie ogólne moczu, glikemia,
poziom kreatyniny i jej klirens,
aktywności enzymów wątrobowych, poziom
bilirubiny,
kwasu moczowego, mocznik.
Specjalistyczne: Peptydy natriuretyczne,
TSH, CK-MB, TpT, TpI, Mioglobina
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Ultrasonokardiagrafia (UKG):
1. Ocena anatomii i czynności serca,
aorty wstępującej,
2. przepływu krwi przez serce,
3. gradientu ciśnień w obrębie zwężeń
zastawek serca,
4. Diagnostyka wad serca.
5. Badania czynnościowe.
6. Optymalizacja leczenia.
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
Ultrasonokardiagrafia (UKG):
1. Badanie przezklatkowe (TTE),
2. Przezprzełykowe (TEE),
3. Śródnaczyniowe (IVUS),
4. Histologia ultradźwiękowa (IVUS
histology)
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Inne badania dodatkowe:
1. Potwierdzenie lub wykluczenie PNS.
2. Wykrycie przyczyny ciężkiej lub opornej na leczenie
niewydolności serca.
3. Wykluczenie innych chorób, których objawy mogą
przypominać lub nasilać podmiotowe i przedmiotowe
objawy niewydolności serca.
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Badania dodatkowe:
1. Echokardiograficzna próba obciążeniowa.
2. Badania radioizotopowe.
3. NMR.
4. Koronarografia i lewostronna wentrykulografia.
5. Monitorowanie parametrów hemodynamicznych
za pomocą cewnika S-G.
6. Biopsja endomiokardialna.
7. Próba wysiłkowa.
8. Holterowskie monitorowanie EKG.
9. Badanie czynności płuc.
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Przeciwko PNS przemawia:
1. Nieobecność objawów podmiotowych i przedmiotowych.
2. Brak cech dysfunkcji serca w badaniach obrazowych.
3. Brak odpowiedzi na leczenie.
4. Prawidłowy zapis EKG.
5. Prawidłowe stężenie ANP, BNP, NTproBNP.
6. Prawidłowy wynik próby wysiłkowej.
7. Prawidłowy rzut serca, zwłaszcza podczas wysiłku.
8. Prawidłowe RAP, zwłaszcza u chorych nieleczonych.
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Diagnostyka niewydolności serca
Diagnostyka niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Obecność objawów podmiotowych
lub przedmiotowych charakterystycznych
dla niewydolności serca
1.
EKG
2.
RTG kl.piersiowej
3.
Peptydy natiuretyczne w surowicy
Wyniki nieprawidłowe
Niewydolność serca
lub dysfunkcja lewej komory
mało prawdopodobna, rozważ
inne rozpoznanie
Badanie obrazowe serca:
1.
UKG, ewentualnie:
2.
Wentrykulografia radioizotopowa
3.
lub Tomografia NMR
Wyniki
prawidłowe
Wyniki
prawidłowe
Wyniki nieprawidłowe
Oceń przyczyny, czynniki wyzwalające, mozliwość ich usunięcia.
Klasę czynnościową NYHA.
Rozważ dodatkowe badania diagnostyczne.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Leczenie niefarmakologiczne:
1. Kontrola masy ciała (codziennie po oddaniu moczu).
2. Kontrola podaży sodu i potasu w diecie.
3. Kontrola podaży płynów.
4. Ograniczenie lub zakaz (K-miopatia alkoholowa)
spożycia akoholu.
5. Masa ciała i stan odżywienia. 22 < BMI < 30.
6. Zakaz palenia tytoniu.
7. „Rozsądna” aktywność seksualna.
8. Aktywność fizyczna.
9. Podróżowanie.
10.Szczepienia ochronne.
11.Unikanie leków
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Leczenie niefarmakologiczne:
Unikanie leków:
1.
Niesterydowe leki przeciwzapalne (NLPZ).
2.
Leki antyarytmiczne klasy I.
3.
Antagoniści wapnia (werapamil, diltiazem,
pochodne dihydropirydyny pierwszej generacji).
4. Trójcykliczne leki przeciwdepresyjne.
5. Kortykosterydy.
6. Lit.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Leczenie farmakologiczne:
Wydłużenie życia:
1.
ACE-I
2.
ARB
.
3
-blokery
4.
Antagoniści Aldosteronu
Poprawa jakości życia:
1.
Diuretyki
2.
Digoksyna
3.
Nitraty ???
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
I klasa NYHA
1. ACE-I lub ARB (jeśli ACE-I jest p/wskazany).
2. Β-bloker u chorych po MI.
3. Antagonista aldosterony u chorych po niedawnym MI.
4. Digoksyna jeśli istnieje FA.
II klasa NYHA (dodaj)
1. ARB (niezależnie od ACE-I)
2. Β-bloker u wszystkich chorych.
3. Diuretyk w razie retencji wody.
III i IV klasa NYHA (dodaj)
1. Antagonistę aldosteronu.
2. Digoksynę.
3. Drugi diuretyk (pętlowy).
4. Rozważ wspomagające leczenie zabiegowe (ICD lub BIV).
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
ACE-I
Chorzy z udokumentowaną niewydolnością
skurczową lewej komory bez objawów
klinicznych korzystają z długoterminowego
leczenia inhibitorami ACE.
Zbieżne wyniki badań SOLVD, SAVE i
TRACE wskazują, że u bezobjawowych
chorych z dysfunkcją lewej komory rzadziej
dochodzi do rozwoju objawowej
niewydolności serca i konieczności
hospitalizacji z tego powodu
.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
ACE-I
„EFEKT GRUPY”
•
Captopril - od dawki 6,25 mg, zwiększając
dawkę dobową pod kontrolą ciśnienia
tętniczego i stężenia kreatyniny w surowicy
krwi. Najczęstsza dawka docelowa 25-50 mg
3 x dziennie.
•
Enalapril, dawka początkowa 2,5 mg,
najczęstsza dawka docelowa 10 mg 2 x
dziennie, maksymalna 20 mg 2 x dziennie.
•
Inne ACE-I o korzystnym wpływie na
przebieg CHF to: ramipril, benazepril,
peryndopril, cilazapril, lizynopril.
Największą poprawę hemodynamiczną
obserwuje się po 2-3 miesiącach terapii.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
ACE-I
Przeciwwskazania bezwzględne
•
Hiperkalemia (K > 5,5 mmol / l).
•
Zwężenie obu tętnic nerkowych,
•
Okres ciąży i laktacji.
•
Obrzęk naczynioruchowy podczas
wcześniejszego leczenia ACE-I.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
ARB
(Eprosartan, Ibersartan, Kandesartan,
Losartan, Telmisartan, Walsartan)
Zmniejszenie śmiertelności i częstości
hospitalizacji
w przebiegu PNS.
•
Alternatywa dla ACE-I u chorych nie
tolerujących ACE-I.
•
W skojarzeniu z ACE-I (Kl. II-IV NYHA
pomimo leczenia).
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
β-Blokery
(Bisoprolol, Karwedilol, Metoprolol,
Nebivolol)
Zmniejszenie śmiertelności i częstości
hospitalizacji, poprawa kl.
czynnościowej i LVEF, zwolnienie
progresji PNS.
•
Stosujemy u wszystkich chorych w II-IV kl.
cz. NYHA, u których nie ma
przeciwwskazań.
•
Leczenie należy rozpoczynać u chorego
przyjmującego już ACE-I.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
β-Blokery
(Przeciwwskazania w PNS)
•
Astma lub ciężka postać POChP.
•
Objawowa bradykardia.
•
Objawowa hipotonia.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Antagoniści Aldosteronu
(Spironolakton, Eplerenon)
Zmniejszenie śmiertelności i częstości
hospitalizacji.
•
Kl. Cz. III-IV NYHA jako uzupełnienie
leczenia ACE-I ± ARB, β-blokerem i
diuretykiem.
•
W niewydolności serca po MI lub z cukrzycą
jako uzupełnienie leczenia ACE-I i β-
blokerem.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Leki moczopędne
(Furosemid, Torasemid, Hydrochlorotiazyd,
Chlortalidon, Indapamid, Amilorid,
Spironolakton)
•
Diuretyki są skuteczne i bezpieczne w
leczeniu objawowej HF.
•
Nieprzydatne w bezobjawowej dysfunkcji
mięśnia sercowego.
•
Stosujemy u chorych z klinicznymi objawami
niewydolno-ści lewo lub prawokomorowej.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Glikozydy naparstnicy
(Digoksyna, Metylodigoksyna, Lanatozyd
Proscylarydyna, Strofantyna)
•
Objawowa niewydolność serca (niezależnie od
przyczyny) z migotaniem przedsionków i z
przyspieszoną czynnością komór.
•
Objawowa niewydolność serca spowodowana
dysfunkcją skurczową LV, także u chorych z
rytmem zatokowym już leczonych ASCE-I,
ARB, LBA, antagonistą aldosteronu.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Leki rozszerzające naczynia
(Nitraty Dihydralazyna)
Pacjenci nie tolerujący ACE i ARB.
•
Poprawa rokowania po zastosowaniu
azotanów w skojarzeniu z hydralazyną.
(VheFT-I Trial 1987).
•
W/w skojarzenie w chwili obecnej o znaczeniu
raczej „historycznym”.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Leki o dodatnim działaniu inotropowym
(PDE 3 – I: Amrinon)
(Dobutamina, Dopamina)
•
W leczeniu przewlekłym również powodują
zwiększenie śmiertelności. Jedynie amrinon
znalazł zastosowanie w leczeniu ostrej
niewydolności serca.
•
Dobutamina - dodatnie działanie inotropowe
oraz w niskich dawkach wazodilatacyjne. W
dawkach powyżej 12 µg/kg/min dominuje
efekt naczynioskurczowy poprzez wpływ na
α1 receptory.
•
Agoniści receptorów β-1, w przewlekłym
stosowaniu mogą obniżać ich gęstość, oraz
powodować zwiększenie śmiertelności
chorych z PNS.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Leki przeciwzakrzepowe
(Przeciwpłytkowe- ASS, Clopidogrel,
Ticlopidyna)
(Przeciwzakrzepowe NFH. LMWH,
Acenokumarol)
Leki przeciwpłytkowe:
•W chorobie wieńcowej – w celu zapobiegania
zawałowi serca i zgonom.
•W prewencji wtórnej zawału serca.
Leki przeciwzakrzepowe:
•U chorych z współistniejącym migotaniem
przedsionków lub przebytym incydentem
zakrzepowo-zatorowym, lub z ruchomą
skrzepliną w lewej komorze.
•U chorych po zawale serca z przyścienną
skrzepliną w lewej komorze oraz w prewencji
wtórnej zawału serca.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Leki antyarytmiczne
(β-blokery,Amiodaron)
•
Rozpoznanie i wyeliminowanie czynników
wyzwalających arytmię (w tym zmniejszenie
aktywacji neurokrynnej poprzez β-blokadę,
ACE-I i stosowanie antagonistów aldosteronu?
•
Jedynymi lekami, które można stosować w
leczeniu PNS są β-blokery i Amiodaron.
•
Migotanie, trzepotanie przedsionków –
rozwazych kardiowersję elektryczną.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
Leczenie zabiegowe
Przyczynowe:
•
Rewaskularyzacja wieńcowa.
•
Wymiana / naprawa zastawek serca.
•
Korekcja wrodzonych wad serca.
Wspomagające:
•
Stymulacja resynchronizująca.
•
Kardiowertery-defibrylatory.
•
Kardiomioplastyka?
•
Plastyka lewej komory (modo Medicanti).
•
Urządzenia wspomagające lewą komorę.
Radykalne:
•
Przeszczep serca.
•
Przeszczep serca i płuc.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
Heartmate Vented Electric Left Ventricular Assist
System
The HeartMate VE LVAS supports the
left side of the heart. The pump is
implanted in the left lower abdomen.
Blood flow to the pump is provided by a
ridge-tube connected to the left
ventricle at the apex of the heart.
Blood returns to the body via a cannula
connected to the aorta. Blood flow
through the pump is directed by two
porcine valves located in conduits at
the entrance and exist of the pump
housing.
A single driveline which exists
through the skin provides electrical
power to the pump and allow the pump
to breathe. An external controller
connected to the driveline regulates
pump operation and monitors pump
function.
Power is provided by two batteries
which can be worn under the arms in a
harness or by a power base unit which
plugs into a wall outlet.
This device is approved by the FDA
for bridge-to-transplant. The device
allows patients to be discharged from
the hospital while waiting for heart
transplantation.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
Heartmate Implanted Pneumatic Left Ventricular
Assist System
The HeartMate IP LVAS supports the
left side of the heart. The pump is
implanted in the left lower abdomen.
Blood flow to the pump is provided by a
ridge-tube connected to the left
ventricle at the apex of the heart.
Blood returns to the body via a cannula
connected to the aorta. Blood flow
through the pump is directed by two
porcine valves located in conduits at
the entrance and exit of the pump
housing.
A single driveline exits through the
skin to provide pneumatic power to the
pump. An external drive console
connects to the driveline via a ten-foot
hose. The drive console regulates
pump operation and monitors pump
function.
This device is FDA approved for
bridge-to-transplant.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
Thoratec Ventricular Assist Device
The Thoratec Ventricular Assist
Device can support the left and/or
right side of the heart, depending on
the severity of heart failure. Right
sided support-device draws blood
from the right atrium and returns
blood to the pulmonary artery. Left
sided support-the device draws blood
from either the left atrium or the left
ventricle at the apex of the heart and
returns blood to the aorta.
The tubes sewn to the heart pass
through the skin and connect to the
pump which rests outside the body on
the abdomen. Mechanical valves
located at the top of the pump
housing control the direction of blood
flow.
The device is connected via a twelve-
foot hose to a drive console which
provides the pulse of air required to
eject blood from the pump. Vacuum is
applied to the pump to assist in the
filling.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ABIOMED BVS 5000
The ABIOMED BVS 5000 supports the left
and/or right side of the heart, depending
on the severity of the heart failure. For
right sided support, the device draws
blood from the right atrium and returns
blood to the pulmonary artery. For left
sided support, the device draws blood from
the left atrium and returns blood to the
aorta.
The tubes sewn to the heart pass through
the skin and connect to the pump which
are mounted on an IV pole next to the bed.
Mechanical valves located in the pump
housing control the direction of blood flow.
The blood pump is connected via a five-
foot hose to a drive console that supplies
air pressure to eject the pump. Filling of
the pump is assisted by positioning the
pump below the level of the patient to
utilize gravity.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
ESC 2005
ESC 2005
I klasa NYHA
1. ACE-I lub ARB (jeśli ACE-I jest p/wskazany).
2. Β-bloker u chorych po MI.
3. Antagonista aldosterony u chorych po niedawnym MI.
4. Digoksyna jeśli istnieje FA.
II klasa NYHA (dodaj)
1. ARB (niezależnie od ACE-I)
2. Β-bloker u wszystkich chorych.
3. Diuretyk w razie retencji wody.
III i IV klasa NYHA (dodaj)
1. Antagonistę aldosteronu.
2. Digoksynę.
3. Drugi diuretyk (pętlowy).
4. Rozważ wspomagające leczenie zabiegowe (ICD lub BIV).
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
1
Davies et al. BMJ 2000;320:428-431 (metanalysis: 32 trials, n=7105)
2
Gibbs et al. BMJ 2000;320:495-498 (metanalysis: 18 trials, n=3023)
TRANSPLANTACJA SERCA
Roczne przeżycie
-
88%
5 letnie
-
63%
10 letnie
-
45%.
Przyczyną zgonów w okresie wczesnym jest niewydolność
przeszczepionego narządu, ostry odrzut i infekcje.
W okresie odległym przyczyną jest głównie przyśpieszona
miażdżyca naczyń przeszczepionego serca.
Leczenie niewydolności serca
Leczenie niewydolności serca
Śmiertelność w niewydolności serca
pozostaje wysoka
ACEI
RISK REDUCTION 35%
(śmiertelność i hospitalizacje)
1
BLOKERY
RISK REDUCTION 38%
(śmiertelność i hospitalizacje)
2
Doustne nitraty i Hydralazyna
Lepsze niż placebo
; gorsze niż ENALAPRIL
(śmiertelność)
Mimo to: 4-letnia śmiertelność pozostaje na poziomie ~40%
1
Davies et al. BMJ 2000;320:428-431 (metanalysis: 32 trials, n=7105)
2
Gibbs et al. BMJ 2000;320:495-498 (metanalysis: 18 trials, n=3023)