Ćwiczenia i wierszyki 

dykcyjne

Ćwiczenia

• Naśladowanie warkotu silnika 

motocyklowego na różnych 
wysokościach dźwięku. Najpierw 
używając tylko warg potem języka a 
na końcu warg i języka.

• Kilkakrotnie przeciągle cmoknij.
• Omiatanie językiem po zewnętrznej 

stronie swoich zębów, górnych i 
dolnych.

• Koliste, powolne ruchy przy 

zamkniętych ustach – „krowie” 
przeżuwanie.

• Kląskanie językiem – naśladowanie 

konika.

• Wciąganie policzków do jamy ustnej. 

Policzki ściśle przylegają do łuków 
zębowych. 

• Zwijanie języka w rurkę (jeśli się to 

potrafi zrobić)

Ćwiczenia

Pamiętajmy o tym, aby:

dokładnie wymawiać każdą głoskę 

(końcówki!)

pracować przeponą;

szeroko otwierać usta;

nie nadwyrężać gardła

dźwięk swobodnie się wydobywał;

mówić  głośno (choć można ćwiczyć 

od szeptu do krzyku)

przed ćwiczeniami nie pić gorących 

napojów

Zasady:

przesadnie artykułuj wszystkie głoski 

(wymawiaj je jakbyś chciał przeliterować 
obcokrajowcowi trudne nazwisko)

nie gryź korka zbyt mocno, niech oddziela 

twoje zęby, ale nie powoduje nadmiernego 
oporu

rób wyraźne pauzy w miejscach wskazanych 

przez interpunkcję

kieruj intonacją, aby poprawnie (a nawet 

przesadnie) zaakcentować początek, środek i 
koniec zdania

Ćwiczenia z korkiem.

Najpierw powoli, stopniowo coraz 

szybciej:

PTA-TPA PTE-TPE PTO-TPO PTU-TPU

 PTY-TPY PTĄ-TPĄ PTĘ-TPĘ 

BDA-DBA BDE-DBE BDO-DBO BDU-DBU 

BDY-DBY BDĄ-DBĄ BDĘ-DBĘ

ŻMA-MŻA ŻME-MŻE ŻMO-MŻO 

ŻMU-MŻU ŻMY-MŻY ŻMĄ-MŻĄ 
ŻMĘ-MŻĘ

Bąk

Spadł bąk na strąk,

a strąk na pąk.

Pękł pąk, pękł strąk,

a bąk się zląkł.

Dzięcioł

Czarny dzięcioł z chęcią pień ciął.

Chrząszcz

Trzynastego, w Szczebrzeszynie

chrząszcz się zaczął tarzać w trzcinie.

Wszczęli wrzask Szczebrzeszynianie:

- Cóż ma znaczyć to tarzanie?!

Wezwać trzeba by lekarza,

zamiast brzmieć, ten chrząszcz się tarza!

Wszak Szczebrzeszyn z tego słynie,

że w nim zawsze chrząszcz BRZMI w 

trzcinie!

A chrząszcz odrzekł niezmieszany:

- Przyszedł wreszcie czas na zmiany!

Drzewiej chrząszcze w trzcinie brzmiały,

teraz będą się tarzały.

Szczeniak

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu

klaszczą kleszcze na deszczu,

szepcze szczygieł w szczelinie,

szczeka szczeniak w Szczuczynie,

piszczy pszczoła pod Pszczyną,

świszcze świerszcz pod leszczyną,

a trzy pliszki i liszka

taszczą płaszcze w Szypliszkach.

Inne łamańce językowe

• Trzmiel na trzosie w trzcinie siedzi z trzmiela śmieją 

się sąsiedzi.

• Warszawa w żwawej wrzawie w warze wrze o 

Warszawie.

• Król królowej taranrulę włożył czule pod koszulę.

• Dromader z Durbanu turban pożarł panu.

• Teatr gra w grotach Dekamerona grom gruchnął w 

konar rododendrona.

• Powstały z wydm widma w widm zwały wpadł rydwan.

• Akordeonista zaiste zainteresował zaufanego 

augustyniallusa etiudą.

• Coala i boa automatyzują oazę instalując 

aerodynamiczny aeroplan.

• Paulin w Neapolu pouczył po angielsku 

zainteresowanego chudeusza,

co oznaczają rozmaite niuanse w mozaice.

• Augustyn przeegzaminował Aurelię z geografii,

próbując wyegzekwować wiadomości o aurze Australii 

i Suezie.

• Euforia idioty zaaferowała jednoosobowe audytorium 

uosobionego intelektualisty.