AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

1

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

2

Bezpieczeństwo i
obronność



Bezpieczeństwo narodowe (bezpieczeństwo

państwa) – dziedzina funkcjonowania państwa

obejmująca całość problematyki przeciwstawiania się

wszelkim możliwym zagrożeniom (wykorzystywania

szans, podejmowania wyzwań i redukowania ryzyk) dla

interesów narodowych przy wykorzystaniu do tego celu

wszystkich sił i środków, jakimi państwo dysponuje.



Obrona narodowa (obronność kraju, bezpieczeństwo

militarne) – to jedna z dziedzin bezpieczeństwa

narodowego obejmująca problematykę

przeciwstawiania się zagrożeniom polityczno-

militarnym (wykorzystywania szans, podejmowania

wyzwań, redukowania ryzyk) przy wykorzystaniu do

tego celu głównie sił zbrojnych, wspieranych innymi

siłami i środkami państwa.

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

3

Strategia BN:

jak wykorzystać wszystkie siły i środki państwa

do przeciwstawienia się wszelkim rodzajom zagrożeń?

Zagrożenia

gospodarcze

społeczne

informacyjne

militarne

.
.
.

inne

Siły i środki państwa

gospodarcze

ochronne

informacyjne

militarne

(siły zbrojne)

.
.
.

inne

STRATEGI

A

BEZPIECZEŃSTWO PAŃSTWA =

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

4

Strategia obronności (ON):

jak wykorzystać wszystkie siły i środki państwa

do przeciwstawienia się zagrożeniom militarnym?

OBRONNOŚĆ = OBRONA NARODOWA =

BEZPIECZEŃSTWO MILITARNE

= CZĘŚĆ BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

Zagrożenia

gospodarcze

społeczne

informacyjne

militarne

.
.
.

inne

Siły i środki państwa

gospodarcze

ochronne

informacyjne

militarne

.
.
.

inne

STRATEGIA

OBRONNOŚCI

(ON)

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

5

Strategia wojskowa:

jak utrzymywać i wykorzystywać siły zbrojne do realizacji

wszystkich zadań państwa?

Zagrożenia

i inne potrzeby państwa

gospodarcze

społeczne

informacyjne

militarne

.
.
.

inne

Siły i środki

państwa

gospodarcze

ochronne

informacyjne

militarne

.
.
.

inne

STRATEGIA

WOJSKOWA

WOJSKOWOŚĆ

Obszary problemów

strategicznych

- cykl strategiczny



Interesy i cele strategiczne



Warunki działania (środowisko
bezpieczeństwa)



Koncepcja działania (strategia
operacyjna)



Koncepcja przygotowań (strategia
preparacyjna, w tym
transformacyjna)

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

6

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

7

Polska jako podmiot
bezpieczeństwa



Interesy narodowe – Konstytucja



Cele strategiczne



Państwowe



Zewnętrzne bezpośrednie i pośrednie
(

sojusznicze

)



Wewnętrzne – ład konstytucyjny
państwa



Obywatelskie

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

8

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

9

Zmiana globalnego
środowiska
bezpieczeństwa



Globalizacja i rewolucja informacyjna -

środowisko GLOBINFO

– zglobalizowane i

uinformacyjnione

, sieciowe



Rewolucja polityczna –

asymetryzacja

środowiska -rozpad symetrycznego świata

dwubiegunowego i erupcja asymetrycznych

relacji bezpieczeństwa nuklearnego i

konwencjonalnego



Rewolucja strukturalna -

podmioty

niepaństwowe, państwa problemowe

(zbójeckie i upadłe), mocarstwa „wschodzące”



Nowa jakość terroryzmu



Sieć globalna, terroryzm samobójczy, superterroryzm



Nowe mocarstwo ery informacyjnej?



Postklasyczna era nuklearna



Proliferacja – nowi,

asymetryczni

dysponenci:

państwa niepewne i struktury niepaństwowe



Asymetryczność roli: broń ostateczna (używana z
konieczności, strategia odstraszania) – broń
pierwszego użycia (używana z wyboru, strategia
szantażu)



Bezpieczeństwo utrzymywania broni jądrowej (dostęp
fizyczny i informacyjny)



Duże prawdopodobieństwo użycia broni nuklearnej

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

10

Zagrożenia transnarodowe



Bałkany – kryzysy przytłumione



Afganistan – czarna dziura bezpieczeństwa światowego



Irak – światełko w tunelu



Iran i Pakistan – tykające bomby; groźba nuklearyzacji
Bliskiego Wschodu



Izrael/Palestyńczycy – zmienić konflikt asymetryczny w
symetryczny



Kaukaz (Rosja - Gruzja) – mała zimna wojna



Ukraina – wojna energetyczna: sprawdzian i konsekwencje
dla UE?



Korea Płn. – sprawa najbardziej niejasna i chyba taką
pozostanie, groźba jakiejś katastrofy w regionie

Konflikty i kryzysy
regionalne

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

11

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

12

Uwarunkowania
sojusznicze



NATO – transformacja i potknięcia

(11. 09 art. 5; Irak, Turcja art. 4,

sytuacje trudnokonsensusowe, brak

strategii, pułapka afgańska

)



UE – strategia bezpieczeństwa;

traktat lizboński –

NATO bis? Czy

tandem

NATO-UE?



USA – strategia prewencyjna, obrona

przeciwrakietowa



Projektuje RM



Zatwierdza Prezydent



Implementuje administracja

publiczna (strategie

sektorowe, plany i programy)



Weryfikuje – Prezydent i RM

(SPBN, gry strategiczne)

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

13

Strategia RP - procedury

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

14

Polska strategia
bezpieczeństwa



Strategia 2007 przyjęta w okresie

vacuum rządowego: potrzeba

nowelizacji



Dobry krok w kierunku integracji

bezpieczeństwa, ale nie dokończony



Słabość części preparacyjnej

(transformacyjnej) – budowa,

utrzymywanie i transformowanie

systemu bezpieczeństwa

Strategia operacyjna



Brak strategii wojskowej, przygotowywanie
strategii obronności to błąd wyhamowujący proces
integracji BN



Zaniechanie SPBN, organizowanie tylko SPO – to
drugi błąd z tej samej kategorii



Strategia udziału w operacjach międzynarodowych
– dobrze, ale:



Raczej powinna być częścią strategii wojskowej



Brak wielu koniecznych ustaleń (np. co do włączenia
parlamentu w decydowanie o operacjach wojennych,
modyfikacji systemu kierowania polityczno-operacyjnego,
brak budżetu operacyjnego)

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

15

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

16

Strategia preparacyjna
(transformacyjna)



Integracja

systemu kierowania – na wszystkich

szczeblach:



Państwo: decydent (P+RM), organy doradcze (RBN+?), organy

sztabowe (BBN+…RCB?)



SZ – konsolidacja (błędy: szef obrony, redyslokacja)



Profesjonalizacja

wyspecjalizowanych podsystemów

wykonawczych - SZ:



Uzawodowienie – jakość/wielkość, tempo?



Modernizacja techniczna – nakłady?



Szkolenie – licencjalizacja kadry?



Powszechność

przygotowań na rzecz bezpieczeństwa



System edukacji powszechnej



Lokalne systemy bezpieczeństwa, zamiast systemu OT system BT

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

17

DOKUMENTY STRATEGICZNE

D
O

K
U

M

E

N

T

Y

K

O
N

C

E

P
C
Y

J

N

E

D
O

K
U

M

E

N

T

Y

P

L

A

N

I

S

T

Y
C
Z

N

E

STRATEGIA

BEZPIECZEŃSTWA RP

STRATEGIA OBRONNOŚCI

RP

Plany

funkcjonowania

(resortu,

województwa)

w czasie zagrożenia

(kryzysu) i wojny

Plan użycia i

działania

Sił Zbrojnych RP

Polityczno-Strategiczna

Dyrektywa Obronna

DOKTRYNY

WOJSKOWE

Programowanie i budżetowanie obronne

Planowanie strategiczno-operacyjne

Wieloletnie

programy

przygotowań

obronnych...

(resortu,

województwa)

Wieloletnie programy

rozwoju Sił Zbrojnych RP

Wieloletnie programy

przygotowań

obronnych RP

KONCEPCJA

STRATEGICZNA

NATO

Strategia

Bezpieczeństwa Narodowego

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

18

•

Podsystem kierowania

•

Podsystemy wykonawcze

–

Wyspecjalizowane w dziedzinie
bezpieczeństwa siły i środki państwa
(dyplomacja, siły zbrojne, wywiad,
kontrwywiad, policja, straż pożarna, straż
graniczna, służby ratownicze itd.)

–

Pozostałe elementy struktury państwowej
(gospodarcze, społeczne, informacyjne,
edukacyjne itp..)

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

19

Zintegrowany system
bezpieczeństwa narodowego

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

20

Projektowanie strategii
bezpieczeństwa według cyklu
strategicznego



Identyfikacja interesów narodowych i celów
strategicznych w dziedzinie bezpieczeństwa



Ocena warunków bezpieczeństwa (zewnętrzne
i wewnętrzne potrzeby i możliwości)



Formułowanie koncepcji działania
(operacyjnej) – myśl przewodnia i zadania
działowe (dziedzinowe, sektorowe)



Ustanawianie systemu bezpieczeństwa i
koncepcji jego rozwoju (transformacji)



Podział każdej grupy na 4 grupy tematyczne
– stosownie do części (rozdziałów) strategii



Interesy i cele bezpieczeństwa



Warunki bezpieczeństwa



Koncepcja bezpieczeństwa



System bezpieczeństwa



Przygotowanie propozycji nowelizacji treści
zapisów w czterech rozdziałach strategii



Przedstawienie propozycji i dyskusja

Wytyczne do ćwiczenia

AON 2009,
WKOS

www.koziej.pl

21