AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
1
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
1
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
2
Bezpieczeństwo i
obronność
Bezpieczeństwo narodowe (bezpieczeństwo
państwa) – dziedzina funkcjonowania państwa
obejmująca całość problematyki przeciwstawiania się
wszelkim możliwym zagrożeniom (wykorzystywania
szans, podejmowania wyzwań i redukowania ryzyk) dla
interesów narodowych przy wykorzystaniu do tego celu
wszystkich sił i środków, jakimi państwo dysponuje.
Obrona narodowa (obronność kraju, bezpieczeństwo
militarne) – to jedna z dziedzin bezpieczeństwa
narodowego obejmująca problematykę
przeciwstawiania się zagrożeniom polityczno-
militarnym (wykorzystywania szans, podejmowania
wyzwań, redukowania ryzyk) przy wykorzystaniu do
tego celu głównie sił zbrojnych, wspieranych innymi
siłami i środkami państwa.
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
3
Strategia BN:
jak wykorzystać wszystkie siły i środki państwa
do przeciwstawienia się wszelkim rodzajom zagrożeń?
Zagrożenia
gospodarcze
społeczne
informacyjne
militarne
.
.
.
inne
Siły i środki państwa
gospodarcze
ochronne
informacyjne
militarne
(siły zbrojne)
.
.
.
inne
STRATEGI
A
BEZPIECZEŃSTWO PAŃSTWA =
BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE
BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
4
Strategia obronności (ON):
jak wykorzystać wszystkie siły i środki państwa
do przeciwstawienia się zagrożeniom militarnym?
OBRONNOŚĆ = OBRONA NARODOWA =
BEZPIECZEŃSTWO MILITARNE
= CZĘŚĆ BEZPIECZEŃSTWA
NARODOWEGO
Zagrożenia
gospodarcze
społeczne
informacyjne
militarne
.
.
.
inne
Siły i środki państwa
gospodarcze
ochronne
informacyjne
militarne
.
.
.
inne
STRATEGIA
OBRONNOŚCI
(ON)
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
5
Strategia wojskowa:
jak utrzymywać i wykorzystywać siły zbrojne do realizacji
wszystkich zadań państwa?
Zagrożenia
i inne potrzeby państwa
gospodarcze
społeczne
informacyjne
militarne
.
.
.
inne
Siły i środki
państwa
gospodarcze
ochronne
informacyjne
militarne
.
.
.
inne
STRATEGIA
WOJSKOWA
WOJSKOWOŚĆ
Obszary problemów
strategicznych
- cykl strategiczny
Interesy i cele strategiczne
Warunki działania (środowisko
bezpieczeństwa)
Koncepcja działania (strategia
operacyjna)
Koncepcja przygotowań (strategia
preparacyjna, w tym
transformacyjna)
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
6
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
7
Polska jako podmiot
bezpieczeństwa
Interesy narodowe – Konstytucja
Cele strategiczne
Państwowe
Zewnętrzne bezpośrednie i pośrednie
(
sojusznicze
)
Wewnętrzne – ład konstytucyjny
państwa
Obywatelskie
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
8
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
9
Zmiana globalnego
środowiska
bezpieczeństwa
Globalizacja i rewolucja informacyjna -
środowisko GLOBINFO
– zglobalizowane i
uinformacyjnione
, sieciowe
Rewolucja polityczna –
asymetryzacja
środowiska -rozpad symetrycznego świata
dwubiegunowego i erupcja asymetrycznych
relacji bezpieczeństwa nuklearnego i
konwencjonalnego
Rewolucja strukturalna -
podmioty
niepaństwowe, państwa problemowe
(zbójeckie i upadłe), mocarstwa „wschodzące”
Nowa jakość terroryzmu
Sieć globalna, terroryzm samobójczy, superterroryzm
Nowe mocarstwo ery informacyjnej?
Postklasyczna era nuklearna
Proliferacja – nowi,
asymetryczni
dysponenci:
państwa niepewne i struktury niepaństwowe
Asymetryczność roli: broń ostateczna (używana z
konieczności, strategia odstraszania) – broń
pierwszego użycia (używana z wyboru, strategia
szantażu)
Bezpieczeństwo utrzymywania broni jądrowej (dostęp
fizyczny i informacyjny)
Duże prawdopodobieństwo użycia broni nuklearnej
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
10
Zagrożenia transnarodowe
Bałkany – kryzysy przytłumione
Afganistan – czarna dziura bezpieczeństwa światowego
Irak – światełko w tunelu
Iran i Pakistan – tykające bomby; groźba nuklearyzacji
Bliskiego Wschodu
Izrael/Palestyńczycy – zmienić konflikt asymetryczny w
symetryczny
Kaukaz (Rosja - Gruzja) – mała zimna wojna
Ukraina – wojna energetyczna: sprawdzian i konsekwencje
dla UE?
Korea Płn. – sprawa najbardziej niejasna i chyba taką
pozostanie, groźba jakiejś katastrofy w regionie
Konflikty i kryzysy
regionalne
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
11
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
12
Uwarunkowania
sojusznicze
NATO – transformacja i potknięcia
(11. 09 art. 5; Irak, Turcja art. 4,
sytuacje trudnokonsensusowe, brak
strategii, pułapka afgańska
)
UE – strategia bezpieczeństwa;
traktat lizboński –
NATO bis? Czy
tandem
NATO-UE?
USA – strategia prewencyjna, obrona
przeciwrakietowa
Projektuje RM
Zatwierdza Prezydent
Implementuje administracja
publiczna (strategie
sektorowe, plany i programy)
Weryfikuje – Prezydent i RM
(SPBN, gry strategiczne)
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
13
Strategia RP - procedury
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
14
Polska strategia
bezpieczeństwa
Strategia 2007 przyjęta w okresie
vacuum rządowego: potrzeba
nowelizacji
Dobry krok w kierunku integracji
bezpieczeństwa, ale nie dokończony
Słabość części preparacyjnej
(transformacyjnej) – budowa,
utrzymywanie i transformowanie
systemu bezpieczeństwa
Strategia operacyjna
Brak strategii wojskowej, przygotowywanie
strategii obronności to błąd wyhamowujący proces
integracji BN
Zaniechanie SPBN, organizowanie tylko SPO – to
drugi błąd z tej samej kategorii
Strategia udziału w operacjach międzynarodowych
– dobrze, ale:
Raczej powinna być częścią strategii wojskowej
Brak wielu koniecznych ustaleń (np. co do włączenia
parlamentu w decydowanie o operacjach wojennych,
modyfikacji systemu kierowania polityczno-operacyjnego,
brak budżetu operacyjnego)
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
15
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
16
Strategia preparacyjna
(transformacyjna)
Integracja
systemu kierowania – na wszystkich
szczeblach:
Państwo: decydent (P+RM), organy doradcze (RBN+?), organy
sztabowe (BBN+…RCB?)
SZ – konsolidacja (błędy: szef obrony, redyslokacja)
Profesjonalizacja
wyspecjalizowanych podsystemów
wykonawczych - SZ:
Uzawodowienie – jakość/wielkość, tempo?
Modernizacja techniczna – nakłady?
Szkolenie – licencjalizacja kadry?
Powszechność
przygotowań na rzecz bezpieczeństwa
System edukacji powszechnej
Lokalne systemy bezpieczeństwa, zamiast systemu OT system BT
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
17
DOKUMENTY STRATEGICZNE
D
O
K
U
M
E
N
T
Y
K
O
N
C
E
P
C
Y
J
N
E
D
O
K
U
M
E
N
T
Y
P
L
A
N
I
S
T
Y
C
Z
N
E
STRATEGIA
BEZPIECZEŃSTWA RP
STRATEGIA OBRONNOŚCI
RP
Plany
funkcjonowania
(resortu,
województwa)
w czasie zagrożenia
(kryzysu) i wojny
Plan użycia i
działania
Sił Zbrojnych RP
Polityczno-Strategiczna
Dyrektywa Obronna
DOKTRYNY
WOJSKOWE
Programowanie i budżetowanie obronne
Planowanie strategiczno-operacyjne
Wieloletnie
programy
przygotowań
obronnych...
(resortu,
województwa)
Wieloletnie programy
rozwoju Sił Zbrojnych RP
Wieloletnie programy
przygotowań
obronnych RP
KONCEPCJA
STRATEGICZNA
NATO
Strategia
Bezpieczeństwa Narodowego
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
18
•
Podsystem kierowania
•
Podsystemy wykonawcze
–
Wyspecjalizowane w dziedzinie
bezpieczeństwa siły i środki państwa
(dyplomacja, siły zbrojne, wywiad,
kontrwywiad, policja, straż pożarna, straż
graniczna, służby ratownicze itd.)
–
Pozostałe elementy struktury państwowej
(gospodarcze, społeczne, informacyjne,
edukacyjne itp..)
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
19
Zintegrowany system
bezpieczeństwa narodowego
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
20
Projektowanie strategii
bezpieczeństwa według cyklu
strategicznego
Identyfikacja interesów narodowych i celów
strategicznych w dziedzinie bezpieczeństwa
Ocena warunków bezpieczeństwa (zewnętrzne
i wewnętrzne potrzeby i możliwości)
Formułowanie koncepcji działania
(operacyjnej) – myśl przewodnia i zadania
działowe (dziedzinowe, sektorowe)
Ustanawianie systemu bezpieczeństwa i
koncepcji jego rozwoju (transformacji)
Podział każdej grupy na 4 grupy tematyczne
– stosownie do części (rozdziałów) strategii
Interesy i cele bezpieczeństwa
Warunki bezpieczeństwa
Koncepcja bezpieczeństwa
System bezpieczeństwa
Przygotowanie propozycji nowelizacji treści
zapisów w czterech rozdziałach strategii
Przedstawienie propozycji i dyskusja
Wytyczne do ćwiczenia
AON 2009,
WKOS
www.koziej.pl
21