Psychologia

Psychologia

W

W

Nowym wspaniałym świecie

Nowym wspaniałym świecie

i

i

Roku 1984

Roku 1984

Behawioryzm

Behawioryzm



Za prekursora uważa się Johna Watsona, który w

Za prekursora uważa się Johna Watsona, który w

roku 1913 napisał tzw.

roku 1913 napisał tzw.

manifest

manifest

behawiorystyczny

behawiorystyczny



obiektywnym przedmiotem badań

obiektywnym przedmiotem badań

behawiorystów jest zachowanie, nie świadomość

behawiorystów jest zachowanie, nie świadomość



człowiek nie jest autonomiczny, lecz

człowiek nie jest autonomiczny, lecz

zewnątrzsterowny, reaktywny – jest całkowicie

zewnątrzsterowny, reaktywny – jest całkowicie

wytworem okoliczności, przyczyn zachowania

wytworem okoliczności, przyczyn zachowania



celem teoretycznym behawioryzmu jest

celem teoretycznym behawioryzmu jest

przewidywanie i kontrola zachowania

przewidywanie i kontrola zachowania

Dajcie mi dziecko spłodzone

przez dowolną parę rodziców i

dajcie mi pełną kontrolę nad

środowiskiem, w jakim będzie

ono wzrastać - a sprawię, że

wyrośnie na wybitnego

uczonego, artystę,

politycznego przywódcę, czy

też, jeśli tylko będę tego

chciał, zostanie pospolitym

przestępcą.

John Watson

Warunkowanie klasyczne

Warunkowanie klasyczne



Proces, w którym

Proces, w którym

początkowo

początkowo

obojętny bodziec

obojętny bodziec

nabiera właściwości

nabiera właściwości

wywoływania

wywoływania

reakcji przez

reakcji przez

skojarzenie z

skojarzenie z

bodźcem, który

bodźcem, który

wywołuje już

wywołuje już

podobną reakcję.

podobną reakcję.



Książki i głośny hałas,

Książki i głośny hałas,

kwiaty i

kwiaty i

elektrowstrząsy- już w

elektrowstrząsy- już w

niemowlęcym umyśle

niemowlęcym umyśle

człony tych par są

człony tych par są

kojarzone, po dwustu

kojarzone, po dwustu

zaś powtórzeniach

zaś powtórzeniach

takiej lub podobnej

takiej lub podobnej

lekcji ulegną

lekcji ulegną

nierozerwalnemu

nierozerwalnemu

spojeniu.

spojeniu.

Nowy wspaniały świat

Nowy wspaniały świat

Warunkowanie

Warunkowanie

instrumentalne

instrumentalne



Proces, w którym

Proces, w którym

reakcja staje się

reakcja staje się

mniej lub bardziej

mniej lub bardziej

prawdopodobna w

prawdopodobna w

zależności od

zależności od

konsekwencji.

konsekwencji.



Było niemal normalnie, że

Było niemal normalnie, że

ludzie powyżej trzydziestki

ludzie powyżej trzydziestki

bali się własnych dzieci. I

bali się własnych dzieci. I

nie bez powodu, bo prawie

nie bez powodu, bo prawie

co tydzień The Times

co tydzień The Times

poświęcał akapit jakiejś

poświęcał akapit jakiejś

wścibskiej małej gnidzie-

wścibskiej małej gnidzie-

zwykle używano określenia

zwykle używano określenia

małoletni bohater- która

małoletni bohater- która

podsłuchała coś

podsłuchała coś

kompromitującego i złożyła

kompromitującego i złożyła

Policji Myśli donos na

Policji Myśli donos na

rodziców.

rodziców.

Rok 1984

Rok 1984

Psychoanaliza

Psychoanaliza



Za prekursora uważa się Sigmunda Freuda (1856-1839)



Popędy, które ukierunkowują ludzkie działania są z reguły
nieświadome. Pojęcie nieświadomej motywacji jest jednym z
fundamentalnych założeń psychoanalizy.



Popędy sprawiają, że ludzkie zachowanie jest działaniem celowym.



Główną siłą napędową ludzkiego działania jest energia istniejącego od
urodzenia, szeroko rozumianego popędu seksualnego (libido).



Aparat psychiczny człowieka składa się z 3 instancji: id (ono) —
obejmujące całokształt nieświadomych pierwotnych popędów, jest
podstawowym źródłem energii i kieruje się zasadą przyjemności; ego
(ja, jaźń) — obejmujące wyuczone w toku indywidualnego rozwoju
zdolności do orientacji w otoczeniu i świadomej regulacji zachowania;
kieruje się zasadą rzeczywistości; superego (nadjaźń) — ukształtowane
wskutek internalizacji wymagań społ., norm moralnych i wzorów
kulturowych.

Konflikty- Istnienie konfliktów między potrzebami

Konflikty- Istnienie konfliktów między potrzebami

wywołuje frustrację, lęk, napięcia emocjonalne

wywołuje frustrację, lęk, napięcia emocjonalne

czy poczucie winy, ale człowiek nie jest wobec

czy poczucie winy, ale człowiek nie jest wobec

tego bezbronny, stosuje pewne mechanizmy

tego bezbronny, stosuje pewne mechanizmy

obronne.

obronne.



Nie chodziło przede
wszystkim o to, że instynkt
seksualny stwarza osobny
świat pozostający poza
kontrolą partii, który zatem
trzeba w miarę możliwości
zniszczyć. Ważniejsze było
to, że pozbawienie [ludzi]
seksu wytwarza histerię,
która jest pożądana, bo daje
się przetworzyć w zapał
wojenny i kult przywódcy.

Rok 1984



Pan Nasz Ford- albo Pan Nasz

Pan Nasz Ford- albo Pan Nasz

Freud, bo z jakiejś niezgłębionej

Freud, bo z jakiejś niezgłębionej

przyczyny nazywał tak siebie,

przyczyny nazywał tak siebie,

ilekroć mówił o sprawach

ilekroć mówił o sprawach

psychologicznych- a więc Pan

psychologicznych- a więc Pan

Nasz Freud był pierwszym, który

Nasz Freud był pierwszym, który

ujawnił przeraźliwe zagrożenia

ujawnił przeraźliwe zagrożenia

spowodowane życiem

spowodowane życiem

rodzinnym. Świat pełen był

rodzinnym. Świat pełen był

ojców- a stąd pełen marności;

ojców- a stąd pełen marności;

pełen był matek-wszelkiego

pełen był matek-wszelkiego

rodzaju zboczeń, od sadyzmu po

rodzaju zboczeń, od sadyzmu po

czystość płciową; pełen był

czystość płciową; pełen był

braci, sióstr, wujków, ciotek-

braci, sióstr, wujków, ciotek-

pełen szaleństwa i samobójstw.

pełen szaleństwa i samobójstw.

Nowy wspaniały świat

Nowy wspaniały świat

Religia

Religia

w

w

Nowym wspaniałym świecie

Nowym wspaniałym świecie

i

i

Roku 1984

Roku 1984

Joanna Foniok:

Joanna Foniok:

Obrzędy religijne, jak i świeckie

Obrzędy religijne, jak i świeckie

tłumaczą zachowania bohaterów i

tłumaczą zachowania bohaterów i

ukazują w jaskrawym świetle

ukazują w jaskrawym świetle

problem władzy absolutnej w

problem władzy absolutnej w

państwie o ustroju totalitarnym.

państwie o ustroju totalitarnym.

Obrzędy religijne w

Obrzędy religijne w

Nowym wspaniałym

Nowym wspaniałym

świecie

świecie

e le m e n ty p o g a ń s k ie

i c h r z e ś c ija ń s k ie

P r o ś b a o d e s z c z i d o b r e

p lo n y w r e z e r w a c ie

p o d n ie c e n ie e m o c jo n a ln e

i e r o t y c z n e

" o r g ia - p o r g ia " ,

c y w iliz o w a n a lu d z k o ś ć

O b r z ę d y

Joanna Foniok

Joanna Foniok

W antyutopii każda najdrobniejsza

W antyutopii każda najdrobniejsza

czynność może zostać

czynność może zostać

zrytualizowana, stać się jakimś

zrytualizowana, stać się jakimś

niewyobrażalnym „sacrum”

niewyobrażalnym „sacrum”

niemającym żadnego związku z

niemającym żadnego związku z

tradycyjnie pojmowaną osobą

tradycyjnie pojmowaną osobą

Boga czy świętością.

Boga czy świętością.

Winston Smith-

Winston Smith-

Jesteś ostatnim

Jesteś ostatnim

człowiekiem- rzekł O’Brian-

człowiekiem- rzekł O’Brian-

strażnikiem ducha ludzkości.

strażnikiem ducha ludzkości.

Ta chwila przemieniła Winstona w oponenta, utajonego

Ta chwila przemieniła Winstona w oponenta, utajonego

rewolucjonistę nienawidzącego Wielkiego Brata; [...] Winston

rewolucjonistę nienawidzącego Wielkiego Brata; [...] Winston

buntuje się przeciwko systemowi również i dlatego, że

buntuje się przeciwko systemowi również i dlatego, że

zabiera mu on własną podmiotowość, możliwość

zabiera mu on własną podmiotowość, możliwość

dokonywania wyboru, a nade wszystko- miłość.

dokonywania wyboru, a nade wszystko- miłość.

Dariusz Tomasz Lebioda

Dariusz Tomasz Lebioda

Jednak najbardziej rozpaczliwe w sytuacji Winstona Smitha jest

Jednak najbardziej rozpaczliwe w sytuacji Winstona Smitha jest

to, że jako przeszkoda dla władzy partii jest on w całości

to, że jako przeszkoda dla władzy partii jest on w całości

„wytworem” nowego systemu. [...] Jego nieposłuszeństwo

„wytworem” nowego systemu. [...] Jego nieposłuszeństwo

zastało w nim „wyhodowane”, jakby było rośliną doniczkową

zastało w nim „wyhodowane”, jakby było rośliną doniczkową

.

.

Piotr Graczyk

Piotr Graczyk

Jaki jest koniec Winstona

Jaki jest koniec Winstona

Smitha?

Smitha?

Ostatni rozdział, zaczynający się od słów: „W kawiarni pod

Ostatni rozdział, zaczynający się od słów: „W kawiarni pod

kasztanami nie było prawie nikogo”, można w sensie

kasztanami nie było prawie nikogo”, można w sensie

fabularnym rozumieć w dwojaki sposób. Możliwe więc

fabularnym rozumieć w dwojaki sposób. Możliwe więc

jest, i tak się na ogół zakłada, że Winston został

jest, i tak się na ogół zakłada, że Winston został

wypuszczony z więzienia, że ziejące pustką spotkanie z

wypuszczony z więzienia, że ziejące pustką spotkanie z

Julią miało naprawdę miejsce, zaś przeszywająca mózg,

Julią miało naprawdę miejsce, zaś przeszywająca mózg,

oczekiwana kula jest jedynie zwidem wyczerpanego i

oczekiwana kula jest jedynie zwidem wyczerpanego i

otumanionego alkoholem umysłu. Ale nie daje się

otumanionego alkoholem umysłu. Ale nie daje się

również wykluczyć, że obraz kawiarni, strzęp

również wykluczyć, że obraz kawiarni, strzęp

wspomnienia o matce i spotkanie z Julią to tylko omamy

wspomnienia o matce i spotkanie z Julią to tylko omamy

prowadzonego przez więzienny korytarz Winstona.

prowadzonego przez więzienny korytarz Winstona.

Dariusz Wojaczek

Dariusz Wojaczek

Język- narzędzie

Język- narzędzie

manipulacji

manipulacji



eliminowanie słów i ich znaczeń

eliminowanie słów i ich znaczeń



wszechobecność i napór słowa

wszechobecność i napór słowa



tworzenie nowych słów i przypisywanie im

tworzenie nowych słów i przypisywanie im

ściśle określonych znaczeń

ściśle określonych znaczeń



techniki stosowane podczas tzw. Dwóch Minut

techniki stosowane podczas tzw. Dwóch Minut

Nienawiści

Nienawiści



wykorzystanie antonimii, oksymoronu,

wykorzystanie antonimii, oksymoronu,

kontrastu

kontrastu



wykorzystanie symbolicznej funkcji słowa i jego

wykorzystanie symbolicznej funkcji słowa i jego

semantycznej niedookreśloności

semantycznej niedookreśloności