Motoryka przewodu pokarmowego podczas STRESU

Motoryka przewodu

pokarmowego

podczas STRESU

Monika Klatka

Beata Jary

Jak zakład przetwórczy...

Przewód pokarmowy

Trawi

Wchłania

Wydala

Co się tak naprawdę dzieje ?



żołądku

- rozdrabnianie pokarmu i

wstępne trawienie



jelicie cienkim

- intensywne

przetwarzanie masy pokarmowej i

wchłanianie produktów trawienia



jelicie grubym

- formowanie,

magazynowanie i wydalanie kału.

Dlatego gdy szwankuje którykolwiek z

odcinków układu, zaburzony zostaje cały

proces odżywiania organizmu.

Pod kontrolą nerwów i

hormonów

Obróbka mechaniczna pokarmu -

przesuwanie masy pokarmowej i

wydalanie resztek - podlegają

kontroli układu

nerwowego

hormonalnego

Pod kontrolą nerwów i

hormonów



dzięki wyspecjalizowanym ośrodkom

nerwowym sok żołądkowy wydziela

się już od samego patrzenia,

wąchania czy tylko myślenia o

jedzeniu



układ nerwowy odpowiada za uczucie

głodu oraz sytości i kieruje procesem

wydalania

Pod kontrolą nerwów i

hormonów



pod wpływem rozciągania się ścian

żołądka (na skutek gromadzonego w nim

jedzenia) produkowana jest

gastryna

hormon uaktywniający pracę gruczołów

żołądkowych, które z kolei wytwarzają

pepsynogen

(enzym trawienny)



produkty częściowego trawienia tłuszczów

pobudzają zaś śluzówkę jelita cienkiego do

wydzielania innego hormonu -

cholecystokininy

Wzmaga ona produkcję

żółci i soku trzustkowego, niezbędnych do

prawidłowego przebiegu trawienia

Bez ruchu ani rusz

Warstwa mięśniowa przewodu

pokarmowego składa się z

mięśni

gładkich

które wywołują

okresowe

rytmiczne skurcze

, stanowiące

podstawę wszelkich ruchów
doprowadzających do mieszania i
przesuwania treści pokarmowej
(perystaltyki)

Bez ruchu ani rusz



wróżnych odcinkach układu
pokarmowego spotykamy się z
odmienną częstotliwością tych
ruchów:



w żołądku jest to około 3/min



w jelicie krętym 8/min

Zaburzenia w obrębie układu

pokarmowego

spowodowane stresem wynikają głównie:



ze zmniejszenia przepływu krwi



z zaburzeń aktywności bioelektrycznej



z upośledzonej aktywności wydzielniczej

Trochę fizjologii...

Unerwienie ściany

żołądka

Włókna

przywspółczulne

(pochodzące z

nerwów błędnych)

Włókna współczulne

(pochodzące z

piersiowych nerwów

rdzeniowych)

Trochę fizjologii...

Aktywność skurczowa żołądka

silne skurcze perystaltyczne

warunkujące przesuwanie się

pokarmu w kierunku odźwiernika

(propulsja)

i jego cofanie się, gdy

zamyka się zwieracz odźwiernika,

umożliwiają przejście pokarmu do

dwunastnicy i jego

retropulsję

, czyli

odrzut

Trochę fizjologii...

Aktywność bioelektryczną

żołądka

zapewnia:

Podstawowy rytm elektryczny (BER)

Potencjały czynnościowe

Międzytrawienne wędrujące

kompleksy mioelektryczne lub

motoryczne (MMC)

Motoryka żołądka ma swoją

kontrolę



autonomiczne nerwy zewnętrzne i

neurony splotu warstwy mięśniowej

żołądka



wewnątrzpochodna aktywność

skurczowa mięśni żołądka



czynniki hormonalne i humoralne

Wszystkie te czynniki regulują

aktywność skurczową żołądka.

Gdy zadziała stresor...



pobudzone zostają jądra grzbietowe

nerwu błędnego i jego włókna

ulegają aktywacji



dochodzi do wzrostu i

desynchronizacji aktywności

bioelektrycznej komórek ściany

żołądka

Stres zaburza homeostazę

Błona śluzowa żołądka

dwunastnicy

jest przystosowana do obecności silnie

działającego soku żołądkowego,

zawierającego m.in. kwas solny.

Naturalna

odporność śluzówki zmniejsza

się

podczas stresu, który powoduje, że

HCl wydziela się za dużo

. Długotrwale

drażniona błona śluzowa jest

gorzej

ukrwiona

, a ochronnie działający śluz

wydziela się w mniejszych ilościach

Napięty jak struna

Pod wpływem stresu centrum

dowodzenia przejmuje

podwzgórze

które kontroluje autonomiczny układ

nerwowy regulujący funkcjonowanie

narządów wewnętrznych

Jak to działa ?



nadnercza dostają polecenie

zwiększenia dostawy

adrenaliny



organizm zmniejsza dostawę krwi do

narządów jamy brzusznej



zwężają się naczynia krwionośne,

transportujące krew do tych organów

oraz ich mięśni gładkich

A więc, gdy zadziała stresor...



wzrasta napięcie odźwiernika, które

powoduje spowolnienie opróżniania

żołądka i objawia się to:



zaleganiem pokarmu



uczuciem sytości i pełności



wymiotami

Gdy zadziała stresor...



zwiększa się wydzielanie soku

żołądkowego



zmniejsza się wydzielanie śluzu



zmniejsza się wydzielanie

dwuwęglanów

Fizjologia jelit

Jelito cienkie

- rodzaje skurczów:

Odcinkowe, zwane

segmentowymi

Perystaltyczne, zwane

robaczkowymi

Aktywność motoryczną jelita

cienkiego modyfikują

Autonomiczne nerwy zewnętrzne



Nerwy błędne pobudzają



Nerwy współczulne hamują



Pośredniczą one w tzw. ”długich

odruchach trzewnych” pobudzających

perystaltykę

Śródścienne sploty autonomiczne

Hormony żołądkowo - jelitowe

Fizjologii ciąg dalszy

aktywność motoryczną jelita

cienkiego

mają wpływ następujące

hormony:



gastryna i CCK, motylina, Ach

wzmagające

tą aktywność oraz skurcze

jelit



sekretyna, glukagon, noradrenalina,

VIP, GIP działające w kierunku

zahamowania

aktywności motorycznej

Gdy zadziała stresor...

...dochodzi do:



zahamowania powstawania i szerzenia

się potencjałów czynnościowych



zwolnienia perystaltyki



zwolnienia pasażu treści pokarmowej



zmniejszenia wydzielania jelitowych

enzymów trawiennych



znacznego odwodnienia treści jelitowej

Fizjologia jelit

Dla

jelita grubego

charakterystyczne są następujące

rodzaje skurczów:

odcinkowe

propulsywne

perystaltyczne

masowe

A gdy zadziała stresor...

...następuje:



pobudzenie perystaltyki



przyspieszenie pasażu i występowanie

biegunek oraz zaparć

(charakterstyczne dla stresu przewlekłego

jest wystepowanie najpierw biegunek a

następnie zaparć)



pobudzenie powstawania i szerzenia się

potencjałów czynnościowych w obrębie

jelita grubego

STRES

Układ

pokarmowy

przyspieszenie perystaltyki
w jelicie grubym

biegunki

spowolnienie
perystaltyki w jelicie
cienkim

zaparcia (jelito grube
jest już puste a w
jelicie cienkim
zatrzymana jest
perystaltyka)

Ludzie przeżywający różne trudne

życiowe sytuacje często mają

problemy z żołądkiem.

Dlaczego?



wysoki poziom adrenaliny powoduje wzrost

wydzielania przez żołądek kwasu solnego



zmniejsza się dopływ krwi do układu

trawiennego, a naczynia krwionośne na

ścianie żołądka kurczą się



błona śluzowa traci zdolność regeneracji i

staje się bardziej podatna na działanie

soków trawiennych. Powoduje to zapalenie

śluzówki, nadżerki, wrzody.



wzrasta napięcie mięśniówki żołądka, który

kurczy się. Tracimy apetyt, mamy nudności

i cierpimy na niestrawność.

Układ pokarmowy

Pełni bardzo ważną funkcję w

naszym organizmie, więc trzeba go

szanować, by uniknąć wielu

kłopotów...

Document Outline