AKCEPTOWALNOŚĆ  ZAGROŻEŃ // RYZYKA 

UJĘCIE STATYCZNE

KRYTERIUM JEDNOSTKOWE

KRYTERIUM SPOŁECZNE

ZAGROŻENIE 

RYZYKO

NADMIERNE dla X-a

NADMIERNE dla Y-a

NADMIERNE dla Z-a

NADMIER
NE

SANKCJE 

NEGATYW

NE

AKCEPTOWAL
NE

(SPOŁECZNIE 

NAKAZANE)

© 
J.M.

KULTURA  GOSPODAROWANIA 

(ZARYS)

1. WARTOŚCI

HIERARCHIA

PRZEKONANIA 

NORMATYWNE

2. SPOSÓB 
OSIĄGANIA 
WARTOŚCI

PRZEKONANIA 

DYREKTYWNE

SANKCJE

POZYTYW

NE

NEGATYW

NE

NORMY 

(WYBÓR)

SKŁADOWE 

NORM

EKONOMICZN

E

TECHNOLO-

GICZNE

PRAWNE

MORALNE

….

Regulują/dookreślają SPOSÓB RESPEKTOWANIA norm 

ekonomicznych

NADRZĘD

NE

dla podmiotu 

gospodarczeg

o

+

+

+

+

+

+

+

+

+
+

+

+

+

+
+

nadwyżka 
ekonomiczn
a

przewaga 
konkurencyjn
a

wartość 
firmy

rentowność

efektywność

e
g

racjonalność 
ekonomiczn
a

racjonalnośc
i 
ekonomiczn
e

© 
J.M.

WYBRANE  PRZEJAWY   k u l t u r y   r y z y k a   

W  KULTURZE GOSPODAROWANIA 

NORMY

EKONOMICZNE

PRAWNE

MORALNE

NADRZĘDNE
dla podmiotu 

gospodarczego

Dookreślają sposób respektowania norm 
ekonomicznych

odpowiedzialność 
NA ZASADZIE RYZYKA

przyzwolenie na 
‘WYBÓR MNIEJSZEGO ZŁA’

powinność (niekiedy 
przymus) działań 
prewencyjnych

różne racjonalności

SANKCJE NEGATYWNE 
za działania nadmiernie 
ryzykowne

przyzwolenie na 
‘WYBÓR MNIEJSZEGO ZŁA’

Powinność  działań 
prewencyjnych

różne racjonalności

SANKCJE NEGATYWNE 
za działania nadmiernie 
ryzykowne

–  kompromisy 
aksjologiczne

RACJONALNOŚĆ EKONOMICZNA 
‘w warunkach ryzyka’

WYMÓG efektywności TAKŻE 

w relacji do (‘podjętego’) 
ryzyka

WYMÓG określania celów 
i sposobów ich realizacji 
z uwzględnieniem ryzyka

WSKAŹNIKI (wybór)
• Treynor`a
• Sharpe`a
• Alpha
• Sortino
• Calmara
• Informacji

© 
J.M.

WIELKOŚĆ RYZYKA (r

x

) / JEGO UBEZPIECZALNOŚĆ

 /NIEUBEZPIECZALNOŚĆ A NORMY ZACHOWANIOWE

ZALECANE:

 

UBEZPIECZE

NIE

ZALECANE:

 

wliczanie w 

koszt 

działalności 

bieżącej

ZALECANE:

 

alternatywy 

ochrony 

ubezpie-

czeniowej

NIEUBEZPIECZALNE

UBEZPIECZALNE

DUŻE

ŚREDNIE

MAŁE

BEZPIECZEŃSTWA

RELACJI 
BEZPIECZEŃSTWO - 
KOSZT

KOSZTU

ZALECANA:

RYZYKO

OPTYMALIZACJA

MINIMALIZACJA

© J.M. (inspiracja Swiss Re)

RYZYKO  A  DZIAŁALNOŚĆ  GOSPODARCZA

KONTEKST SUBIEKTYWNY 

DZIAŁANIA podmiotu 

gospodarczego

ROZWIĄZYWANIE

 

PROBLEMÓW DECYZYJNYCH

DZIAŁANIA 

GOSPODARCZE

r/r

x

W ZWIĄZKU Z 

r

X 

(PREWENCYJNE)

FIZYCZNE

FINANSOWE

WYTWÓRCZE

KULTURA 

GOSPODAROWANIA 

jako KULTURA 

RYZYKA 

INSTYTUCJE

ORGANY NADZORU

PRODUCENCI 

INFORMACJI

INSTYTUCJE 

FINANSOWE 

działające 

‘W ZWIĄZKU 
Z RYZYKIEM’

© 
J.M.