Postępowanie z odpadami

szpitalnymi

Klasyfikacja odpadów

medycznych

w Polsce

Pod pojęciem odpadów medycznych

rozumie się substancje stałe, ciekłe i

gazowe powstające w związku z

szeroko

rozumianą

działalnością

leczniczą

zarówno

w

obiektach

lecznictwa zamkniętego, otwartego,

w

obiektach

badawczych

i

eksperymentujących na organizmach

żywych, instytutach, klinikach.

Klasyfikacja zgodnie z
wytycznymi Głównego
Inspektora Sanitarnego.
Odpady medyczne dzieli się
na trzy grupy :

1. Odpady bytowo-
gospodarcze, składowane
na składowiskach
komunalnych:

typowe odpady bytowo-gospodarcze

pochodzące z pomieszczeń

administracyjnych, zaplecza

warsztatowego i służb technicznych,
odpady bytowe z oddziałów (przychodni)

niezabiegowych,
odpadki powstałe przy wstępnej obróbce

surowców żywnościowych w obrębie

kuchni i resztki pokarmowe z oddziałów

niezakaźnych.

2. Odpady specyficzne,
przeznaczone do
unieszkodliwienia;

odpady specyficzne

zakażone drobnoustrojami

: - zużyte

materiały opatrunkowe, strzykawki, igły, inny sprzęt,

materiały medyczne i laboratoryjne jednorazowe, odpady z

oddziałów chirurgicznych, sal operacyjnych i porodowych,

tkanki pobrane do badań laboratoryjnych, amputowane

części ciała, zwłoki zwierząt doświadczalnych, odpady

posekcyjne, - wszystkie odpady z oddziału (szpitala)

zakaźnego, łącznie z bytowymi i resztkami pokarmowymi, -

odpady bytowe pochodzące z oddziałów szpitalnych

zabiegowych (są to odpady potencjalnie zakażone),

pozostałości leków cytostatycznych

ze sprzętem i bielizną

używaną przy ich podawaniu,

przeterminowane leki

, opakowania po lekach.

Wymienione odpady stanowią znaczne

zagrożenie infekcyjne ze względu na

bezpośredni kontakt z chorymi.

Wymagają one izolowania od

otoczenia już w miejscu powstawania,

zapewnienia odpowiednich warunków

przemieszczania na terenie placówki

medycznej, zastosowania skutecznych

metod unieszkodliwiania.

3. Odpady specjalne

zagospodarowywane

wg. Odrębnych przepisów

odpady radioaktywne (szczególnie ze szpitali

onkologicznych),
zużyte diagnostyki izotopowe,
substancje toksyczne (w tym środki dezynfekujące),
zużyte oleje,
substancje chemiczne nie nadające się do spalania

ze względów bhp,
zużyte rozpuszczalniki i odczynniki chemiczne
odpady srebronośne,
zużyte baterie
uszkodzone termometry rtęciowe i zużyte świetlówki

.

Odpady te stanowią znaczne zagrożenie

dla zdrowia ludzi i środowiska, wymagają

więc specjalnych metod gromadzenia,

usuwania i unieszkodliwiania. Odpady

radioaktywne, powstają w niewielkich

ilościach a postępowanie z nimi odbywa się

wg. obowiązującego prawa i instrukcji

Instytutu

Radiacji.

W

związku

z

uruchomieniem

zakładów

unieszkodliwiania odpadów specyficznych

pojawiła się dodatkowa grupa odpadów

:

4. Odpady wtórne

(pozostałości po przeróbce

termicznej odpadów

specyficznych)

popiół,
zeszklony żużel,
wyprażone elementy metalowe
pyły i szlamy pochodzące z urządzeń odpylających.

Odpady te zalicza się do odpadów niebezpiecznych

dla środowiska. Ich wytwórca jest zobowiązany do

składania wojewodzie informacji o rodzaju i ilości

umieszczonych na składowisku odpadów oraz o

czasie ich składowania w terminie do 31 stycznia

następnego roku

(Art. 29 ustawy o odpadach, z

27.06.1997 r.).

1. Segregacja odpadów

medycznych "u źródła"

Segregacja odpadów prowadzona bezpośrednio

na oddziałach szpitalnych.
Personel medyczny obsługujący pacjentów jest

odpowiedzialny za segregację odpadów.
Wszystkie ostre przedmioty i narzędzia

natychmiast po ich użyciu winny być wrzucane do

odpowiednich pojemników o twardych ścianach

odpornych na przebicie i przemoknięcie.
Pojemniki powinny mieć odpowiednią wysokość,

tak,aby nie dopuścić do przypadkowego zakłucia

podczas ich zamykania.

Odpady należy umieszczać w kolorowych

workach foliowych zgodnie z ich
przeznaczeniem.

Worki w kolorze czerwonym lub żółtym

(kolor najczęściej kojarzony z

niebezpieczeństwem) należy stosować do
odpadów przeznaczonych do termicznego
przekształcania. Powinny one być umieszczane
na stelażach wyposażonych w zamykaną klapę
lub w sztywnych pojemnikach.
Worki należy wypełniać odpadami do 2/3
objętości, tak aby ich waga wynosiła max.10 kg.

Odpady komunalne

powinny być

zbierane oddzielnie i kierowane

do

pojemników na odpady komunalne.

Każdy worek

lub

pojemnik

z

odpadami medycznymi winien być

oznaczony datą zamknięcia i być

opisany

, aby umożliwić

identyfikację

miejsc powstawania odpadów

(np. oddział chirurgiczny).

2. Magazynowanie odpadów

Odpady zbierane z poszczególnych

oddziałów szpitalnych trafiać powinny

do wydzielonego miejsca

magazynowania.W pomieszczeniach

magazynowych temperatura winna

zapewniać ograniczony rozwój

drobnoustrojów i procesów gnilnych.

Przy pojemnikach z odpadami powinna

znajdować się instrukcja postępowania

z odpadami medycznymi

.

3. Transport odpadów

W trakcie transportu odpady medyczne muszą

być opakowane w taki sposób,by ryzyko

rozprzestrzeniania się zainfekowanego materiału

było wyeliminowane.
Podczas transportu wewnątrz obiektowego

bardzo ważnym elementem jest świadomość i

wiedza pracowników o rodzaju transportowanego

materiału i o zagrożeniach z nim związanych (np.

groźba zarażenia się, zakażenia czy okaleczenia

).

Transport odpadów medycznych do miejsc

unieszkodliwiania (w przypadku braku własnej

instalacji) musi odbywać się zgodnie z ustawą o

przewozie towarów niebezpiecznych.

4. Unieszkodliwianie
odpadów

Unieszkodliwianie odpadów medycznych
sprowadza się do trwałego zniszczenia w
nich życia biologicznego, czyli
wyeliminowania drobnoustrojów
(bakterii,prątków, wirusów, grzybów,
pasożytów, zarodników, form
przetrwalnikowych).
Wg US EPA prawdopodobieństwo
występowania czynnika chorobotwórczego
w odpadach medycznych wynosi 81-98%.

Wymóg skutecznego unieszkodliwienia
odpadów medycznych wiąże się z
koniecznością zniszczenia
drobnoustrojów chorobotwórczych.
Jest to tym bardziej konieczne, że w
środowisku szpitalnym występują
drobnoustroje o dużych możliwościach
infekcyjnych i znacznej odporności na
stosowane leki.

Metoda unieszkodliwiania
odpadów medycznych musi
spełniać trzy podstawowe
warunki:

likwidować zagrożenia infekcyjnego

wszystkich typów odpadów wchodzących w

skład specyficznych odpadów medycznych,
neutralizować niebezpieczne związki

chemiczne pochodzące z nie zużytych lub

przeterminowanych lekarstw i

odczynników chemicznych,
spopielać odpady zawierające tkankę, a

powstały w wyniku tego odpad nie może

być identyfikowalny w formie

W Polsce dopuszczalne są następujące

metody unieszkodliwiania:

 termiczne przekształcanie odpadów,
 autoklawowanie
 dezynfekcja termiczna
 działanie mikrofalami
 obróbka fizyczno-chemiczna

Autoklawowanie

Proces autoklawowania odpadów
medycznych i weterynaryjnych
prowadzi się w komorach
ciśnieniowych nasyconą parą
wodną, z zachowaniem
parametrów procesu
zapewniających pozbawienie tych
odpadów właściwości zakaźnych

Dezynfekcja termiczna

Proces dezynfekcji termicznej
odpadów medycznych i
weterynaryjnych prowadzi się w
specjalnie do tego przystosowanych
urządzeniach lub instalacjach, z
zachowaniem parametrów procesu
zapewniających pozbawienie tych
odpadów właściwości zakaźnych

Działanie mikrofalami

Proces unieszkodliwiania mikrofalami
odpadów medycznych i
weterynaryjnych prowadzi się w
specjalnie do tego przystosowanych
urządzeniach lub instalacjach, z
zachowaniem parametrów procesu
zapewniających pozbawienie tych
odpadów właściwości zakaźnych

Termiczne przekształcanie
odpadów

Podczas procesu termicznego przekształcania

odpadów minimalna temperatura w komorze

spalania nie może być niższa niż 1100°C.

Proces prowadzi się w sposób zapewniający

utrzymywanie gazów spalinowych w komorze

spalania przez co najmniej 2 sekundy przy

zawartości co najmniej 6% tlenu
Zakaźne odpady kliniczne, podczas

termicznego przekształcania, umieszcza się

bezpośrednio w piecu, bez wcześniejszego

mieszania z innymi kategoriami odpadów

Przekształcanie termiczne odpadów ma

zapewniać odpowiedni poziom ich

przekształcenia, wyrażony jako maksymalna

zawartość nieutlenionych związków

organicznych, której miernikiem mogą być

oznaczane zgodnie z Polskimi Normami:

1) całkowita zawartość węgla organicznego w

żużlach i popiołach paleniskowych

nieprzekraczająca 3% lub

2) udział części palnych w żużlach i popiołach

paleniskowych nieprzekraczający 5%.

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ