OPODATKOWANIE DOCHODÓW OSÓB FIZYCZNYCH
•
Obecny podatek dochodowy od osób fizycznych w państwach uprzemysłowionych ma charakter
globalny, tzn. kumuluje wszystkie przychody podatnika ze wszystkich możliwych źródeł
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, wielokrotnie
nowelizowana.
ZWOLNIENIA PODMIOTOWE
W PODATKU DOCHODWYM OD OSÓB FIZYCZNYCH
nie występują
ZAKRES PRZEDMIOTOWY
DOCHÓD , PRZYCHODY
STRATA
– podlega odliczeniu (poza stratą z tytułu zbycia rzeczy i praw majątkowych)
od dochodu osiągniętego w następnych 5 latach podatkowych z tego samego
źródła
ZAKRES PRZEDMIOTOWY
ŹRÓDŁA PRZYCHODU
(art. 10 ust. 1)
ZAKRES PRZEDMIOTOWY
ŹRÓDŁA PRZYCHODU
(art. 10 ust. 1) C.D.
ZWOLNIENIA PRZEDMIOTOWE
•
Dochody wymienione w art. 21 ustawy (129 pozycji) np.:
- renty inwalidów wojennych
- odszkodowania w postaci renty otrzymane na podst. KC w razie uszkodzenia
ciała
- wygrane w kasynach, w bingo, grach na automatach
- wygrana w lotto jeśli nie przekracza jednorazowo 2280,
- odprawy pośmiertne, zasiłki pogrzebowe,
- „becikowe”,
- mundurówka
- diety i kilometrówka itd…)
ZAKRES PRZEDMIOTOWY
Wyjątki od zasady łączenia dochodów z różnych źródeł
(art. 3, art. 29-30, art. 30a-30c, art. 44 ust. 7e-f)
•
W grach i zakładach wzajemnych – 10% wartości nagrody
•
Z wynagrodzeń za udzielenie pomocy policji itp. – 20% wynagrodzenia
•
Z dochodów ze źródeł nie ujawnionych – 75% dochodu
•
Z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych – 19% dochodu
•
Od dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych – 19% dochodu
•
Od dochodów z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych – 19% dochodu
•
Podatek dochodowy od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów
specjalnych produkcji rolnej – 19% podstawy (liniowy)
PODSTAWA OPODATKOWANIA
DOCHÓD = SUMY PRZYCHODÓW – KOSZTY ICH UZYSKANIA
Przychód – (art. 11 ust. 1) to otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku
kalendarzowym pieniądze i wartości otrzymanych świadczeń w naturze.
W przypadku przedsiębiorców są to kwoty należne z tytułu prowadzenia
działalności gospodarczej. W przypadku nieruchomości odstąpionych bezpłatnie
do używania innym osobom, przychodem jest tzw. wartość czynszowa.
Koszty uzyskania przychodów – (art. 22 ust. 1) są to wszelkie koszty ponoszone w celu
osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
PODSTAWA OPODATKOWANIA
– koszty uzyskania przychodów dla pracujących na etacie (2010)
dla zatrudnionych u jednego pracodawcy w tej samej miejscowości
miesięcznie: 111,25 zł
rocznie: 1335,00 zł
dla zatrudnionych u wielu pracodawców jednocześnie w tej samej
miejscowości nie może przekroczyć rocznie 2002,05 zł
dla dojeżdżających z innej miejscowości zatrudnionych u jednego pracodawcy
miesięcznie: 139,06 zł
rocznie: 1668,72 zł
dla dojeżdżających z innej miejscowości zatrudnionych u wielu pracodawców
nie może przekroczyć rocznie: 2502,56 zł
PRZYKŁADY KOSZTÓW NIEKWALIFIKOWANYCH
JAKO KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU
(art. 23) (dotyczy firm)
TYPY KONSTRUKCJI ULG W PODATKU DOCHODOWYM
OD OSÓB FIZYCZNYCH
przysługujące osobom fizycznym
•
składki na US
•
korzystanie z Internetu
•
ulga odsetkowa
•
darowizny (art. 4) na Org. Poż. Publ.
•
ubezpieczenie zdrowotne
•
wpłaty na Org. Poż. Publ. < 1% podatku
•
wygranych w konkursach i grach – 10%
OD
PODSTAWY
OD
PODATKU
NIŻSZA STAWKA
ulga na dzieci
FORMY PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
A SPOSÓB OPODATATKOWANIA DOCHODÓW
FORMY OPODATKOWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
1.
Podatek dochodowy od osób fizycznych
•
Podatek progresywny
(NA ZASADACH OGÓLNYCH)
•
Podatek liniowy
•
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
•
Karta podatkowa
2.
Podatek dochodowy od osób prawnych
1. Podatkowa księga przychodów i rozchodów
(obrót roczny < 1 200 tys.
€ )
2. Pełna księgowość
Idea tej formy opodatkowania
• Podstawę opodatkowanie stanowi dochód (przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania)
PODATKEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH
NA ZASADACH OGÓLNYCH - WG SKALI PROGRESYWNEJ
Stawki podatku
(za rok 2009)
Z tej formy opodatkowania mogą korzystać wszystkie osoby fizyczne prowadzące działalność
gospodarczą bez względu na formę organizacyjna
Podstawa prawna
•
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
Podstawa prawna
•
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
Idea tej formy opodatkowania
• Podstawę opodatkowanie stanowi dochód (przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania)
• Podatek opłacany wyłącznie od dochodów z działalności gospodarczej
(z umowy o pracę – podatek na zasadach ogólnych)
Stawka podatku – 19%
PODATKEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH
WG SKALI LINIOWEJ
Opłacalność wyboru między podatkiem liniowym
a zasadami ogólnymi według skali progresywnej
wariant
Cechy wariantu
Dochód przedsiębiorcy
dla którego zrównuje się
obciążenie podatkowe
dla zasad ogólnych
i podatku liniowego
1
Przedsiębiorca bez dzieci i
współmałżonka/ki
103 168 zł
2
Przedsiębiorca z dwójką dzieci i
współmałżonką/kiem bez dochodów
212 383 zł
3
Przedsiębiorca z dwójką dzieci i
współmałżonką/kiem z podstawą
opodatkowania 30 000 zł
152 198 zł
4
Jak wariant 1, ale dla skali podatkowej
do roku 2008 włącznie
56 609 zł
Podstawa prawna
•
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
•
Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
Idea tej formy opodatkowania
• Podatek jest opłacany w formie zryczałtowanej od przychodu
Podstawę opodatkowanie stanowi przychód bez pomniejszenia o koszty jego uzyskania
(stawki w załączniku do ustawy o zryczałtowanym podatku ……)
• Wysokość ryczałtu zależy od rodzaju działalności i wynosi:
- 20 % przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów,
- 17 % przychodów z tytułu niektórych rodzajów działalności usługowej,
- 8,5 % od przychodów z działalności usługowej,
- 5,5 % od przychodów z działalności wytwórczej i budowlanej,
- 3,0 % od przychodów z działalności usługowej w zakresie handlu
RYCZAŁT OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH
PODMIOTY GOSPODARCZE MOGĄCE KORZYSTAĆ Z RYCZAŁTU OD
PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych vs. podatek
liniowy
Stawka ryczałtu
Graniczna wartość
wskaźnika dochodowości
(relacja dochodu do przychodu)
20%
-
17%
89,47 %
8,5%
44,74 %
5,5%
28,95 %
3,0%
15,79 %
Jeśli wskaźnik dochodowości jest większy od wartości w tabeli
wówczas korzystniejszy jest RoPE
Wspólne opodatkowanie małżonków
wariant
roczna podstawa
opodatkowania
[tys. zł]
łączne zobowiązanie
podatkowe w przypadku
[tys. zł]
oszczędność
w przypadku
wspólnego
opodatkowania
[tys. zł]
małżonek 1
małżonek 2
oddzielnego
opodatkowania
łącznego
opodatkowania
I
80,00
80,00
27,69
27,69
0,00
II
120,00
40,00
32,51
27,69
4,83
III
160,00
0,00
38,70
27,69
11,01
KARTA PODATKOWA
Podstawa prawna
•
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
•
Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
Idea tej formy opodatkowania
•
Podatek jest opłacany w formie zryczałtowanej co miesiąc
(stawki w załączniku do ustawy o zryczałtowanym podatku ……)
• Wysokość ryczałtu z reguły wynosi kilkaset złotych
I ZALEŻY OD
RODZAJU DZIAŁALNOŚCI
WIELKOŚĆ MIEJSCOWOŚCI
LICZBY ZATRUDNIONYCH
PODMIOTY GOSPODARCZE MOGĄCE KORZYSTAĆ Z KARTY PODATKOWEJ
1.
Osoby fizyczne prowadzące indywidualną działalność gospodarczą oraz spółki
cywilne osób fizycznych
2.
Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej do 20 stycznia
lub do dnia poprzedzającego moment rozpoczęcia działalności
3.
Osoby prowadzące działalność:
• usługową lub wytwórczo-usługową
• usługową w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, wyrobami tytoniowymi oraz
kwiatami, z wyjątkiem napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%.
• usługową w zakresie handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi z wyjątkiem
handlu
paliwami silnikowymi, środkami transportu samochodowego, częściami i akcesoriami do pojazdów
mechanicznych, ciągnikami rolniczymi i motocyklami oraz z wyjątkiem handlu artykułami
nieżywnościowymi objętego koncesjonowaniem,
• gastronomiczną
• w zakresie usług transportowych wykonywanych przy użyciu jednego pojazdu
• w zakresie usług rozrywkowych
• w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach
• w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego
• w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług weterynaryjnych
• w zakresie opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi
• w zakresie usług edukacyjnych, polegającą na udzielaniu lekcji na godziny
• osoby fizyczne prowadzące działalność agrotechniczną
Wady i zalety poszczególnych form opodatkowania
Forma
opodatkowa
nia
Zalety
Wady
Zasady
ogólne –
skala
progresywn
a
‒możliwość skorzystania z ulg podatkowych,
‒możliwość odliczenia kosztów uzyskania
przychodów,
‒możliwość wspólnego rozliczania się z
małżonkiem lub z dzieckiem (w przypadku
osoby samotnie wychowującej dziecko),
‒możliwość odliczenia kwoty wolnej od podatku.
‒wysokie opodatkowanie w przypadku osiągania
wysokich dochodów,
‒rozbudowana ewidencja podatkowa.
Podatek
liniowy
‒stała stawka podatku, niezależna od wysokości
dochodu,
‒możliwość odliczenia kosztów uzyskania
przychodów,
‒możliwość odliczenia składek na ubezpieczenie
społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
‒rozbudowana ewidencja podatkowa,
‒brak możliwości skorzystania z ulg podatkowych
(np. ulgi na dzieci),
‒brak możliwości wspólnego rozliczania się z
małżonkiem lub z dzieckiem (w przypadku osoby
samotnie wychowującej dziecko).
Ryczałt od
przychodów
ewidencjon
owanych
‒uproszczona ewidencja podatkowa,
‒możliwość korzystania z ulg podatkowych
(oprócz prorodzinnej i na nowe technologie),
‒możliwość odliczenia składek na ubezpieczenie
społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
‒brak możliwości odliczenia kosztów uzyskania
przychodów,
‒obowiązek zapłaty podatku nawet w przypadku
wystąpienia straty,
‒brak możliwości wspólnego rozliczania się z
małżonkiem lub z dzieckiem (w przypadku osoby
samotnie wychowującej dziecko).
Karta
podatkowa
‒uproszczona ewidencja podatkowa,
‒stała wysokość podatku bez względu na
przychody i koszty – możliwość planowania
finansowego,
‒możliwość skorzystania z ulg przewidzianych
w ustawie o zryczałtowanym podatku
dochodowym.
‒ możliwość odliczenia składek na
ubezpieczenie zdrowotne.
‒obowiązek zapłaty podatku nawet w przypadku
wystąpienia straty,
‒brak możliwości zastosowania ulg przewidzianych w
ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych,
‒brak możliwości kwartalnego rozliczania podatku,
‒brak możliwości korzystania z usług osób nie
zatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o
pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw i
zakładów, chyba że chodzi o usługi specjalistyczne,
‒problemy z pozyskaniem zewnętrznych źródeł
finansowania,
‒brak możliwości wspólnego rozliczania się z
małżonkiem lub z dzieckiem (w przypadku osoby
samotnie wychowującej dziecko).
POPULARNOŚĆ POSZCZEGÓLNYCH FORM OPODATKOWANIA
Wyszczególnienie
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2005
2007
2008
Liczba podatników (tys.)
ogółem
2235
2225
2163
2073
2032
2019
1961
1996
2003
2101
w tym opodatkowanych:
1. zasady ogólne
1212
1273
1293
1255
1255
1087
1002
983
940
963
2. wg stawki 19%
-
-
-
-
-
200
261
328
394
463
3. ryczałt od przychodów
793
733
677
648
617
576
552
548
539
547
4. karta podatkowa
230
219
193
171
161
155
145
136
130
128
Wpływy na jednego podatnika (zł)
ogółem
3 923
3 964
3 954
4 061
4252
4026
5089
6394
7607
8900
w tym opodatkowanych
1. zasady ogólne
5 825
5 712
5 539
5 701
5784
1634
1616
1866
1565
2083
2. wg stawki 19%
-
-
-
-
- 24664 26428 28249 29868
32046
3. ryczałt od przychodów
1 712
1 682
1 672
1 657
1998
2224
2426
2814
3522
3212
4. karta podatkowa
1 517
1 437
1 344
1 121
948
848
830
843
831
782
8900 to tyle podatku, ile w 2009 roku płacił podatnik zarabiający na etacie 9000 zł brutto miesięcznie
OPODATKOWANIE DOCHODU SPÓŁEK OSOBOWYCH
Zysk brutto spółki osobowej = 100
j.p.
1)
dochód
wspólnika
A
25 j.p.
dochód
wspólnika
B
25 j.p.
dochód
wspólnika
C
25 j.p.
dochód
wspólnika
D
25 j.p.
podział zysku brutto spółki
osobowej
dochód
netto
wspólnika
A
20,25 j.p.
dochód
netto
wspólnika
B
20,25 j.p.
dochód
netto
wspólnika
C
20,25 j.p.
dochód
netto
wspólnika
D
20,25 j.p.
opodatkowanie dochodu wspólnika liniową 19%
stawką: - 4,75 j.p
OPODATKOWANIE DOCHODU SPÓŁEK KAPITAŁOWYCH
