dr Renata Pawlik
dr Renata Pawlik
-> Przestępstwa przeciwko obrotowi
gospodarczemu (rozdział XXXVI k.k.
art. 296 -299 k.k.);
-> Przestępstwa z art. 35-37a ustawy
o przeciwdziałaniu wprowadzania do
obrotu
finansowego
wartości
majątkowych
pochodzących
z
nielegalnych
lub
nieujawnionych
źródeł
oraz
przeciwdziałaniu
finansowania terroryzmu;
Art. 296. § 1. Kto,
będąc obowiązany
na podstawie przepisu
ustawy, decyzji właściwego organu lub umowy do
zajmowania się
sprawami majątkowymi lub działalnością
gospodarczą osoby fizycznej, prawnej albo jednostki
organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, przez
nadużycie udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienie
ciążącego na nim obowiązku, wyrządza jej znaczną szkodę
majątkową,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w § 1 działa w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej,
(typ kwalifikowany);
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 3. Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w § 1 lub 2 wyrządza szkodę
majątkową w wielkich rozmiarach,
(t. zasadniczy/ typ kwalifikowany);
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 4. Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w § 1 lub 3 działa nieumyślnie,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
(klauzula nieumyślności);
§ 5. Nie podlega karze, kto przed wszczęciem postępowania karnego
dobrowolnie naprawił w całości wyrządzoną szkodę.
przedmiot ochrony - zasady uczciwego
obrotu gospodarczego w warunkach
gospodarki wolnorynkowej;
tj.: -indywidualne interesy majątkowe
oraz
działalność
gospodarczą
podmiotów uczestniczących w obrocie
gospodarczym;
-
ponadindywidualne
interesy
gospodarcze społeczeństwa;
- małżonków wzajemnie względem siebie, jeżeli z ustawy przysługuje im prawo zarządu majątkiem
współmałżonka (art. 36 k.r.o.); rodziców względem małoletnich dzieci (art. 92 i 95 k.r.o.); opiekuna
(art. 152 i 155 k.r.o.);
- kuratora spadku (art. 67 § 2 k.p.c.); zarządcę w toku egzekucji z nieruchomości (art. 935 k.p.c.);
- wspólnika w spółce jawnej, chyba że na mocy umowy spółki został on wyłączony od prowadzenia
spraw spółki (art. 39 i 40 k.s.h.); likwidatora spółki jawnej (art. 78 k.s.h.); komplementariusza w
spółce komandytowej (art. 39 w zw. z art. 103 k.s.h.); członka zarządu w spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością (art. 208 k.s.h.); członka rady nadzorczej w spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością w odniesieniu do spraw, które w kodeksie spółek handlowych lub w umowie spółki
określone zostały jako czynności wymagające uzyskania zezwolenia rady nadzorczej (art. 220 k.s.h.);
likwidatora w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 280 i 283 k.s.h.); członka zarządu w
spółce akcyjnej (art. 371 i 372 k.s.h.); członka rady nadzorczej w spółce akcyjnej w odniesieniu do
spraw, które w kodeksie spółek handlowych albo w statucie spółki zaliczone zostały do czynności
wymagających uzyskania zezwolenia rady nadzorczej (art. 384 k.s.h.); likwidatora spółki akcyjnej (art.
466 i 469 k.s.h.);
- wspólnika w spółce cywilnej (869 k.c.);
- dyrektora przedsiębiorstwa państwowego (art. 32 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych);
- syndyka masy upadłościowej w postępowaniu upadłościowym (art. 173);
- zarządcę w postępowaniu upadłościowym (art. 182 i 184);
- zastępcę syndyka w postępowaniu upadłościowym (art. 159);
- zastępcę zarządcy w postępowaniu upadłościowym (art. 159);
- nadzorcę sądowego w postępowaniu układowym (art. 180);
- członka zarządu fundacji (art. 10 ustawy o fundacjach);
- członka zarządu spółdzielni (art. 48 prawa spółdzielczego); kierownika spółdzielni (art. 53 prawa
spółdzielczego); likwidatora spółdzielni (art. 119 i 122 prawa spółdzielczego);
- członka zarządu stowarzyszenia;
- wykonawcę testamentu, chyba że w testamencie zawarte są postanowienia odmienne (art. 988 k.c.).
Do osób, których obowiązek zajmowania się sprawami majątkowymi
lub działalnością gospodarczą wynika z decyzji właściwego organu,
zaliczyć należy w szczególności:
- doradcę tymczasowego (art. 548 i 549 § 2 k.p.c.),
- kuratora dla osoby częściowo ubezwłasnowolnionej,
- kuratora dla dziecka poczętego,
- kuratora dla nieobecnego,
- kuratora dla osoby ułomnej,
- kuratora osoby prawnej,
- funkcjonariuszy wszelkich instytucji prawa publicznego oraz osoby
wykonujące czynności zlecone w zakresie zarządu państwowego, a
także osoby, które nie są funkcjonariuszami publicznymi, lecz pełnią
funkcje w państwowych jednostkach organizacyjnych albo gospodarują
mieniem.
przez "zajmowanie się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą" rozumieć
należy wszelkie zachowania polegające na: "rozstrzyganiu w tych sprawach,
współdziałaniu w nich lub wpływaniu na rozstrzygnięcia, a więc na rozporządzaniu
mieniem, dokonywaniu czynności prawnych, dotyczących mienia lub spraw majątkowych,
wreszcie, na udzielaniu rady, jeśli jest się do tego z jakiegokolwiek tytułu zobowiązanym
(por. L. Peiper, Komentarz do kodeksu karnego..., wyd. II, s. 580; O. Górniok, Prawo karne
gospodarcze..., s. 110).
WA 53/07, wyrok SN
2007.12.18 OSNwSK 2007/1/2893
"Zajmowanie się", jako równoważne z synonimicznymi pojęciami "prowadzi" lub "rządzi",
charakteryzuje się samodzielnością działania podmiotu, stąd nie mieści się w pojęciu "zajmowania
się" wypełnianie czynności ściśle wykonawczych (służbowych), ani też, wypełnianie ściśle
oznaczonych i precyzyjnych poleceń lub też wykorzystanie obowiązków jedynie w zakresie dbałości o
to, aby stan mienia powierzonego nie uległ pogorszeniu. W literaturze podkreśla się, że "zajmowanie
się" nie jest wykonywaniem jakichkolwiek czynności związanych ze sprawami majątkowymi lub
działalnością gospodarczą, lecz jedynie takich, które związane są z kompetencjami władczymi. Stąd
też do kręgu podmiotów przestępstwa określonego w art. 296 § 1 k.k. nie mogą zostać zaliczone
osoby wykonujące ściśle określone czynności w sposób niesamodzielny, jako wykonawcy cudzych
poleceń.
II AKa 65/06,wyrok s.apel.
2006.06.06 w Łodzi,Prok.i Pr.-wkł. 2007/7-8/40...
Komentatorzy prawa karnego zgodnie uważają, że przez zajmowanie się sprawami majątkowymi lub
działalnością gospodarczą, w rozumieniu art. 296 § 1 k.k., należy rozumieć wszelkie zachowania
polegające na: rozstrzyganiu w tych sprawach, współdziałaniu w nich lub wpływaniu na
rozstrzygnięcia (np. rozporządzanie mieniem, dokonywanie czynności prawnych udzielanie rady). Nie
mieści się natomiast w tym pojęciu wypełnianie czynności ściśle wykonawczych ani też wypełnianie
ściśle oznaczonych i precyzyjnych poleceń. (...)
Podzielając powyższe poglądy, stwierdzić należy, że w realiach dowodowych niniejszej sprawy
przyjęcie, że oskarżony jako makler zajmował się sprawami majątkowymi lub prowadził działalność
gospodarczą pokrzywdzonego, jest co najmniej wątpliwe.
"przestępstwo określone w art. 296 § 1 k.k. w
odróżnieniu od przestępstwa z art. 206 k.k. z
1969 r. jest przestępstwem materialnym. Do
jego znamion należy skutek w postaci wyrządzenia
mocodawcy znacznej szkody majątkowej. Między
skutkiem w postaci wyrządzenia znacznej szkody
majątkowej
a
zachowaniem
się
sprawcy,
polegającym
na
nadużyciu
uprawnień
lub
niedopełnieniu
obowiązków,
zachodzić
musi
szczególna więź. Oznacza to, że w odniesieniu do
zachowań
polegających
na
bezskutkowym
nadużyciu uprawnień lub niedopełnieniu obowiązku,
przyjęte w kodeksie karnym z 1997 r.
rozwiązania
prowadzą
do
częściowej
dekryminalizacji" (wyrok SN z 2 sierpnia 2000 r., V
KKN 557/99, LEX nr 50997 oraz Prok. i Pr. 2000, nr 9,
poz. 9).
Przestępstwo określone w art. 296 § 1 jest przestępstwem
materialnym. Do jego znamion należy skutek w postaci
wyrządzenia mocodawcy znacznej szkody majątkowej (por.
wyrok SN z 8 lutego 2000 r., V KKN 557/99, Prok. i Pr. 2000,
nr 9, poz. 9; LEX nr 50997; wyrok SN z 5 maja 2004 r., II KK
244/03, Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach
karnych, rocznik 2004, poz. 827).
Warunkiem przypisania sprawcy odpowiedzialności za
przestępstwo nadużycia zaufania jest wykazanie, że swoim
zachowaniem, polegającym na nadużyciu uprawnień lub
niedopełnieniu obowiązku, doprowadził do wyrządzenia
znacznej szkody majątkowej (por. wyrok SN z 3 lutego 2005
r., III KK 339/04, Prok. i Pr. 2005, nr 6, poz. 2).
Art. 296a § 1 k.k. Kto, pełniąc funkcję kierowniczą w jednostce
organizacyjnej
wykonującej
działalność
gospodarczą
lub
pozostając z nią w stosunku pracy, umowy zlecenia lub umowy o
dzieło,
żąda lub przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej
obietnicę,
w zamian za nadużycie udzielonych mu uprawnień lub
niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku
mogące
wyrządzić
tej jednostce szkodę majątkową albo stanowiące czyn nieuczciwej
konkurencji lub niedopuszczalną czynność preferencyjną na rzecz
nabywcy lub odbiorcy towaru, usługi lub świadczenia,
(t.pd.
przekupstwo bierne);
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto w wypadkach określonych w § 1 udziela albo
obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub osobistej.
(t.pd. przekupstwo czynne);
§ 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1 lub 2
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 4. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 wyrządza znaczną szkodę majątkową,
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
(t.k. oszustwa biernego)
§ 5. Nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 2 albo w § 3 w
związku z § 2, jeżeli korzyść majątkowa lub osobista albo ich obietnica zostały
przyjęte, a sprawca zawiadomił o tym fakcie organ powołany do ścigania przestępstw
i ujawnił wszystkie istotne okoliczności przestępstwa, zanim organ ten o nim się
dowiedział.
* wprowadzony nowelą z 13.06.2003r.;
* uzupełnienie zakresu kryminalizacji art. 228 i
229 k.k.;
* realizacja obowiązku wynikającego z:
a) konwencji dotyczącej zwalczania korupcji wśród funkcjonariuszy
Wspólnot Europejskich lub funkcjonariuszy państw członkowskich Unii
Europejskiej, sporządzoną na podstawie art. K. 3 ust. 2 pkt C traktatu
o Unii Europejskiej;
b) konwencji o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich
z 26 lipca 1995 r., ustanowioną na podstawie art. K. 3 traktatu o Unii
Europejskiej;
c) uchwały Rady Europy z 6 grudnia 1994 r. dotyczącą ochrony
interesów finansowych Wspólnoty;
d) dyrektywy wspólnego działania nr 98/742/42/JHA z 22 grudnia 1998
r. przyjętą przez Radę Unii Europejskiej na podstawie art. K. 3 traktatu
o Unii Europejskiej w sprawie zwalczania korupcji w sektorze
prywatnym.
Jednostka
organizacyjna
to
podmiot
(jednostka) o wyodrębnionym majątku,
mająca
zorganizowaną
strukturę
wewnętrzną
ujętą
w
ramy
organizacyjne oraz określone zasady
prowadzenia spraw tej jednostki i
reprezentowania jej na zewnątrz.
nie jest konieczne posiadanie przez ten
podmiot osobowości prawnej lub też przy
braku
osobowości
prawnej
zdolności
prawnej nadanej przez ustawę.
a) zachowaniu mogącym wyrządzić szkodę
jednostce organizacyjnej,
b) czynie nieuczciwej konkurencji,
c)
niedopuszczalnej
czynności
preferencyjnej na rzecz nabywcy lub
odbiorcy towaru, usługi lub świadczenia.
podstawa łagodniejszego wymiaru kary, a nadzwyczajne złagodzenie art.
60 k.k.;
Ustawodawca określa w tym wypadku w sposób sztywny, analogicznie do
procesu typizacji, nową górną i dolną granicę przewidzianej za dany typ czynu
zabronionego kary, częstokroć wprowadzając do ustawowego zagrożenia kary
alternatywne, nieprzewidziane w typie, do którego zrelacjonowany jest
wypadek mniejszej wagi.
ze względu na sposób ujęcia przesłanek decydujących o możliwości przyjęcia
wypadku mniejszej wagi, które nie mają charakteru wprowadzenia do opisu
typu czynu zabronionego nowych elementów znamion, niewystępujących w
typie, do którego zrelacjonowany jest wypadek mniejszej wagi, prowadzących
do zmniejszenia zawartości bezprawia zachowania charakteryzującego się tymi
dodatkowymi znamionami, wypadek mniejszej wagi nie może być uznany za typ
zmodyfikowany (uprzywilejowany).
Określenie tej szczególnej podstawy łagodniejszego wymiaru kary przejęte
zostało z kodeksu karnego z 1969 r. Kodeks z 1997 r. podobnie jak kodeks z
1969 r. nie zawiera ustawowej definicji ani jakichkolwiek innych objaśnień
dotyczących sformułowania "wypadek mniejszej wagi".
Wypadek mniejszej wagi w najogólniejszym ujęciu to sytuacja, w której
okoliczności popełnienia przestępstwa, zwłaszcza zaś przedmiotowo-
podmiotowe znamiona czynu, charakteryzują się przewagą elementów
łagodzących, które sprawiają, że ten czyn nie przybiera zwyczajnej postaci, lecz
zasługuje na znacznie łagodniejsze potraktowanie. Okoliczności te wskazują, że
popełniony czyn zabroniony nie jest na tyle niebezpieczny dla społeczeństwa
oraz porządku prawnego, aby stosować w stosunku do jego sprawcy zwykłe
zasady odpowiedzialności przewidziane za zrealizowany przez niego typ
przestępny (por. orzeczenie SN z 7 lutego 1935 r., Zbiór Orzeczeń Sądu
Najwyższego. Orzeczenia Izby Karnej 1935, nr 388, poz. 35; orzeczenie SN z 26
marca 1935 r., Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego. Orzeczenia Izby Karnej 1935,
poz. 472; zob. też J. Makarewicz, Kodeks karny z komentarzem, s. 446 i n.).
O uznaniu konkretnego czynu zabronionego za wypadek mniejszej wagi
decyduje ocena jego społecznej szkodliwości, jako zmniejszonej do stopnia
uzasadniającego wymierzenie kary według skali zagrożenia ustawowego
przewidzianego w przepisie wyodrębniającym wypadek mniejszej wagi (wyrok
SN z 13 czerwca 2002 r., V KKN 544/00, OSNKW 2002, nr 9-10, poz. 73).
Uznanie zachowania za wypadek mniejszej wagi nie może być uzależnione od
osobowości sprawcy, jego opinii, poprzedniej karalności, zachowania się przed i
po popełnieniu przestępstwa, a także od nagminności czynów tego rodzaju i
innych okoliczności mających wpływ na wymiar kary, jednakże leżących poza
czynem (por. wyrok SN z 9 października 1996 r., V KKN 79/96, OSNKW 1997, nr
3-4, poz. 27).
§ 5. Nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 2 albo
w § 3 w związku z § 2, jeżeli korzyść majątkowa lub osobista albo ich
obietnica zostały przyjęte, a sprawca zawiadomił o tym fakcie organ
powołany do ścigania przestępstw i ujawnił wszystkie istotne
okoliczności przestępstwa,
zanim organ ten o nim się dowiedział
.
60 § 3 k.k. Sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może
warunkowo zawiesić jej wykonanie w stosunku do sprawcy współdziałającego
z innymi osobami w popełnieniu przestępstwa, jeżeli ujawni on wobec
organu powołanego do ścigania przestępstw informacje dotyczące
osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz istotne
okoliczności jego popełnienia.
II KK 335/07; wyrok SN z dnia 2008.04.25; LEX nr 424905
1. Termin "ujawni" z art. 60 § 3 k.k. oznacza przekazanie przez
sprawcę organowi powołanemu do ścigania przestępstw określonych
treścią przepisu art. 60 § 3 k.k. wiadomości dotychczas temu
organowi nieznanych lub takich,
które - według wiedzy sprawcy - są
temu organowi nieznane.
Nie ulega wątpliwości, że warunkiem koniecznym zastosowania obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary,
przewidzianego w art. 60 § 3 k.k., jest ujawnienie przez sprawcę, wobec organu powołanego do ścigania
przestępstw, informacji dotyczących osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz istotnych okoliczności
jego popełnienia. Już od początku obowiązywania tego przepisu pojawiła się - tak w judykaturze, jak i w literaturze -
kontrowersja co do tego, czy ów wymóg "ujawnienia informacji" ma być rozumiany w ten sposób, że muszą to być
informacje dotychczas organom ścigania nieznane, całkiem ("obiektywnie") dla nich nowe, czy też wystarczą takie,
które według ("subiektywnego") przekonania i wiedzy informującego są dotychczas tym organom nieznane.
Za tym pierwszym stanowiskiem w literaturze opowiadali się (między innymi) w komentarzach do Kodeksu
karnego: A. Marek (Kodeks karny. Komentarz. Część ogólna, Warszawa 1999, s. 181) oraz J. Wojciechowski (Kodeks
karny. Komentarz. Orzecznictwo, Warszawa 1997, s. 130). Natomiast jego przeciwnikami byli: K. Daszkiewicz (glosa
do uchwały Sądu Najwyższego z 25 lutego 1999 r., KZP 38/98, OSP 1999, z. 7-8), J. Kulesza (glosa do tej samej
uchwały, OSP 1999, z. 10), Z. Sienkiewicz, J. Szumski, L. Tyszkiewicz, A. Wąsek (Kodeks karny. Komentarz, Tom II,
Gdańsk 1999, s. 130), M. Surkont (Szczególne podstawy i sposób łagodzenia kary z art. 60 § 4-5 i art. 61 k.k., Prz.
Sąd. 1999, z. 11-12, s. 53), Z. Ćwiąkalski (w: G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, P. Kardas, J. Majewski, J. Raglewski, M.
Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze 2004, s. 925), P. Hofmański, L.
Paprzycki (w: Kodeks karny. Komentarz pod redakcją O. Górniok, Warszawa 2006, s. 200-201).
Także w orzecznictwie początkowo prezentowano w tym względzie znacznie rozbieżne poglądy. I tak w uchwale z
dnia 25 lutego 1999 r. ( I KZP 34/98, OSNKW nr 3-4, poz. 12) przyjęto, że ujawnienie dotyczy także okoliczności
znanych uprzednio organowi powołanemu do ścigania przestępstw. Przeciwne stanowisko wyrażono w wyroku Sądu
Najwyższego z 27 maja 2002 r. ( V KKN 188/00, OSNKW 2002, nr 11-12, poz. 113), w którym przyjęto, że "pojęcie
«ujawni» oznacza wymaganie przekazania organowi ścigania wiadomości nieznanych dotychczas temu organowi".
Jeszcze inny pogląd wyrażono w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2003 r. ( II KK 113/02, OSNKW
2003, nr 5-6, poz. 52), w którym stwierdzono, że owo zawarte w art. 60 § 3 k.k. pojęcie "ujawnienia" oznacza
przekazanie tylko takich wiadomości, które według wiedzy informującego nie były znane dotychczas organowi
powołanemu do ścigania przestępstw. To zapatrywanie zostało potwierdzone uchwałą składu 7 sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 29 października 2004 r. (I KZP 24/2004, OSNKW 2004, nr 10, poz. 92), w której stwierdzono, że
ów termin "ujawni" oznacza przekazanie przez sprawcę organowi powołanemu do ścigania przestępstw określonych
treścią przepisu art. 60 § 3 k.k. wiadomości dotychczas temu organowi nieznanych lub takich, które - według
wiedzy sprawcy - są temu organowi nieznane.
Uchwała ta zdaje się, że przecięła owe spory interpretacyjne dotyczące pojęcia "ujawni" użytego w art. 60 § 3 k.k.
Pozwala o tym wnioskować orzecznictwo Sądu Najwyższego z okresu następującego po jej wydaniu, w którym to
podzielono wyrażone w niej zapatrywanie prawne (por. postanowienia Sądu Najwyższego z: dnia 2 sierpnia 2005 r.,
IV KK 97/2005, OSNwSK 2005/1/1472 i dnia 18 sierpnia 2005 r., III KK 226/2005, OSNwSK 2005/1/1536, wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 28 czerwca 2006 r., OSNwSK 2006/1/1287).
Art. 296b § 1. Kto, organizując
profesjonalne zawody
sportowe lub
w nich uczestnicząc, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą
albo jej obietnicę w zamian za nieuczciwe zachowanie, mogące
mieć wpływ na wynik tych zawodów,
(korupcja bierna);
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto w wypadkach określonych w § 1 udziela albo
obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub osobistej.
(korupcja czynna);
§ 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1 lub 2
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 4. Nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 2 albo w § 3 w związku
z § 2, jeżeli korzyść majątkowa lub osobista albo ich obietnica zostały przyjęte, a
sprawca zawiadomił o tym fakcie organ powołany do ścigania przestępstw i ujawnił
wszystkie istotne okoliczności przestępstwa, zanim organ ten o nim się dowiedział.
!szerzej: R.A. Stefański, Przestępstwo korupcji w sporcie profesjonalnym
(art. 296b), Prok. i Pr. 2004, nr 2, s. 60 i n.; R. Zawłocki (w:) Kodeks karny.
Część szczególna. Komentarz, s. 1050 i n.; A. Marek, Kodeks karny.
Komentarz, s. 603; O. Górniok (w:) O. Górniok, S. Hoc, M. Kalitowski, S.M.
Przyjemski, Z. Sienkiewicz, J. Szumski, L. Tyszkiewicz, A. Wąsek, Kodeks
karny. Komentarz, s. 437
- prawidłowość obrotu gospodarczego oraz zasady
uczciwego obrotu w warunkach gospodarki rynkowej
(por. R.A. Stefański, Przestępstwo korupcji w sporcie
profesjonalnym..., s. 61; R. Zawłocki (w:) Kodeks karny. Część
szczególna. Komentarz, s. 1053; B. Mik, wprowadzenie (do:)
Nowela antykorupcyjna..., s. 176 i n.; O. Górniok (w:) O.
Górniok, S. Hoc, M. Kalitowski, S.M. Przyjemski, Z.
Sienkiewicz, J. Szumski, L. Tyszkiewicz, A. Wąsek, Kodeks
karny. Komentarz, s. 437 i n.);
- "uczciwość zawodów sportowych, które powinny
odbywać się zgodnie z zasadą fair play , przy
przestrzeganiu regulujących daną dziedzinę sportu
przepisów prawa i reguł rywalizacji sportowej" (A.
Marek, Kodeks karny. Komentarz , s. 603).
Ustawa z 29 lipca 2005 r.
o sporcie kwalifikowanym
(Dz. U. Nr 155,
poz. 1298) uchyliła przepisy art. 3 ust. 4 i 5 ustawy z 18 stycznia 1996
r.
o kulturze fizycznej
oraz przepisy rozdziału 5 i 6 tej ustawy,
zastępując uchylone regulacje kompleksową regulacją, której
przedmiotem jest sport kwalifikowany.
W rozumieniu tej ustawy sportem kwalifikowanym jest "forma
aktywności
człowieka
związana
z
uczestnictwem
we
współzawodnictwie
sportowym,
organizowanym
lub
prowadzonym w określonej dyscyplinie sportu przez polski
związek
sportowy
lub
podmioty
działające
z
jego
upoważnienia" (art. 3 ust. 3 ustawy o sporcie kwalifikowanym).
Przyznając co do zasady polskim związkom sportowym kompetencje
do organizacji i prowadzenia współzawodnictwa sportowego, ustawa
wymaga powołania przez związek sportowy spółki kapitałowej prawa
handlowego do zarządzania sprawami związku, dotyczącymi
gospodarczego wykorzystania dóbr materialnych i niematerialnych
przysługujących związkowi (art. 13 ust. 1 ustawy).
sport profesjonalny – sport amatorski
*zawody profesjonalne odnoszą się wyłącznie do tych przypadków
współzawodnictwa, w których uczestniczą zawodnicy lub kluby sportowe
zajmujący się daną dyscypliną sportu zawodowo, uprawiający tę
dyscyplinę jak zawód.
*organizowanie profesjonalnych zawodów sportowych oznacza
wszelkiego rodzaju czynności zmierzające do ustalenia terminów, miejsc i
sposobu współzawodnictwa sportowego, przygotowanie odpowiednich
warunków, w których możliwe jest przeprowadzenie współzawodnictwa w
danej dyscyplinie sportu, zapewnienie bezpieczeństwa i porządku w trakcie
zawodów, zagwarantowanie uczestnikom zawodów warunków niezbędnych
dla wzięcia udziału we współzawodnictwie, poinformowanie uczestników o
terminie i miejscu zawodów, zamieszczenie informacji o zawodach w
odpowiedni sposób umożliwiający dostęp do tej informacji osób
zainteresowanych, w tym w szczególności kibiców, zapewnienie środków
finansowych na organizację i przeprowadzenie zawodów itp.
*podmiotami
organizującymi
zawody
sportowe
w
sporcie
kwalifikowanym są: polskie związki sportowe, spółki kapitałowe zajmujące
się zarządzaniem sprawami związku sportowego, osoby prawne lub osoby
fizyczne będące przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy o swobodzie
działalności gospodarczej.
art. 296 b – osoba faktycznie organizująca; (
przest. ind. właściwe);
Pojęcie "uczestniczenie" występuje w
ustawie z 29 lipca 2005 r. o sporcie
kwalifikowanym w art. 4 ust. 1, zgodnie z
którym
"uczestnikami
współzawodnictwa
sportowego mogą być kluby sportowe,
zawodnicy zrzeszeni w klubach sportowych
lub zawodnicy niezrzeszeni". Przepis ten
zakreśla
krąg
uczestników
zawodów
sportowych, zawężając go do podmiotów
biorących
bezpośrednio
udział
we
współzawodnictwie sportowym.
Art. 297 § 1. Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub
jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na
podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami
publicznymi -
kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji,
akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania
wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia
pieniężnego na określony cel gospodarczy, elektronicznego instrumentu
płatniczego lub zamówienia publicznego,
przedkłada
podrobiony,
przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo
nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym
znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu
płatniczego lub zamówienia,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto wbrew ciążącemu obowiązkowi, nie
powiadamia właściwego podmiotu o powstaniu sytuacji mogącej mieć
wpływ na wstrzymanie albo ograniczenie wysokości udzielonego wsparcia
finansowego, określonego w § 1, lub zamówienia publicznego albo na
możliwość dalszego korzystania z elektronicznego instrumentu płatniczego.
§ 3. Nie podlega karze, kto przed wszczęciem postępowania karnego
dobrowolnie
zapobiegł
wykorzystaniu
wsparcia
finansowego
lub
instrumentu płatniczego, określonych w § 1, zrezygnował z dotacji lub
zamówienia publicznego albo zaspokoił roszczenia pokrzywdzonego.
"dokumentem jest każdy przedmiot lub zapis na
komputerowym nośniku informacji, z którym
związane jest określone prawo, albo który ze
względu na zawartą w nim treść stanowi dowód
prawa, stosunku prawnego lub okoliczności
mającej znaczenie prawne" (por. wyrok SN z 5
listopada 2002 r., II KKN 476/00, LEX nr 74390).
podrobiony, przerobiony, poświadczający
nieprawdę albo nierzetelny dokument;
albo nierzetelne, pisemne oświadczenie
dotyczące
okoliczności
o
istotnym
znaczeniu dla uzyskania wymienionego
wsparcia
finansowego,
instrumentu
płatniczego lub zamówienia,
Art. 298. § 1. Kto,
w
celu
uzyskania
odszkodowania
z
tytułu
umowy
ubezpieczenia,
powoduje*
zdarzenie
będące podstawą do wypłaty takiego
odszkodowania,
podlega karze pozbawienia wolności od 3
miesięcy do lat 5.
§ 2. Nie podlega karze, kto przed wszczęciem
postępowania
karnego
dobrowolnie
zapobiegł wypłacie odszkodowania.
*nie pozoruje!
Umowa ubezpieczeniowa uregulowana została w sposób
zasadniczy w przepisie art. 805 k.c. oraz w przepisie art. 292 § 1
kodeksu morskiego. Zgodnie z treścią umowy ubezpieczeniowej
zakład ubezpieczeniowy zobowiązuje się wypłacić określone
świadczenie pieniężne w razie wystąpienia opisanego w umowie
zdarzenia, nazywanego wypadkiem. Na ubezpieczającym ciąży
natomiast obowiązek uiszczania składki ubezpieczeniowej na
rzecz ubezpieczyciela.
Zdarzenie, o którym mowa w art. 298 § 1, jest odpowiednikiem
terminu "wypadek", użytego w art. 805 § 1 k.c. Przez wypadek
ubezpieczeniowy rozumie się zdarzenie losowe, przyszłe i
niepewne pod względem samego wystąpienia zdarzenia, jak też
jego skutków. Niepewność odnosi się jedynie do okresu objętego
ubezpieczeniem. Nie może być uznane za wypadek losowy
zdarzenie, które w chwili zawarcia umowy ubezpieczenia już
zaszło lub jeżeli w chwili jej zawarcia odpadła przyczyna jego
zajścia. Umowa ubezpieczenia jest bezskuteczna w stosunku do
przypadków pozbawionych cech niepewności. Pewne zdarzenia
mogą być z góry wyłączone z zakresu odpowiedzialności
ubezpieczyciela z mocy samej umowy lub ogólnych warunków
ubezpieczenia.
Art. 299. § 1. Kto środki płatnicze, papiery wartościowe lub inne wartości dewizowe, prawa
majątkowe albo mienie ruchome lub nieruchome, pochodzące z korzyści związanych z popełnieniem
czynu zabronionego, przyjmuje, przekazuje lub wywozi za granicę, pomaga do przenoszenia ich
własności lub posiadania albo podejmuje inne czynności, które mogą udaremnić lub znacznie
utrudnić stwierdzenie ich przestępnego pochodzenia lub miejsca umieszczenia, ich wykrycie, zajęcie
albo orzeczenie przepadku,
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2 Karze określonej w § 1 podlega,
kto będąc pracownikiem banku,
instytucji finansowej lub kredytowej albo
innego podmiotu, na którym z mocy przepisów prawa ciąży obowiązek rejestracji transakcji i osób dokonujących
transakcji, przyjmuje w gotówce, wbrew przepisom, pieniądze lub inne wartości dewizowe, dokonuje ich transferu
lub konwersji albo przyjmuje je w innych okolicznościach wzbudzających uzasadnione podejrzenie, że stanowią
one przedmiot czynu określonego w § 1, albo świadczy inne usługi mające ukryć ich przestępne pochodzenie lub
usługi w zabezpieczeniu przed zajęciem.
§ 3.
Kto, będąc odpowiedzialny
w banku, instytucji finansowej lub kredytowej za informowanie zarządu lub organu
nadzoru finansowego o przeprowadzeniu operacji finansowej, nie czyni tego niezwłocznie w formie przewidzianej
przepisami prawa, mimo że okoliczności przeprowadzenia operacji finansowej wzbudzają uzasadnione
podejrzenie, że chodzi o źródło ich pochodzenia określone w § 1,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 4. Karze określonej w § 3 podlega, kto w banku, instytucji finansowej lub kredytowej,
będąc odpowiedzialny
za
wyznaczenie osoby uprawnionej do przyjmowania informacji, o których mowa w § 3, lub udzielania ich osobie
uprawnionej, nie czyni zadość obowiązującym przepisom.
§ 5. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 lub 2, działając w porozumieniu z innymi osobami,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 6. Karze określonej w § 5 podlega sprawca, jeżeli dopuszczając się czynu określonego w § 1 lub 2, osiąga
znaczną korzyść majątkową.
§ 7.
(120)
W razie skazania za przestępstwo określone w § 1 lub 2, sąd orzeka przepadek przedmiotów
pochodzących bezpośrednio albo pośrednio z przestępstwa, a także korzyści z tego przestępstwa lub ich
równowartość, chociażby nie stanowiły one własności sprawcy. Przepadku nie orzeka się w całości lub w części,
jeżeli przedmiot, korzyść lub jej równowartość podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi.
§ 8. Nie podlega karze za przestępstwo określone w § 1-4, kto dobrowolnie ujawnił wobec organu powołanego do
ścigania przestępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz okoliczności
jego popełnienia, jeżeli zapobiegło to popełnieniu innego przestępstwa; jeżeli sprawca czynił starania zmierzające
do ujawnienia tych informacji i okoliczności, sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary.
Przestępstwo z art. 299 § 1 może zostać zrealizowane przez:
- przyjmowanie,
- przekazywanie za granicę,
- wywożenie za granicę,
- pomaganie do przenoszenia własności lub posiadania,
- podejmowanie innych czynności mogących udaremnić lub znacznie
utrudnić
stwierdzenie
przestępnego
pochodzenia,
miejsca
umieszczenia, wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku wartości
majątkowych, o których mowa w tym przepisie.
Przedmiotem karalnych czynności wykonawczych na
gruncie art. 299 § 1 są środki płatnicze, papiery wartościowe
lub inne wartości dewizowe, prawa majątkowe oraz mienie
ruchome lub nieruchome, pochodzące z korzyści związanych z
popełnieniem czynu zabronionego przez samego sprawcę lub
przez inne osoby. Przedmiotem przestępstwa może być
praktycznie każdy składnik majątkowy.
Obecnie regulacje dotyczące przyjmowania
w gotówce pieniędzy i wartości dewizowych
zawiera ustawa z 16 listopada 2000 r. o
przeciwdziałaniu
wprowadzaniu
do
obrotu
finansowego
wartości
majątkowych
pochodzących
z
nielegalnych lub nieujawnionych źródeł
oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu
terroryzmu (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr
153, poz. 1505 ze zm.).
Art. 35. 1. Kto, działając w imieniu lub interesie instytucji
obowiązanej, wbrew przepisom ustawy, nie dopełnia obowiązku:
1)
rejestracji transakcji lub przechowywania rejestrów
transakcji oraz dokumentów dotyczących transakcji,
2)
identyfikacji klienta zgodnie z procedurami, o których
mowa w art. 28, lub przechowywania informacji objętych
identyfikacją,
3)
zawiadomienia organu informacji finansowej o
transakcji lub o prowadzeniu rachunku na rzecz podmiotu, o
którym mowa w art. 16a ust. 1,
4)
wstrzymania transakcji lub blokady rachunku,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
2. Tej samej karze podlega ten, kto działając w imieniu lub
interesie instytucji obowiązanej, wbrew przepisom ustawy ujawnia
informacje zgromadzone zgodnie z upoważnieniem ustawy
osobom nieuprawnionym, posiadaczom rachunku lub osobom,
których transakcja dotyczy, albo wykorzystuje te informacje w
inny sposób niezgodny z przepisami ustawy.
3. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 lub 2 działa
nieumyślnie, podlega grzywnie.
Art. 36. Kto, działając w imieniu lub interesie
instytucji obowiązanej, wbrew przepisom ustawy:
1)
odmawia
przekazania
Generalnemu
Inspektorowi informacji lub dokumentów,
2)
przekazuje Generalnemu Inspektorowi
nieprawdziwe lub zataja prawdziwe dane
dotyczące transakcji, rachunków lub osób,
podlega karze pozbawienia wolności od 3
miesięcy do lat 5.
Art. 37. Kto dopuszcza się czynu
określonego w art. 35 ust. 1 lub 2 lub w art.
36 wyrządzając znaczną szkodę, podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy
do lat 8.
Art. 37a. 1. Kto
udaremnia
lub
utrudnia
przeprowadzenie
czynności
kontrolnych,
o
których mowa w rozdziale 6, podlega grzywnie.
2. Tej samej karze podlega, kto nie dopełnia
obowiązku ustalenia wewnętrznych procedur
zapobiegających
wprowadzaniu
do
obrotu
finansowego
wartości
majątkowych
pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych
źródeł.