D I A G N O S T Y K A
N O W O T W O R Ó W
Dagmara From gr. II
Rok akademicki 2009/2019
Nr albumu 1085/s
Przerzuty czerniaka do węzłów chłonnych
CZYM JEST NOWOTWÓR?
CZYM JEST NOWOTWÓR?
Nowotwór jest szczególnym rodzajem
Nowotwór jest szczególnym rodzajem
utworzonej tkanki (ugrupowania
utworzonej tkanki (ugrupowania
jednakowych komórek) żywego,
jednakowych komórek) żywego,
ukształtowanego już organizmu, która
ukształtowanego już organizmu, która
zdołała skutecznie wyłamać się spod
zdołała skutecznie wyłamać się spod
kontroli rozmaitych mechanizmów
kontroli rozmaitych mechanizmów
regulujących jej funkcje, szczególnie
regulujących jej funkcje, szczególnie
związanych ze wzrostem i różnicowaniem
związanych ze wzrostem i różnicowaniem
się, zarówno miejscowych - działających
się, zarówno miejscowych - działających
na poziomie tkankowym i narządowym, jak
na poziomie tkankowym i narządowym, jak
i ogólnoustrojowych, zwłaszcza
i ogólnoustrojowych, zwłaszcza
immunologicznych.
immunologicznych.
CZYNNIKI RAKOTWÓRCZE
CZYNNIKI RAKOTWÓRCZE
mutacjami genetycznymi
mutacjami genetycznymi
komórek
komórek
substancje chemiczne
substancje chemiczne
substancje nieorganiczne
substancje nieorganiczne
promienie ultrafioletowe
promienie ultrafioletowe
drobnoustroje
drobnoustroje
Nieprawidłowa dieta
Nieprawidłowa dieta
nadwaga i otyłość
nadwaga i otyłość
PODZIAŁ I BUDOWA
PODZIAŁ I BUDOWA
NOWOTWORÓW
NOWOTWORÓW
Łagodne
Łagodne
Złośliwe
Złośliwe
nowotwory miejscowo
nowotwory miejscowo
złośliwe
złośliwe
nowotwory
nowotwory
anaplastyczne
anaplastyczne
Nowotwór piersi
WZROST I
WZROST I
ROZPRZESTRZENIANIE
ROZPRZESTRZENIANIE
NOWOTWORU
NOWOTWORU
Nowotwór pierwotnie pojawia się i rozrasta w obrębie tkanki macierzystej.
Przez różnie długi okres jego dzielące się komórki nie są w stanie
przekroczyć rozmaitych wewnątrznarządowych naturalnych barier, które
oddzielają od siebie poszczególne tkanki. Pierwotnie nowotwór nie jest
nawet w stanie przekroczyć najbliższych warstw, znajdujących się w
obrębie jednej tkanki, z której się wywodzi. Taka bardzo wczesna postać
nowotworu złośliwego nosi nazwę raka miejscowego, albo raka
nieinwazyjnego
Nowotwór mózgu
OBJAWY NOWOTWORU
OBJAWY NOWOTWORU
Jak się objawia nowotwór? Przez lata pozostaje w
Jak się objawia nowotwór? Przez lata pozostaje w
ukryciu, jest klinicznie niemy. Czasem mogą
ukryciu, jest klinicznie niemy. Czasem mogą
jednak wystąpić objawy prodromalne,
jednak wystąpić objawy prodromalne,
wyprzedzające objawy kliniczne o kilka lat. Są to
wyprzedzające objawy kliniczne o kilka lat. Są to
tzw. zespoły paranowotworowe, szczególnie zaś
tzw. zespoły paranowotworowe, szczególnie zaś
dotyczące układu nerwowego (neurologiczne
dotyczące układu nerwowego (neurologiczne
zespoły paranowotworowe). Zalicza się do nich
zespoły paranowotworowe). Zalicza się do nich
paranowotworowe zwyrodnienie móżdżku,
paranowotworowe zwyrodnienie móżdżku,
zwyrodnienie siatkówki, mielopatie nowotworowe,
zwyrodnienie siatkówki, mielopatie nowotworowe,
zapalenie wielomięśniowe i zapalenie skórno-
zapalenie wielomięśniowe i zapalenie skórno-
mięśniowe, miastenia.
mięśniowe, miastenia.
METODY WYKRYCIA
METODY WYKRYCIA
NOWOTWORU
NOWOTWORU
Badania krwi
Badania krwi
-
OB.
OB.
-
Morfologia
Morfologia
Badania szpiku
Badania szpiku
Metoda cytopatologiczna
Metoda cytopatologiczna
-
Metoda
Metoda
złuszczeniowa
złuszczeniowa
-
Metoda aspiracyjna
Metoda aspiracyjna
C.D
C.D
DIAGNOSTYKA HISTOPATOLOGICZNA
DIAGNOSTYKA HISTOPATOLOGICZNA
Badania obrazowe
Badania obrazowe
-
Badania rentgenowskie
Badania rentgenowskie
-
Tomografia komputerowa
Tomografia komputerowa
-
Rezonans magnetyczny
Rezonans magnetyczny
-
Ultrasonografia
Ultrasonografia
-
Badanie scyntygraficzne
Badanie scyntygraficzne
-
Badania endoskopowe
Badania endoskopowe
-
Pozytonowa tomografia emisyjna
Pozytonowa tomografia emisyjna
(PET)
(PET)
MARKERY NOWOTWOROWE
MARKERY NOWOTWOROWE
We wczesnym wykryciu chorób
We wczesnym wykryciu chorób
nowotworowych i w dalszym ich
nowotworowych i w dalszym ich
monitorowaniu szczególną rolę odgrywają
monitorowaniu szczególną rolę odgrywają
markery nowotworowe, czyli antygeny
markery nowotworowe, czyli antygeny
(substancje „znacznikowe") towarzyszące
(substancje „znacznikowe") towarzyszące
niektórym nowotworom. Antygeny te są
niektórym nowotworom. Antygeny te są
charakterystyczne dla danego narządu.
charakterystyczne dla danego narządu.
W zdrowych komórkach ich ekspresja jest
W zdrowych komórkach ich ekspresja jest
zahamowana, natomiast mogą ujawniać się
zahamowana, natomiast mogą ujawniać się
w komórkach nowotworu złośliwego. U osób
w komórkach nowotworu złośliwego. U osób
zdrowych substancje te nie występują lub
zdrowych substancje te nie występują lub
są wykrywane w minimalnych ilościach.
są wykrywane w minimalnych ilościach.
Najczęściej używane
Najczęściej używane
markery
markery
CA 19-9
CA 19-9
PSA
PSA
CEA
CEA
AFP
AFP
Beta-HCG
Beta-HCG
CA 125
CA 125
CA 15-3
CA 15-3
LECZENIE
LECZENIE
Leczenie nowotworów jest
Leczenie nowotworów jest
zróżnicowane i zasadniczo zależy od
zróżnicowane i zasadniczo zależy od
stopnia zaawansowania choroby.
stopnia zaawansowania choroby.
Czy można zapobiegać nowotworom?
Czy można zapobiegać nowotworom?
Oczywiście - można i trzeba. Należy
Oczywiście - można i trzeba. Należy
przede wszystkim unikać zagrożeń
przede wszystkim unikać zagrożeń
środowiskowych, albo przynajmniej
środowiskowych, albo przynajmniej
zmniejszać ich oddziaływania. Zmiana
zmniejszać ich oddziaływania. Zmiana
stylu życia, zwłaszcza porzucenie
stylu życia, zwłaszcza porzucenie
nałogu palenia papierosów, przejście na
nałogu palenia papierosów, przejście na
bardziej zdrową dietę, na przykład dietę
bardziej zdrową dietę, na przykład dietę
śródziemnomorską, schudnięcie i
śródziemnomorską, schudnięcie i
podtrzymywanie za pomocą
podtrzymywanie za pomocą
codziennych ćwiczeń fizycznych dobrej
codziennych ćwiczeń fizycznych dobrej
kondycji - to elementarne zasady
kondycji - to elementarne zasady
profilaktyki przeciwnowotworowej.
profilaktyki przeciwnowotworowej.
BIBLIOGRAFIA:
BIBLIOGRAFIA:
1. Raport: „Nowotwory”, nr 01/2006
1. Raport: „Nowotwory”, nr 01/2006
2. artykuł lek. med. Ryszarda Feldmana,
2. artykuł lek. med. Ryszarda Feldmana,
ordynatora III Oddziału Chorób
ordynatora III Oddziału Chorób
Wewnętrznych w Szpitalu Praskim p. w.
Wewnętrznych w Szpitalu Praskim p. w.
Przemienienia Pańskiego w Warszawie,
Przemienienia Pańskiego w Warszawie,
napisany w styczniu 2000 dla serwisu RES
napisany w styczniu 2000 dla serwisu RES
MEDICA
MEDICA
3. „Patofizjologia” S. Maśliński, J. Ryżewski
3. „Patofizjologia” S. Maśliński, J. Ryżewski
Wyd. Lekarskie PZWL
Wyd. Lekarskie PZWL
DZIĘKUJĘ ZA
DZIĘKUJĘ ZA
UWAGĘ
UWAGĘ