Bilans energetyczny.
Bilans energetyczny.
UE i Europa stan
UE i Europa stan
aktualny i perspektywy
aktualny i perspektywy
zmian.
zmian.
Kaliszczuk Piotr
Kaliszczuk Piotr
Wykorzystanie energii elektrycznej
Wykorzystanie energii elektrycznej
wzrasta na całym świecie w
wzrasta na całym świecie w
tempie ponad
tempie ponad
2,5%
2,5%
rocznie.
rocznie.
Przewidywany przyrost
Przewidywany przyrost
zapotrzebowania na energię
zapotrzebowania na energię
elektryczną wyniesie z około
elektryczną wyniesie z około
14
14
500
500
TWh w 2000 roku do
TWh w 2000 roku do
24 600
24 600
TWh w roku 2020 i
TWh w roku 2020 i
32000
32000
TWh w
TWh w
2030r.
2030r.
Europę, Japonię i Stany
Europę, Japonię i Stany
Zjednoczone zamieszkuje
Zjednoczone zamieszkuje
20%
20%
ludności świata, ale kraje te
ludności świata, ale kraje te
zużywają około
zużywają około
70%
70%
produkowanej
produkowanej
na świecie energii. Jeśli kraje
na świecie energii. Jeśli kraje
rozwijające się miałyby osiągnąć
rozwijające się miałyby osiągnąć
ten sam poziom konsumpcji
ten sam poziom konsumpcji
energii, świat stanąłby w obliczu
energii, świat stanąłby w obliczu
wielkiego kryzysu energetycznego.
wielkiego kryzysu energetycznego.
Polskie górnictwo węgla brunatnego w 200
Polskie górnictwo węgla brunatnego w 200
4 r. Waldemar Pietryszczew 2005
4 r. Waldemar Pietryszczew 2005
Polska 2004 r.
Polska 2004 r.
Podstawowym nośnikiem energii
Podstawowym nośnikiem energii
w polskiej elektroenergetyce są:
w polskiej elektroenergetyce są:
-
-
paliwa stałe
paliwa stałe
węgiel kamienny i brunatny przypada
węgiel kamienny i brunatny przypada
na nie
na nie
94,9%
94,9%
wytwarzanej energii
wytwarzanej energii
elektrycznej a
elektrycznej a
-pozostałe nośniki, takie jak
-pozostałe nośniki, takie jak
gaz ziemny
gaz ziemny
2,5%
2,5%
oraz
oraz
energia odnawialna
energia odnawialna
2,6%
2,6%
Do 2025 r. prognozowany jest
Do 2025 r. prognozowany jest
wzrost krajowego zużycia energii
wzrost krajowego zużycia energii
finalnej o
finalnej o
48-55
48-55
%
%
., energii
., energii
pierwotnej o
pierwotnej o
41-50 %
41-50 %
., a energii
., a energii
elektrycznej o
elektrycznej o
80-93 %.
80-93 %.
- wynika z
- wynika z
dokumentu "Polityka energetyczna
dokumentu "Polityka energetyczna
Polski do 2025 r.", przyjętego 4 stycznia
Polski do 2025 r.", przyjętego 4 stycznia
2005 r. przez Radę Ministrów.
2005 r. przez Radę Ministrów.
Polska
Polska
Źródła energii
Źródła energii
- nazywane inaczej nośnikami energii -
- nazywane inaczej nośnikami energii -
dzieli się na:
dzieli się na:
nieodnawialne, czyli surowce energetyczne, tj.:
-węgiel kamienny,
-węgiel brunatny,
-ropa naftowa,
-gaz ziemny,
-torf, łupki i piaski bitumiczne,
-pierwiastki promieniotwórcze (uran, tor i rad);
odnawialne, do których należy
-siła spadku wody,
-energia wiatru,
-energia słoneczna,
-energia wody morskiej (prądów, fal, pływów),
-energia geotermiczna i energia biomasy.
Procentowy udział węgla w
Procentowy udział węgla w
produkcji energii elektrycznej.
produkcji energii elektrycznej.
"Przyszłość węgla kamiennego przeznaczon
"Przyszłość węgla kamiennego przeznaczon
ego dla użytkowania." Wiesław Blaschke
ego dla użytkowania." Wiesław Blaschke
Zakład Ekonomiki i Badań
Zakład Ekonomiki i Badań
Unia Europejska importuje około
180 mln
ton
węgla, z tego niecałe
20 mln ton
z
Polski. Pozostały węgiel pochodzi z
krajów trzecich i przy obecnych cenach i
kosztach frachtu nie jest konkurencyjny z
węglem polskim. Polska mogłaby
dostarczać na rynek unijny każdą ilość
węgla przy zachowaniu warunku, że jego
ceny będą co najwyżej równe cenom
węgla sprowadzanego z krajów trzecich.
Rola węgla w przyszłości według
Rola węgla w przyszłości według
Światowej Rady Energetycznej
Światowej Rady Energetycznej
1.Przewiduje się ze w roku 2030 zapotrzebowanie
1.Przewiduje się ze w roku 2030 zapotrzebowanie
na węgiel wzrośnie:
na węgiel wzrośnie:
-na świecie o
-na świecie o
53%
53%
-w krajach UE o
-w krajach UE o
100%
100%
wzrost zapotrzebowania będzie wynikiem
wzrost zapotrzebowania będzie wynikiem
wzrostu popytu w elektrowniach
wzrostu popytu w elektrowniach
2.W roku 2030 elektrownie zużyją
2.W roku 2030 elektrownie zużyją
74%
74%
wszystkich
wszystkich
dostaw węgla ( w roku 2000 było to
dostaw węgla ( w roku 2000 było to
66%
66%
)
)
3.W roku 2030 węgiel może pokrywać
3.W roku 2030 węgiel może pokrywać
45%
45%
światowych potrzeb energetycznych (w roku 2000
światowych potrzeb energetycznych (w roku 2000
było to
było to
38%
38%
)
)
Rola węgla w przyszłości
Rola węgla w przyszłości
według Światowej Rady
według Światowej Rady
Energetycznej
Energetycznej
4.Największy wzrost popytu na węgiel odnotują:
4.Największy wzrost popytu na węgiel odnotują:
-Chiny
-Chiny
-Indie
-Indie
-Azja Południowo-Wschodnia
-Azja Południowo-Wschodnia
-Ameryka Południowa
-Ameryka Południowa
5.Popyt na węgiel w krajach rozwijających się
5.Popyt na węgiel w krajach rozwijających się
wzrośnie do
wzrośnie do
60%
60%
światowego popytu (w roku
światowego popytu (w roku
2000 było to
2000 było to
45 %
45 %
)
)
Rola węgla w przyszłości
Rola węgla w przyszłości
według Światowej Rady
według Światowej Rady
Energetycznej
Energetycznej
Prognozy te oparte są na następujących przesłankach
Prognozy te oparte są na następujących przesłankach
:
:
-
Wydobycie węgla jest mniej kapitałochłonne niż ropy i
Wydobycie węgla jest mniej kapitałochłonne niż ropy i
gazu. Według ŚRE na wydobycie tony węgla
gazu. Według ŚRE na wydobycie tony węgla
przeliczonej na równoważnik toe potrzeba mniej niż
przeliczonej na równoważnik toe potrzeba mniej niż
5
5
USD
USD
, dla ropy
, dla ropy
22 USD
22 USD
, gazu
, gazu
25 USD
25 USD
-
Zasoby węgla przy aktualnym wskaźniku zużycia
Zasoby węgla przy aktualnym wskaźniku zużycia
wystarczą na
wystarczą na
200 lat
200 lat
: ropy na
: ropy na
40 lat
40 lat
, gazu na ok.
, gazu na ok.
65lat
65lat
-
Węgiel kamienny jest równomiernie rozłożony na
Węgiel kamienny jest równomiernie rozłożony na
całym świecie
całym świecie
-
W sektorze energetycznym węgiel jest tańszym
W sektorze energetycznym węgiel jest tańszym
źródłem energii niż jakiekolwiek inne paliwo kopalne
źródłem energii niż jakiekolwiek inne paliwo kopalne
toe=tona oleju ekwiwalentnego to równoważnik jednej
toe=tona oleju ekwiwalentnego to równoważnik jednej
metrycznej tony ropy naftowej o wartości opałowej
metrycznej tony ropy naftowej o wartości opałowej
równej 10000 kcal/kg
równej 10000 kcal/kg
Ropa naftowa jest w
dalszym ciągu
najważniejszym nośnikiem
energii.
Produkty naftowe są
dotąd nie do zastąpienia w
wielu dziedzinach gospodarki
,
szczególnie w postaci paliw
silnikowych.
W procesach
wytwarzania energii
elektrycznej i cieplnej ich
znaczenie stale maleje na
korzyść odnawialnych źródeł
energii.
Ropa naftowa
Ropa naftowa
Pomimo odkrycia nowych złóż ropy
naftowej, nie ulega wątpliwości, że jej
zasoby kiedyś się wyczerpią, zwłaszcza,
że proces jej powstawania jest niezwykle
wolny. Mimo wszystko, niezależnie od
wzrostu cen i świadomości rychłego
wyczerpania się zapasów,
zapotrzebowanie na ropę naftową wciąż
rośnie.
Statystyki pokazują że zasoby ropy
naftowej wystarczą jeszcze na ok.
35 –
40 lat
www.rynek.owg.pl
www.rynek.owg.pl
Ceny ropy z ostatnich 12
Ceny ropy z ostatnich 12
miesięcy w USD za baryłkę.
miesięcy w USD za baryłkę.
Globalne zapotrzebowanie na ropę
Globalne zapotrzebowanie na ropę
na świecie w przyszłym roku
na świecie w przyszłym roku
wyniesie
wyniesie
85,01 mln baryłek
85,01 mln baryłek
dziennie. To o
dziennie. To o
140 tys.
140 tys.
baryłek
baryłek
dziennie mniej niż wskazywały
dziennie mniej niż wskazywały
październikowe prognozy -
październikowe prognozy -
poinformowała w opublikowanym
poinformowała w opublikowanym
06 listopada 2005
06 listopada 2005
roku raporcie
roku raporcie
Międzynarodowa Agencja Energii
Międzynarodowa Agencja Energii
(IEA).
(IEA).
Baryłka=159 litrów
Baryłka=159 litrów
Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo
Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo
SA www.pgnig.pl
SA www.pgnig.pl
Polska
Polska
2003 r.
2003 r.
2004 r.
2004 r.
Krajowe
Krajowe
zasoby ropy
zasoby ropy
naftowej
naftowej
17,6 mln ton
17,6 mln ton
26,1 mln ton
26,1 mln ton
Wydobycie
Wydobycie
ropy
ropy
naftowej
naftowej
497 tys. t
497 tys. t
624 tys. t
624 tys. t
Krajowe
Krajowe
zasoby gazu
zasoby gazu
ziemnego
ziemnego
109,4 mld
109,4 mld
m3
m3
109,5 mld
109,5 mld
m3
m3
Gaz ziemny w Polsce.
Gaz ziemny w Polsce.
W 2003 roku udział gazu ziemnego w bilansie paliw
W 2003 roku udział gazu ziemnego w bilansie paliw
pierwotnych stanowił w Polsce około
pierwotnych stanowił w Polsce około
12%
12%
łącznego
łącznego
zużycia energii, średnia dla UE wynosiła
zużycia energii, średnia dla UE wynosiła
23%
23%
.
.
W 2004 roku Polskie Górnictwo Naftowe i
W 2004 roku Polskie Górnictwo Naftowe i
Gazownictwo sprzedało ponad
Gazownictwo sprzedało ponad
13 mld m3
13 mld m3
gazu
gazu
ziemnego, czyli o prawie
ziemnego, czyli o prawie
4,7%
4,7%
więcej niż w 2003
więcej niż w 2003
roku.
roku.
PGNiG sukcesywnie zwiększa też wydobycie gazu
PGNiG sukcesywnie zwiększa też wydobycie gazu
krajowego, które w 2004 r. wyniosło
krajowego, które w 2004 r. wyniosło
4,3 mld m3
4,3 mld m3
, co
, co
stanowi ponad
stanowi ponad
32%
32%
zużycia gazu ziemnego w
zużycia gazu ziemnego w
Polsce.
Polsce.
PGNiG www.pgnig.pl
PGNiG www.pgnig.pl
Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo
Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo
SA
SA
Import gazu do Polski w
Import gazu do Polski w
2004 roku.
2004 roku.
Import stanowi ok.
68 %
zużywanego
w kraju gazu.
Importujemy gaz głównie z:
-Rosji to ok.
42 %
(5757 mln
m3
) krajowego
zużycia,
-Kraje Azji Środkowej ok.
20 %,
(2679 mln
m3
)
-Norwegii ok.
3,5 %
,(480 mln
m3
)
-Niemiec
2,5%
(386 mln
m3
)
Węgiel brunatny
Węgiel brunatny
Głównymi odbiorcami tego paliwa
Głównymi odbiorcami tego paliwa
są elektrownie opalane węglem
są elektrownie opalane węglem
brunatnym ZE PAK, Elektrownia
brunatnym ZE PAK, Elektrownia
„Bełchatów” i Elektrownia „Turów”.
„Bełchatów” i Elektrownia „Turów”.
Elektrownie te charakteryzują się
Elektrownie te charakteryzują się
wyższą niż przeciętna, efektywnością
wyższą niż przeciętna, efektywnością
wytwarzania energii elektrycznej.
wytwarzania energii elektrycznej.
Jednocześnie energia produkowana na
Jednocześnie energia produkowana na
bazie węgla brunatnego jest od wielu lat
bazie węgla brunatnego jest od wielu lat
średnio o
średnio o
20-30%
20-30%
tańsza niż energia z
tańsza niż energia z
węgla kamiennego.
węgla kamiennego.
Polskie górnictwo węgla brunatnego w 200
Polskie górnictwo węgla brunatnego w 200
4 r. Waldemar Pietryszczew 2005
4 r. Waldemar Pietryszczew 2005
Łączna moc zainstalowana w
Łączna moc zainstalowana w
elektrowniach opalanych węglem
elektrowniach opalanych węglem
brunatnym w Polsce wynosi
brunatnym w Polsce wynosi
8924
8924
MW
MW
, co stanowi
, co stanowi
25,2%
25,2%
całkowitej
całkowitej
mocy zainstalowanej w krajowym
mocy zainstalowanej w krajowym
systemie elektroenergetycznym.
systemie elektroenergetycznym.
Polska, Grecja i Niemcy rozbudowują moce
Polska, Grecja i Niemcy rozbudowują moce
wytwórcze oparte na węglu brunatnym
wytwórcze oparte na węglu brunatnym
Jacek Balcewicz www.gigawat.net.pl
Jacek Balcewicz www.gigawat.net.pl
2005
2005
Wydobycie węgla brunatnego w
Wydobycie węgla brunatnego w
Europie
Europie
Niemcy wydobyły i skonsumowały blisko
Niemcy wydobyły i skonsumowały blisko
182
182
mln t
mln t
węgla brunatnego, czyli prawie trzy
węgla brunatnego, czyli prawie trzy
razy tyle, co Polska (
razy tyle, co Polska (
61 mln t
61 mln t
). W Europie
). W Europie
producentami węgla brunatnego są także:
producentami węgla brunatnego są także:
-Grecja - ok.
-Grecja - ok.
70 mln t
70 mln t
,
,
-Czechy -
-Czechy -
49 mln t,
49 mln t,
-Rumunia i Serbia - po
-Rumunia i Serbia - po
32,5 mln t
32,5 mln t
,
,
-Bułgaria - 24
-Bułgaria - 24
mln t
mln t
,
,
-Węgry - 12
-Węgry - 12
mln t
mln t
,
,
-Słowenia -
-Słowenia -
5 mln t
5 mln t
,
,
-Słowacja –
-Słowacja –
3 mln t
3 mln t
i
i
-Czarnogóra –
-Czarnogóra –
1,6 mln
1,6 mln
t.
t.
Polska, Grecja i Niemcy rozbudowują moce
Polska, Grecja i Niemcy rozbudowują moce
wytwórcze oparte na węglu brunatnym
wytwórcze oparte na węglu brunatnym
Jacek Balcewicz www.gigawat.net.pl
Jacek Balcewicz www.gigawat.net.pl
2005
2005
Roczne wydobycie sięga
Roczne wydobycie sięga
437 mln
437 mln
t
t
, co stanowi ok.
, co stanowi ok.
40%
40%
światowego
światowego
wydobycia. Węgiel brunatny
wydobycia. Węgiel brunatny
wykorzystywany jest głównie do
wykorzystywany jest głównie do
produkcji energii elektrycznej i
produkcji energii elektrycznej i
odgrywa znaczącą rolę w bilansie
odgrywa znaczącą rolę w bilansie
zużycia nośników energii krajów
zużycia nośników energii krajów
Europy środkowej i południowej
Europy środkowej i południowej
Węgiel brunatny w Europie.
Węgiel brunatny w Europie.
Polska, Grecja i Niemcy rozbudowują moce
Polska, Grecja i Niemcy rozbudowują moce
wytwórcze oparte na węglu brunatnym
wytwórcze oparte na węglu brunatnym
Jacek Balcewicz www.gigawat.net.pl
Jacek Balcewicz www.gigawat.net.pl
2005
2005
Węgiel brunatny w Polsce.
Węgiel brunatny w Polsce.
Węgiel brunatny praktycznie w całości
Węgiel brunatny praktycznie w całości
wykorzystywany jest do produkcji energii
wykorzystywany jest do produkcji energii
elektrycznej. W 2004 r. wydobycie tego
elektrycznej. W 2004 r. wydobycie tego
paliwa wyniosło
paliwa wyniosło
61,1 mln t
61,1 mln t
i od wielu lat
i od wielu lat
utrzymuje się na podobnym poziomie.
utrzymuje się na podobnym poziomie.
W Polsce pracuje pięć elektrowni na
W Polsce pracuje pięć elektrowni na
węglu brunatnym :
węglu brunatnym :
Pątnów, Adamów, Konin, Turów i Bełchatów
Pątnów, Adamów, Konin, Turów i Bełchatów
Ich łączna moc wynosi
Ich łączna moc wynosi
8900 MW
8900 MW
wyprodukowały w 2004 r.
wyprodukowały w 2004 r.
52,5 TWh
52,5 TWh
energii elektrycznej, co stanowiło
energii elektrycznej, co stanowiło
33,8%
33,8%
udziału energii elektrycznej w produkcji
udziału energii elektrycznej w produkcji
ogółem.
ogółem.
Przyszłość węgla
Przyszłość węgla
brunatnego w Polsce
brunatnego w Polsce
.
.
Prognozy bilansów energii dla Polski do
Prognozy bilansów energii dla Polski do
2025 r. wskazują, że zapotrzebowanie
2025 r. wskazują, że zapotrzebowanie
sektora elektroenergetycznego na węgiel
sektora elektroenergetycznego na węgiel
brunatny będzie zbliżone do obecnego
brunatny będzie zbliżone do obecnego
poziomu z lekką tendencją wzrostową.
poziomu z lekką tendencją wzrostową.
Udostępniane są kolejne złoża węgla
Udostępniane są kolejne złoża węgla
brunatnego. Kopalnia Bełchatów SA
brunatnego. Kopalnia Bełchatów SA
otwiera nową odkrywkę Szczerców.
otwiera nową odkrywkę Szczerców.
Rozpoczęcie wydobycia na przełomie
Rozpoczęcie wydobycia na przełomie
2007 i 2008 r. docelową zdolność
2007 i 2008 r. docelową zdolność
wydobywczą - na poziomie
wydobywczą - na poziomie
36 mln t ok.
36 mln t ok.
2015
2015
r.
r.
Energia odnawialna.
Energia odnawialna.
Perspektywy wyczerpania się zapasów
Perspektywy wyczerpania się zapasów
paliw kopalnych oraz obawy o stan
paliw kopalnych oraz obawy o stan
środowiska naturalnego człowieka znacznie
środowiska naturalnego człowieka znacznie
zwiększyły zainteresowanie odnawialnymi
zwiększyły zainteresowanie odnawialnymi
źródłami energii w latach dziewięćdziesiątych
źródłami energii w latach dziewięćdziesiątych
i w konsekwencji doprowadziły do dużego
i w konsekwencji doprowadziły do dużego
wzrostu ich zastosowań w kilku krajach.
wzrostu ich zastosowań w kilku krajach.
Według „
Według „
Założeń Polityki Energetycznej
Założeń Polityki Energetycznej
Polski do 2020 roku” udziału energii ze źródeł
Polski do 2020 roku” udziału energii ze źródeł
odnawialnych będzie zachowany na poziomie
odnawialnych będzie zachowany na poziomie
od 7,5% w 2010 r do 14%
od 7,5% w 2010 r do 14%
w 2020 r
w 2020 r
.
.
W ostatnim dziesięcioleciu światowe
W ostatnim dziesięcioleciu światowe
wykorzystanie energii słonecznej wzrosło
wykorzystanie energii słonecznej wzrosło
dwukrotnie, natomiast wiatrowej
dwukrotnie, natomiast wiatrowej
czterokrotnie. Eksperci Światowej Komisji
czterokrotnie. Eksperci Światowej Komisji
Rady Energetycznej szacują, że w roku
Rady Energetycznej szacują, że w roku
2070
2070
wykorzystanie energii ze źródeł
wykorzystanie energii ze źródeł
odnawialnych wyniesie
odnawialnych wyniesie
60%
60%
w całym
w całym
bilansie energetycznym.
bilansie energetycznym.
Wykorzystanie energii
Wykorzystanie energii
słońca
słońca
Najczęściej spotykane sposoby
Najczęściej spotykane sposoby
wykorzystania energii słonecznej to:
wykorzystania energii słonecznej to:
-Ogrzewanie płynu a następnie
-Ogrzewanie płynu a następnie
wykorzystanie go w specjalnych
wykorzystanie go w specjalnych
wymiennikach ciepła do podgrzewania
wymiennikach ciepła do podgrzewania
wody użytkowej oraz wspomagania
wody użytkowej oraz wspomagania
ogrzewania
ogrzewania
-Wytwarzania prądu elektrycznego
-Wytwarzania prądu elektrycznego
wykorzystując specjalne baterie słoneczne
wykorzystując specjalne baterie słoneczne
www.ekologeoteka.mom.pl
www.ekologeoteka.mom.pl
Średnia użyteczna gęstość
Średnia użyteczna gęstość
strumienia promieniowania
strumienia promieniowania
słonecznego przy optymalnym
słonecznego przy optymalnym
kącie nachylenia kolektora
kącie nachylenia kolektora
słonecznego w warunkach
słonecznego w warunkach
klimatycznych Polski wynosi:
klimatycznych Polski wynosi:
dla całego roku
dla całego roku
ok. 400 W/m2
ok. 400 W/m2
sezonu letniego
sezonu letniego
ok. 400
ok. 400
-600
-600
W/m2
W/m2
sezonu
sezonu
wiosenno-
wiosenno-
zimowego
zimowego
ok. 200 W/m2
ok. 200 W/m2
www.ekologeoteka.mom.pl
www.ekologeoteka.mom.pl
Efektywność wykorzystania
Efektywność wykorzystania
kolektorów słonecznych w
kolektorów słonecznych w
poszczególnych miesiącach
poszczególnych miesiącach
Kolektory słoneczne
Kolektory słoneczne
umieszczone na dachu
umieszczone na dachu
domu umożliwiają
domu umożliwiają
ogrzanie wody do
ogrzanie wody do
40°C
40°C
, co przy
, co przy
ogrzewaniu
ogrzewaniu
podłogowym wystarcza
podłogowym wystarcza
do ogrzania całego
do ogrzania całego
domu. Jest to najmniej
domu. Jest to najmniej
znana forma energii
znana forma energii
przy jednocześnie
przy jednocześnie
znacznym jej
znacznym jej
potencjale.
potencjale.
Rząd portugalski 26 października
Rząd portugalski 26 października
2005 r. wydał licencję na budowę
2005 r. wydał licencję na budowę
ogromnej elektrowni słonecznej. Twórcy
ogromnej elektrowni słonecznej. Twórcy
projektu mówią, że będzie to największy
projektu mówią, że będzie to największy
na świecie obiekt tego typu. Elektrownia
na świecie obiekt tego typu. Elektrownia
słoneczna powstanie na obszarze
słoneczna powstanie na obszarze
114
114
hektarów
hektarów
, będzie miała moc
, będzie miała moc
62 MW
62 MW
,
,
będzie kosztować
będzie kosztować
250 milionów euro
250 milionów euro
i
i
zacznie dostarczać energię w
zacznie dostarczać energię w
2007 r
2007 r
.
.
Rząd portugalski stara się
Rząd portugalski stara się
stymulować wykorzystanie odnawialnych
stymulować wykorzystanie odnawialnych
źródeł energii, żeby zmniejszyć
źródeł energii, żeby zmniejszyć
uzależnienie kraju od importu ropy
uzależnienie kraju od importu ropy
naftowej. W Portugalii nie ma złóż ropy
naftowej. W Portugalii nie ma złóż ropy
ani gazu ziemnego.
ani gazu ziemnego.
onet.pl
onet.pl
Energia wiatru.
Energia wiatru.
Możliwość wykorzystania wiatru do
Możliwość wykorzystania wiatru do
produkcji energii elektrycznej zależy od
produkcji energii elektrycznej zależy od
jego prędkości. Minimalna prędkość
jego prędkości. Minimalna prędkość
wiatru użyteczna dla potrzeb
wiatru użyteczna dla potrzeb
energetycznych wynosi
energetycznych wynosi
4 m/s
4 m/s
. Nie mniej
. Nie mniej
ważna od prędkości wiatru jest jego
ważna od prędkości wiatru jest jego
stałość w danym miejscu
stałość w danym miejscu
, gdyż od niej
, gdyż od niej
zależy ilość wyprodukowanej energii
zależy ilość wyprodukowanej energii
elektrycznej w ciągu roku, a to decyduje
elektrycznej w ciągu roku, a to decyduje
o opłacalności elektrowni
o opłacalności elektrowni
Przewiduje się, że do roku 2020
Przewiduje się, że do roku 2020
energetyka wiatrowa ma mieć
energetyka wiatrowa ma mieć
12%
12%
udział w światowej produkcji
udział w światowej produkcji
energii elektrycznej
energii elektrycznej
(IEO,
(IEO,
2004).
2004).
Największe przyrosty mają
Największe przyrosty mają
mieć miejsce w Europie, Ameryce
mieć miejsce w Europie, Ameryce
Północnej i w Chinach
Północnej i w Chinach
www.zielonaenergia.pl
www.zielonaenergia.pl
Warunki wiatrowe w Polsce.
Warunki wiatrowe w Polsce.
W listopadzie 2004 roku koszt produkcji
W listopadzie 2004 roku koszt produkcji
1
1
kWh
kWh
przy pomocy wiatru wynosi tylko
przy pomocy wiatru wynosi tylko
4,2
4,2
centa
centa
, dla porównania, taka sama ilość
, dla porównania, taka sama ilość
energii produkowanej z węgla kosztuje
energii produkowanej z węgla kosztuje
4
4
centy
centy
, przy wykorzystaniu gazu ziemnego
, przy wykorzystaniu gazu ziemnego
-
-
6,8 centa
6,8 centa
, dla ropy naftowej jest to już
, dla ropy naftowej jest to już
9,1
9,1
centa
centa
, zaś koszt energii
, zaś koszt energii
generowanej w elektrowniach
generowanej w elektrowniach
atomowych wynosi
atomowych wynosi
10
10
centów
centów
.
.
Dane podawane przez: Rocky Mountain Institute
Dane podawane przez: Rocky Mountain Institute
2004r.
2004r.
Prognozy rozwoju sektora
Prognozy rozwoju sektora
energetyki wiatrowej na tle bilansu
energetyki wiatrowej na tle bilansu
energetycznego Polski
energetycznego Polski
rok
rok
2000
2000
2005
2005
2010
2010
2020
2020
2030
2030
Moc energii
Moc energii
wiatru
wiatru
zainstalowana w
zainstalowana w
MW
MW
5
5
450
450
1100
1100
3000
3000
5000
5000
Moc całkowita
Moc całkowita
zainstalowana w
zainstalowana w
kraju w MW
kraju w MW
34700
34700
37750
37750
42570
42570
52800
52800
60000
60000
Udział mocy
Udział mocy
energii wiatru w
energii wiatru w
całkowitym
całkowitym
bilansie w %
bilansie w %
0,01
0,01
1,2
1,2
2,6
2,6
5,7
5,7
8,3
8,3
www.elektrownie-wiatrowe.org.pl
www.elektrownie-wiatrowe.org.pl
Łączna moc zainstalowana w
Łączna moc zainstalowana w
elektrowniach wiatrowych na
elektrowniach wiatrowych na
obszarze Unii Europejskiej
obszarze Unii Europejskiej
wyniosła na koniec 2004 r.
wyniosła na koniec 2004 r.
34.205
34.205
MW
MW
. Oznacza to, że w ciągu roku
. Oznacza to, że w ciągu roku
zainstalowano
zainstalowano
5.703 MW
5.703 MW
. Stanowi
. Stanowi
to przyrost aż o
to przyrost aż o
20%
20%
w stosunku
w stosunku
do 2003 r. (
do 2003 r. (
28.568 MW
28.568 MW
).
).
Moce zainstalowane w
Moce zainstalowane w
Krajach Unii Europejskiej
Krajach Unii Europejskiej
(wg EWEA, 2004)
(wg EWEA, 2004)
Perspektywy
Perspektywy
Niemcy, światowy lider w produkcji
Niemcy, światowy lider w produkcji
energii z wiatru, dysponują ponad
energii z wiatru, dysponują ponad
16000
16000
MW
MW
mocy zainstalowanej energetyki
mocy zainstalowanej energetyki
wiatrowej, co pozwala zaspokoić
wiatrowej, co pozwala zaspokoić
4,5%
4,5%
zapotrzebowania energetycznego tego
zapotrzebowania energetycznego tego
kraju. Celem niemieckich władz jest
kraju. Celem niemieckich władz jest
osiągnięcie poziomu
osiągnięcie poziomu
20000 MW
20000 MW
w
w
energetyce wiatrowej do 2010 r. Do
energetyce wiatrowej do 2010 r. Do
potentatów w tej dziedzinie należy też
potentatów w tej dziedzinie należy też
Hiszpania (ponad
Hiszpania (ponad
4800 MW
4800 MW
), USA, Dania i
), USA, Dania i
Indie
Indie
www.ekologeoteka.mom.pl
www.ekologeoteka.mom.pl
Energia Wody.
Energia Wody.
Energia wody wykorzystywana jest za
Energia wody wykorzystywana jest za
pomocą budowanych elektrowni wodnych
pomocą budowanych elektrowni wodnych
wykorzystujących energię kinetyczną
wykorzystujących energię kinetyczną
płynącej wody. Na świecie energia rzek
płynącej wody. Na świecie energia rzek
zaspokaja ok.
zaspokaja ok.
3%
3%
zapotrzebowania na
zapotrzebowania na
energię. W porównaniu z innymi krajami, u
energię. W porównaniu z innymi krajami, u
nas potencjał jest niewielki. Energia rzek
nas potencjał jest niewielki. Energia rzek
wykorzystywana w gospodarce nie przekracza
wykorzystywana w gospodarce nie przekracza
0,2
0,2
%
%
. Największą w Polsce elektrownią
. Największą w Polsce elektrownią
wodną jest Elektrownia Wodna Solina o mocy
wodną jest Elektrownia Wodna Solina o mocy
200 MW
200 MW
.
.
Teoretyczne zasoby energii wodnej
Teoretyczne zasoby energii wodnej
na świecie szacuje się na ok.
na świecie szacuje się na ok.
40700
40700
TWh/rok
TWh/rok
, zaś zasoby możliwe do
, zaś zasoby możliwe do
eksploatacji oceniane są na ok.
eksploatacji oceniane są na ok.
14400
14400
TWh/rok
TWh/rok
. Największe zasoby energii
. Największe zasoby energii
wodnej występują w Chinach, Rosji,
wodnej występują w Chinach, Rosji,
Brazylii, Kanadzie, Kongo, Indiach, USA
Brazylii, Kanadzie, Kongo, Indiach, USA
oraz Indonezji.
oraz Indonezji.
Krajowe zasoby wodno-energetyczne
Krajowe zasoby wodno-energetyczne
skoncentrowane są głównie w dorzeczu
skoncentrowane są głównie w dorzeczu
Wisły (ok.
Wisły (ok.
68%
68%
). Reszta przypada na Odrę
). Reszta przypada na Odrę
z jej dorzeczem oraz rzeki Pomorza.
z jej dorzeczem oraz rzeki Pomorza.
Najbardziej perspektywiczne rejony dla
Najbardziej perspektywiczne rejony dla
rozwoju hydroenergetyki to Mazury,
rozwoju hydroenergetyki to Mazury,
Pomorze, Karpaty i Sudety
Pomorze, Karpaty i Sudety
Energetyka wodna: nie jesteśmy potęgą… M
Energetyka wodna: nie jesteśmy potęgą… M
ałe hydroelektrownie dużymi producentami
ałe hydroelektrownie dużymi producentami
Anna Biedrzycka 2004r
Anna Biedrzycka 2004r
Polskie zasoby energii wodnej szacowane
Polskie zasoby energii wodnej szacowane
są na ok.
są na ok.
0,1%
0,1%
światowych zasobów. Potencjał
światowych zasobów. Potencjał
teoretyczny ocenia się na
teoretyczny ocenia się na
23 TWh
23 TWh
, natomiast
, natomiast
techniczny – na
techniczny – na
12 TWh
12 TWh
rocznie. Zasoby te są
rocznie. Zasoby te są
wykorzystywane zaledwie w
wykorzystywane zaledwie w
12%
12%
, podczas gdy
, podczas gdy
np. we Francji w niemal
np. we Francji w niemal
100%
100%
, w Norwegii – w
, w Norwegii – w
84%
84%
, w Niemczech -
, w Niemczech -
w 80%
w 80%
.
.
Energetyka wodna rozwijać się będzie
Energetyka wodna rozwijać się będzie
poprzez budowę małych obiektów wodnych.
poprzez budowę małych obiektów wodnych.
Planowana jest m.in. budowa przepływowej
Planowana jest m.in. budowa przepływowej
elektrowni wodnej o mocy
elektrowni wodnej o mocy
690
690
kW
kW
na rzece
na rzece
Wisłok w Rzeszowie oraz obiektów na stopniach
Wisłok w Rzeszowie oraz obiektów na stopniach
wodnych na Baryczy i na Odrze o mocach od
wodnych na Baryczy i na Odrze o mocach od
120 do 1300 kW
120 do 1300 kW
.
.
Energia geotermalna
Energia geotermalna
Temperatura wnętrza Ziemi zmienia się
Temperatura wnętrza Ziemi zmienia się
wraz z głębokością i począwszy od jej
wraz z głębokością i począwszy od jej
powierzchni wzrasta o ok.
powierzchni wzrasta o ok.
30°C
30°C
na
na
każdym kilometrze. Na granicy skorupy i
każdym kilometrze. Na granicy skorupy i
płaszcza, około
płaszcza, około
100 km
100 km
pod powierzchnią
pod powierzchnią
Ziemi, temperatura wynosi niecałe
Ziemi, temperatura wynosi niecałe
1000°C
1000°C
. Najwięcej ciepła nagromadzone
. Najwięcej ciepła nagromadzone
jest w jądrze Ziemi, gdzie temperatura
jest w jądrze Ziemi, gdzie temperatura
sięga od
sięga od
4000 do 4500°C
4000 do 4500°C
.
.
Sposób wykorzystania wód termalnych
Sposób wykorzystania wód termalnych
do różnych celów zależy od ich
do różnych celów zależy od ich
temperatury. Do produkcji energii
temperatury. Do produkcji energii
elektrycznej wykorzystuje się wody w
elektrycznej wykorzystuje się wody w
postaci pary o bardzo wysokiej
postaci pary o bardzo wysokiej
temperaturze - powyżej
temperaturze - powyżej
150°C
150°C
. Wody o
. Wody o
niższej temperaturze stosuje się głównie
niższej temperaturze stosuje się głównie
do ogrzewania lub chłodzenia
do ogrzewania lub chłodzenia
pomieszczeń, hodowli szklarniowej oraz
pomieszczeń, hodowli szklarniowej oraz
w kąpieliskach.
w kąpieliskach.
Polska posiada bogate złoża energii
Polska posiada bogate złoża energii
geotermalnej. Ponad
geotermalnej. Ponad
80%
80%
powierzchni naszego
powierzchni naszego
kraju zajmują baseny geostrukturalne z licznymi
kraju zajmują baseny geostrukturalne z licznymi
zbiornikami wód geotermalnych.
zbiornikami wód geotermalnych.
Największe zasoby wód podziemnych występują
Największe zasoby wód podziemnych występują
w basenach: szczecińsko-łódzkim i grudziądzko-
w basenach: szczecińsko-łódzkim i grudziądzko-
warszawskim. Najbardziej obiecujący wydaje się
warszawskim. Najbardziej obiecujący wydaje się
być basen podhalański, gdzie wody maja małe
być basen podhalański, gdzie wody maja małe
zasolenie, temperaturę
zasolenie, temperaturę
35-120°C
35-120°C
i duże ciśnienie
i duże ciśnienie
na wypływie. Jednak problemem przy ich
na wypływie. Jednak problemem przy ich
pozyskaniu są utrudnienia techniczno-
pozyskaniu są utrudnienia techniczno-
geologiczne.
geologiczne.
W styczniu 2005 r. otwarty został na terenie
W styczniu 2005 r. otwarty został na terenie
Stargardu Szczecińskiego nowy zakład
Stargardu Szczecińskiego nowy zakład
geotermalny. Woda podziemna wydobywana jest
geotermalny. Woda podziemna wydobywana jest
z głębokości
z głębokości
2670 m
2670 m
, a jej temperatura wynosi
, a jej temperatura wynosi
90
90
st. C
st. C
. Geotermia Stargardzka produkuje obecnie
. Geotermia Stargardzka produkuje obecnie
9
9
tys. GJ
tys. GJ
energii; planowania ilość to
energii; planowania ilość to
300 tys. GJ
300 tys. GJ
Koniec
Koniec
Dziękuje za uwagę.
Dziękuje za uwagę.