Slajd 1

Wykorzystanie energii elektrycznej

wzrasta na całym świecie w

tempie ponad

2,5%

rocznie.

Przewidywany przyrost

zapotrzebowania na energię

elektryczną wyniesie z około

500

TWh w 2000 roku do

24 600

TWh w roku 2020 i

32000

TWh w

2030r.

Europę, Japonię i Stany

Zjednoczone zamieszkuje

20%

ludności świata, ale kraje te

zużywają około

70%

produkowanej

na świecie energii. Jeśli kraje

rozwijające się miałyby osiągnąć

ten sam poziom konsumpcji

energii, świat stanąłby w obliczu

wielkiego kryzysu energetycznego.

Polskie górnictwo węgla brunatnego w 200

4 r. Waldemar Pietryszczew 2005

Polska 2004 r.

Podstawowym nośnikiem energii

w polskiej elektroenergetyce są:

paliwa stałe

węgiel kamienny i brunatny przypada

na nie

94,9%

wytwarzanej energii

elektrycznej a

-pozostałe nośniki, takie jak

gaz ziemny

2,5%

oraz

energia odnawialna

2,6%

Do 2025 r. prognozowany jest

wzrost krajowego zużycia energii

finalnej o

48-55

., energii

pierwotnej o

41-50 %

., a energii

elektrycznej o

80-93 %.

- wynika z

dokumentu "Polityka energetyczna

Polski do 2025 r.", przyjętego 4 stycznia

2005 r. przez Radę Ministrów.

Polska

Źródła energii

- nazywane inaczej nośnikami energii -

dzieli się na:



nieodnawialne, czyli surowce energetyczne, tj.:

-węgiel kamienny,
-węgiel brunatny,
-ropa naftowa,
-gaz ziemny,
-torf, łupki i piaski bitumiczne,
-pierwiastki promieniotwórcze (uran, tor i rad);



odnawialne, do których należy

-siła spadku wody,
-energia wiatru,
-energia słoneczna,
-energia wody morskiej (prądów, fal, pływów),
-energia geotermiczna i energia biomasy.

"Przyszłość węgla kamiennego przeznaczon

ego dla użytkowania." Wiesław Blaschke

Zakład Ekonomiki i Badań

Unia Europejska importuje około

180 mln

ton

węgla, z tego niecałe

20 mln ton

Polski. Pozostały węgiel pochodzi z
krajów trzecich i przy obecnych cenach i
kosztach frachtu nie jest konkurencyjny z
węglem polskim. Polska mogłaby
dostarczać na rynek unijny każdą ilość
węgla przy zachowaniu warunku, że jego
ceny będą co najwyżej równe cenom
węgla sprowadzanego z krajów trzecich.

Rola węgla w przyszłości według

Światowej Rady Energetycznej

1.Przewiduje się ze w roku 2030 zapotrzebowanie

na węgiel wzrośnie:

-na świecie o

53%

-w krajach UE o

100%

wzrost zapotrzebowania będzie wynikiem

wzrostu popytu w elektrowniach

2.W roku 2030 elektrownie zużyją

74%

wszystkich

dostaw węgla ( w roku 2000 było to

66%

)

3.W roku 2030 węgiel może pokrywać

45%

światowych potrzeb energetycznych (w roku 2000

było to

38%

)

Rola węgla w przyszłości

według Światowej Rady

Energetycznej

4.Największy wzrost popytu na węgiel odnotują:

-Chiny

-Indie

-Azja Południowo-Wschodnia

-Ameryka Południowa

5.Popyt na węgiel w krajach rozwijających się

wzrośnie do

60%

światowego popytu (w roku

2000 było to

45 %

)

Rola węgla w przyszłości

według Światowej Rady

Energetycznej

Prognozy te oparte są na następujących przesłankach

Wydobycie węgla jest mniej kapitałochłonne niż ropy i

gazu. Według ŚRE na wydobycie tony węgla

przeliczonej na równoważnik toe potrzeba mniej niż

USD

, dla ropy

22 USD

, gazu

25 USD

Zasoby węgla przy aktualnym wskaźniku zużycia

wystarczą na

200 lat

: ropy na

40 lat

, gazu na ok.

65lat

Węgiel kamienny jest równomiernie rozłożony na

całym świecie

W sektorze energetycznym węgiel jest tańszym

źródłem energii niż jakiekolwiek inne paliwo kopalne

toe=tona oleju ekwiwalentnego to równoważnik jednej

metrycznej tony ropy naftowej o wartości opałowej

równej 10000 kcal/kg

Globalne zapotrzebowanie na ropę

na świecie w przyszłym roku

wyniesie

85,01 mln baryłek

dziennie. To o

140 tys.

baryłek

dziennie mniej niż wskazywały

październikowe prognozy -

poinformowała w opublikowanym

06 listopada 2005

roku raporcie

Międzynarodowa Agencja Energii

(IEA).

Baryłka=159 litrów

Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo

SA www.pgnig.pl

Polska

2003 r.

2004 r.

Krajowe

zasoby ropy

naftowej

17,6 mln ton

26,1 mln ton

Wydobycie

ropy

naftowej

497 tys. t

624 tys. t

Krajowe

zasoby gazu

ziemnego

109,4 mld

109,5 mld

Gaz ziemny w Polsce.

W 2003 roku udział gazu ziemnego w bilansie paliw

pierwotnych stanowił w Polsce około

12%

łącznego

zużycia energii, średnia dla UE wynosiła

23%

W 2004 roku Polskie Górnictwo Naftowe i

Gazownictwo sprzedało ponad

13 mld m3

gazu

ziemnego, czyli o prawie

4,7%

więcej niż w 2003

roku.

PGNiG sukcesywnie zwiększa też wydobycie gazu

krajowego, które w 2004 r. wyniosło

4,3 mld m3

, co

stanowi ponad

32%

zużycia gazu ziemnego w

Polsce.

PGNiG www.pgnig.pl

Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo

Import gazu do Polski w

2004 roku.

Import stanowi ok.

68 %

zużywanego

w kraju gazu.

Importujemy gaz głównie z:
-Rosji to ok.

42 %

(5757 mln

) krajowego

zużycia,
-Kraje Azji Środkowej ok.

20 %,

(2679 mln

)
-Norwegii ok.

3,5 %

,(480 mln

)

-Niemiec

2,5%

(386 mln

)

Węgiel brunatny

Głównymi odbiorcami tego paliwa

są elektrownie opalane węglem

brunatnym ZE PAK, Elektrownia

„Bełchatów” i Elektrownia „Turów”.

Elektrownie te charakteryzują się

wyższą niż przeciętna, efektywnością

wytwarzania energii elektrycznej.

Jednocześnie energia produkowana na

bazie węgla brunatnego jest od wielu lat

średnio o

20-30%

tańsza niż energia z

węgla kamiennego.

Polskie górnictwo węgla brunatnego w 200

4 r. Waldemar Pietryszczew 2005

Łączna moc zainstalowana w

elektrowniach opalanych węglem

brunatnym w Polsce wynosi

8924

, co stanowi

25,2%

całkowitej

mocy zainstalowanej w krajowym

systemie elektroenergetycznym.

Polska, Grecja i Niemcy rozbudowują moce

wytwórcze oparte na węglu brunatnym

Jacek Balcewicz www.gigawat.net.pl

2005

Wydobycie węgla brunatnego w

Europie

Niemcy wydobyły i skonsumowały blisko

182

mln t

węgla brunatnego, czyli prawie trzy

razy tyle, co Polska (

61 mln t

). W Europie

producentami węgla brunatnego są także:

-Grecja - ok.

70 mln t

-Czechy -

49 mln t,

-Rumunia i Serbia - po

32,5 mln t

-Bułgaria - 24

mln t

-Węgry - 12

mln t

-Słowenia -

5 mln t

-Słowacja –

3 mln t

-Czarnogóra –

1,6 mln

Polska, Grecja i Niemcy rozbudowują moce

wytwórcze oparte na węglu brunatnym

Jacek Balcewicz www.gigawat.net.pl

2005

Roczne wydobycie sięga

437 mln

, co stanowi ok.

40%

światowego

wydobycia. Węgiel brunatny

wykorzystywany jest głównie do

produkcji energii elektrycznej i

odgrywa znaczącą rolę w bilansie

zużycia nośników energii krajów

Europy środkowej i południowej

Węgiel brunatny w Europie.

Polska, Grecja i Niemcy rozbudowują moce

wytwórcze oparte na węglu brunatnym

Jacek Balcewicz www.gigawat.net.pl

2005

Węgiel brunatny w Polsce.

Węgiel brunatny praktycznie w całości

wykorzystywany jest do produkcji energii

elektrycznej. W 2004 r. wydobycie tego

paliwa wyniosło

61,1 mln t

i od wielu lat

utrzymuje się na podobnym poziomie.

W Polsce pracuje pięć elektrowni na

węglu brunatnym :

Pątnów, Adamów, Konin, Turów i Bełchatów

Ich łączna moc wynosi

8900 MW

wyprodukowały w 2004 r.

52,5 TWh

energii elektrycznej, co stanowiło

33,8%

udziału energii elektrycznej w produkcji

ogółem.

Przyszłość węgla

brunatnego w Polsce

Prognozy bilansów energii dla Polski do

2025 r. wskazują, że zapotrzebowanie

sektora elektroenergetycznego na węgiel

brunatny będzie zbliżone do obecnego

poziomu z lekką tendencją wzrostową.

Udostępniane są kolejne złoża węgla

brunatnego. Kopalnia Bełchatów SA

otwiera nową odkrywkę Szczerców.

Rozpoczęcie wydobycia na przełomie

2007 i 2008 r. docelową zdolność

wydobywczą - na poziomie

36 mln t ok.

2015

Energia odnawialna.

Perspektywy wyczerpania się zapasów

paliw kopalnych oraz obawy o stan

środowiska naturalnego człowieka znacznie

zwiększyły zainteresowanie odnawialnymi

źródłami energii w latach dziewięćdziesiątych

i w konsekwencji doprowadziły do dużego

wzrostu ich zastosowań w kilku krajach.

Według „

Założeń Polityki Energetycznej

Polski do 2020 roku” udziału energii ze źródeł

odnawialnych będzie zachowany na poziomie

od 7,5% w 2010 r do 14%

w 2020 r

W ostatnim dziesięcioleciu światowe

wykorzystanie energii słonecznej wzrosło

dwukrotnie, natomiast wiatrowej

czterokrotnie. Eksperci Światowej Komisji

Rady Energetycznej szacują, że w roku

2070

wykorzystanie energii ze źródeł

odnawialnych wyniesie

60%

w całym

bilansie energetycznym.

Wykorzystanie energii

słońca

Najczęściej spotykane sposoby

wykorzystania energii słonecznej to:

-Ogrzewanie płynu a następnie

wykorzystanie go w specjalnych

wymiennikach ciepła do podgrzewania

wody użytkowej oraz wspomagania

ogrzewania

-Wytwarzania prądu elektrycznego

wykorzystując specjalne baterie słoneczne

www.ekologeoteka.mom.pl

Średnia użyteczna gęstość

strumienia promieniowania

słonecznego przy optymalnym

kącie nachylenia kolektora

słonecznego w warunkach

klimatycznych Polski wynosi:

dla całego roku

ok. 400 W/m2

sezonu letniego

ok. 400

-600

W/m2

sezonu

wiosenno-

zimowego

ok. 200 W/m2

Kolektory słoneczne

umieszczone na dachu

domu umożliwiają

ogrzanie wody do

40°C

, co przy

ogrzewaniu

podłogowym wystarcza

do ogrzania całego

domu. Jest to najmniej

znana forma energii

przy jednocześnie

znacznym jej

potencjale.

Rząd portugalski 26 października

2005 r. wydał licencję na budowę

ogromnej elektrowni słonecznej. Twórcy

projektu mówią, że będzie to największy

na świecie obiekt tego typu. Elektrownia

słoneczna powstanie na obszarze

114

hektarów

, będzie miała moc

62 MW

będzie kosztować

250 milionów euro

zacznie dostarczać energię w

2007 r

Rząd portugalski stara się

stymulować wykorzystanie odnawialnych

źródeł energii, żeby zmniejszyć

uzależnienie kraju od importu ropy

naftowej. W Portugalii nie ma złóż ropy

ani gazu ziemnego.

onet.pl

Energia wiatru.

Możliwość wykorzystania wiatru do

produkcji energii elektrycznej zależy od

jego prędkości. Minimalna prędkość

wiatru użyteczna dla potrzeb

energetycznych wynosi

4 m/s

. Nie mniej

ważna od prędkości wiatru jest jego

stałość w danym miejscu

, gdyż od niej

zależy ilość wyprodukowanej energii

elektrycznej w ciągu roku, a to decyduje

o opłacalności elektrowni

Przewiduje się, że do roku 2020

energetyka wiatrowa ma mieć

12%

udział w światowej produkcji

energii elektrycznej

(IEO,

2004).

Największe przyrosty mają

mieć miejsce w Europie, Ameryce

Północnej i w Chinach

W listopadzie 2004 roku koszt produkcji

kWh

przy pomocy wiatru wynosi tylko

4,2

centa

, dla porównania, taka sama ilość

energii produkowanej z węgla kosztuje

centy

, przy wykorzystaniu gazu ziemnego

6,8 centa

, dla ropy naftowej jest to już

9,1

centa

, zaś koszt energii

generowanej w elektrowniach

atomowych wynosi

centów

Dane podawane przez: Rocky Mountain Institute

2004r.

Prognozy rozwoju sektora

energetyki wiatrowej na tle bilansu

energetycznego Polski

rok

2000

2005

2010

2020

2030

Moc energii

wiatru

zainstalowana w

450

1100

3000

5000

Moc całkowita

zainstalowana w

kraju w MW

34700

37750

42570

52800

60000

Udział mocy

energii wiatru w

całkowitym

bilansie w %

0,01

1,2

2,6

5,7

8,3

www.elektrownie-wiatrowe.org.pl

Łączna moc zainstalowana w

elektrowniach wiatrowych na

obszarze Unii Europejskiej

wyniosła na koniec 2004 r.

34.205

. Oznacza to, że w ciągu roku

zainstalowano

5.703 MW

. Stanowi

to przyrost aż o

20%

w stosunku

do 2003 r. (

28.568 MW

Perspektywy

Niemcy, światowy lider w produkcji

energii z wiatru, dysponują ponad

16000

mocy zainstalowanej energetyki

wiatrowej, co pozwala zaspokoić

4,5%

zapotrzebowania energetycznego tego

kraju. Celem niemieckich władz jest

osiągnięcie poziomu

20000 MW

energetyce wiatrowej do 2010 r. Do

potentatów w tej dziedzinie należy też

Hiszpania (ponad

4800 MW

), USA, Dania i

Indie

www.ekologeoteka.mom.pl

Energia Wody.

Energia wody wykorzystywana jest za

pomocą budowanych elektrowni wodnych

wykorzystujących energię kinetyczną

płynącej wody. Na świecie energia rzek

zaspokaja ok.

zapotrzebowania na

energię. W porównaniu z innymi krajami, u

nas potencjał jest niewielki. Energia rzek

wykorzystywana w gospodarce nie przekracza

0,2

. Największą w Polsce elektrownią

wodną jest Elektrownia Wodna Solina o mocy

200 MW

Teoretyczne zasoby energii wodnej

na świecie szacuje się na ok.

40700

TWh/rok

, zaś zasoby możliwe do

eksploatacji oceniane są na ok.

14400

TWh/rok

. Największe zasoby energii

wodnej występują w Chinach, Rosji,

Brazylii, Kanadzie, Kongo, Indiach, USA

oraz Indonezji.

Krajowe zasoby wodno-energetyczne

skoncentrowane są głównie w dorzeczu

Wisły (ok.

68%

). Reszta przypada na Odrę

z jej dorzeczem oraz rzeki Pomorza.

Najbardziej perspektywiczne rejony dla

rozwoju hydroenergetyki to Mazury,

Pomorze, Karpaty i Sudety

Energetyka wodna: nie jesteśmy potęgą… M

ałe hydroelektrownie dużymi producentami

Anna Biedrzycka 2004r

Polskie zasoby energii wodnej szacowane

są na ok.

0,1%

światowych zasobów. Potencjał

teoretyczny ocenia się na

23 TWh

, natomiast

techniczny – na

12 TWh

rocznie. Zasoby te są

wykorzystywane zaledwie w

12%

, podczas gdy

np. we Francji w niemal

100%

, w Norwegii – w

84%

, w Niemczech -

w 80%

Energetyka wodna rozwijać się będzie

poprzez budowę małych obiektów wodnych.

Planowana jest m.in. budowa przepływowej

elektrowni wodnej o mocy

690

na rzece

Wisłok w Rzeszowie oraz obiektów na stopniach

wodnych na Baryczy i na Odrze o mocach od

120 do 1300 kW

Energia geotermalna

Temperatura wnętrza Ziemi zmienia się

wraz z głębokością i począwszy od jej

powierzchni wzrasta o ok.

30°C

każdym kilometrze. Na granicy skorupy i

płaszcza, około

100 km

pod powierzchnią

Ziemi, temperatura wynosi niecałe

1000°C

. Najwięcej ciepła nagromadzone

jest w jądrze Ziemi, gdzie temperatura

sięga od

4000 do 4500°C

Sposób wykorzystania wód termalnych

do różnych celów zależy od ich

temperatury. Do produkcji energii

elektrycznej wykorzystuje się wody w

postaci pary o bardzo wysokiej

temperaturze - powyżej

150°C

. Wody o

niższej temperaturze stosuje się głównie

do ogrzewania lub chłodzenia

pomieszczeń, hodowli szklarniowej oraz

w kąpieliskach.

Polska posiada bogate złoża energii

geotermalnej. Ponad

80%

powierzchni naszego

kraju zajmują baseny geostrukturalne z licznymi

zbiornikami wód geotermalnych.

Największe zasoby wód podziemnych występują

w basenach: szczecińsko-łódzkim i grudziądzko-

warszawskim. Najbardziej obiecujący wydaje się

być basen podhalański, gdzie wody maja małe

zasolenie, temperaturę

35-120°C

i duże ciśnienie

na wypływie. Jednak problemem przy ich

pozyskaniu są utrudnienia techniczno-

geologiczne.

W styczniu 2005 r. otwarty został na terenie

Stargardu Szczecińskiego nowy zakład

geotermalny. Woda podziemna wydobywana jest

z głębokości

2670 m

, a jej temperatura wynosi

st. C

. Geotermia Stargardzka produkuje obecnie

tys. GJ

energii; planowania ilość to

300 tys. GJ

Document Outline