Padaczka
Padaczka
Stan chorobowy , który jest
przewlekły o zróżnicowanej
etiologii
Napad padaczkowy – przerywane,
nagle, stereotypowe zaburzenia
świadomości, zachowań, emocji,
czynności ruchowej, postrzegania lub
czucia, mogą być pojedyncze lub
złożone. Obraz kliniczny jest
następstwem wyładowań określonych
grup neuronów korowych.
Epidemiologia
Zapadalność 20-50 na 100.000 osób na rok
częstość występowania 4-10/100.000 osób
( czynna padaczka)
kumulacyjna
zachorowalność( prawdopodobieństwo
zachorowania na padaczkę w którymś okresie
życia) 2-4%
prawdopodobieństwo przebycia przynajmniej 1
napadu w życiu – 8%
Umieralność 2-4x wyższa niż w populacji
zdrowej
75% padaczki do 18 r.ż.
Stany napadowe lub
napadopodobne mogą być
spowodowane przez:
Gorączka
niedotlenienie
hipoglikemia
zaburzenia elektrolitowe
leki( podanie lub odstawienie)
Toksyny ( upośledzenie czynności nerek,
upośledzenie czynności wątroby,
zaburzenia oddychania, wrodzone defekty
metabolizmu)
Przyczyny padaczki
Wady rozwojowe( fakomatozy, zaburzenia
migracji)
choroby metaboliczne i
zwyrodnieniowe( leukodystrofia,
zaburzenia przemiany lipidów itd..)
zakażenie( ZOMR i zapalenie mózgu)
urazy głowy w tym krwiaki nad- i
podtwardówkowe oraz
wewnątrzmózgowe
Przyczyny padaczki cd.
Uszkodzenie niedotlenieniowo -
niedokrwienne ( uraz okołoporodowy =
encefalopatia niedotleniowo- niedokrwienna )
guzy mózgu( nowotworowe i
nienowotworowe)
naczyniowe( tętniaki, zapalenie naczyń)
czynniki genetyczne
toksyczne( padaczka poalkoholowa)
udary( u staruszków)
Etiologia nowozdiagnozowanej
padaczki
Nieznane - 61%
naczyniopochodna - 15% ( gł.
Osoby starsze )
poalkoholowa - 7%
pourazowa - 3%
guz mózgu - 6%
inne - 8%
Podział padaczek ze
względu na etiologię:
Objawowe- mają przyczynę
Kryptogenne ( skrytopochodne)
Idiopatyczne ( samoistne) – gł.
genetyczne
Klasyfikacja napadów
CZĘŚCIOWE
Proste( bez zaburzeń świadomości) :
- ruchowe
- czuciowe
- wegetatywne
- psychiczne
Złożone( z zaburzeniami świadomości)
- proste przechodzące w złożone
- z zaburzeniami świadomości od początku
- złożone z automatyzmami
wtórne uogólnione
Klasyfikacja napadów
UOGÓLNIONE
Nieświadomości - typowe i nietypowe]
Przy pierwotnie uogólnionej – zaburzenia
świadomości !!!!
Miokloniczne ( mili sek. )
Kloniczne ( sek. )
Toniczne ( min.)
toniczno- kloniczne
Atoniczne (rozkurcz mięśni nie poprzedzonych
skurczem prowadzi do ciężkich urazów)
Lokalizacja ognisk
padaczki
Płat skroniowy( przeważająca
większość)
Płat czołowy
Płat potyliczny
Płat ciemieniowy – najrzadziej
Płat centralny
Rozpoznanie typu
napadów
Prawie zawsze jest stawiane na
podstawie wywiadu
padaczkowy? Jaki? Niepadaczkowy?
EEG + video-EEG (badanie
przydatne ale nie wiążące)
nieprawidłowa diagnoza jest
bardziej szkodliwa niż opóźnienie
rozpoczęcia leczenia!
Zespoły padaczkowe
rodzaj napadów
wiek ujawnienia napadów
stan neurologiczny
etiologia
wywiad rodzinny
zapis EEG
odpowiedź na farmakoterapię
rokowanie
Podział padaczki i zespołów
padaczkowych
Ogniskowe (częściowe): objawowe np..
Padaczka płata czołowego, skroniowego
itd.. i idiopatyczna ( np. łagodna padaczka
dziecięca z centralno-skroniowymi
iglicami), (padaczka Rolandyczna),
padaczka dziecięca z napadami okolicy
potylicy
uogólnione (idiopatyczne np.. Łagodne
rodzinne drgawki noworodkowe, dziecięca
padaczka z napadami nieświadomości
Podział padaczki i zespołów
padaczkowych
Nieokreślone jako ogniskowe lub
uogólnione( np.. Napady
noworodkowe, nabyta afazja
padaczkowa)
inne( np. drgawki gorączkowe,
padaczka odruchowa, izolowany
stan padaczkowy)
Zespół Westa
Zespół Westa
1-5% padaczek dziecięcych
4-7 m.ż. (okres ząbkowania)
Etiologia: OENN, wady, fakomatozy,
zaburzenia metaboliczne, 20-40%
skrytopochodna
napady zgięciowe, kurcz mięsni
często opóźniony rozwój psychoruchowy
EEG: hipsarytmia = dysregulacja zapisu
Leczenie : ACTH , Synaktyl
Zespół Lennoxa- Gestaut
Zespół Lennoxa- Gestaut
1-5% wszystkich padaczek dziecięcych
1-8 r.ż.( szczyt 3-5r.ż.)
25% skrytopochodny
POLIMORFIZM NAPADÓW: napady
atoniczne, toniczne, miokloniczne, nietypowe
nieświadomości, toniczno- kloniczne
często lekooporne
EEG – zespół wolnej iglicy – 1-2 Hz
Rokowanie : złe
Napad padaczki uogólnionej
Dziecięca padaczka z napadami
nieświadomości
>5% wszystkich padaczek dziecięcych
3-10 r.ż., dziewczynki chorują częściej
Prawidłowy stan neurologiczny
Napady krótkotrwałe, częste( 10- 100 razy
dziennie)
EEG: iglica-fala 3Hz, hv i fs aktywują zapis
dobra odpowiedź na leczenie ( kw.
Walproinowy)
rokowanie dobre
Młodzieżowa padaczka
miokloniczna
(zespól Janza)
5-10% wszystkich padaczek
etiologia: genetyczna
stan neurologiczny- prawidłowy
wiek wystąpienia 8-18r.ż. (szczyt 12-16r.ż.)
czynniki powodujące wystąpienie napadów:
deprywacja snu, alkohol, stres
dobra odpowiedź na leczenie: kwas
walproinowy
EEG: iglica-faza, wieloiglica-faza 4-6Hz
Łagodna padaczka
rolandyczna
10-15% wszystkich padaczek dziecięcych
3-15r.ż.
Napady częściowe, głównie w nocy
stan neurologiczny prawidłowy
EEG: iglice w okolicach centralno-
skroniowych
rokowanie: dobre
Padaczka odogniskowa
Różnicowanie padaczki
Omdlenie
TIA
narkolepsja
nawracająca niedrożność przepływu
PMR ( zespół Brunsa )
migrena
choroby psychiczne( napady rzekome,
napady leku)
napady MAS, zaburzenia rytmu serca
Omdlenia a napady
padaczkowe
OMDLENIE
NAPAD
PADACZKI
POSTAWA
stojaca
Każda
BLADOŚC I
POCENIE
+
Rzadko
POCZATEK
Objawy
narastające
Nagły,
czasem
poprzedzony
aurą
OBRAŻENIA rzadko
Często
Omdlenia a napad
padaczkowy
Nietrzymani
e moczu i
kału
Rzadko
Często
Długość
utraty
przytomnośc
i
Sek.
Min.
Stan
pomroczny
Rzadko
Często
Częstość
występowani
a
Nieregulanie
, rzadko
Regularnie,
Często
Czynniki
wywołujace
+
Nieznane
Cele leczenia padaczki
Maksymalna kontrola napadów
minimalizacja działań ubocznych
Optymalna jakość życia
MECHNIZMY DZIALANIA
LEKÓW
PRZECIWPADACZKOWYCH
Wpływ na:
Napięciozależne kanały jonowe
hamujące i pobudzające działanie
synaptyczne
Uklad GABAergiczny
Receptory glutaminergiczne
Działanie na receptory
wapnia, sodu i potasu
GABA
Hamowanie GABA transaminazy (VGB)
Hamowanie zwrotnego wychwytu
GABA (TGB)
Wzrost uwalniania GABA (GBP)
Potęgowe działanie GABA na receptory
GABA a. wzrost częstotliwości
otwierania kanałów chlorowych (TPx)
Farmakokinetyka leków
p/padaczkowych
Najlepiej, żeby:
Nie wiązały się z białkami osocza
Okres półtrwania był maksymalnie
długi (lek można rzadziej
podawać)
Monitorowane było stężenie
terapeutyczne leków
Leki przeciwpadaczkowe
Fenytoina
Karbamazepina
Etosuksimid
Felbamat
Lamotrygina
Tiagabina
Topiramat
Wigabatryna
Czynniki na które należy
zwrócić uwagę przy
rozpoczynaniu terapii lpp
Wiek i płeć
charakter napadu
uwarunkowania genetyczne
choroby i leki współistniejące
Wzrost ryzyka występowania działań
ubocznych – szybka zmiana dawki leku,
wysokie dawki, politerapia
Nie należy rozpoczynać leczenia po
sporadycznym napadzie toniczno-
klonicznym
Działania niepożądane
leków:
Objawy anorektyczne – topiramat (w
ciężkich padaczkach)
Uczulenia
Przyrost masy ciała – kwas
walproinowy (przyrost u wielu osób,
ale raczej u grubszych niż
chudszych)
Zaburzenia kosmetyczne – fenytoina
(przerost dziąseł)
Czynniki wpływające na
rodzaj terapii LPP:
Skuteczność
Bezpieczeństwo stosowania leków
Koszty leczenia
Profil farmakologiczny
Prawidłowość przyjmowania leków
Kiedy zakończyć leczenie
Ocenić ryzyko nawrotów
2-3 lata bez napadów
Redukcja zmian w EEG
Stopniowo, powoli odstawiać
LPP!!
Wskazania do monitorowania
stężenia leku we krwi
rozpoczęcie leczenia
zmiana leczenia
zmiana dawki leku
objawy toksyczne
stan padaczkowy
brak kontroli napadów
czynniki zmieniające farmakokinetykę leków
politerapia
Stan padaczkowy
Seria następujących po sobie napadów
lub napad ciągły trwający ponad 30
minut
W przypadku napadów toniczno-
klonicznych: co najmniej dwa napady,
pomiędzy którymi chory nie odzyskuje
świadomości
Stan zagrożenia życia!!! (śmiertelność
5%)
KAŻDY TYP NAPADU
Przyczyny stanu
padaczkowego
Niewłaściwe zażywanie leków
zmiana leczenia
odstawienie barbituranów lub BZD
uzależnienie od alkoholu lub leków
Pierwsze cztery – przy istniejącej padaczce .
De novo :
–
Udar
–
Zapalenie opon m-rdz i mózg
–
Uraz
–
Nowotwór
–
Choroby Demielinizacyjne
–
Zaburzenia metaboliczne
–
Przedawkowanie leków
Leczenie
Pamiętać o
znaczeniu
upływającego
czasu
Kontrola napadów
65- 70 % chorych na 1 leku
Dodatkowo 5-10% chorych na 2
lekach
Leczenie stanu
padaczkowego- leki p/
padaczkowe
Diazepam iv., p.o. 5-10mg ( dzieci 0,2-0,3
mg/ kg)
Lorazepam iv. 2mg
Fenytoina iv. 20mg/kg Fenobarbital iv. 10-
20mg/kg do 100 mg/min
Midazolam iv. 0,05 – 0,3 mg/kg ( dzieci
0,1 – 0,4 mg/kg/h)
Thiopental, pentobarbital, propofol
Leki nowej generacji są refundowane w
przypadku padaczki lekoopornej i gdy
nieskuteczne są dwa inne leki