Etyka Nauczyciela

Etyka Nauczyciela

Zajęcia opracowała i prowadzi:

Zajęcia opracowała i prowadzi:

dr hab. Krystyna Najder-Stefaniak

dr hab. Krystyna Najder-Stefaniak

Zakład Filozofii

Zakład Filozofii

Katedra Edukacji i Kultury

Katedra Edukacji i Kultury

pokój 212 bud. 35

pokój 212 bud. 35

e-mail:

e-mail:

[e-mail]

[e-mail]

Celem zajęć jest

Celem zajęć jest

- zainspirowanie i przygotowanie do refleksji na

- zainspirowanie i przygotowanie do refleksji na

temat:

temat:

a/ jak uczyć etycznie?

a/ jak uczyć etycznie?

b/ jak ucząc przygotowywać do etycznego bycia w

b/ jak ucząc przygotowywać do etycznego bycia w

świecie?

świecie?

- uświadomienie jak bardzo refleksja taka jest

- uświadomienie jak bardzo refleksja taka jest

potrzebna

potrzebna

w kontekście globalnych problemów cywilizacyjnych

w kontekście globalnych problemów cywilizacyjnych

i dokonującej się zmiany paradygmatu nauki

i dokonującej się zmiany paradygmatu nauki

Literatura:

Literatura:

K. Wojtyła:

K. Wojtyła:

Elementarz etyczny,

Elementarz etyczny,

Wydawnictwo ANTYK, Lublin

Wydawnictwo ANTYK, Lublin

1983

1983

K. Najder-Stefaniak:

K. Najder-Stefaniak:

O powinności nauczyciela, wprowadzenie

O powinności nauczyciela, wprowadzenie

do refleksji etycznej

do refleksji etycznej

, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2007

, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2007

K. Najder-Stefaniak:

K. Najder-Stefaniak:

O komunikowaniu z perspektywy etyki

O komunikowaniu z perspektywy etyki

,

,

Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2009

Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2009

J. Filek:

J. Filek:

Filozofia odpowiedzialności XX wieku

Filozofia odpowiedzialności XX wieku

, Kraków 2003

, Kraków 2003

T. Ślipko:

T. Ślipko:

Zarys etyki ogólnej

Zarys etyki ogólnej

, Kraków 2002

, Kraków 2002

W. J. Bober :

W. J. Bober :

„Informacyjny śmietnik” o możliwości i potrzebie

„Informacyjny śmietnik” o możliwości i potrzebie

uprawiania ekologii rzeczywistości wirtualnej

uprawiania ekologii rzeczywistości wirtualnej

, [w:]

, [w:]

Ekologia

Ekologia

Ducha

Ducha

, red. J.L. Krakowiak, Centrum Uniwersalizmu przy UW,

, red. J.L. Krakowiak, Centrum Uniwersalizmu przy UW,

Warszawa 1999

Warszawa 1999

Zadanie nauczyciela

Zadanie nauczyciela

1. Udostępniać prawdę

1. Udostępniać prawdę

2. Uczyć dobra

2. Uczyć dobra

3. Przygotowywać do twórczego i

3. Przygotowywać do twórczego i

odpowiedzialnego bycia

odpowiedzialnego bycia

Charakterystyka etyki

Charakterystyka etyki

jako subdyscypliny filozoficznej

jako subdyscypliny filozoficznej

Etyka jest jednym z głównych i najbardziej

Etyka jest jednym z głównych i najbardziej

ważkich działów filozofii.

ważkich działów filozofii.

Należy odróżniać ją od moralności, która jest

Należy odróżniać ją od moralności, która jest

praktyką realizowania norm działania

praktyką realizowania norm działania

uznanych w danym środowisku lub w danej

uznanych w danym środowisku lub w danej

epoce historycznej za ukierunkowujące to

epoce historycznej za ukierunkowujące to

działanie ku dobru.

działanie ku dobru.

Etyka "

Etyka "

jest nauką, jest zbiorem twierdzeń,

jest nauką, jest zbiorem twierdzeń,

sądów, które jakkolwiek niewątpliwie są

sądów, które jakkolwiek niewątpliwie są

nastawione na to, aby kierować czynami,

nastawione na to, aby kierować czynami,

niemniej znajdują się do tych czynów w takim

niemniej znajdują się do tych czynów w takim

stosunku jak swoista teoria do samej

stosunku jak swoista teoria do samej

praktyki

praktyki

"

"

Problemem powiązania ogólnych zasad, jakie

Problemem powiązania ogólnych zasad, jakie

znajdujemy w etyce, z konkretnymi zachowaniami,

znajdujemy w etyce, z konkretnymi zachowaniami,

które mają być przez te zasady kształtowane

które mają być przez te zasady kształtowane

lub z ich perspektywy oceniane, zajmuje się

lub z ich perspektywy oceniane, zajmuje się

kazuistyka

kazuistyka

.

.

Jej przedmiotem są poszczególne

Jej przedmiotem są poszczególne

fakty moralne

fakty moralne

postrzegane w kontekście

postrzegane w kontekście

szczegółowych okoliczności

szczegółowych okoliczności

wypływających z sytuacji

wypływających z sytuacji

,

,

w jakiej działający człowiek się znalazł.

w jakiej działający człowiek się znalazł.

Będąc nauką etyka gwarantuje

Będąc nauką etyka gwarantuje

dążenie do tego,

dążenie do tego,

by normy postępowania człowieka

by normy postępowania człowieka

opierały się na

opierały się na

możliwie jak najbardziej gruntownym poznaniu tego,

możliwie jak najbardziej gruntownym poznaniu tego,

co dotyczy bytu ludzkiego oraz bytu w ogóle.

co dotyczy bytu ludzkiego oraz bytu w ogóle.

Ponadto jak każda nauka

Ponadto jak każda nauka

etyka odwołuje się do rozumu

etyka odwołuje się do rozumu

a swoje podstawy znajduje w refleksji filozoficznej.

a swoje podstawy znajduje w refleksji filozoficznej.

etyka jest definiowana

etyka jest definiowana

W

W

aspekcie normatywnym

aspekcie normatywnym

W aspekcie opisowym

W aspekcie opisowym

jako nauka ustalająca dyrektywy

jako nauka ustalająca dyrektywy

moralnego postępowania

moralnego postępowania

(na podstawie przyjętych ocen i

(na podstawie przyjętych ocen i

norm

norm

albo na podstawie odkrytych

albo na podstawie odkrytych

prawd

prawd

i wartości

i wartości

)

)

jako nauka podejmująca opis,

jako nauka podejmująca opis,

analizę

analizę

i wyjaśnianie rzeczywiście

i wyjaśnianie rzeczywiście

istniejącej moralności

istniejącej moralności

Różne sposoby uprawiania tej dyscypliny

Różne sposoby uprawiania tej dyscypliny

doprowadziły do powstania

doprowadziły do powstania

działów etyki

działów etyki

:

:

etyka normatywna

etyka normatywna

etologia

etologia

moralności

moralności

metaetyka

metaetyka

w ramach tego

w ramach tego

działu etycy ferują

działu etycy ferują

sądy etyczne i ich

sądy etyczne i ich

racjonalne

racjonalne

uzasadnienie

uzasadnienie

zajmuje się

zajmuje się

problematyką

problematyką

nie filozoficzną,

nie filozoficzną,

lecz empiryczną,

lecz empiryczną,

znajdujemy tu

znajdujemy tu

zagadnienia

zagadnienia

o charakterze

o charakterze

historycznym,

historycznym,

socjologicznym

socjologicznym

i psychologicznym

i psychologicznym

jest wyrazem

jest wyrazem

charakterystycznej dla

charakterystycznej dla

XX wieku tendencji do

XX wieku tendencji do

analizy logicznej aparatu

analizy logicznej aparatu

pojęciowego i sposobu

pojęciowego i sposobu

rozumowania,

rozumowania,

jej przedmiotem są

jej przedmiotem są

gnoseologiczne, logiczne

gnoseologiczne, logiczne

i metodologiczne

i metodologiczne

zagadnienia etyki

zagadnienia etyki

normatywnej

normatywnej

Metaetycy pomijają etologię moralności, ponieważ

Metaetycy pomijają etologię moralności, ponieważ

zagadnienia dotyczące gnoseologii i metodologii tej

zagadnienia dotyczące gnoseologii i metodologii tej

dyscypliny wiedzy zajmują się teoretycy w ramach

dyscypliny wiedzy zajmują się teoretycy w ramach

metarefleksji poświęconej naukom społecznym.

metarefleksji poświęconej naukom społecznym.

Metaetyka korzysta jednak z badań etologicznych w

Metaetyka korzysta jednak z badań etologicznych w

kwestii znaczenia terminów etycznych.

kwestii znaczenia terminów etycznych.