1

2

W  ziemi  sądeckiej  -  w  części  jej 
najdalej  na  południe  wysuniętej  nad 
rzekami  Poprad  i  Muszynka  leży 
Muszyna  -  własność  niegdyś  biskupów 
krakowskich,  dzisiaj  Miasto  i  Gmina 
Uzdrowiskowa  .Muszyna  z  przyległą 
okolicą  tworzyła  wówczas  znaczny 
kompleks  dóbr,  zwany  starostwem, 
albo 

pospolicie 

kluczem, 

inaczej 

państwem,  a  także  i  kresem,  stąd,  że 
dobra te leżały na granicy węgierskiej. 

3

Najdawniejsza 

wzmianka 

o 

Muszynie 

pochodzi  z  1209  roku.  W  dokumencie  tym, 
król  węgierski  Andrzej  w  nagrodę  zasług 
jednemu  ze  swoich  dworzan  -  niejakiemu 
Demetriusowi  de  Raska  nadał  prawo 
pobierania  ceł  w  całym  komitacie  aż  do 
granic  polskich,  do  rzeki  Popradu  i 
Muszyny. 

Założenie 

Muszyny 

należy 

odnieść 

jednak 

do 

czasów 

jeszcze 

wcześniejszych.  Obronne  położenie  grodu 
przy 

ważnym 

naturalnym 

trakcie, 

wiodącym  z  Polski  do  Węgier  pozwala 
przypuszczać,  że  gród  i  osada  przy  nim 
leżąca  należą  do  najwcześniejszych  na 
Podkarpaciu.Wszystkie  wiadomości  co  do 
powstania Muszyny i jej nazwy są niejasne 
- 

otoczone 

raczej 

legendą 

i 

nie 

przedstawiają 

prawdy 

historycznej.Tak 

więc  od  1209  roku  przez  80  lat  nie 
znaleziono żadnych wzmianek o Muszynie.

4

5

Ruiny zamku starostów "Państwa 
Muszyńskiego"(XIV wiek - Muszyna).

•Podzamkowy  zespół  dworski  XVIII/XIX wiek 
-  Muszyna  ul.  Kity:  dwór  starostów,  zajazd 
(obecnie muzeum), kordegarda. 

•Obronny Kościół p.w. św. Józefa barokowy z 
XVII wiek z rzeźbami gotyckimi.

•Zabytkowy zespół domów mieszczańskich z 
XIX/XX wiek - ul. Kościelna. 

•Kapliczki  św.  Jana  Nepomucena  i  św. 
Floriana  na  Rynku  w  Muszynie  z  przełomu 
XVII/XIX wieku.

•Dawne  połemkowskie  cerkwie  gr.  -  kat.  w: 
Andrzejówce,  Miliku,  Dubnem,  Leluchowie, 
Jastrzębiku, 

Szczawniku, 

Złockiem, 

Żegiestowie,  Wojkowej  oraz  najstarsza  z 
XVII wieku w Powroźniku. 

6