Reumatyzm tkanek

Reumatyzm tkanek

miękkich

miękkich

Lek. med. Justyna

Lek. med. Justyna

Gołębiowska

Gołębiowska

Reumatyzm tkanek miękkich

Reumatyzm tkanek miękkich

To grupa stanów patologicznych i

To grupa stanów patologicznych i

objawów klinicznych, pochodzących z

objawów klinicznych, pochodzących z

tkanek miękkich układu ruchu

tkanek miękkich układu ruchu

(mięśni, powięzi, rozścięgien,

(mięśni, powięzi, rozścięgien,

pochewek ścięgnistych, więzadeł

pochewek ścięgnistych, więzadeł

oraz przyczepów tych elementów do

oraz przyczepów tych elementów do

kości), które nie są przyczynowo

kości), które nie są przyczynowo

związane z układowymi chorobami

związane z układowymi chorobami

tkanki łącznej lub innymi

tkanki łącznej lub innymi

określonymi jednostkami

określonymi jednostkami

chorobowymi, których głównym

chorobowymi, których głównym

objawem jest ból.

objawem jest ból.

Reumatyzm tkanek miękkich

Reumatyzm tkanek miękkich

Podział zespołów bólowych tkanek

Podział zespołów bólowych tkanek

miękkich układu ruchu:

miękkich układu ruchu:

1.

1.

Uogólnione:

Uogólnione:



Zespół fibromialgii

Zespół fibromialgii



Wielomiejscowe przeciążenia

Wielomiejscowe przeciążenia

mięśni szkieletowych i liczne

mięśni szkieletowych i liczne

współistniejące miejscowe

współistniejące miejscowe

zespoły bólowe

zespoły bólowe

Reumatyzm tkanek miękkich

Reumatyzm tkanek miękkich

2. Miejscowe:

2. Miejscowe:



Zespół powtarzalnych naprężeń

Zespół powtarzalnych naprężeń



Zespól bólu mięśniowo-

Zespól bólu mięśniowo-

powięziowego

powięziowego



Choroby przyczepów (entezopatie)

Choroby przyczepów (entezopatie)



Zapalenie ścięgien

Zapalenie ścięgien



Zapalenie kaletek maziowych

Zapalenie kaletek maziowych



Choroby tkanek miękkich z

Choroby tkanek miękkich z

przewagą objawów uciskowych na

przewagą objawów uciskowych na

nerwy obwodowe

nerwy obwodowe



Stany przeciążeniowe mięśni

Stany przeciążeniowe mięśni

Reumatyzm tkanek miękkich

Reumatyzm tkanek miękkich

Do najważniejszych pod względem

Do najważniejszych pod względem

następstw i znaczenia

następstw i znaczenia

społecznego są:

społecznego są:

1.

1.

Zespół fibromialgii

Zespół fibromialgii

2.

2.

Zespół kanału nadgarstka

Zespół kanału nadgarstka

3.

3.

Uszkodzenie stożka ścięgien 4

Uszkodzenie stożka ścięgien 4

mięśni rotatorów

mięśni rotatorów

Zespół fibromialgii

Zespół fibromialgii

Zespół kliniczny, na który składa się

Zespół kliniczny, na który składa się

uogólniony przewlekły ból w

uogólniony przewlekły ból w

układzie ruchu oraz wzmożona

układzie ruchu oraz wzmożona

wrażliwość uciskowa mięśni

wrażliwość uciskowa mięśni

szkieletowych i elementów

szkieletowych i elementów

przystawowych.

przystawowych.

Objawom tym zwykle towarzyszą:

Objawom tym zwykle towarzyszą:



Zaburzenia snu

Zaburzenia snu



Poczucie zmęczenia (porannego)

Poczucie zmęczenia (porannego)



Zaburzenia wegetatywne

Zaburzenia wegetatywne

Zespół fibromialgii

Zespół fibromialgii



Nastawienie depresyjne

Nastawienie depresyjne

Zespół ten występuje 50 x częściej u

Zespół ten występuje 50 x częściej u

kobiet niż u mężczyzn

kobiet niż u mężczyzn

Rozpoznanie

Rozpoznanie

Można postawić tylko jeśli nie

Można postawić tylko jeśli nie

stwierdza się choroby somatycznej,

stwierdza się choroby somatycznej,

która w pełni

która w pełni

usprawiedliwiłaby istnienie opisanych

usprawiedliwiłaby istnienie opisanych

objawów.

objawów.

Zespół fibromialgii

Zespół fibromialgii

Pojęcie Zespołu fibromialgii nie

Pojęcie Zespołu fibromialgii nie

definiuje jednostki chorobowej o

definiuje jednostki chorobowej o

określonej etiopatogenezie.

określonej etiopatogenezie.

Służy tylko, jako termin nozologiczny

Służy tylko, jako termin nozologiczny

dla grupy chorych z podobnymi pod

dla grupy chorych z podobnymi pod

względem klinicznym objawami

względem klinicznym objawami

podmiotowymi i podobnymi

podmiotowymi i podobnymi

wynikami badania przedmiotowego.

wynikami badania przedmiotowego.

Zespół fibromialgii

Zespół fibromialgii

Kryteria diagnostyczne

Kryteria diagnostyczne

:

:

Diagnostykę różnicową ułatwia

Diagnostykę różnicową ułatwia

stwierdzenie dwóch kryteriów

stwierdzenie dwóch kryteriów

klasyfikacyjnych ustalonych przez

klasyfikacyjnych ustalonych przez

ACR, z których oba musza być

ACR, z których oba musza być

spełnione:

spełnione:

1.

1.

Uogólniony trwający > 3 miesiące

Uogólniony trwający > 3 miesiące

ból, wystepujacy jednocześnie po

ból, wystepujacy jednocześnie po

lewej i prawej stronie ciała (powyżej

lewej i prawej stronie ciała (powyżej

Zespół fibromialgii

Zespół fibromialgii

i poniżej przepony) oraz w okolicy

i poniżej przepony) oraz w okolicy

kręgosłupa.

kręgosłupa.

2.

2.

Bolesność uciskowa 11 z 18

Bolesność uciskowa 11 z 18

symetrycznych „punktów tkliwych”

symetrycznych „punktów tkliwych”



1 i 2- przyczepy mięsni

1 i 2- przyczepy mięsni

podpotylicznych

podpotylicznych



3 i 4- przestrzeni między

3 i 4- przestrzeni między

wyrostkami poprzecznymi C

wyrostkami poprzecznymi C

5

5

- C

- C

7

7



5 i 6- górny brzeg mięśnia

5 i 6- górny brzeg mięśnia

czworobocznego w połowie

czworobocznego w połowie

długości

długości

Zespół fibromialgii

Zespół fibromialgii



7 i 8- przyczep mięśnia

7 i 8- przyczep mięśnia

nadgrzebieniowego w okolicy

nadgrzebieniowego w okolicy

przyśrodkowego brzegu łopatki

przyśrodkowego brzegu łopatki



9 i 10- połączenie chrzęstno-kostne

9 i 10- połączenie chrzęstno-kostne

drugiego żebra

drugiego żebra



11 i 12- 2 cm dystalnie od

11 i 12- 2 cm dystalnie od

nadkłykcia bocznego kości

nadkłykcia bocznego kości

ramieniowej

ramieniowej



13 i 14- górny zewnętrzny kwadrant

13 i 14- górny zewnętrzny kwadrant

pośladka

pośladka

Zespół fibromialgii

Zespół fibromialgii



15 i 16- tylna powierzchnia

15 i 16- tylna powierzchnia

wyniosłości krętarza większego

wyniosłości krętarza większego



17 i 18- kłykieć przyśrodkowy kości

17 i 18- kłykieć przyśrodkowy kości

udowej

udowej

Uznanie tkliwości badanego punktu

Uznanie tkliwości badanego punktu

topograficznego opiera się na reakcji

topograficznego opiera się na reakcji

badanego wskazującej na pojawienie

badanego wskazującej na pojawienie

się bólu na ucisk opuszką palca o

się bólu na ucisk opuszką palca o

sile ok. 4 kg, zwiększanej stopniowo

sile ok. 4 kg, zwiększanej stopniowo

z szybkością 1 kg/sek.

z szybkością 1 kg/sek.

Zespół fibromialgii

Zespół fibromialgii

Kliniczne podtypy choroby

Kliniczne podtypy choroby

( używane przez niektóre ośrodki )

( używane przez niektóre ośrodki )

1.

1.

Pierwotny (bez towarzyszących

Pierwotny (bez towarzyszących

chorób)

chorób)

2.

2.

Wtórny (z towarzyszącymi

Wtórny (z towarzyszącymi

chorobami układu ruchu)

chorobami układu ruchu)

występujący częściej

występujący częściej

Zmiany narządowe

Zmiany narządowe

Nie

Nie

powstają żadne zmiany

powstają żadne zmiany

narządowe, częste są wszelkie

narządowe, częste są wszelkie

zaburzenia czynnościowe

zaburzenia czynnościowe

Zespół fibromialgii

Zespół fibromialgii

Diagnostyka różnicowa

Diagnostyka różnicowa

Inne choroby tkanki łącznej.

Inne choroby tkanki łącznej.

Uwaga!

Uwaga!

Pod kliniczną maską ZF mogą kryć

Pod kliniczną maską ZF mogą kryć

się poważne choroby zakaźne,

się poważne choroby zakaźne,

nowotworowe zaburzenia

nowotworowe zaburzenia

endokrynne czy metaboliczne.

endokrynne czy metaboliczne.

Pomocne są szerokie badania

Pomocne są szerokie badania

diagnostyczne oraz konsultacje

diagnostyczne oraz konsultacje

(psychiatryczna).

(psychiatryczna).

Zespół fibromialgii

Zespół fibromialgii

Leczenie

Leczenie



Kinezyterapia

Kinezyterapia



Fizykoterapia

Fizykoterapia



Farmakologia

Farmakologia

- trójcykliczne antydepresanty

- trójcykliczne antydepresanty

(Amitryptylina)

(Amitryptylina)

- leki przeciwbólowe

- leki przeciwbólowe



Terapia zajęciowa

Terapia zajęciowa

Zespół kanału nadgarstka

Zespół kanału nadgarstka

Synndroma canalis carpalis

Synndroma canalis carpalis

To zespól objawów klinicznych

To zespól objawów klinicznych

powtasłych wskutek przewlekłego

powtasłych wskutek przewlekłego

ucisku nerwu pośrodkowego na

ucisku nerwu pośrodkowego na

poziomie kanału nadgarstka

poziomie kanału nadgarstka

utworzonego przez kostki

utworzonego przez kostki

nadgarstka i troczek zginaczy

nadgarstka i troczek zginaczy

(retinaculum flexorum).

(retinaculum flexorum).

Zespół kanału nadgarstka

Zespół kanału nadgarstka

Wiodącym objawem klinicznym są

Wiodącym objawem klinicznym są

akroparestezje, pojawiające się na

akroparestezje, pojawiające się na

ogół częściej w nocy niż w dzień i

ogół częściej w nocy niż w dzień i

ustępujące lub zmniejszające się

ustępujące lub zmniejszające się

pod wpływem potrząsania ręką.

pod wpływem potrząsania ręką.

Akroparestezje dotyczą zwykle

Akroparestezje dotyczą zwykle

palców I-IV, chociaż mogą być

palców I-IV, chociaż mogą być

odczuwne również powyżej

odczuwne również powyżej

nadgarstka i w palcu V.

nadgarstka i w palcu V.

Zespół kanału nadgarstka

Zespół kanału nadgarstka

Rozpoznanie

Rozpoznanie

Najważniejszym kryterium dgn są

Najważniejszym kryterium dgn są

podane wcześniej dolegliwości

podane wcześniej dolegliwości

podmiotowe.

podmiotowe.

ZKN uważany jest za najczęstszą

ZKN uważany jest za najczęstszą

przyczynę bólu rąk (90 %).

przyczynę bólu rąk (90 %).

W Polsce tylko niewielki odsetek ZKN

W Polsce tylko niewielki odsetek ZKN

jest prawidłowo rozpoznawany.

jest prawidłowo rozpoznawany.

Zespół kanału nadgarstka

Zespół kanału nadgarstka

Kryteria diagnostyczne

Kryteria diagnostyczne

1.

1.

Parestezje w zakresie nerwu

Parestezje w zakresie nerwu

pośrodkowego

pośrodkowego

2.

2.

Dodatnie testy prowokujące lub

Dodatnie testy prowokujące lub

przedłużenie przewodnictwa w

przedłużenie przewodnictwa w

nerwie pośrodkowym

nerwie pośrodkowym

3.

3.

Zależność od powtarzanych

Zależność od powtarzanych

naprężeń mięśni przedramion

naprężeń mięśni przedramion

Zespół kanału nadgarstka

Zespół kanału nadgarstka

Testy prowokujace

Testy prowokujace

Najlepszym testem dgn jest

Najlepszym testem dgn jest

test

test

opaski

opaski

uciskowej

uciskowej

. Polega on na

. Polega on na

wypełnieniu założonej na ramię

wypełnieniu założonej na ramię

opaski ciśnieniomierza powyżej

opaski ciśnieniomierza powyżej

wartości ciśnienia skurczowego.

wartości ciśnienia skurczowego.

Test jest dodatni gdy parestezje

Test jest dodatni gdy parestezje

pojawiają się w pierwszej minucie

pojawiają się w pierwszej minucie

trwania ucisku przed parestezjami

trwania ucisku przed parestezjami

z innych okolic.

z innych okolic.

Zespół kanału nadgarstka

Zespół kanału nadgarstka

Innym objawem ułatwiającym

Innym objawem ułatwiającym

rozpoznanie jest

rozpoznanie jest

„przymus

„przymus

strzepywania rąk”

strzepywania rąk”

, pojawiający się

, pojawiający się

po przebudzeniu nocnym,

po przebudzeniu nocnym,

przynoszący ulgę.

przynoszący ulgę.

Przedłużenie przewodnictwa w

Przedłużenie przewodnictwa w

nerwie pośrodkowym pojawia się

nerwie pośrodkowym pojawia się

tylko w stanach zaawansowanych.

tylko w stanach zaawansowanych.

Zespół kanału nadgarstka

Zespół kanału nadgarstka

Podział kliniczny

Podział kliniczny

0 – bezobjawowe zmiany

0 – bezobjawowe zmiany

patologiczne w nerwie

patologiczne w nerwie

pośrodkowym

pośrodkowym

1 – objawowy, przejściowy ucisk na

1 – objawowy, przejściowy ucisk na

nerw pośrodkowy

nerw pośrodkowy

A – podrażnienie subkliniczne nerwu

A – podrażnienie subkliniczne nerwu

(bez dolegliwości, dodatnie testy

(bez dolegliwości, dodatnie testy

prowokujace)

prowokujace)

Zespół kanału nadgarstka

Zespół kanału nadgarstka

B – łagodny ZKN (dolegliwości

B – łagodny ZKN (dolegliwości

sporadyczne)

sporadyczne)

C – Umiarkowany ZKN (dolegliwości

C – Umiarkowany ZKN (dolegliwości

codziennie lub prawie codziennie)

codziennie lub prawie codziennie)

2 – ZKN stałoobjawowy

2 – ZKN stałoobjawowy

3 – ZKN ciężki (nieodwracalne zmiany

3 – ZKN ciężki (nieodwracalne zmiany

w strukturze nerwu, zanik mięśni

w strukturze nerwu, zanik mięśni

kłębu, zmiany troficzne skóry)

kłębu, zmiany troficzne skóry)

Zespół kanału nadgarstka

Zespół kanału nadgarstka

Leczenie

Leczenie



NLPZ miejscowo

NLPZ miejscowo



Łagodne leki moczopędne

Łagodne leki moczopędne



Unieruchomienie stawu

Unieruchomienie stawu

nadgarstkowego z niewielkim

nadgarstkowego z niewielkim

zgięciem łokciowym

zgięciem łokciowym



Podanie do kanału nadgarstka

Podanie do kanału nadgarstka

glikokortykosteroidów

glikokortykosteroidów



Fizykoterapia (ultradźwięki, fono-,

Fizykoterapia (ultradźwięki, fono-,

jonoforeza)

jonoforeza)



Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne