Metody walki z narkomanią w Polsce i na świecie. Leczenie uzależnień.

Metody walki z

narkomanią w Polsce i na

świecie.

Leczenie uzależnień.

Anna Dokupil

Aleksandra Glińska

Iwona Wieczorek gr.2a

Krajowy program

przeciwdziałania narkomanii



Profilaktyka



Leczenie, rehabilitacja i

ograniczanie szkód

zdrowotnych



Ograniczenie podaży



Badania, monitoring i

ewaluacja

Profilaktyka

•

W 2003 r.

„Narkotyki –

najlepsze wyjście

nie wchodzić”.

'Moda na niebranie'

•

Radio BIS oraz Rodzinna Poradnia

Profilaktyki i Terapii Uzależnień

MONAR

Leczenie, rehabilitacja i

ograniczanie szkód

zdrowotnych

•

Opracowano projekt standardów

postępowania leczniczego,

rehabilitacyjnego i ograniczania szkód

zdrowotnych, który został ujęty w

katalogu stanowiąc podstawę do

kontraktowania usług zdrowotnych

dotyczących leczenia uzależnień przez

Narodowy Fundusz Zdrowia.

Ograniczenie podaży

•

Policja w 2003 r. skonfiskowała większą

ilość narkotyków w porównaniu z rokiem

2002. Z kolei służby celne zanotowały

mniejszą liczbę ujawnionych prób

przemytu. Straż Graniczna umocniła

współpracę ze służbami granicznymi

państw sąsiednich, dotyczącą wzajemnej

walki z handlem i przemytem

narkotyków

Badania, monitoring i

ewaluacja

•

następujące projekty badawcze:

1. liczba zgłoszeń na leczenie z powodu

narkotyków;

2. ESPAD – badania ankietowe wśród

uczniów szkół gimnazjalnych i

ponadgimnazjalnych na temat używania

alkoholu i narkotyków.

3.EDDRA – program ewidencjonowania i

oceny działań ograniczających popyt na

narkotyki.

Sankcje prawno-karne

•

mają odstraszać i stanowić zaporę

dla tych, którzy sięgnęliby po

narkotyki, gdyby te były legalne.

Mają wpływać również na tych,

którzy są uzależnieni – tak, aby ci z

kolei rozstawali się z nałogiem.

Podejście profilaktyczno-

medyczne

•

to cały szereg zabiegów

wychowawczych i edukacyjnych,

nakierowanych głównie na młodzież,

mających niwelować zainteresowanie

narkotykami i w konsekwencji

obniżać na nie popyt. Celem jest tu

także pomoc tym, którzy po te środki

już sięgnęli i uzależnili się od nich.

Redukcja szkód



programy wymiany igieł i

strzykawek



programy substytucyjne

Programy wymiany

strzykawek

–

ograniczeniu zakażeniami chorób

przenoszonych przez krew, w tym

HIV/AIDS,

–

znacznie ułatwia kontakty uzależnionych z

serwisami medycznymi czy

terapeutycznymi, co również wpływa i

umożliwia decyzje o leczeniu i rehabilitacji.

Programy substytucyjne

•

rozwiązania polegające na

zastępowaniu nielegalnego narkotyku

substancją legalną o podobnym bądź

takim samym działaniu

farmakologicznym.

•

polega na długoterminowym (co najmniej przez

okres trzech miesięcy) przyjmowaniu leku

substytucyjnego w celu zredukowania używania

nielegalnych opiatów, kryminalizacji, śmierci (z

przedawkowania) i zakażeń chorobami

przenoszonymi przez krew. Najczęściej

wykorzystywanymi środkami farmakologicznymi

mającymi zastąpić nielegalną heroinę są

syntetyczny metadon i buprenorfina

•

Grupą uzależnionych objętą takimi programami

są osoby uzależnione od heroiny, które nie chcą

lub nie potrafią zrezygnować z używania tego

środka.

Programy substytucyjne w

Polsce

•

W Polsce jak do tej pory jedynym środkiem

dopuszczonym do zastosowania w ramach

substytucji lekowej jest metadon

•

W myśl rozporządzenia podawanie środków

substytucyjnych ma na celu:

-poprawę stanu somatycznego i psychicznego,

-readaptację osób uzależnionych,

-ograniczenie rozprzestrzeniania zakażeń HIV i

innych.

Argumenty za

•

poprawa zdrowia fizycznego i psychicznego

uzależnionych

•

eliminacja zachowań kryminalnych

•

stabilizacja życia rodzinnego

•

możliwość podjęcia aktywności zawodowej

•

tym samym zmniejszenie bezrobocia

•

redukcja nielegalnego handlu narkotykami

•

ograniczenie epidemii chorób zakaźnych związanych

z iniekcyjną drogą przyjmowania narkotyku

•

zmniejszenie liczby zgonów związanych z

przedawkowaniem nielegalnej heroiny

Argumenty przeciw

•

podtrzymanie i pogłębienie uzależnienia

•

przenikanie legalnie wydawanych narkotyków

na „czarny rynek”

•

społeczna akceptacja uzależnienia

•

niedogodność w zdobywaniu narkotyków

może wpłynąć na rezygnację z kontynuacji

uzależnienia

•

początek drogi do legalizacji narkotyków, co

spowoduje ogólny, niekontrolowany dostęp do

wszelkich substancji psychoaktywnych

Leczenie uzależnień



obejmuje następujące etapy:

•

detoksykacja,

•

rehabilitacja,

•

oddziaływania

postrehabilitacyjne.



Istnieją

trzy główne podejścia do

problemu leczenia

osób

uzależnionych:

•

terapia substytucyjna

•

terapia ukierunkowana na

abstynencję

•

terapia poznawczo- behawioralna

Terapia ukierunkowana na

abstynencję

•

Opiera się ona na założeniu mówiącym o

trudnościach osoby, która sięga po

nakotyki w nawiązywaniu kontaktów

interpersonalnych. Zmierza ona do

budowania uczciwej, otwartej relacji

pomiędzy terapeutą i poszczególnymi

osobami w grupie. Dobrze prowadzona

terapia pozwala nabyć kompetencję

społeczną, tzn. umiejętność radzenia

sobie w życiu społecznym i poczucie

samowystarczalności.

Terapia poznawczo-

behawioralna

•

Przyjęto, że mechanizm uczenia można

również wykorzystać w celu zerwania z

nałogiem. Terapia uczy jak rozpoznawać,

unikać, radzić sobie. Dotyczy to

rozpoznawania sytuacji w których

prawdopodobieństwo sięgnięcia po narkotyk

jest bardzo wysokie. Kolejny etap terapii uczy

jak unikać takich sytuacji, zaś ostatni etap-

jak efektywnie radzić sobie w takich

sytuacjach.

Główne zalety:

•

posiada dobre podstawy teoretyczne;

•

jest terapią krótkoterminową;

•

wykazuje wysoką efektywność;

•

jest ustrukturalizowana, nakierowana na określony cel

poprzez niezwłoczne nauczenie kontroli własnego

zachowania;

•

może być łatwo adaptowana do indywidualnych/

grupowych potrzeb;

•

może być z łatwością łączona z farmakoterapią;

•

łatwo ją łączyć z innymi programami terapeutycznymi;

Analiza funkcyjna

•

Nakierowana jest na zidentyfikowanie myśli,

uczuć i okoliczności towarzyszących sięganiu

po narkotyki. Analiza funkcyjna we wczesnym

okresie terapii ułatwia pacjentowi oraz

terapeucie określić wyznaczniki, sytuacje

wysokiego ryzyka- prowadzącego do

zażywania narkotyku, zwiększają wgląd w

przyczyny uzależnienia. W późniejszym

okresie terapii analiza służy identyfikacji tych

sytuacji, które pomimo postępów w leczeniu

nadal stanowią problem dla pacjenta.

Nauczanie określonych

umiejętności

•

programem leczenia uzależnień poprzez

zmianę starych nawyków związanych z

zażywaniem narkotyków. Często zdarza się, że

u podstaw uzależnienia leżą inter- lub

intraindywidualne problemy, którym pacjent

nie potrafi sprostać.

•

Pacjenci poznają zatem specyficzne

(stosowane w określonych sytuacjach) oraz

ogólne (o szerokim zastosowaniu) strategie

radzenia sobie.

Czas trwania

•

Terapia zazwyczaj obejmuje 12-16 sesji trwających

przez 12 tygodni. Jest relatywnie krótkotrwała,

nakierowana na zerwanie z uzależnieniem I

ustabilizowanie abstynecji narkotykowej. W wielu

wypadkach pozytywne efekty terapii utrzymują się

nawet przez rok po zakończeniu leczenia. Dane nt.

terapii wskazują, iż pacjenci, którzy potrafią wstrzymać

się od zażywania narkotyków przez co najmniej 3

tygodnie, mają duże szanse na utrzymanie abstynencji

przez okres 12 miesięcy od zakończenia terapii.

Niestety dla niektórych pacjentów jest to zbyt krótko, by

ustabilizować efekty. W takich przypadkach stanowi ona

jedynie wstęp do długotrwałej terapii, która jest

rekomendowana osobom, które nie potrafią wytrwać w

anstynecji przez okres 3 tygodni.

Formy pomocy osobom

uzależnionym od narkotyków

•

Punkt konsultacyjny

•

Poradnia ambulatoryjna

•

Oddział detoksykacyjny

•

Leczenie krótkoterminowe

•

Leczenie stacjonarne średnioterminowe

•

Leczenie stacjonarne długoterminowe

•

Grupy Anonimowych Narkomanów

Punkt konsultacyjny

•

najczęściej prowadzony jest przez

stowarzyszenie lub fundację,ale również

przez jednostki samorządowe przy gminnych

komisjach ds. uzależnień. W punkcie z reguły

zatrudniony jest terapeuta lub konsultant,

który dokonuje wstępnej diagnozy problemu,

zbiera informacje dotyczące zaawansowania

uzależnienia, udziela porad i informacji,

wspiera decyzję o leczeniu i motywuje do

podjęcia terapii w poradni ambulatoryjnej lub

ośrodku stacjonarnym – średnio- lub

długoterminowym.

Poradnia ambulatoryjna

•

w zależności od stopnia zaawansowania

choroby oferuje pomoc dla uzależnionych

od narkotyków, a także członków ich rodzin.

W poradni zatrudnieni są terapeuci-

profesjonaliści, ale też terapeuci-neofici. W

poradni można się też spodziewać opieki

medycznej, psychiatrycznej, badań

psychologicznych i poradnictwa prawnego

(oczywiście nie we wszystkich).

Oddział detoksykacyjny

•

Odtrucie od substancji przyjmowanej przez osobę

uzależnioną.

•

Zmniejszenie objawów niepożądanych po

odstawieniu narkotyków – zmniejszenie głodu

narkotycznego, bólów, napadów drgawek itd.

oraz w skrajnych przypadkach do zapobiegania

zgonom włącznie.

•

Diagnostyka powikłań takich jak HIV, WZW i

innych chorób zakaźnych

•

Indywidualne dobranie leków do sytuacji

psychicznej pacjenta.

•

Zapobieganie zaburzeniom psychicznym

powstającym przy odstawianiu narkotyku

•

Motywowanie do dalszego leczenia

Leczenie krótkoterminowe

•

realizują oddziały leczenia uzależnień (OLU).

Oddziały takie funkcjonują głównie przy

większych jednostkach służby zdrowia,

szpitalach psychiatrycznych czy klinikach

psychiatrii. Ich program jest oparty na

założeniach teorii psychologicznych

mechanizmów uzależnienia oraz doświadczeń

klinicznych. Na oddziałach można liczyć na

całodobową opiekę medyczną,

farmakoterapię oraz pomoc psychologiczną.

Leczenie stacjonarne

średnioterminowe

•

jest wiele programów terapii uzależnień

rekomendowanych głównie przez placówki służby

zdrowia, które oferują programy terapeutyczne trwające

od 6 do 8 miesięcy. Zawierają one intensywny program

terapii, połączony z podejściem indywidualnym. Są to

najczęściej oferty łączące podejście związane z teorią

psychologicznych mechanizmów uzależnienia z metodą

społeczności terapeutycznych. Każdy ośrodek

nastawiony jest również na rozwój osobistych

predyspozycji do wytrwania w abstynencji oraz rozwój

zainteresowań. Ważne miejsce pełni również uczenie

obowiązkowości, odpowiedzialności, dbania o higienę

osobistą i kondycję fizyczną.

Leczenie stacjonarne

długoterminowe

•

–

programy terapii trwające od 12–24 miesięcy

oferowane przez placówki Monaru, Karanu, PTZN,

ZOZy oraz inne fundacje. Kadrę stanowią terapeuci,

psycholodzy oraz neofici. Programy oparte są głównie

na metodzie społeczności terapeutycznych i obejmują

szereg oddziaływań zarówno terapeutycznych, jak i

społecznych, mających na celu odbudowanie takich

norm i wartości, jak uczciwość, odpowiedzialność,

szczerość, przyjaźń itd. Ważnym aspektem udziału w

systemie jest praca, możliwość realizacji siebie w

różnych rolach: od sprzątacza, kucharza, ogrodnika

począwszy, na ochroniarzu czy prezesie społeczności

skończywszy.

Grupy Anonimowych

Narkomanów

•

Główną usługą dostępną w AN są

mityngi grupowe.

Z narkomanią trzeba sobie poradzić

samemu, ale nikt nie jest w stanie

poradzić sobie z nią bez pomocy.

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ

Document Outline