Guzy mózgu

Część ogólna

Guzy mózgu

Charakterystyka zmian rozrostowych w obrębie

jamy czaszki:

- biologicznie zawsze złośliwe
- mają zdolność do migracji w obrębie mózgowia
- mają zdolność do samodzielnego zaopatrywania
się w krew dzięki angiogenezie
- nie dają przerzutów odległych

Guzy mózgu

Pierwotne:

Wywodzą się z mózgu,
towarzyszących tkanek i
tkanek „obudowujących”

- neuroepitelialne (NE)
- mezodermalne (oponiaki)
- gruczolaki przysadki
- nerwiaki osłonkowe
- szyszyniaki

Przerzutowe:

- rak oskrzela
- rak sutka
- czerniak
- rak nerki
- rak j. grubego

Guzy mózgu

• u dzieci

- częściej torbielowate o

łagodnym utkaniu,
położone w półkuli
móżdżku
wyjątek PNET

• u dorosłych

- częściej lite o złośliwym

utkaniu, położone w
półkulach mózgu

Guzy mózgu

• Klasyfikacja złośliwości [WHO (1993), Kernohan]

I
II

III
IV

I,II

–

guzy niskiego

stopnia złośliwości

III,IV

– guzy wysokiego

stopnia złośliwości

Guzy mózgu

Podział topograficzny

Nadnamiotowe

- przedni i środkowy dół

czaszki

- półkulowe (najczęściej płaty

czołowe)

- guzy podstawy czaszki
- guzy przysadki

(hormonalnie presyjne i
czynne)

- guzy komór i okolicy

szyszynki (wodogłowie)

Podnamiotowe

- tylnego dołu czaszki
- guzy półkul i robaka

móżdżku

- guzy komory IV i pnia

mózgu

- guzy kąta mostowo-

móżdżkowego (nerwiaki)

Guzy mózgu

Objawy kliniczne

- bóle głowy (poranne), nudności, wymioty
- napad padaczkowy
- objawy ogniskowego deficytu neurologicznego:

niedowład, afazja, charakteropatia, zaburzenia
widzenia, równowagi, słuchu

Guzy mózgu

Rozpoznanie

• wywiad

początek choroby trudny do uchwycenia, przebieg powolnie

postępujący, zmiana zachowania chorego najszybciej

odnotowywana przez otoczenie, myśli natrętne

• badanie neurologiczne
• badania dodatkowe

TK, TK z kontrastem, MRI z kontrastem, angio-CT, angio-MRI

SPECT- MRI, PET

• biopsja stereotaktyczna

stosowana w przypadku małych guzów położonych w

strukturach głębokich o niejednoznacznym wyglądzie w

badaniach obrazowych

Guzy mózgu

Obrazy radiologiczne

Guzy mózgu

Obrazy radiologiczne

Guzy mózgu

PET scan

Guzy mózgu

PET scan

Guzy mózgu

PET scan

Guzy mózgu

Leczenie

• operacyjne

-klasyczne z dostępu przezczaszkowego
-radiochirurgia (stereotaktyczna)
-gamma-knife
-endoskopowo

•

radioterapia

–

telegammaterapia

telegammaterapia

–

brachyterapia

brachyterapia

powinna być wdrażana jak najszybciej po operacji;

powinna być wdrażana jak najszybciej po operacji;

każdy dzień czekania to przeżycie o 2% krótsze

każdy dzień czekania to przeżycie o 2% krótsze

• chemioterapia

Guzy mózgu

Leczenie

• inne metody

hamowanie angiogenezy (thalidomid)

hamowanie angiogenezy (thalidomid)

„

„

toksyczna terapia” glejaków (tamoxifen)

toksyczna terapia” glejaków (tamoxifen)

•

terapia genowa

terapia genowa

Guzy mózgu

Radiochirurgia

Guzy mózgu

Radiochirurgia

Guzy mózgu

Gamma-knife

Guzy mózgu

Gamma-knife

Guzy mózgu

Neuroendoskopia

stosowana w:

stosowana w:

- wentrikulostomia III komory

- wentrikulostomia III komory

- fenestracja (otwarcie)

- fenestracja (otwarcie)

torbieli

torbieli

śródkomorowych i

śródkomorowych i

pajęczynówki

pajęczynówki

- fenestracja wodogłowia

- fenestracja wodogłowia

niekomunikującego

niekomunikującego

- resekcja torbieli

- resekcja torbieli

koloidowych III komory

koloidowych III komory

- biopsja patologii

- biopsja patologii

śródkomorowych i

śródkomorowych i

okolicy szyszynki

okolicy szyszynki

- resekcja zmian okolicy

- resekcja zmian okolicy

przysadki (od 1997)

przysadki (od 1997)

generalnie: przestrzenie

generalnie: przestrzenie

płynowe komorowe

płynowe komorowe

Guzy mózgu

Neuroendoskopia

Guzy mózgu

Część szczegółowa

Guzy mózgu

• Najczęściej spotykane w codziennej praktyce

neurochirurgicznej są:

- guzy neuroepitelialne

gwiaździaki (astrocytoma)
glejak wielopostaciowy (GM)
skąpodrzewiaki (oligodendroglioma)
wyściółczaki (ependymoma)
guzy splotu naczyniowego

- guzy nieneuroepitelialne

oponiaki (meningioma)
guzy okolicy siodła tureckiego
guzy okolicy szyszynki
nerwiak nerwu słuchowego

Astrocytoma

- dzielą się na trzy stopnie złośliwości

niski stopień złośliwości (astrocytoma I i II)
wysoki stopień złośliwości (astrocytoma III)

glejak wielopostaciowy

(astrocytoma IV stopnia)

- najczęstszym guzem glejowym jest GM
- rozwijają się najczęściej w przednim i środkowym dole

czaszki

- są mało wrażliwe zarówno na radio jak i chemioterapię
- pierwszeństwo ma leczenie operacyjne

Guzy neuroepitelialne

Guzy neuroepitelialne

Astrocytoma

Guzy neuroepitelialne

Glioblastoma multiforme

- najgorzej rokujący, najczęstszy pierwotny guz mózgu
- szczyt zachorowań między 50 a 60 rokiem życia
- mediana przeżycia wynosi 8 do 10 miesięcy
- o długości przeżycia decyduje wiek chorego – im starszy tym

krócej

- rozwija się w miejscu powstania, może migrować do innych

części mózgu , nacieka zdrowe części mózgowia

- resekcja całkowita najczęściej niemożliwa

Oponiaki

Oponiaki