Gotowość szkolna dziecka 

sześcioletniego

Plan

1.

Wyjaśnienia terminologiczne

2.

Historia badań nad dojrzałością 
szkolną

3.

Komponenty dojrzałości szkolnej

4.

Model dziecka dojrzałego 
do szkoły

5.  Metody badania dojrzałości 

szkolnej

1. Wyjaśnienia 

terminologiczne

Trudności związane z jednoznacznym 

określeniem terminu dojrzałość szkolna.
Dojrzałość szkolna i gotowość szkolna – 

wyrażenia bliskoznaczne.
Dojrzałość szkolna i gotowość szkolna – 

wykazują różnice.
S. Szuman:
„Dojrzałość szkolna to osiągnięcie przez 

dzieci takiego poziomu rozwoju fizycznego, 

psychicznego i społeczno – emocjonalnego, 

który czyni je wrażliwymi i podatnymi na 

systematyczne nauczanie i wychowanie w 

klasie I szkoły podstawowej” 

W. Okoń:
Dojrzałość szkolna, gotowość szkolna to 

osiągnięcie przez dziecko takiego 

stopnia rozwoju fizycznego, umysłowego 

i społecznego, jaki umożliwia mu udział 

w życiu szkolnym i opanowanie treści 

programowych klasy I.
Encyklopedia pedagogiczna (1997)
Dojrzałość szkolną, zwaną też 

gotowością szkolną, pojmuje się jako 

osiągnięcie przez dziecko takiego 

stopnia rozwoju psychicznego, jaki 

pozwala mu sprostać obowiązkom 

szkolnym.

Aspekt statyczny i dynamiczny
Statyczny – efekt określonego etapu 

rozwoju, przypadającego na wiek podjęcia 

przez dziecko obowiązku szkolnego.

Dynamiczny – proces długotrwałych zmian 

w rozwoju psychicznym dziecka, 

prowadzący do momentu pozwalającego 

podjąć mu naukę w szkole.

Autorzy przyjmują, że:
dojrzałość szkolna – wyrażenie 

synonimiczne gotowości szkolnej, 

bliskoznaczne.

B. Zakrzewska
Gotowość szkolna jest wynikiem 
działania dwóch procesów: rozwoju 
biologicznego i uczenia się oraz 
zdobywania wielu doświadczeń  w 
sferze motorycznej, społecznej, 
emocjonalnej.
Proces dynamiczny o indywidualnym 
przebiegu, w którym ważne są 
uwarunkowania dziedziczne, 
środowiskowe, aktywność i 
predyspozycje psychofizyczne dziecka.

Dojrzałość szkolna (wynik)

Dwa procesy rozwojowe

dojrzewanie uczenie się

S. Słyszowa
Dojrzałość szkolna to stan gotowości do 

podjęcia zadań stawianych wobec dziecka 

przez szkołę
M. Przetacznikowa
Dojrzałość szkolna to zespół cech 

psychofizycznych, ukształtowanych w toku 

rozwoju w okresie pierwszych 6-7 lat życia, 

które umożliwiają dziecku przystosowanie się 

do nowej formy działalności – nauki w szkole.

B. Wilgocka – Okoń:
Dojrzałość szkolna to taki stopień 

rozwoju dziecka, jaki pozwala podjąć 

mu obowiązki szkolne.
Autorka podkreśla:
*właściwości rozwoju dziecka
*wymagania szkolne

Przygotowanie dziecka do szkoły

aspekt

szeroki

wąski

Aspekt szeroki – stymulacja rozwoju 
dziecka poprzez uczenie się, zdobywanie 
doświadczeń, kształtowanie charakteru i 
osobowości dziecka, postaw społeczno – 
moralnych, zdolności poznawczych, 
operacji umysłowych (porównywanie, 
uogólnienia, analiza i synteza).

Aspekt wąski – zdobywanie umiejętności 
i wiadomości związanych z wymaganiami 
szkoły – czytanie, pisanie, liczenie.

B.Wilgocka – Okoń (2003)
Dojrzałość szkolna, gotowość , 

przygotowanie do szkoły – terminy 

używane zamiennie w Polsce i innych 

krajach.
Gotowość szkolną współcześnie 

rozpatruje się jako proces i efekt 

współdziałania aktywności dziecka i 

aktywności dorosłych tworzących 

warunki do uczenia się, jako efekt 

interakcji „współgry” właściwości 

dziecka i właściwości szkoły.

W pojęciu gotowości mieści się:
- zapotrzebowanie na nowy rodzaj stymulacji,
- chęć dziecka, aby się zmierzyć z nowymi 
zadaniami. 

K. Duraj –Nowakowa:
Gotowość to nie to samo co dojrzałość.
Dojrzałość to pewna faza przejściowa, do niej 
zmierza, dorasta jednostka, w niej trwa i z 
niej wyrasta.
Gotowość to symptom, który jest właściwy 
człowiekowi w różnych fazach rozwojowych. 

Historia badań nad dojrzałością 

szkolną

J. A. Komeński, J. H. Pestalozzi, B. Trentowski, E. 

Estkowski, J. Wł. Dawid

Ocenie dojrzałości szkolnej poddano:
I Kryterium wieku kalendarzowego (pomijając 

badania umiejętności dziecka i poziom jego rozwoju):
*Niemcy
*Austria
*Holandia
*Italia
*Francja
*Belgia
*USA
*Anglia – (5 rok życia)
*Finlandia 

II Kryterium poziomu inteligencji
Poziom inteligencji badano skalami:
*BINETA – SIMONA
*BINETA – TERMANA
*BINETA – MERVILLA

Dzieci znacznie różniły się między sobą, a 

praktyka szkolna wykazała, że prawidłowy, a 

nawet wysoki poziom rozwoju inteligencji nie 

gwarantuje powodzenia szkolnego.

Termin „dojrzałość szkolna” (Schulreife) 

został wprowadzony do nauki psychologów 

niemieckich w latach dwudziestych XX wieku.

Dwa kierunki badań nad dojrzałością szkolną:
*teoretyczny
*praktyczny
Teoretyczny – Szkoła Lipska K. Penning, H. 

Winkler, F. Krause.

dostosowanie dziecka do 

wymagań szkoły

* uzdolnienia niezbędne do rozpoczęcia nauki 

czytania, pisania, liczenia;
* uzdolnienia nie są równoważne z 

inteligencją

H. Winkler (1930) konstruuje testy, 
które oprócz inteligencji badały:
*uzdolnienia dziecka,
*zdolność ujmowania kształtów i liczb,
*pamięć wzrokowo – ruchową,
*sprawność motoryczną,
*trwałość i zdolność skupienia uwagi.

Praktyczny – Szkoła Wiedeńska Ch. 

Bühler, L. Schenk – Danzinger, H. 
Hetzer

Swoje zainteresowania skupili na:
*zdolności podejmowania wykonywania zadań 

przez dziecko
*zdolności posługiwania się  w myśleniu 

symbolami i rozumieniu symboli

1932 rok J. Fietz i A. Swobód – tłumaczenie i próby 

wdrożenia w Polsce serii testów H. Winklera

1930 – 1932 M. Grzywak – Kaczyńska – 

zmodyfikowała testy bezsłowne Sancte de 

Sanctisa. 

Stworzenie szans – jednakowych dzieciom z 

różnych środowisk

Próby testowe pozwalały określić czy dziecko 

rozróżnia cechy:
*wielkość przedmiotów,
*odległość,
*kształt, ciężar
H. Radlińska:
*wcześniejsze zapisy do szkół (orientacja w 

rozwoju umysłowym i społecznym dzieci w wieku 

szkolnym)
S. Szuman:
*znajomość rozwoju dziecka przychodzącego do 

szkoły 
*ustalenie stopnia rozwoju i dojrzałości w 

zakresach fizycznej, poznawczej i społecznej sfery
*oddziaływanie pedagogiczne w osiągnięciu przez 

dziecko dojrzałości szkolnej

1969 – 1970 ogólnopolskie badania nad 

dojrzałością szkolną – Instytut Badań 

Edukacyjnych – prof. B. Wilgocka – Okoń, 

ośrodki metodyczne, nauczyciele. 

Zależność gotowości szkolnej od 

środowiska.
Różnice w poziomie gotowości dzieci do 

szkoły ze środowiska miejskiego i 

wiejskiego.

Nie wiek decyduje o dojrzałości szkolnej 

lecz środowisko, warunkujące 

możliwości rozwojowe dzieci 

wstępujących do szkoły.

S. Baley – 1970
Dojrzałości szkolna

ocena rozwoju     ocena rozwoju 
intelektualnego       emocjonalno – społecznego

J. Parafiniuk – Soińska (1973)

różnice

 

w poziomie

M. Pączkowski (1973)

dojrzałości szkolnej

S. Słyszowa (1974)

dzieci pochodzących

K. Pacławska (1984) 

z różnych środowisk

3. Komponenty dojrzałości 

szkolnej

Fizyczne 
*wzrost i ciężar ciała
*sprawność motoryczna
*funkcje zmysłów 
*stan zdrowia

Umysłowe 
*rozumienie symboliki
*orientacja w świecie
*operacje myślowe – ujmowanie związków przyczynowo 

–skutkowych
*analiza wzrokowa i słuchowa 
*opanowanie mowy, słownik czynny i bierny, pamięć i 

uczenie się 
*koncentracja uwagi
*koordynacja wzrokowo - ruchowa

Społeczne 
*poczucie obowiązku, podporządkowanie się 
poleceniom
*nawiązywanie kontaktów społecznych
*zbiorowe współdziałanie
*samopoczucie w grupie

Emocjonalne
*kierowanie i kontrolowanie uczuciami
*formy przejawiania i uzewnętrzniania 
uczuć
*zmiany w nasilaniu uczuć

Wolicjonalne
*wytrwałość w pracy, celowa 
działalność
*podejmowanie inicjatyw 
*doprowadzenie podjętych zadań do 
końca

4. Model dziecka dojrzałego do 

szkoły

pełna gotowość

brak gotowości

Dziecko jest dobrze zorientowane w 

najbliższym otoczeniu. Wie, gdzie mieszka, jak 

się nazywa, potrafi opowiedzieć o pracy 

rodziców, zajęciach rodzeństwa.

Wypowiada się pełnymi  zdaniami, poprawnie 

gramatycznie.

Chętnie mówi o swoich spostrzeżeniach, 

przeżyciach, zadaje dużo pytań na temat 

obserwowanych wydarzeń i zjawisk.

Umie liczyć ze zrozumieniem przedmiotu do 

dziesięciu lub dwudziestu.

Sprawnie posługuje się ołówkiem, kredką. 

Potrafi określić co narysowało. W rysunku 

dziecka można rozpoznać rzeczywiste 

przedmioty. Umie się skupić podczas zabawy, 

rysowania.

Potrafi nawiązać kontakt z obcą osobą, nie 

obawia się pójść samodzielnie do sklepu.

Chętnie bawi się z rówieśnikami. Zależnie od 

sytuacji potrafi poprowadzić zabawę lub 

ustąpić koledze. Rozumie zasady gier i zabaw.

Samodzielnie umie się ubrać, jeść. Utrzymuje 

z własnej inicjatywy porządek w swoich 

zabawkach. Chętnie wykonuje polecenia 

rodziców, lubi być pożyteczne w domu i 

przedszkolu

Dziecko nie orientuje się w swoim otoczeniu.

Wypowiada się pojedynczymi wyrazami lub 

prostymi zdaniami, rzadko samorzutnie.

Nie potrafi samodzielnie opowiadać lub 

opowiada chaotycznie i niezrozumiale. Nie 

zadaje pytań o wyjaśnienie niejasnych i 

nowych rzeczy czy zjawisk

Nie daje sobie rady z liczeniem

Nie lubi prac ręcznych, rysunków. Bardzo 

niezgrabnie posługuje się ołówkiem. Rysuje 

twory, w których nie można rozpoznać 

rzeczywistych przedmiotów. Ma trudności w 

skupieniu się, łatwo przerywa pracę

Dziecko unika kontaktu z obcymi. Zapytane o 

coś chowa się, wstydzi się opowiadać.

Dziecko nie nawiązuje kontaktu z 

rówieśnikami, podczas zabaw stoi na uboczu. 

Jest kłótliwe, agresywne, zawsze chciałoby 

przewodzić.

Dziecko jest niesamodzielne, niewdrożone do 

utrzymania porządku. Nie dba o swoje rzeczy. 

Niszczy zeszyty, książeczki. Nie próbuje 

współdziałać w domu w pracach 

gospodarczych.

Lp.

Dojrzałość

Charakterystyka dziecka

1.

2.

3.

4.

5.

Dojrzałość fizyczna

Dojrzałość 

emocjonalno - 

społeczna

Dojrzałość umysłowa

Gotowość do czytania 

i pisania

Gotowość do 

matematyki

Jest ogólnie sprawne ruchowo. Posiada sprawność manualną i nie 

zaburzoną koordynację wzrokowo – ruchową. Charakteryzuje się 

poprawnym funkcjonowaniem organów zmysłowych. Jest odporne na 

choroby i zmęczenie. 

Jest w znacznym stopniu samodzielne. Chętnie i łatwo nawiązuje 

kontakty z nauczycielem i kolegami. Posiada umiejętność 

podporządkowania się niezbędnym wymaganiom dyscypliny. Jest 

obowiązkowe, wytrwałe i wrażliwe na opinię nauczyciela. Cechuje je 

taki stan równowagi nerwowej, która umożliwia opanowanie reakcji 

emocjonalnych.

Jest aktywne poznawczo, chce się uczyć. Interesuje się czytaniem i 

pisaniem. Dobrze orientuje się w najbliższym otoczeniu i środowisku, 

w którym żyje. Posiada zasób doświadczeń i wyobrażeń będących 

podstawą do rozwoju pojęć. Potrafi uważnie i ze zrozumieniem słuchać 

tego, co mówi nauczyciel. Rozumie i spełnia polecenia nauczyciela. 

Posiada umiejętność swobodnego i zrozumiałego dla otoczenia 

wypowiadania się, opowiadania, wyrażania życzeń, pytań, własnych 

sądów, wniosków i ocen.

Umie dokonywać analizy oraz syntezy wzrokowej i słuchowej 

niezbędnej w procesie zróżnicowania kształtów, dźwięków, ich 

odpoznawania, porównywania i odtwarzania. Rozumie znaczenie 

wyrazów jako graficznych odpowiedników słów. Posiada  orientację 

przestrzenną, która umożliwia mu rozpoznawanie i odtwarzanie 

kierunków, położenia i proporcji wymiarów odwzorowanych form 

graficznych. Ma pamięć ruchową czyli umiejętność przetwarzania 

obrazu graficznego na obraz ruchu. Umiejętność kontrolowania 

wzrokiem własnych ruchów pozwala mu świadomie nimi kierować.

Rozumie i umie określić stosunki przestrzenne, czasowe i ilościowe w 

praktycznym działaniu. Potrafi sklasyfikować przedmioty według 

przeznaczenia, wielkości, kształtu i koloru. Umie na konkretach 

dodawać i odejmować w zakresie 10.

5. Metody badania dojrzałości 

szkolnej

Starsze:
1. Test badania dojrzałości szkolnej H. 

Winklera
2. Seria testów dla dzieci 

wstępujących do szkoły M. Grzywak
Nowsze:
1. Test dojrzałości szkolnej – B. 

Wilgocka – Okoń
2. Test Aliny Szemińskiej

Test do badania dojrzałości szkolnej H. 

Winklera 1930 rok.
Składał się z 17 zadań (przewidziana 

wersja zmodyfikowana, skrócona do 8 

zadań)
Zadania podstawowe i mniej ważne.
Najważniejsze zadania badające:
*zdolność ujmowania kształtów i liczb
*zdolność obserwacji 
*pamięć wzrokowa, ruchowa, słuchowa
*zapamiętywanie treści opowiadania

*powtarzanie wyrazów niezrozumiałych 
*sprawność wymowy
*wyobraźnię
*zdolność konstruktywnej kombinacji
*umiejętność tworzenia pojęć

Za niedojrzałe do szkoły Winkler uważa dziecko, 

które:
*nie przerysuje kwadratu
*nie potrafi zapamiętać prostego ruchu
*nie ujmie wzrokowo i nie odwzorowuje 3 liczmanów
*nie nazwie przynajmniej 5 przedmiotów na obrazku
*nie wytnie nożyczkami narysowanego na papierze 

hełmu tak, aby praca zasłużyła przynajmniej na 1pkt.

Winkler zbadał 800 dzieci.
W. Choma w Polsce podjął próby testy Winklera, 

badając 53 dzieci .

Seria testów dla dzieci wstępujących do szkoły 

Sancte de Sanctisa – zmodyfikowanych przez M. 

Grzywak – Kaczyńską (1930 – 1932).

Skala przeznaczona dla dzieci wstępujących do 

szkoły.
Rozpiętość – 6 lat

obejmuje dzieci od 3 do 9 lat

Dzieci wstępujące do szkoły wykazują duże różnice 

umysłowe.

Testy są bezsłowne
Nie mają wpływu na:
*wyniki badań
*zasób słownictwa dzieci
*umiejętność wypowiadania się

Dają jednakowe szanse dzieciom ze środowisk 

      zaniedbanych wychowawczo

Testy łatwe i proste. 
Mogą być stosowane przez nauczycieli z 

przeciętnym przygotowaniem teoretycznym i 

wyszkoleniem praktycznym

Testy (charakter)

planszowa obserwacja dzieci

Testy służą

prognozowaniupoznawaniu

dziecka

dziecka

Testy mierzą poziom rozwoju umysłowego 

niezależnie od zdolności wypowiadania się. 
Próby mają charakter konkretny 2 pytania 

– abstrakcyjny, przeznaczone dla dzieci 

bardzo inteligentnych.
W testach uwzględniono zasadę 

stopniowania trudności. 
Ocena – plusem lub minusem.

Zadania testowe odwołują się do właściwości 

umysłowych dziecka:
*orientacja w wielkości danych konkretnych
*orientacja w odległości
*orientacja w liczbie przedmiotów widzianych 
*orientacja w liczbie dźwięków słyszanych
*orientacja w kształcie i ciężarze przedmiotów.
Operacje przedmioty konkretne 
Dziecko:
*odpoznaje na obrazku kształt bryły 

geometrycznej (sześcianu)
*ocenia ciężar przedmiotów dobrze znanych (na 

podstawie wyglądu, nie bierze do ręki)
*ocenia wielkość przedmiotów dobrze znanych, ale 

niewidzianych w danej chwili, tylko wyobrażanych.

Test zawiera dwie łamigłówki świadczące 

o zdolnościach kombinacyjnych dziecka.

Test dojrzałości szkolnej B. Wilgockiej – 

Okoń

44 zadania badające:
*rozwój sprawności percepcyjno – 

motorycznych
*umiejętności posługiwania się 

elementarnymi pojęciami 

matematycznymi
*rozumowanie

4 grupy
*porównywanie przedmiotów i znaków 

graficznych o różnym stopniu 

zróżnicowania (wygląd ogólny i 

poszczególnych elementów)
*wyodrębnienie całości z części oraz 

łączenie elementów w całości, czyli 

dokonanie analizy i syntezy 

przedmiotów
*ujmowanie ilości, pojmowanie zbiorów
*rozumienie oparte na sądach 

analitycznych, uwzględniające 

następstwo zdarzeń.

II części testu:
I część – Badania zbiorowe
II część – Badania indywidualne

10 – 20 min. Przerwy między badaniami.

Wywiad z dziećmi 
Badania zbiorowe prowadzone przez dwie osoby
Pierwsza – prowadzi test
Druga – obserwuje dzieci w czasie badania i 

wypełnia kwestionariusz do badania zachowania 

najmłodszych
Tempo badań – dostosowane do możliwości dzieci
Dziecko wykazujące trudności poddane badaniu 

indywidualnemu. 

Łatwość i przejrzystość testu.
I część zawiera 33 zadania do wykonania, 

których celem jest poznanie:
*procesu analizy i syntezy wzrokowej
*klasyfikacji przedmiotów
*umiejętności odwzorowywania
*porównywania dwóch zbiorów

II część (34-44 zadania) bada:
*myślenie przyczynowo – skutkowe
*zasób słownictwa i możliwości 

wypowiadania się 
*rozumowanie krytyczne, oparte na 

płaszczyźnie percepcyjnej i symbolicznej

Zadania punktowane w skali 0-1.
1 pkt – prawidłowa odpowiedź
0 pkt – zła odpowiedź

Punkty uzyskane w badaniu wpisuje się do 

„Zestawienia wyników” (podział na 4 grupy).

Liczba punktów ilustruje 

gotowość dziecka do 

czytania 

pisania 

liczenia

 rozumowania

krytycznego

Ogólna suma uzyskanych pkt – świadczy o 

poziomie gotowości dziecka do szkoły

Rodzice

„Karta informacyjna o 

badanym”.
Dotyczy
*samego dziecka (uczęszczanie do 

przedszkola, stan zdrowotny, wady 

wymowy, słuchu, wzroku, cechy 

zachowania się)
*rodziny (wykształcenie i zawód 

rodziców, liczba rodzeństwa)
*warunków domowych (liczba osób i 

pokoi, posiadanie radia, telewizora, 

komputera, „kącika” na książki i 

zabawki.

Środowisko dziecka

działa

mobilizująco 

destrukcyjnie

Diagnoza gotowości szkolnej sześciolatka
-zadania, karty pracy, komputerowy 
program do analizy wyników
Wydawnictwo: RAABE, Warszawa 2007. 
Akademia im. J. Długosza w Częstochowie 
– zespół pod kierunkiem prof. dr hab. 
Jolanty Karbowniczek

Badanie i diagnoza stopnia – poziomu 
gotowości szkolnej przedszkolaków.
Gotowe zadania, karty pracy, narzędzia dla 
każdego nauczyciela przedszkolaka 
badającego pięciolatki.
Zadania, karty pracy i arkusz obserwacji 
dziecka

badanie 

obserwacja

umiejętności i diagnoza
pięciolatków gotowości 
szkolnej

Zawierają:
1. Badanie umiejętności społecznych
2. Badanie umiejętności językowych 
3. Przygotowanie do nauki pisania
4. Badanie umiejętności matematycznych
5. Badanie sprawności fizycznej

II etapy badań
Pierwszy etap – styczeń , luty
Drugi etap – maj – czerwiec

I etap 

zestaw 58 zadań 

II etap

*gotowe karty pracy

Arkusz obserwacji – ocena stopnia gotowości 

szkolnej dziecka

Celem I etapu jest:
*rejestracja zachowań, umiejętności i 
kompetencji dziecka
*określenie mocnych stron dziecka
*weryfikacja wcześniejszych spostrzeżeń
*określenie obszarów wymagających 
dodatkowej stymulacji
*poszukiwanie czynników utrudniających 
prawidłowy rozwój dziecka
*przygotowanie planu wspierania rozwoju 
*dobór właściwych metod, technik i 
środków dydaktycznych

Celem II etapu jest:
*porównanie osiągnięć dziecka z wynikami z I 

etapu
*podjęcie decyzji dotyczącej dalszej edukacji 

dziecka z uwzględnieniem potrzeb 

edukacyjnych
*ocena stopnia gotowości szkolnej w obszarach 
*wprowadzenie pogłębionej diagnozy
*pomoc dziecku o niskim poziome gotowości
*autorefleksja nauczyciela

Badania można przeprowadzać zbiorowo i 

indywidualnie. Przewaga zadań indywidualnych. 

Badania zbiorowe – obserwacja zachowań 

dziecka w grupie. Badanie ma być poprzedzone 

wywiadem z rodzicami.

Ocena poziomu gotowości szkolnej dziecka 
– IV stopnie 

I Bardzo niski 

* 0 – 44 pkt

II Niski 

* 45 – 88 pkt

III Dobry

* 89 – 132 pkt

IV Wysoki 

* 133 – 174 pkt

Dzieci z I i II stopnia wymagają szczególnej 
uwagi w dalszej edukacji, dostosowania 
pracy do ich potrzeb edukacyjnych.

Charakterystyka badanych 

umiejętności

1. Badanie umiejętności społecznych
Monitorowanie rozwoju społecznego dziecka, czyli:
*orientacja w najbliższym otoczeniu (dane 

osobowe, miejsce zamieszkania)
*zachowanie dziecka w grupie
*poziom interakcji społecznych z rówieśnikami i 

dorosłymi 
*umiejętność dostosowania się do podjętych 

zobowiązań,
*przestrzeganie przyjętych norm 
*wypełnianie poleceń
*współpraca i współdziałanie w grupie
*adekwatne zachowania do określonej sytuacji
*motywacja do działań grupowych

2. Badanie umiejętności językowych
*Układanie historyjki obrazkowej – jej 

opowiedzenie (myślenie przyczynowo – 

skutkowe, wymowa)
*Analiza i synteza słów (poziom słuchu 

fonematycznego)
*Samodzielne próby czytania tekstu 

(technika czytania, pytania problemowe, 

ocena czytania ze zrozumieniem)
*Umiejętności słuchowe (poczucie rytmu, 

reagowanie na rytm, wrażliwość słuchową, 

pamięć słuchową, zasady gry na prostych 

instrumentach)
*zakres pojęć przyrodniczo – społecznych 

(zmienność pór roku, rozpoznawanie 

zwierząt, roślin, urządzeń technicznych, 

zawody wykonywane najczęściej, 

znajomość własnego adresu zamieszkania).

3. Gotowość do nauki pisania
Umiejętność pisania koncentruje się wokół 

intelektualno – motorycznych aspektów rozwoju 

dziecka
*Rysunek rodziny (postaci ludzkie – części, szczegóły, 

kolory, umiejętność zagospodarowania przestrzeni)
*Umiejętności grafomotoryczne (kształty figur 

geometrycznych)
*Spostrzeganie analityczno – reprodukcyjne 

(rozpoznawanie, porównanie, odtwarzanie znaków 

graficznych z cechami: elementy składane, położenie, 

kierunek, położenie linii, proporcje wymiarów, 

względem siebie)
*Pamięć ruchowa i koordynacja wzrokowo – słuchowo 

– ruchowa (wiersz rymowany)
*Dojrzałość motoryczna (koordynacja ruchów 
ramienia, przedramienia, nadgarstka, 
dłoni i palców).

4. Gotowość do matematyki
Określenie poziomu podstawowych 

operacji myślowych i pojęć.
Dobra orientacja przestrzenna – podstawa
*proste polecenia skierowane do dziecka
*rozpoznawanie kształtów 

geometrycznych, wyróżnianie ich jako 

abstrakcyjnych obiektów geometrycznych
*znajomość prostych figur 

geometrycznych – koła, kwadratu, trójkąta
*wyodrębnienie zbioru przedmiotów
*przyporządkowanie mniejszej 
czy większej liczby elementów.

5. Badanie sprawności fizycznej
Aktywność i sprawność motoryczna, 
ruchowa, koordynacja ruchowa, 
sprawność manualna, postawy 
prozdrowotne
Motoryka
*zwinność 
*skoczność 
*szybkość ruchu

Sprawność ruchowa
*umiejętność zachowania równowagi
Sport i rekreacja. Opanowanie techniki:
*jazdy na rowerze
*jazdy na łyżwach
*jazdy na nartach
*jazdy na sankach 
*pływania
*gry w kometkę
*odbijania balonika
*rzutu do kosza
*odbijania piłki o ścianę i jej chwytanie
*skoki na skakance
*kopnięcie piłki do celu

Wymiarami ekspresji motorycznej są:
*ruch
*mimika
*dźwięk
*mowa