FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW

zjawiska ekonomiczne związane z

gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych na cele
działalności gospodarczej firmy. (Zespół uregulowań prawnych, które
obejmują strumienie zasilania każdej firmy; działalność, która
wymaga optymalizacji, lokowanie środków pieniężnych)

ZARZĄDZANIE FINANSAMI

polega na pozyskiwaniu źródeł

finansowania działalności formy (kapitałów) oraz lokowaniu ich w
składnikach majątkowych w sposób pozwalający na realizację
strategicznego celu, jakim jest maksymalizacja korzyści
przypadających udziałowcom.

ZARZĄDZANIE FINANSAMI PRZEDSIĘBIORSTW

to

pozyskiwanie źródeł finansowania kapitałów własnych i obcych oraz
lokowanie kapitałów w składnikach majątkowych. Celem jest
maksymalizacja korzyści udziałowców, czyli wzrostu wartości firmy
przez maksymalizowanie zyskowności kapitałów własnych,
optymalizowanie nadwyżki finansowej przy przestrzeganiu
rozsądnego ryzyka finansowego

DYSKONTOWANIE

to proces odwrotny do kapitalizacji (naliczanie

odsetek).

WSKAŹNIKI RYNKU KAPITAŁOWEGO

zysk netto na 1 akcje

niektórych stup wypłat dywidendy jest świadomy zwiększania przez
spółkę w okresie poprzedzającym emisje nowej serii akcji by
wywołać większy popyt, obniżenie dywidendy może być
spowodowane przeznaczeniem większych środków na inwestycje.
Ilość wyemitowanych akcji ułatwia ocenę potencjalnych korzyści
posiadacza akcji w postaci dywidendy i zwrotu rynkowej akcji co
zależy od zysku osiąganego przez firmę w stosunku do jednej akcji.

CENA DO ZYSKU NA 1 AKCJĘ

wskaźnik ceny do zysku na jedną akcję jest

równy cenie rynkowej 1 akcji.

Nazwa wskaźnika

Metoda kalkulacji

Treść wskaźnika

Zysk na 1 akcję (EPS)

Zysk netto/ogólna liczba
emitowanych akcji

Marża zysku
przypadająca na jedną
akcję

Relacja ceny do zysku
na jedną akcję (P/E)

Cena rynkowa jednej
akcji/zysk na jedną
akcję

Cena jaka trzeba
zapłacić za jednostkę
zysku przy kupnie akcji

Stopa dywidendy

Dywidenda na jedna
akcję/ cena rynkowa
jednej akcji

Skala korzyści
udziałowców w
stosunku do ceny
rynkowej akcji

Stopa wypłat dywidendy Dywidenda na jedna

akcję/ zysk netto na
jedną akcję

Skłonność spółki do
przenoszenia zysku na
dywidendy

DŹWIGNIA OPERACYJNA

określona skala elastyczności między zmianami

zysku operacyjnego i sprzedaży. Znajomość tej relacji w okresie wejściowym
(poprzedzający okres na jaki sporządza się plan) ułatwia planowanie zysku
operacyjnego. zależy proporcjonalnie od kosztów stałych, a odwrotnie
proporcjonalnie od różnicy między ceną a kosztami zmiennymi.
PX=F+VX PX-VX=F X(P-V)= F X*=F/P-V
P - cena ; X – wielkość sprzedaży w jednostkach naturalnych (m,t,szt. ); F –
koszty stałe ;
V – koszty zmienne na jednostkę produktu; BEP – określa wielkość produkcji
X przy której nie ponosi się strat ani zysków ; X* - próg rentowności

POZIOM DŹWIGNI OPERACYJNEJ

określamy jako współczynnik

elastyczności zysku względem zmian w wielkości sprzedaży.

q>0 jeżeli z okresu na okres przychody rosną o 1% to zysk operacyjny
wzrośnie o 2%

WNIOSEK

: poziomem dźwigni operacyjnej jest to, że przedsiębiorstwo

sprzedaje więcej niż wynosi próg rentowności;
q<0 jeżeli z okresu na okres przychody ze sprzedaży wzrosną o 1% to straty
zmniejszą się o 2% lub z okresu na okres przychody ze sprzedaży zmaleją o
1% to zysk operacyjny zmaleje o 4%

WNIOSEK

: poziomem dźwigni finansowej jest to, że przedsiębiorstwo nie

osiągnęło jeszcze progu rentowności

WNIOSKI ogółem

: 1. poziom dźwigni operacyjnej zależy od udziału majątku

trwałego w majątku ogółem oraz od sprzedaży; 2. im większy jest poziom
majątku trwałego w majątku ogółem tym wyższy poziom dźwigni operacyjnej
a tym samym wyższy poziom ryzyka;

DŹWIGNIA KAPITAŁOWA

efektywne wykorzystanie obcych kapitałów dla

zwiększenia zyskowności kapitałów własnych. Firma płaci odsetki banko, ale
i wierzycielom, dostawcom. Jeżeli stopa zapłaconych odsetek jest niższa od
zyskowności to wpływa korzystnie na ukształtowanie się kapitałów własnych.

WSKAŹNIKI BIEŻĄCEJ PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ

pokrycie bieżących

zobowiązań (umożliwiają ocenę czy występujące w przedsiębiorstwie
zobowiązania mogłyby być spłacone dzięki upłynnieniu środków obrotowych
oraz obrazuje skalę ryzyka finansowego), szybkość spłaty bieżących
zobowiązań (są to należności, środki pieniężne, krótkoterminowe papiery
wartościowe), obrót należnościami( przeciętny stan należności, przyjmujący
za podstawę przychód ze sprzedaży) oraz inkasa należności w dniach obrotu
zapasami oraz stanu zapasów

Nazwa wskaźnika

Metoda kalkulacji

Treść wskaźnika

Płynność bieżąca

Środki obrotowe ogółem/
zobowiązania bieżące

Możliwość spłacenia
zobowiązań
krótkoterminowych
środkami obrotowymi

Szybkość spłaty
zobowiązań

Płynne środki obrotowe/
zobowiązania bieżące

Zdolność do szybkiego
uregulowania
krótkoterminowych
zobowiązań

Obrót
należnościami

Sprzedaż netto/
przeciętny stan
należności

Ilość cykli obrotu
należnościami w ciągu
okresu

Cykl inkasa
należności w
dniach

Liczba dni w okresie/
obrót należnościami

Kredytowanie odbiorców
mierzone liczbą dni
przeciętnie niezbędnych na
inkaso należności

Obrót zapasami

Sprzedaż netto/
przeciętny stan zapasów

Ilość cykli obrotu zapasami
w ciągu okresu

Stan zapasów w
dniach

Liczba dni w okresie/
obrót zapasami

Liczba dni potrzebna na
jeden cykl obrotu zapasami

WSKAŹNIKI ZDOLNOŚCI DO OBSŁUGI ZADŁUŻENIA

pokrycie

odsetek zyskiem= zysk brutto+ odsetki

Odsetki

im wskaźnik wyższy od jedności to osiągnięty zysk brutto

przez przedsiębiorstwo było by pochłonięte przez spłacanie odsetek.

Nazwa wskaźnika

Metoda kalkulacji

Treść wskaźnika

Pokrycie odsetek

zyskiem

Zysk brutto + odsetki/

odsetki

Zdolność do obsługi

długookresowych

pożyczek

Obciążenie majątku

zobowiązaniami

Zobowiązania ogółem/

majątek ogółem

Stopień pokrycia

majątku własnymi

kapitałami

Pokrycie majątku

własnymi kapitałami

Kapitał własny +

rezerwy/ majątek

ogółem

Stopień pokrycia

majątku własnymi

kapitałami

Relacja zobowiązań do

własnych kapitałów

Zobowiązania/ kapitał

własny + rezerwy

Stopień ryzyka

finansowego kredytów

Pokrycie zobowiązań

nadwyżką finansową

Nadwyżka finansowa/

zobowiązania

Zdolność do pełnej

spłaty zobowiązań z

nadwyżki finansowej

Nazwa wskaźnika

Metoda kalkulacji

Treść wskaźnika

Zyskowność

sprzedaży

Zysk netto/ sprzedaż netto

Marża zysku na

sprzedaży

Zyskowność

majątku

Zysk netto/ majątek ogółem

(aktywa)

Efektywność

wykorzystywania majątku

Zyskowność

kapitałów własnych

Zysk netto/ kapitał własny

Stopa zyskowności

zainwestowanych w

firmie kapitałów

własnych

Dźwignia finansowa Zyskowność własnych

kapitałów - skorygowana

zyskowność majątku

Efektywność

wykorzystywanych

obcych kapitałów

WSKAŹNIKI ZYSKOWNOŚCI

DŹWIGNIA FINANSOWA

wskazuje na charakter zależności jakie

istnieją między stopą zysku (ROI) , poziomu zadłużenia,
współczynnik wpływu sfery pozaoperacyjnej, a stopą zwrotu kapitału
netto(ROE)
Pd- st. Opodatkowania;
D- k. obcy; i – bankowa stopa procentowa

POZIOM DŹWIGNI FINANSOWEJ

współczynnik elastyczności

zysku netto do zmian zysku operacyjnego

WNIOSKI:

1.efekty pozytywne ROI> stopy % kredytu;
2. efekty negatywne ROI< stopy % kredytu; a) ROI >stopa %
kredytu to każdy wzrost zadłużenia (M/C) spowoduje wzrost stopy
zwrotu kapitału netto; b) ROI= stopa % kredytu to wzrost stopy
zadłużenia nie ma żadnego wpływu na ROE ; c) ROI< stopa %
kredytu to każdy wzrost zadłużenia powoduje spadek ROE

ZYSK OPERACYJNY

nie uwzględnia kosztów i przychodów finansowych

oraz nie jest korygowany o saldo strat i zysków nadzwyczajnych.
Ponadto miernik ten jest zyskiem przed opodatkowaniem. Pozwala
stwierdzić czy zaistniałe w przedsiębiorstwie problemy są związane z
jego działalnością charakterystyczną, czy dotyczy zagadnień
finansowanych nadzwyczajnie. Pozwala na konstruowanie mierników
rentowności, które umożliwiają porównywanie przedsiębiorstw
należących do tego samego sektora, niezależnie od ich struktury
finansowej. Jest miernikiem w zakresie analizy ekonomiczno- finansowej

ANALIZA ZYSKU OPERACYJNEGO

ma dostarczyć odpowiedzi na pytanie

jaki jest zysk z działalności typowej dla firmy niezależnie od jej
wyposażenia w fundusze własne(netto)

STRATY OPERACYJNE

przedsiębiorstwo może mieć pewność, że

działalność do prowadzenia której zostało powołane jest
nierentowne. Wówczas trzeba podjąć decyzję dotyczącą albo zmiany
asortymentu produkcji bądź jej wielkości albo technologii.

ZYSK NETTO

wynik z działalności przedsiębiorstwa , w którym

uwzględnia się działalność finansową (powiązanie z rynkiem
finansowym) oraz zyski i straty nadzwyczajne a także podatek. Jest
miernikiem w zakresie analizy ekonomiczno- finansowej.

RENTOWNOŚĆ

to wykorzystanie każdej złotówki. Odzwierciedla w

syntetycznej formie efektywność działania przedsiębiorstwa.

RENTOWNOŚĆ SPRZEDAŻY

(Zo/ S)informuje jaką część stanowi

zrealizowana sprzedaż rentowności, która spowoduje, iż udział zysku
operacyjnego w sprzedaży będzie wzrastał. Oznaczać to będzie, że
każda jednostka wartości sprzedaży będzie kreowała coraz większy
zysk.

WSKAŹNIK ZAINWESTOWANEGO MAJĄTKU (S/M)

informuje

ile razy w ciągu badanego okresu jednostka wartości majątku
podlega transformacji w przychody ze sprzedaży wyrobów i usług.

MIERNIKI RENTOWNOŚCI

to ROI i ROE zostały wprowadzone ze

względu na różną optykę patrzenia na zagadnienia związane z
funkcjonowaniem przedsiębiorstw.

ROI

jest ilorazem zysku operacyjnego i zainwestowanego majątku.

Jest ilorazem wskaźnika rentowności sprzedaży oraz wskaźnika
rotacji zainwestowanego majątku. Zależy od zysku jednostkowego
oraz od wielkości sprzedaży przypadającej na jednostkę
zainwestowanego majątku.

ROE-

jest stopa zwrotu kapitału netto. Celem jest maksymalizacja

zysku netto przypadającego na jednostkę kapitału netto. Zależy ona
wprost proporcjonalnie od ROI, współczynnika zadłużenia oraz
współczynnika wpływu sfery pozaoperacyjnej. Współczynnik ten
mierzy tzw. Ryzyko finansowe związane z jego strukturą finansową.
Wysokość uzależniona jest od stopy zwrotu (ROI= Zo/M),
współczynnika zadłużenia (M/C) i od bankowej stopy procentowej (i).

WSPÓŁCZYNNIK ZADŁUŻENIA (M/C)

informuje jaką część

majątku jest sfinansowana kapitałem netto. Im bliżej 1 tym mniejsze
ryzyko finansowe, wraz ze wzrostem współczynnika zwiększa się
ryzyko finansowe.

WSPÓŁCZYNNIK SFERY POZAOPERACYJNEJ (Zn/ Zo)

wyraża

siłę oddziaływania kosztów i przychodów finansowych, strat i zysków
nadzwyczajnych oraz podatku dochodowego na utrzymanie zysku
osiągniętego w działalności operacyjnej. Im bliżej 1 tym lepsza
sytuacja przedsiębiorstwa.

PRÓG RENTOWNOŚCI

punkt określający poziom produkcji lub

sprzedaży, przy którym przychody ze sprzedaży równoważą koszty
ogólne. Jest to minimalna wielkość sprzedaży przy której nie ponosi
się strat. Zależy proporcjonalnie id kosztów stałych a odwrotnie
proporcjonalnie od różnicy między ceną a kosztami zmiennymi. Jest
podstawą informacją, aby wprowadzić produkt na rynek.

F- koszty stałe; P- cena; V- koszty zmienne na jednostkę produktu

ANALIZA EKONOMICZNO – FINANSOWA

badanie strumieni

pieniężnych

BRAK PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ

jednostki gospodarcze

działające w gospodarce rynkowej muszą być zorientowane na
osiągnięcie pożądanej płynności finansowej, ponieważ jej utrata,
może stanowić czynnik decydujący o eliminacji danego podmiotu z
rynku.

NADPŁYNNOŚĆ FINANSOWA

może świadczyć o

niegospodarności, polegającej na niewykorzystaniu przez zarząd
firmy możliwości pomnażania zysków w wyniku lokowania wolnych
środków pieniężnych w różnych formach aktywów, w tym lokowania
ich na rynku finansowym.

CASH FLOW

jest to różnica między wpływami pieniężnymi

pochodzącymi z różnych sfer aktywności podmiotu gospodarczego a
jego wydatkami pieniężnymi związanymi z działalnością operacyjną,
inwestycyjną i finansową. Jest wielkością korygującą stan gotówki
(pieniądz w kasie, na rachunku, czeki i weksle obce) wykazany wg
bilansu otwarcia (saldo zmian), dzięki czemu można ustalić stan
gotówki wg bilansu otwarcia i cash flows, obliczonego dla danego
okresu sprawozdawczego.

SFERY CASH FLOW

1.

operacyjna

generowany jest tu

podstawowy strumień pieniądza. Dotyczy sprzedaży rzeczy lub usług
produkowanych przez daną firmę w ramach jej działalności
statusowej. Należy dążyć do tego, aby zakres działań
obserwowanych przez zysk operacyjny pokrywał się z działalnością
operacyjną uwzględnianą w rachunku cash flow. 2.

finansowa

głównie wiąże się ze strukturą kapitału (pasywów)

3.

Inwestycyjna

wiąże się ze strumieniem pieniądza, który jest

generowany przez określone działania, mające na celu zmianę stanu
posiadania składników działalności inwestycyjnej (nieruchomości,
rzeczy ruchomych, praw majątkowych). Te strumienie są
następstwem zmiany struktury aktywów przedsiębiorstwa.

METODY BADANIA CASH FLOW

1.

bezpośrednie

podstawowy

strumień pieniężny dopływający do przedsiębiorstw generuje
działalność operacyjną.

Marża operacyjna

to różnica między

przychodami ze sprzedaży a pieniężnymi kosztami
sprzedaży(amortyzacja, fundusze, rezerwy). Różnica między
przychodami a wydatkami związanymi z produkcją skorygowaną
podatkiem VAT .
2.

pośrednia

jest odniesiona do identycznego okresu, w jakim

wytworzony został podstawowy strumień pieniężny (Mro).

Majątek

obrotowy netto

(CNN) zapotrzebowanie na środki pieniężne z tytułu

pozyskanie czynników wytwórczych, ich transformacji oraz
sprzedaży gotowych wyrobów i usług.

STRUMIEŃ GENEROWANY PRZEZ DZIAŁALNOŚĆ
OPERACYJNĄ

jeżeli z okresu na okres majątek obrotowy zmniejszy

się to spowoduje zwiększenie strumienia finansowego. Jeżeli z
okresu na okres majątek obrotowy zwiększy się to spowoduje
zmniejszenie strumienia finansowego.

So- strumień pieniężny generowany przez
działalność operacyjną; Mro- marża
operacyjna; CNN- zmiana majątku
obrotowego w badanym okresie

SCHEMAT DU PONTA

przedstawia źródła tworzenia i

podwyższania kapitału.

Podwyższenie kapitału

można osiągnąć

poprzez: a) zwiększenie zadłużenia, b) uruchomienie mechanizmu
samo finansowania ( określa o ile punktów procentowych zwiększył
się majątek w wyniku kapitalizacji zysku netto w spółce w danym
roku obrotowym), c) powiększenie kapitałów własnych w wyniku
zasilenia zewnętrznego. Podwyższeniem kapitału mogą być emisje
nowych akcji. Jeżeli są pozytywne efekty dźwigni finansowej to
spółka może zwiększyć udział kapitału obcego w całym majątku.
Powiększenie kapitału podstawowego wiąże się z bezzwrotnym
zwiększeniem udziału właścicieli danej firmy w finansowaniu
majątku.

Uruchomienie mechanizmu samofinansowania

polega na

celowym odstąpieniu właścicieli kapitałów od częściowej lub
całkowitej redystrybucji zysku netto w formie wypłat dywidend.
Uzależnienie się od obcych źródeł finansowania może przybrać
formę kredytu bankowego, pożyczki, emisji papierów dłużnych.

ANALIZA EKONOMICZNA EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI

przed

przystąpieniem do wyboru strategii inwestycyjnej istotne jest czy
dane przedsiębiorstwo będzie finansowane tylko kapitałem własnym
czy też przy pomocy kapitału obcego.

KOSZT UŻYCIA KAPITAŁU

proporcje kapitału własnego i obcego

w jakich będzie finansowane przedsięwzięcie. Ma wpływ na nie:
stopa % kredytu, wysokość podatku dochodowego, rentowność przy
alternatywach lokowania środków własnych. Koszt użycia składa się
z: kosztów użycia kapitału bankowego(określony prze stopę % oraz
stopę podatkową) i koszt użycia środków własnych. Udział kapitału
obcego nie

Powinien przekroczyć 70% (

granica ryzyka finansowego

)

w1- udział kredytów bankowych w finansowaniu inwestycji; w2-
udział kapitału netto w finansowaniu inwestycji ; i - bankowa stopa
%; Pd- stopa podatku dochodowego; Kn- udział kapitału netto w
finansowaniu inwestycji ; Ko- koszt użycia kapitału

TECHNIKI BADANIA

a) badanie wartości aktualnej netto NPV, b)

badanie okresu zwrotu poniesionych nakładów, c) badanie
wskaźników efektywności, d) badanie wewnętrznej stopy zwrotu.

WARTOŚĆ AKTUALNA NETTO NPV

jest sumą zdyskontowanych

strumieni pieniądza. Wskazuje czy dane przedsięwzięcie będzie
rentowne.

t- kolejny rok okresu obliczeniowego; St- strumień pieniężny netto w
kolejnych latach; Ko- koszt użycia kapitału

WNIOSKI:

NPV>0 projekt jest opłacalny i stwarza podstawy do zastanawiania
nad możliwością realizacji projektu
NPV<0 dobre przedsięwzięcie przy odpowiednich
założeniach(wysokość kredytu, odsetki, stopień ryzyka,), jest
nierentowne i jego realizacja przyniesie nadwyżki finansowe

OKRES ZWROTU PONIESIONYCH NAKŁADÓW

NPV nie

dostarcza nam w pełni informacji o projekcie NPV>0, trzeba również
obliczyć długość okresu zwrotu poniesionych nakładów. Polega ona
na dodaniu do siebie kolejno zdyskontowanych strumieni
pieniężnych. W początkowym okresie wielkość ta jest ujemna, im
szybciej będzie dodatnia tym okres zwrotu poniesionych nakładów
jest krótszy. A im krótszy okres poniesionych nakładów tym projekt
atrakcyjniejszy.

t- kolejny rok okresu obliczeniowego; St- strumień
pieniężny netto w kolejnych latach; Ko- koszt
użycia kapitału; z- okres zwrotu poniesionych
nakładów

WSPÓŁCZYNNIK EKONOMICZNEJ EFEKTYWNOŚCI (Pe)

relacja między zdyskontowanymi strumieniami netto a wartością
zdyskontowanych strumieni ujemnych

t- kolejny rok okresu obliczeniowego; St- strumień pieniężny netto w
kolejnych latach; Ko- koszt użycia kapitału; Sut- ujemne strumienie netto w
kolejnych lokatach

Pe>0 przedsięwzięcie kreuje bogactwo
Pe<0 przedsięwzięcie nie kreuje bogactwo