Podstawy

Podstawy

prawa

prawa

Dr inż.

Dr inż.

Aleksander

Aleksander

Gwiazda

Gwiazda

Ustawa o

rachunkowości

Wykład 7

Plan wykładu

Plan wykładu



Informacje ogólne

Informacje ogólne



Księgi rachunkowe

Księgi rachunkowe



Inwentaryzacja

Inwentaryzacja

Informacje ogólne

Informacje ogólne

Zakres stosowania

• spółki handlowe

• osoby

fizyczne

(obroty:

800.000 euro)

• banki

• instytucje ubezpieczeniowe

• fundusze finansowe

• jednostki administracyjne

• zagraniczne osoby prawne

• inne

osoby

prawne

dysponujące

funduszami

publicznymi

Informacje ogólne

Informacje ogólne

Wartości niematerialne i prawne

Wartości niematerialne i prawne to
nabyte przez jednostkę, zaliczane do
aktywów trwałych, prawa majątkowe
nadające

się

do

gospodarczego

wykorzystania,

o

przewidywanym

okresie

ekonomicznej

użyteczności

dłuższym niż rok, przeznaczone do
używania na potrzeby jednostki.

Informacje ogólne

Informacje ogólne

Przykłady wartości

niematerialnych

i prawnych

• autorskie

prawa

majątkowe

• prawa do wynalazków
• know-how

Informacje ogólne

Informacje ogólne

Środki trwałe

Środki trwałe to rzeczowe aktywa
trwałe

i

zrównane

z

nimi,

o

przewidywanym okresie ekonomicznej
użyteczności

dłuższym

niż

rok,

kompletne,

zdatne

do

użytku

i

przeznaczone na potrzeby jednostki.

Informacje ogólne

Informacje ogólne

Przykłady środków trwałych

• nieruchomości
• maszyny i urządzenia
• ulepszenia w obcych

środkach trwałych

• inwentarz żywy

Księgi rachunkowe

Księgi rachunkowe

Typy ksiąg rachunkowych

• dziennik
• księga główna
• księgi pomocnicze
• zestawienia obrotów i

sald ksiąg

• wykkaz

składników

aktywów

i

pasywów

(inwentarz)

Dziennik

Dziennik

zawiera

chronologiczne

ujęcie zdarzeń, jakie nastąpiły w danym
okresie sprawozdawczym. Bez względu
na

technikę

prowadzenia

ksiąg

rachunkowych

dziennik

powinien

umożliwiać uzgodnienie jego obrotów z
obrotami zestawienia obrotów i sald
kont księgi głównej.

Księgi rachunkowe

Księgi rachunkowe

Księga główna

Konta księgi głównej zawierają zapisy o
zdarzeniach w ujęciu systematycznym.
Na kontach księgi głównej obowiązuje
ujęcie zarejestrowanych uprzednio lub
równocześnie w dzienniku zdarzeń,
zgodnie z zasadą podwójnego zapisu.

Księgi rachunkowe

Księgi rachunkowe

Księgi pomocnicze

Konta ksiąg pomocniczych zawierają
zapisy będące uszczegółowieniem i
uzupełnieniem zapisów kont księgi
głównej. Prowadzi się je w ujęciu
systematycznym jako wyodrębniony
system ksiąg, kartotek (zbiorów kont),
komputerowych

zbiorów

danych,

uzgodniony z saldami i zapisami na
kontach księgi głównej.

Księgi rachunkowe

Księgi rachunkowe

Zakres ksiąg pomocniczych

• środki trwałe
• rozrachunki

z

kontrahentami

• rozrachunki

z

pracownikami

• operacje zakupu
• operacje sprzedaży
• koszty i istotne składniki

aktywów

• operacje gotówkowe

Księgi rachunkowe

Księgi rachunkowe

Inwentarz

Wykaz składników aktywów i pasywów
(inwentarz),

potwierdzony

ich

inwentaryzacją, sporządzają jednostki,
które uprzednio nie prowadziły ksiąg
rachunkowych w sposób określony
ustawą. W pozostałych jednostkach
rolę inwentarza spełnia zestawienie
obrotów i sald kont księgi głównej oraz
zestawienia

sald

kont

ksiąg

pomocniczych sporządzone na dzień
zamknięcia ksiąg rachunkowych.

Księgi rachunkowe

Księgi rachunkowe

Termin inwentaryzacji

Inwentaryzacja przeprowadzana jest w
jednostkach na koniec każdego roku
obrotowego.

Inwentaryzacja

Inwentaryzacja

Zakres inwentaryzacji

• aktywa pieniężne
• rzeczowe

składniki

aktywów obrotowych

• aktywa finansowe
• środki trwałe

Inwentaryzacja

Inwentaryzacja

Charakter inwentaryzacji

Inwentaryzacją drogą spisu z natury
obejmuje się również znajdujące się w
jednostce składniki aktywów, będące
własnością

innych

jednostek,

powierzone

jej

do

sprzedaży,

przechowania,

przetwarzania

lub

używania, powiadamiając te jednostki o
wynikach spisu.

Inwentaryzacja

Inwentaryzacja

Częstotliwość inwentaryzacji

aktywów

Częstotliwość

i

termin

inwentaryzacji

składników

aktywów

uznaje

się

za

dotrzymane jeżeli inwentaryzację rozpoczęto
nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem
roku obrotowego, a zakończono do 15 dnia
następnego

roku,

ustalenie

zaś

stanu

nastąpiło przez dopisanie lub odpisanie od
stanu stwierdzonego drogą spisu z natury lub
potwierdzenia

salda

-

przychodów

i

rozchodów (zwiększeń i zmniejszeń), jakie
nastąpiły między datą spisu lub potwierdzenia
a dniem ustalenia stanu wynikającego z ksiąg
rachunkowych, przy czym stan wynikający z
ksiąg rachunkowych nie może być ustalony po
dniu bilansowym.

Inwentaryzacja

Inwentaryzacja

Częstotliwość inwentaryzacji

zapasów

Częstotliwość i termin inwentaryzacji
zapasów materiałów, towarów, produktów
gotowych i półproduktów znajdujących się
w strzeżonych składowiskach i objętych
ewidencją ilościowo-wartościową uznaje
się za dotrzymane jeżeli inwentaryzację
prowadzi się raz na 2 lata.

Inwentaryzacja

Inwentaryzacja

Częstotliwość inwentaryzacji

środków trwałych

Częstotliwość i termin inwentaryzacji
środków trwałych oraz maszyn i urządzeń
wchodzących w skład środków trwałych w
budowie, znajdujących się na terenie
strzeżonym uznaje się za dotrzymane jeżeli
inwentaryzację prowadzi się raz na 4 lata.

Inwentaryzacja

Inwentaryzacja

Elementy sprawozdania

finansowego

• bilans

• rachunek zysków i

strat

• informacje

dodatkowe

Sprawozdania

Sprawozdania

finansowe

finansowe

Zakres wprowadzenia do

sprawozdania

• nazwa (firmę) i siedziba jednostki

• podstawowy

przedmiot

działalności

jednostki

• właściwy

sądu

lub

innego

organu

prowadzącego rejestr,

• czasu trwania działalności jednostki

• okresu objęty sprawozdaniem finansowym

• wskazanie, że sprawozdanie finansowe

zawiera dane łączne, jeżeli w skład
jednostki wchodzą wewnętrzne jednostki
organizacyjne sporządzające samodzielne
sprawozdania finansowe

Sprawozdania

Sprawozdania

finansowe

finansowe

• wskazanie, czy sprawozdanie finansowe

zostało

sporządzone

przy

założeniu

kontynuowania działalności gospodarczej
przez jednostkę w dającej się przewidzieć
przyszłości

oraz

czy

nie

istnieją

okoliczności wskazujące na zagrożenie
kontynuowania przez nią działalności

• w przypadku sprawozdania finansowego

sporządzonego za okres, w ciągu którego
nastąpiło połączenie, wskazanie, że jest to
sprawozdanie finansowe sporządzone po
połączeniu

spółek,

oraz

wskazanie

zastosowanej metody rozliczenia połączenia
(nabycia, łączenia udziałów)

Zakres wprowadzenia do

sprawozdania

Sprawozdania

Sprawozdania

finansowe

finansowe

Zakres wprowadzenia do

sprawozdania

Sprawozdania

Sprawozdania

finansowe

finansowe

• omówienie

przyjętych

zasad

(polityki)

rachunkowości, w tym metod wyceny
aktywów i pasywów (także amortyzacji),
pomiaru wyniku finansowego

Bilans

Sprawozdania

Sprawozdania

finansowe

finansowe

W bilansie wykazuje się stany aktywów
i pasywów na dzień kończący bieżący i
poprzedni rok obrotowy.

Aktywa trwałe

Sprawozdania

Sprawozdania

finansowe

finansowe

I. Wartości niematerialne i
prawne

1. Koszty zakończonych prac
rozwojowych
2. Wartość firmy
3. Inne wartości niematerialne i
prawne
4. Zaliczki na wartości
niematerialne i prawne

II. Rzeczowe aktywa trwałe

1. Środki trwałe

2. Środki trwałe w budowie
3. Zaliczki na środki trwałe w
budowie

Aktywa trwałe

Sprawozdania

Sprawozdania

finansowe

finansowe

III. Należności długoterminowe

1. Od jednostek powiązanych
2. Od pozostałych jednostek

IV. Inwestycje długoterminowe

1. Nieruchomości
2. Wartości niematerialne i prawne
3. Długoterminowe aktywa finansowe
4. Inne inwestycje długoterminowe

V. Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe

1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku
dochodowego
2. Inne rozliczenia międzyokresowe

Aktywa obrotowe

Sprawozdania

Sprawozdania

finansowe

finansowe

I. Zapasy

1. Materiały
2. Półprodukty i produkty w
toku
3. Produkty gotowe
4. Towary
5. Zaliczki na dostawy

II. Należności
krótkoterminowe

1. Należności od jednostek
powiązanych

2. Należności od pozostałych
jednostek

Aktywa obrotowe

Sprawozdania

Sprawozdania

finansowe

finansowe

III.Inwestycje
krótkoterminowe

1. Krótkoterminowe aktywa
finansowe
2. Inne inwestycje
krótkoterminowe

IV. Krótkoterminowe
rozliczenia międzyokresowe

Pasywa - Kapitał

Sprawozdania

Sprawozdania

finansowe

finansowe

I. Kapitał (fundusz) podstawowy
II. Należne wpłaty na kapitał
podstawowy (wielkość ujemna)
III. Udziały (akcje) własne
(wielkość ujemna)
IV. Kapitał (fundusz) zapasowy
V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji
wyceny
VI. Pozostałe kapitały (fundusze)
rezerwowe
VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych
VIII.Zysk (strata) netto
IX. Odpisy z zysku netto w ciągu
roku obrotowego (wielkość ujemna)

Pasywa - Zobowiązania

Sprawozdania

Sprawozdania

finansowe

finansowe

I. Rezerwy na zobowiązania

1. Rezerwa z tytułu odroczonego
podatku dochodowego
2. Rezerwa na świadczenia
emerytalne i podobne

3. Pozostałe rezerwy

II. Zobowiązania długoterminowe

1. Wobec jednostek powiązanych
2. Wobec pozostałych jednostek

Pasywa - Zobowiązania

Sprawozdania

Sprawozdania

finansowe

finansowe

III.Zobowiązania
krótkoterminowe

1. Wobec jednostek
powiązanych
2. Wobec pozostałych jednostek
3. Fundusze specjalne

IV. Rozliczenia
międzyokresowe

1. Ujemna wartość firmy
2. Inne rozliczenia
międzyokresowe

Odpowiedzialność podstawowa

Odpowiedzialność

Odpowiedzialność

• nieprowadzenia ksiąg rachunkowych

• prowadzenia ich wbrew przepisom

ustawy

• podawania w tych księgach

nierzetelnych danych

• niesporządzenia sprawozdania

finansowego

• sporządzenia go niezgodnie z

przepisami ustawy

• zawarcia w tym sprawozdaniu

nierzetelnych danych

podlega grzywnie lub karze pozbawienia
wolności do lat 2, albo obu tym karom
łącznie.

Kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do:

Zakres odpowiedzialności

Odpowiedzialność

Odpowiedzialność

Kto wbrew przepisom ustawy:

• nie poddaje rocznego sprawozdania finansowego

badaniu przez biegłego rewidenta

• nie udziela lub udziela niezgodnych ze stanem

faktycznym informacji, wyjaśnień, oświadczeń
biegłemu rewidentowi albo nie dopuszcza go do
pełnienia obowiązków

• nie składa rocznego sprawozdania finansowego do

ogłoszenia

• nie składa rocznego sprawozdania finansowego

lub sprawozdania z działalności jednostki we
właściwym rejestrze sądowym

• nie udostępnia sprawozdania finansowego i

innych dokumentów

podlega grzywnie albo karze ograniczenia
wolności.

Podsumowanie

1.Ustawa o rachunkowości obejmuje

wszystkie

podmioty

prowadzące

działalność

dochodową

z

zastrzeżeniem wielkości obrotu.

2.Ustawa ta wskazuje na wszystkie

zasady i interpretacje stosowane w
zakresie rachunkowości.

3.Za nieprzestrzeganie ustawy grozi

odpowiedzialność karna.

Dziękuję z uwagę