Dr Wojciech Krajewski
Oddział Int. Opieki
Medycznej
PSK nr. 1 im. N.
Barlickiego AM w Łodzi
wkraj@loop.com.pl
Dr Wojciech Krajewski
Oddział Int. Opieki
Medycznej
PSK nr. 1 im. N.
Barlickiego AM w Łodzi
wkraj@loop.com.pl
Postępowanie
przedszpitalne i wczesne
szpitalne w stanach
zagrożenia życia
Kurs dla pielęgniarek
Postępowanie w stanach
zagrożenia życia
Miej wiedzę
Umiej z niej
skorzystać
Zwróć się o pomoc
Staraj się działać
wg uznanych metod
Stres mobilizuje
Dokumentuj swe
postępowanie
Oceń stan świadomości
Przytomny
Nieprzytomny
Badanie
fizykalne
Obserwacja
Leczenie
Ocenić
oddychanie
Udrożnić
drogi
oddechowe
Nie oddycha
Oddycha
Wykonać
dwa wdechy
Ocenić
krążenie
Ułożyć w
pozycji
bezpiecznej
Badanie
fizykalne
leczenie
Wyczuwalne
tętno
Brak tętna na
dużych
tętnicach
Wentylacja tlenem
Dostęp do żyły
Monitorowanie czynności życiowych
Wywiad
Badanie fizykalne
EKG
Rozważ przyczyny-
Hipotonia / wstrząs
Obrzęk pluc
Zawał m. Sercowego
Zaburzenia rytmu
Reanimacja
Skale oceny stanu
chorego
Skala Glasgow - stan reaktywności
Skala urazu ( Trauma Score)
Skala ciężkości uszkodzeń
pacjentów OIOM - APACHE II (
The
acute physiology and chronic health evaluation score )
Punktowy system oceny ciężkości
wstrząsu septycznego ( Septic
severity score SSS)
Skala Glasgow
Otwieranie oczu
spontaniczne
4pkt.
na polecenie 3
na ból 2
bez reakcji 1
Odpowiedż
motoryczna
spontaniczna - 6 pkt.
w odpowiedzi na ból :
lokalizuje - 5 .
zgięcie - 4
zgięcie nadmierne - 3
reakcja wyprostna - 2
bez reakcji - 1
Skala Glasgow cd.
Odpowiedź słowna :
Rozmawia - 5 pkt.
Mowa poplątana - 4
Niewłaściwe słowa - 3
Niezrozumiałe dźwięki - 2
Brak odpowiedzi -1
Suma od 3 do 15 pkt.
Skala APACHE II
Ciepłota ciała
Średnie ciś.
tętnicze
Czynność serca
Częstość oddechów
Utlenowanie krwi
przy określonym
Fi0
2
pH krwi tętniczej
Stężenie sodu i
potasu
we krwi
Stężenie kreatyniny
Hematokryt
Liczba białych krwinek
Ocena w skali GCS
aktualne GCS
wiek, przewlekłe
choroby
Skala urazu TS
Liczba oddechów
10-24 / min. 4 pkt
24-36 3
36 i pow. 2
1-9 1
bezdech 0
Ruchy klatki
piersiowej
prawidłowe 1
Ciśnienie
tętnicze
skurczowe
90 mm. I pow. 4
70-89 3
50-69 2
0-49 1
brak tętna 0
Skala urazu TS cd.
Powrót krążenia
włośniczkowego
Prawidłowy - ( do 2 sek ) - 2
pkt.
Opóźniony ( pow. 2 sek) - 1
Brak -
0
Zaburzenia przytomności
wg. Prof.Prusińskiego
Piorunujące- uraz głowy, rażenie
prądem,zatrucia, NZK,krwotok
śródczaszkowy
Przemijające - omdlenie,zespół
zatoki szyjnej,zaburzenia czynności
serca, napad
padaczkowy,wstrząśnienie mózgu
Długotrwałe
Omdlenie zwykłe 1
U mężczyzn
Hipotensja
znużenie
emocja
upał
ból
Prodromy
głębokie
westchnienia,czka
wka,bladość
skóry,
pocenie,ślinotok
wymioty
Omdlenie zwykłe , objawy
Całkowita lub częściowa utrata
świadomości
obniżenie RR
zwolnienie tętna
płytki oddech
drgawki
trwa krótko.
Hipoglikemia
Lekki napad - uczucie głodu,
drżenie , poty,łzawienie , ślinotok,
drętwienie warg, parestezje,
parcie na mocz, lęk,
niepokój,upośledzenie
koncentracji.Krótkotrwałe
zab.świadomości.
Zespół zatoki szyjnej
Nadmierna wrażliwość receptorów
zatoki szyjnej - obrót głowy,odgięcie
, ucisk
u mężczyzn 50-70 rok
występowanie rodzinne
zwolnienie czynności serca ,
hipotensja
postać mózgowa
Krótkotrwała utrata
świadomości poch.
sercowego
Przyczyny - zaburzenia
przewodnictwa ,migotanie
komór,napadowe
częstoskurcze,wady serca
( zwężenie ujścia tętnicy
głównej), nadciśnienie płucne,guzy
serca,niewydolność m. sercowego.
Nadciśnienie
Udar mózgu ( krwotok
podpajęczynowkowy) - ból głowy,
zaburzenia świadomości ,
zaburzenia neurologiczne
( niedowłady , zaburzenia mowy ,
zaburzenia czucia )
Padaczka
Utrata świadomości z
drgawkami, często poprzedzona
objawami zwiastującymi
Zab. wegetatywne
Bladość , zlewne poty, hipotensja,
zaburzenia świadomości ,
bradykardia,( lub znaczne
przyśpieszenie tętna ) . Często
poprzedzone nudnościami ,
wymiotami, dusznością, raczej u
ludzi młodych
Choroba wieńcowa
Zawał m.sercowego :ból za
mostkiem bladość,zlewne
poty,zaburzenia rytmu serca
(tachycardia ), hipotensja.
Wstrząs
Zespół ciężkich zaburzeń
czynności organizmu
wywołanych ostrym
niedotlenieniem tkankowym,
najczęściej w następstwie
ostrych zaburzeń w układzie
krążenia
Klasyfikacja wstrząsu
1.Wstrząs kardiogenny
Ostry zawał m. sercowego
Zespół małego rzutu
Zaburzenia rytmu
Kardiomiopatia
2.Wstrząs obturacyjny
Tamponada serca
Masywny zator t. Płucnej
Ostre nadciśnienie płucne
3.Wstrząs oligowolemiczny
Krwotok
Utrata płynów ustrojowych
4.Wstrząs dystrybucyjny
Septyczny
Anafilaktyczny
Neurogenny
Wstrząs
Krwotoczny - zmniejszenie
objętości krwi krążącej
Kardiogenny -upośledzenie pracy
serca jako pompy
Anafilaktyczny - zaburzenia w
napięciu ściany n. krwionośnych ,
zmiany wielonarządowe.
Wstrząs krwotoczny Kardiogenny Urazowy Septyczny
Objawy
Bladość ,omdlenie Uraz w wywiadzie Temp .
Skora zimna, wilgotna Kliniczne cechy urazu Skóra gorąca
Tachykardia Zaburzenia rytmu Tachykardia lub zimna
Oliguria Oliguria Tachykardia
Zapaść Zapaść Zaburzenia
świadomości
Badania laboratoryjne
Hematokryt Enzymy RTG < CT Bakteriologia
Hemoglobina EKG USG
Leczenie
Kontrola krwawienia Leki Zabieg Drenaż ropnia
Płyny osoczozastępcze Streptokinaza Płyny Leki
Wstrząs
Septyczny - następstwo uszkodzenia
śródbłonka naczyniowego z ucieczką
płynów do przestrzeni
pozanaczyniowej.Uszkodzenie serca .
Neuropochodny - efekt uszkodzenia
OUN , zaleganie krwi w układzie
tętniczym. Zmiany w krążeniu
płucnym.
Wstrząs hipowolemiczny-
objawy kliniczne
Ubytek obj. krwi krążącej do 10% - brak
istotnych objawów
10-20% utraty krwi
wstrząs niezbyt
ciężki - bladość powłok,skóra zimna, uczucie
pragnienia , czasem przyśpieszenie tętna ,
zmniejszenie ilości wydalanego moczu.
20-40% średnio ciężki - tachykardia ok..
120/min. RR 80-100 /40-60. Żyły słabo
wypełnione , przepływ włośniczkowy 1,5-2 ,
0 sek. Mocz 4-6 ml./10 min., zawroty głowy.
Wstrząs krwotoczny - ( hipowolemiczny )
Zasady postępowania.
1. Opanuj krwotok jeżeli jest to doraźnie
możliwe ( opatrunek uciskowy , ucisk ręką
miejsca krwawienia ).
2. Podejmij decyzję o natychmiastowym
transporcie gdy doraźnie nie można
opanować krwawienia.
3. Prowadż postępowanie zmierzające do
utrzymania odpowiedniego metabolizmu
tkankowego:
a/ uzupełniaj objętość krwi krążącej -
płyny osoczozastępcze , krystaloidy i
koloidy
b/ tlenoterapia
Leczenie wstrząsu
krwotocznego
1. Określenie m. krwawienia i postępowanie
zapobiegające dalszej utracie
2. Przywrócenie objętości śródnaczyniowej oraz
zdolności przenoszenia tlenu przez krew
(resuscytacja objętościowa)
3. Utrzymanie wydolności serca jako pompy
(resuscytacja inotropowa)
4. Zapewnienie prawidłowej wymiany gazowej
w płucach
5. Przeciwdziałanie metabolicznym
konsekwencjom hipoperfuzji tkankowej
Ogólne zasady przetaczania płynów w
zależności od wielkości utraty krwi
500-750 ml. – podłączyć kroplówkę
750-1000 ml. - przetoczyć HAES , żelatynę (10ml/kg.m.c.)
oraz oraz roztwór Ringera (20 ml. /kg. m.c.)
1000-1500 ml. – przetoczyć wyjściowo HAES albo żelatynę.
Przetoczyć krew ( preparaty krwiopochodne)
1500-2000 ml. Przywrócić jak najszybciej objętość krwi.
Stosunek krwi do płunów jak 1:1
ponad 2000 ml. Można przetoczyć krew jednoimienną bez
krzyżowania , najlepiej świeżą . Stosunek krwi do płynów
jak 1:1. Przetoczyć 5% albuminy w miejsce części płynów.
Utrzymać hematokryt pow. 25%
Wstrząs krwotoczny - ( hipowolemiczny )
Zasady postępowania cd.
Utrata objętości krwi krążącej
Brak objawów do 10 %
Ortostatyczna hipotensja - 15 –20%
Hipotensja - 25-30%
Uszkodzenia narządowe pow. 35%
Stan zagrożenia życia pow. 40%
Deficyt objętości = % utraty x normalna
objętość krwi krążącej ( 60 – 70 ml. kg/cc)
Koloidy 1 x deficyt
Krystaloidy 3 x deficyt
Koloidy / krystaloidów = 30-40 / 70-60
Wstrząs anafilaktyczny 2
Zaburzenia
świadomości
- pobudzenie
- utrata
świadomości
Przyczyny wstrząsu
anafilaktycznego -
czynniki wywołujące
Białko
obcogatunkowe
,pokarmy,
proste związki
chemiczne,
testy
diagnostyczne
, wysiłek
fizyczny,użądlenia owadów
Wstrząs anafilaktyczny
1
Zapowiedź
zaczerwienienie
skóry
pokrzywka
obrzęk śluzówek
wzrost temeratury
ciała
złe samopoczucie
drapanie w gardle
Objawy zasadnicze
hipotensja
zaburzenia
wentylacji
zaburzenia
świadomości
zaburzenia
krzepnięcia krwi
niewydolność nerek
