Ćwiczenia lecznicze w kinezyterapii

ĆWICZENIA

INDYWIDUALNE



ćwiczenia czynne

- wolne

- wspomagane

- oporowe

- krótkie izometryczne

ĆWICZENIA

INDYWIDUALNE



ćwiczenia bierne

redresyjne

ćwiczenia czynno-bierne

ćwiczenia relaksacyjne

ćwiczenia synergistyczne

ćwiczenia czynności samoobsługi



Metody terapeutyczne:

1)metody redukcji nerwowo-

mięśniowej

- metoda Kabata

- metoda Bobath

- metoda Phelpsa

- metoda Brunstrom



2)metody treningu oporowego

3)metody różne

- metoda Majocha

- metoda Klappa

- metoda Kenny



Ćwiczenia to zarówno dziedzina sportu jak i

metoda kinezyterapii. Spośród wielu

rodzajów ćwiczeń należy wyróżnić

ćwiczenia podstawowe, których celem jest

wszechstronny rozwój organizmu jak i

ćwiczenia lecznicze, stosowane przede

wszystkim do rehabilitacji. Cechą wspólna

wszystkich rodzajów ćwiczeń jest to, że

rozwijają wszechstronnie układ ruchu.

Aby jak najlepiej uwiarygodnić moje słowa

opiszę ćwiczenia indywidualne i metody

terapeutyczne stosowane przez

rehabilitantów.

ĆWICZENIA INDYWIDUALNE

Do ćwiczeń indywidualnych zaliczymy:

1)ćwiczenia czynne, w skład których wchodzą:

ćwiczenia czynne wolne- na ogół są

krótkotrwałym łącznikiem, za pomocą którego

osłabione zespoły mięśniowe przeprowadza

sie od ćwiczeń czynnych w odciążeniu do

ćwiczeń z dawkowanym oporem. W pracy z

pacjentami w klinice powinny być stosowane u

osób w trzecim okresie życia, po

przekroczeniu progu starości. Nie stanowią

one dużego obciążenia wysiłkowego dla

ćwiczących. Stanowią możliwość

terapeutycznego oddziaływania na

zwiększenie zakresów i precyzji ruchów.

Wskazania do prowadzenia ćwiczeń czynnych

wolnych:

* utrzymanie bądź poprawa ruchomości

stawów

* kształtowanie koordynacji ruchowej tak w

ruchach prostych jednoosiowych i

jednopłaszczyznowych jak i złożonych

* utrzymanie wskaźników siły mięśniowej w

osłabionych grupach mięśniowej

* likwidacja wzmożonego spoczynkowego

napięcia mięśni powstałego wskutek

zmęczenia ćwiczeniami albo w efekcie

obawy przed pojawieniem się bólu

Wskazówki metodyczne:

* do ćwiczeń ruchów prostych

jednoosiowych i jednopłaszczyznowych

należy tak dobrać pozycję wyjściową

pacjenta, by była ona zawsze prostopadła

do podłoża

* tempo ćwiczeń dostosowane do

funkcjonalnych możliwości chorego. Należy

zwracać uwagę na to, by szybkość ruchów

nie zaburzała płynności i rytmiczności

kolejnych powtórzeń zadania ruchowego

* poprawę koordynacji mięśniowo-

nerwowej można spróbować uzyskać

poprzez odpowiednie przyspieszanie

tempa ćwiczeń i stopniowe

przechodzenie od ruchów prostych

do bardziej złożonych

koordynacyjnie

ćwiczenia czynne w

odciążeniu

ta grupę ćwiczeń stosuje się głównie w celu

poprawy wskaźników siły w osłabionych z

różnych przyczyn zespołach mięśniowych.

Kwalifikują się tutaj te mięśnie, które nie

są w stanie pokonać oporu wyrażonego

ciężarem odpowiednich części ciała. Ich

siła oceniana testem jest w granicach

stopnia 2 i zamknięta jest granicami od -2

do+2.



głównym zadaniem ćwiczeń

czynnych w odciążeniu jest

zwiększenie możliwości siłowych

aktywizowanego zespołu

dynamicznego do wielkości

stopnia 3 w takim samym co

wyżej systemie oceny.



Ćwiczenia te aktywizują

działanie „pompy mięśniowej”

wpływając korzystnie na trofikę

tkanek, a także na ich

elastyczność oraz poprawiają

torowanie propioceptywne w

odpowiednich drogach

nerwowych.

Wskazania do prowadzenia

ćwiczeń czynnych w

odciążeniu:



* uzyskanie poprawy wskaźników siły mięśniowej

w tych zespołach dynamicznych, które wskutek

np. unieruchomienia kończyny opatrunkiem

gipsowym, posiadają zmniejszony potencjał w

tym zakresie

* likwidacja nie utrwalonych, tzw. miękkich

ograniczeń ruchu w stawach

* zapobieganie powstawaniu ograniczeń ruchu

poprzez stosowanie ich jako kontynuacji ćwiczeń

biernych, prowadzonej już bez fizycznego

udziału temperatury



* możliwość wykonania ruchu czynnego przy

współobecności pepełnych zrostów kostnych

po urazach, najczęściej kończyn dolnych.

Jeżeli lekarz prowadzący pacjenta zdecyduje

się po uzyskaniu zrostu klinicznego na

zabezpieczenie, np. złamanej kończyny tylko

szyną gipsową, to z jego aprobatą można

rozpocząć takie ćwiczenia, oczywiście po

uprzednim zdjęciu łuski zabezpieczającej

* możliwość wykonywania ruchu czynnego

przy współobecności bólu o mniejszej

intensywności. Obciążenie za pomocą systemu

bloczkowego zmniejszane odczucia

umożliwiając tym samym zwiększenie zakresu

wykonywanego ruchu



* uzyskanie aktywizacji psychicznej

pacjęta dzięki możliwości samodzielnego

wykonywania ćwiczeń bez fizycznego

udziału terapeutyczne

Przeciwwskazania:

* konieczność bezwzględnego

unieruchomienia odpowiedniej części

ciała

* silne odczucia bólowe różnego

pochodzenia i przy różnej lokalizacji

tkankowej

* ostre stany zapalne głównie stawów i

tkanek okołostawowych

Wskazówki metodyczne:

* odciążenie można uzyskać poprzez:

- ręce terapeuty.

Jest to najlepszy sposób odciążania

jako że nic nie jest w stanie zastąpić

nieprecyzyjnego biomanipulatora ale jednocześnie

bardzo nieekonomiczny. Dlatego praktycznie

użytecznym jest taki tryb postępowania, w którym

terapeuta w ciągu pierwszych dwóch, trzech dni

odciąża podczas ćwiczeń odpowiednie części ciała

ręcznie, uczy pacjenta wykonywania potrzebnych

czynności, by następnie zastosować system

bloczkowy.

- system bloczkowy

- wykonywanie ruchów na tzw. płaszczyznach

poślizgowych

lub za pomocą wrotek

terapeutycznych

- ćwiczenia w wodzie

W praktyce najczęściej stosuje się dwa

pierwsze sposoby odciążania jako

najużyteczniejsze.

* pozycja wyjściowa ćwiczącego powinna

być identyczna z tą, jaka przyjmuje

pacjent przy testowaniu danego ruchu na

stopień 2

* dobierając pozycję wyjściową należy tak

ułożyć pacjenta, by płaszczyzna

wykonywanego ruchu była równoległa do

podłoża. Ta zasada nie odnosi się do

ruchów rotacyjnych

* stabilizacja ma uniemożliwić przenoszenie

ćwiczonego ruchu poza staw, w którym ma an

być wykonywany. W systemie bloczkowym

stabilizuje się żądane części ciała pacjenta

podwieszkami lub skórzanymi pasami do

podłoża. Przy ćwiczeniach wykonywanych ręka

terapeuty można stabilizować ręcznie. Przy

ćwiczeniach kończyn dolnych w stawach

biodrowych szczególnie zalecaną jest

stabilizacja „przez pozycję”

* odciążenie za pomocą podwieszek musi być

pełne, tzn. wygodne i bezpieczne. Chcąc

osiągnąć ten cel, trzeba stosować odpowiednią

liczbę podwieszek

* punkt zawieszenia podwieszek

odciążających poprzez linki na kratach

sufitowych powinien znajdować się

zawsze w osi stawu, w którym zachodzi

ruch.

* Przesunięcie punktu zawieszenia kończyny w linii

prostopadłej do osi długiej ćwiczonej kończyny w

kierunku wykonywanego ruchu wspomaga ten

ruch ( stopień testu -2). odwrotna sytuacja

utrudnia zadanie ruchowe ćwiczonego zespołu

dynamicznego i powinna być stosowana w sytuacji,

w której pracujące zespoły mięśniowe legitymują

się według testu na stopień +2. identyczne

rezultaty można osiągnąć podczas ćwiczeń stawu

biodrowego przesuwając punkt zaczepu

podwieszek odciążających znad stawu w górę

(dogłowowo) lub w dół (w stronę stopy) ćwiczonej

kończyny dolnej. W pierwszym przypadku wydłuża

się „wahadło” wykonywanego ruchu co ułatwia

zadanie, a w drugim jest odwrotnie. Skrócenie

linek na których mocowane są podwieszki

odciążające utrudnia ćwiczenie.

* Ruch należy prowadzić w pełnym

zakresie przy każdym powtórzeniu

* liczba powtórzeń ruchu w jednej

płaszczyźnie i w jednej osi – duża,

mierzona nie liczba powtórzeń, a czasem

ich wykonywania. Powinien on wynosić

od 3 do 5 min. dla każdego ruchu

ćwiczenia wspomagane



stanowią łącznik pomiędzy grupą

ćwiczeń biernych i czynnych. Dla

niesprawnych grup mięśniowych

których siła oceniana testem waha

sie pomiędzy stopniami 0-2 będą to

odpowiednie działania bierne, a

nawet czynne w odciążeniu.

Wspomaganie ruchu może mieć

charakter bezpośredni lub pośredni.



Ćwiczenia wspomagane bezpośrednie -

zdrowa kończyna górna reką chwyta

kończynę przeciwną, porażoną, np.

wskutek udaru mózgowego i „ćwiczy” ją

prowadząc ruch wznosu przez zgięcie w

zespole stawowym barkowo-ramiennym w

takim zakresie ruchu jaki jest możliwy do

wykonania. Ten rodzaj ćwiczeń jest

wykorzystywany kiedy jedna ręka ćwiczy

drugą niesprawną w ruchach wyprostu w

stawie promieniowo-nadgarstkowym,

stawach śródręczno – palcowych,

międzypaliczkowych palców II-V i kciuka.



Ćwiczenia wspomagane pośrednie – są

najczęściej wykonywane przy

wykorzystaniu systemu bloczkowego,

który pozwala na działania bardziej

wszechstronne i precyzyjne choć należy

powiedzieć, że ta forma terapii bardziej

angażuje czasowo fizjoterapeutę, który

musi pomóc pacjentowi założyć

odpowiednie oprzyrządowanie. Powinien

on także kontrolować jakość

wykonywanych ćwiczeń przynajmniej w

początkowym okresie ich powadzenia.



Te ćwiczenia najczęściej wykonuje się u

pacjentów przewlekle chorych, u których

proces chorobowy spowodował trwałe

zmiany. Ten rodzaj terapii ma także inne

bardzo istotne uzasadnienie do jej

stosowania o ile pacjent może i chce czynnie

współpracować w poprawie wskaźników

swego stanu zdrowia. Odnosząc je do

świadomości, można korzystnie wpływać na

stan psychiczny chorego, który czuje się

współodpowiedzialny przynajmniej za tę

część usprawniania.



Wskazania do stosowania ćwiczeń

czynnych:

* poprawa trofiki poprzez zwiększenie

efektywności działania „pompy

mięśniowej”

* utrzymanie zakresów ruchów w

stawach

* zapobieganie niekorzystnym zmianom

wynikającym z bezruchu

* wydłużenie w czasie oddziaływania

terapeutycznego u pacjentów z pełną

świadomością mogących ćwiczyć

samodzielnie



Minusem tej formy ćwiczeń jest to,

że ruch jest w nich prowadzony w

pełnym zakresie. Wynika to z

niedoskonałości systemu

bloczkowego w działaniach

pośrednich albo z obawy przed

bólem w ćwiczeniach bezpośrednich.

Ćwiczenia czynne

oporowe



–

od tej grupy ćwiczeń w znacznej

mierze należy efekt końcowy leczniczy

wyrażony powrotem funkcji. Siła mięśni

zbliża się do granicy normy albo ją

osiąga. Są to ćwiczenia o charakterze

miejscowym. Ćwiczenia czynne oporowe

to nic innego jak tylko ćwiczenia czynne

wolne z dodatkowym, odpowiednio

dawkowanym oporem zewnętrznym.



Wskazania do prowadzenia ćwiczeń

czynnych oporowych:

* doprowadzenie do normy wskaźników siły

mięśniowej albo zmniejszenie do minimum

osłabienia mięśni w niewydolnych w tym

względzie zespołach dynamicznych.

* opóźnienie efektywności procesów

patologicznych wywołujących osłabienie

mięśni

* uzyskanie kompensacyjnych przerostów

siły w nie objętych procesem chorobowym

grupach mięśni



* uzyskanie przerzutów napięć

mięśniowych do części ciała znajdujących

się czasowo ze względów leczniczych w

unieruchomieniu

* uzyskanie oprawy w koordynacji

nerwowo-mięśniowej

* poprawa tzw. Wytrzymałości miejscowej

ćwiczonych mięśni co zwiększa możliwość

wykonywania zadań ruchowych w czasie

*poprawa samopoczucia psychicznego

pacjentów



Opór można dozować poprzez:

* ręce terapeuty, nie jest wtedy

konieczne określanie wielkości siły za

pomocą dynamometrów. Opór dozuje

sie ręcznie, stosownie do możliwości

pacjenta i ze zmiennym nasileniem w

różnych przedziałach zakresu ruchu.



* obciążenie bezpośrednie, polega na

mocowaniu w odpowiednich miejscach

ciała obciążeń o znanej wielkości i w

różny sposób. Wykorzystać do tego

można specjalne woreczki albo

przylepce. Lecz przedtem należy określić

długość ramienia dźwigni, na której jest

położona siła.

* obciążenie pośrednie przez

wykorzystanie systemu bloczkowego



* prowadzenie ćwiczeń oporowych na

urządzeniach specjalnych. należą do nich

siłownie typu: „Atlas” czy „Herkules”. Za

pomocą tych urządzeń można zwiększać

siłę nawet w małych grupach

mięśniowych.

* wielkość oporu w poszczególnych

fazach ruchu musi być zmienna i tak

dobrana, by nie zaburzała koordynacji

wyrażonej jego płynnością



* im większy opór, tym mniejsza liczba

powtórzeń i odwrotnie. Zasada ta określa

zależność, która zachodzi między siłą a

wytrzymałością, przy czym obie te

zdolności kondycyjne kształtowane są za

pomocą ćwiczeń oporowych

* ciężar użyty w charakterze oporu

poprzez system bloczków i linek musi być

odprowadzony poza powierzchnie

stanowiska, na którym znajduje sie

pacjent.

Krótkie ćwiczenia

izometryczne



–

metodyka tych ćwiczeń przedstawia sie

następująco:

* opór – submaksymalny (ok. 90% maksymalnych

możliwości siłowych mięśnia)

* czas trwania napięcia mięśnia 5 – 6 s.

* czas przerwy między napięciami 5 – 10 s.

* liczba powtórzeń dziennie: jedna seria z 10

powtórzeniami. W miarę przyrostu siły liczba serii

może stopniowo być zwiększona do 3 w ciągu dnia

* liczba dni treningowych w tygodniu – 5

* każde napięcie ćwiczonych mięśni w serii winno

być poprzedzone pełnym rozgięciem ćwiczonego

zespołu dynamicznego



Krótkie ćwiczenia izometryczne są

bardzo użyteczne w przypadkach, w

których warunkiem uzyskania

pozytywnego wyniku leczenia jest

unieruchomienie. Jeżeli istnieje

możliwość prowadzenia ćwiczeń to

takie działanie skutecznie zapobiega

prostym zanikom z nieczynności.

ćwiczenia bierne



–

to ćwiczenia wykonywane przez

kinezyterapeutę bez współudziału pacjenta.

Zasadniczym celem tych ćwiczeń jest zmiana

ruchu biernego na czynny. Fizjologicznie –

znaczenie ćwiczeń biernych – polega na

wspomaganiu działania mechanizmu tzw. „pompy

mięśniowej”. Ćwiczenia bierne zapobiegają

zesztywnieniom stawowym, obrzękom

zastoinowym, pośrednio odleżynom i wielu innym

niekorzystnym zagrożeniom wynikającym z

procesu chorobowego.



Pozytywne działanie ćwiczeń biernych

wyraża się przede wszystkim w utrzymaniu

naturalnej długości i elastyczności mięśni.

Dopuszczenie do utrwalania niekorzystnych

ograniczeń ruchu w stawie czy zespole

stawowym z reguły prowadzi do patologii w

chrząstkach stawowych i nasadach

stawowych kości typu odwapnień bądź

powstawania narośli kostnych.

Podstawowym zadaniem ćwiczeń biernych ze

względu na użyteczność w kinezyterapii jest

oddziaływanie na ośrodkowy układ nerwowy

przez udrażnianie szlaków torowania

głównie proprioceptywnego zw czuciem

głębokim.



Uzyskuje się je albo przez docisk na

powierzchnie stawowe w trakcie

wykonywania ćwiczeń, albo przez pełne

rozciągnięcie mięśnia w obrębie stawu, w

okolicy którego znajdują się jego

przyczepy.

Niewątpliwie ćwiczenia bierne korzystnie

wpływają na sferę czucia

powierzchownego, które uaktywnia się na

drodze drażnienia eksteroreceptorze

skóry pacjenta poprzez jej kontakt z ręką

terapeuty prowadzącej ruch bierny.

Wskazania do ćwiczeń biernych:

* porażenia i niedowłady mięśni

szkieletowych

* zwiększone patologicznie napięcie

mięśniowe inaczej napięcie spastyczne

* nie utrwalone ograniczenia ruchomości w

stawach

* zła trofika tkanek miękkich w częściach

narządu ruchu objętych procesem

patologicznym

* potrzeba utrzymania odpowiedniej długości

i elastyczności w mięśniach szkieletowych

Przeciwwskazania:

* stany pourazowe po złamaniach kości

długich z niepełnym zrostem

* stany zapalne stawów różnego

pochodzenia

* stany po zwichnięciu i innych urazach

stawowych i okołostawowych

* występowanie bólu podczas ćwiczenia

Metodyka ćwiczeń biernych:

* ruch powadzony jest za pomocą sił

zewnętrznych, głównie przez rękę

terapeuty

* pozycja wyjściowa pacjenta jest taka

jak podczas testowania siły odpowiednich

zespołów mięśniowych na stopień 0 i 1

* stabilizacja właściwego odcinka

narządu ruchu ma zapewnić

wykonywanie ruchu biernego tylko w

obrębie mobilizowanego stawu

* odciążenie lub chwyt ćwiczonej części ciała

musi być wygodny dla pacjenta, pewny a

przez to bezpieczny

* ruch należy prowadzić w pełnym,

biernym, fizjologicznym zakresie zgodnie z

normą dla danego stawu

* liczba powtórzeń w jednej płaszczyźnie i

serii 30 – 50

* ćwiczenia w ciągu dnia należy prowadzić

od 1 do 3 serii. Obowiązuje zasada, że przy

większym nasileniu działania czynnika

patologicznego i rozleglejszych w związku z

tym działaniach stosuje się większą dawkę

ćwiczeń

ćwiczenia bierne

redresyjne

–

jest to inwazyjna forma terapii, często

wystarczająca do osiągnięcia zamierzonych

efektów. Do celów ćwiczeń redresyjnych

zaliczymy: uzyskanie pełnej biernej

ruchomości w ćwiczonym stawie, poprawa

ruchomości w możliwym do wyćwiczenia

zakresie po to, by częściowo odzyskać

utracone możliwości funkcjonalne albo jako

przygotowanie stawu do rekonstrukcyjnego

zabiegu chirurgicznego.



Metodyka ćwiczeń redresyjnych:

* przy zwiększonej wrażliwości pacjenta na ból

trzeba podać dostatecznie wcześnie przed

ćwiczeniami odpowiedni lek przeciwbólowy

* stabilizacja odcinka bliższego ćwiczonej

kończyny odgrywa w tych działaniach ogromna

rolę. Musi być bardzo pewna, tzn. Powinna

wykluczać dodatkowe, nieprzewidziane ruchy

wynikające z chęci ucieczki przed bólem

* chwyt którym terapeuta prowadzi ćwiczony

ruch bierny musi być pewny, przy czym

kontakt jego ręki z ćwiczona częścią ciała

powinien rozciągać się na jak największej

powierzchni.

* ćwiczony ruch powinien być w zasadzie

jednopłaszczyznowy

* podczas wykonywania ćwiczeń redresyjnych

wskazane jest „odciąganie” powierzchni

stawowych, w wielu przypadkach może to

zmniejszyć odczucia bólowe

tempo wykonywania ćwiczeń powinno być

bardzo wolne, pozwalające choremu na

adaptację z bólem

* odprowadzenie ruchu z pozycji końcowej

bardzo wolne

* przerwy między kolejnymi powtórzeniami

ruchów redresujących należy wykorzystać na

rozluźnienie mięśni

* po ćwiczeniu obowiązuje terapeutę

obserwacja reakcji miejscowej

(zaczerwienienie, zwiększenie

temperatury ciała, wystąpienie obrzęku)

* ćwiczenia redresyjne należy kończyć

serią ćwiczeń czynnych w odciążeniu w

szybkim tempie, aby utrwalić efekt

redresji

ćwiczenia czynno –

bierne

ruch prowadzony jest biernie a zadaniem

które się stawia pacjentowi jest czynne

rozluźnienie mięśni w tej części narządu

ruchu która jest ćwiczona. Kluczem do

uzyskania żądanych efektów

terapeutycznych jest właściwa współpraca

pacjenta z terapeutą. Przy prawidłowo

wykonywanych ćwiczeniach zakres ruchów

z dnia na dzień powinien wzrastać.



Wskazania do ćwiczeń czynno – biernych:

stany po chirurgicznych zabiegach

rekonstrukcyjnych w narządzie ruchu

choroby reumatoidalne

unieruchomienie kończyny za pomocą

wyciągów redresyjnych

stany strofiki tkankowej

demineralizacja kości



Przeciwwskazania do ćwiczeń czynno –

biernych:

czynne procesy zapalne w obrębie

stawów

świeże blizny pooperacyjne lub inne rany

stany wymagające bezwarunkowego

unieruchomienia, takie jak po

zwichnięciach czy złamaniach

Metodyka ćwiczeń czynno – biernych:

ruch prowadzi się w niepełnym zakresie, a

jego wartości graniczne wyznaczają

odczucia bólowe. Wykonując ten rodzaj

ćwiczeń należy doprowadzić ruch do

granicy bólu i bardzo powoli próbować ja

przekroczyć

tempo ćwiczeń bardzo wolne

liczba powtórzeń ćwiczenia 10 -15 w jednej

serii. Przerwy między seriami 2 – 3

minutowe, należy je wykorzystać na

rozluźnienie ćwiczonych mięśni

ćwiczenia należy prowadzić przy

wspomaganiu ich środkami fizykoterapii,

obniżającymi napięcie mięśniowe, a często

pod osłoną leków przeciwbólowych.

ćwiczenia relaksacyjne

.Relaksacja to proces dochodzenia

narządów organizmu ludzkiego do stanu

równowagi. Obszar działania ćwiczeń

relaksacyjnych jest bardzo rozległy.

Relaksacja nie zajmuje sie tylko

patologicznymi zmianami w tkankach i

narządach organizmu, ale wkracza

także w sferę psychiki.



Ćwiczenia relaksacyjne można podzielić

na 2 grupy:

ćwiczenia relaksacyjno – koncentrujące,

z których jedne służą bardziej

profilaktyce niż terapii schorzeń

odpowiednie ćwiczenia, które mają na

celu jak najszybsze osiągnięcie

równowagi po wysiłkach fizycznych



Skuteczność ćwiczeń relaksacyjnych

oceniana jest samopoczuciem pacjenta

i stanem napięcia mięśni

szkieletowych za pośrednictwem

dotyku. Dobór właściwej pozycji

wyjściowej ćwiczonego jest

podstawowym wymogiem, przy czym

najlepsze są pozycje leżące ze względu

na dobre podparcie całego ciała

propozycje kilku z nich:



leżąc na twardym podłożu z kończynami górnymi i

dolnymi ustawionymi w niewielkim odwiedzeniu. Stawy

kolanowe ugięte. Naturalne krzywizny ciała podparte

małymi poduszkami dają poczucie wygody. Pozwala na

pełne rozluźnienie mięśni.

Pozycja leżąc na boku prawym. Kończyny górna i dolna

lewa podparte i odciążone na poduszkach, tułów

ustawiony tak, by nie powodować ucisku na okolicę

serca. Głowa spoczywa na poduszce i nie może być

uniesiona za wysoko

pozycja „pół leżąc – pół siedząc”. Głowa, okolica

stawów kolanowych, stóp i kończyny górne podparte na

podwieszkach. Oddychanie torem piersiowym jest w

takiej pozycji łatwiejsze, ponieważ mniejsza masa

uciska na okolicę pleców



Wskazania do ćwiczeń

relaksacyjnych:

wszystkie stany wymagające

czynnego odpoczynku:

- ogólnego

- miejscowego



Wskazówki metodyczne:

początkowe zajęcia należy poświęcić na

naukę przyjmowania właściwych pozycji

wyjściowych

po opanowaniu odpowiednich ułożeń

przechodzi się do nauki prawidłowych

ruchów. Oparte sa one na prostych

koordynacyjnie czynnościach,

naprzemiennych napięciach i

rozluźnieniach żądanych grup

mięśniowych

działanie ćwiczeń powinno się

wspomagać środkami fizykoterapii

ćwiczenia synergistyczne

–

synergia polega na dostosowawczej zmianie

napięcia w grupie agonistów podczas

wykonywania ruchu w zależności od różnej

wielkości oporów zewnętrznych. Współpraca

różnych grup mięśni nie przebiega z

jednakowym nasileniem w czasie. Wyróżniamy

następujące rodzaje synergizmów:

bezwzględne – są to wrodzone i utrwalone w

procesie filogenezy reakcje neuromięśniowe

występujące u każdego osobnika już w

momencie urodzenia. To m.in. odruch ssania.

Do najbardziej znanych w narządzie ruchu należą:

- w obrębie tułowia. Skłon głowy i szyi w przód z

oporem w pozycji leżąc tyłem powoduje napięcie

mięśnia prostego brzucha

- skłon głowy i szyi w tył z oporem w pozycji

leżąc przodem wywołuje napięcie mięśni

pośladkowych wielkich

- w obrębie kończyn górnych. Wyprost w stawie

pomieniowo-nadgarstkowym z oporem w pozycji

nawrócenia przedramienia, powoduje napięcie

mięśnia trójgłowego ramienia

- w obrębie kończyn dolnych. Wyprost stopy z

oporem w stawie skokowo-goleniowym

powoduje napięcia mięśnia czwoogłowego uda

Synergia względna – cechą

charakterystyczna jest fakt iż są one

osobniczo różne. Tzn. U jednego pacjenta

lepszy efekt napięciowej daje aktywizacja

jakiejś odległej terytorialnie grupy

mięśniowej, a u drugiego identyczny cel

osiąga się dzięki aktywizacji innej. Bardzo

istotnymi sa tu badania

elektromiograficzne, które określają

wielkość potencjałów elektrycznych

występujących w pracujących zespołach

mięśniowych.

Za pomocą omawianej grupy ćwiczeń nie

można osiągnąć efektu wzmacniania

mięśni. Pomagają one jedynie opóźnić

występowanie prostych zaników z

nieczynności

Wskazania do stosowania ćwiczeń

synergistycznych: planowane z

różnych względów unieruchomienie

części ciała, w dalszym procesie

leczenia. Pozwala to na wykonanie

odpowiednich niezbędnych działań

przygotowawczych.

Wskazania metodyczne:

zmiana co 10 dni ruchu który

wywołuje przerzut pobudzenia w

żądane miejsce narządu ruchu

ruchy stymulujące odpowiednie

napięcie mięśniowe muszą być

wykonywane w pełnym czynnym

zakresie i przeciw odpowiedniemu

oporowi

ćwiczenia czynności

samoobsługi



ćwiczenia te obejmują wszystkie

czynności dnia codziennego:

czytanie książek, palenie

papierosów, ogladanie telewizji.

Stopień opanowania przez chorego

czynności z zakresu samoobsługi jest

najlepszym miernikiem postępów

terapii.



Wykonywane testy czynnościowe:

umiejętność wykonywania różnych

chwytów z uwzględnieniem ich podziału

z zakresu higieny osobistej

związanych ze spożywaniem posiłków

związanych z ubieraniem się i

rozbieraniem

specjalnych – związanych z nauką u

dzieci i młodzieży szkolnej.



Podczas badania należy na podstawie

diagnozy ustalić czy zmiany patologiczne

maja charakter trwały czy tez można

liczyć na pełny powrót do sprawności.



W pierwszym przypadku trzeba oprzeć o

różnego rodzaju ortezy, aparaty i ruchy

„trickowe” co może pozwolić na choćby

częściowe odzyskanie utraconych

sprawności. Istotna pozycja postępowania

jest adaptacja przedmiotów codziennego

użytku do aktualnych, funkcjonalnych

możliwości pacjenta.



W drugim przypadku kiedy rozpoznanie

pozwala prognozować pełny powrót

możliwości funkcjonalnych procedura

jest o wiele prostsza. Wystarczają na

ogół osobiste rzeczy pacjenta które

czasowo przy pomocy bardzo prostych

środków można zmodyfikować w

zależności od potrzeb.

Document Outline