PRZEWLEKŁE ZAPALENIE
TRZUSTKI
Grzegorz Andryskowski
Klinika Chorób Wewnętrznych z
Oddziałem Farmakologii Klinicznej i
Terapii Monitorowanej
GDAŃSK 2006r
(p.z.t.) - DEFINICJA
Jest przewlekłą nienowotworową
chorobą trzustki charakteryzującą się
postępującym włóknieniem z
towarzyszącym zanikiem tkanki
gruczołowej prowadzącym w różnym
czasie do upośledzenia czynności
zewnątrzwydzielniczej i
wewnątrzwydzielniczej.
ETIOLOGIA
• ALKOHOL (58-95%)
• IDIOPATYCZNE (10-40%)
• UTRUDNIONY ODPŁYW (10-15%)
• BIAŁKO I TŁUSZCZE
– NADMIERNE SPOŻYCIE
– NIEDOBORY (0,09 – 0,12%)
• WADY WRODZONE
• CHOROBY UKŁADOWE
CHOROBOWOŚĆ
30 –
57/100 tys.
populacji
ZAPADALNOŚĆ
5-10/100
tys.rocznie
PATOGENEZA
• ALKOHOL:
– KOMÓRKI PĘCHERZYKOWE
– DROBNE PRZEWODZIKI
– NIEDOBÓR LITOSTATYNY
– AKTYWACJA KOMÓREK
GWIAŹDZISTYCH
ETIOPATOGENEZA
KLASYFIKACJA MARSYLIA - RZYM
•WAPNIEJĄCE
•ZAPOROWE
•NACIEKOWE
CZYNNIKI RYZYKA
•Toksyczno – metaboliczne
•Idiopatyczne
•Genetyczne
•Autoimmunologiczne
•Ostre zapalenia
•Niedrożności
OBJAWY
• BÓL
• ŻÓLTACZKA
• ↑α – amylazy
• Hyperglikemia
• Ubytek masy ciała
• Biegunka tłuszczowa
Stan
morfologiczny
Obraz USG lub TK
Trzustka
prawidłowa
Prawidłowy kształt i wymiary trzustki,
jednorodność miąższu, szerokość p. trzustkowego
mniejsza niż 2mm
Wynik wątpliwy
Występuje tylko jeden z następujących objawów:
1)
Nieznaczne powiększenie narządu <2 razy.
2)
Szerokość przewodu trzustkowego 2-4 mm
3)
Niejednorodność miąższu
Postać łagodna
Obecność co najmniej dwóch z pośród objawów:
1)
Objawy 1-3 (j.w.)
4) Nieregularne ściany przewodu
pokarmowego
Postać
umiarkowana
1)
Wzrost echogenicznośći ścian p.
trzustkowego
2)
Nieregularne zarysy trzustki
3)
Ogniska hipoechogeniczne
4)
Małe torbiele rzekome średnicy <10mm
Postać
zaawansowana
Wszystkie objawy jak w postaci
umiarkowanej+min 1:
1)
Znaczna nieregularność p. trzustkowego
2)
Poszerzenie p. trzuskowego > 4mm
3)
Obecność w przewodzie złogu lub czopów
zamykających światło
4)
Torbiele rzekome o wymiarach > 10mm
5)
Nacieczenie narządów sąsiednich
METODA
CZUŁOŚĆ
SWOISTOŚĆ
Rtg
USG
TK
MRCP
EUS
ECPW
BRAK
DANYCH
60-80%
75-90%
BRAK
DANYCH
85%
71-95%
BRAK
DANYCH
80-90%
94-100%
BRAK
DANYCH
85 %
89 – 100%