Leki działające na układ
Leki działające na układ
oddechowy
oddechowy
Kaszel
Kaszel
Kaszel jest złożonym odruchem
Kaszel jest złożonym odruchem
obronnym mającym na celu usunięcie
obronnym mającym na celu usunięcie
ciała obcego bądź zalegającej
ciała obcego bądź zalegającej
wydzieliny z dróg oddechowych
wydzieliny z dróg oddechowych
I faza- głęboki wdech na szczycie,
I faza- głęboki wdech na szczycie,
którego dochodzi do zamknięcia głośni i
którego dochodzi do zamknięcia głośni i
znacznego wzrostu ciśnienia
znacznego wzrostu ciśnienia
II faza- gwałtowne otwarcie głośni i
II faza- gwałtowne otwarcie głośni i
spadek ciśnienia wywołujące prąd
spadek ciśnienia wywołujące prąd
powietrza w kierunku krtani i gardła
powietrza w kierunku krtani i gardła
Kaszel
Kaszel
Wrażliwe miejsca błony śluzowej,
Wrażliwe miejsca błony śluzowej,
których podrażnienie wywołuje odruch
których podrażnienie wywołuje odruch
kaszlowy przez pobudzenie nerwu
kaszlowy przez pobudzenie nerwu
błędnego
błędnego
brzeg nagłośni
brzeg nagłośni
rozwidlenia tchawicy
rozwidlenia tchawicy
rozwidlenia dużych oskrzeli
rozwidlenia dużych oskrzeli
poza drzewem oskrzelowym:
poza drzewem oskrzelowym:
opłucna
opłucna
tylna ściana przewodu słuchowego
tylna ściana przewodu słuchowego
Kaszel – aktywacja
Kaszel – aktywacja
autonomicznego uk.
autonomicznego uk.
nerwowego
nerwowego
Kaszel powstaje na drodze pobudzenia
Kaszel powstaje na drodze pobudzenia
receptorów włókien C znajdujących się w
receptorów włókien C znajdujących się w
nabłonku oddechowym, aktywowanych
nabłonku oddechowym, aktywowanych
przez mediatory uwalniane w procesie
przez mediatory uwalniane w procesie
zapalnym: histaminę i bradykininę.
zapalnym: histaminę i bradykininę.
Pobudzone włókna C wydzielają
Pobudzone włókna C wydzielają
substancję P aktywującą szybko
substancję P aktywującą szybko
adoptujące się receptory (RASP)
adoptujące się receptory (RASP)
odpowiedzialne za odruch kaszlowy.
odpowiedzialne za odruch kaszlowy.
Uwagi ogólne
Uwagi ogólne
Leki przeciwkaszlowe to leki hamujące
Leki przeciwkaszlowe to leki hamujące
odruch kaszlu ale nie likwidujące jego
odruch kaszlu ale nie likwidujące jego
przyczyny. Dlatego przy ostrym stanie
przyczyny. Dlatego przy ostrym stanie
zapalnym stosowanie tych leków
zapalnym stosowanie tych leków
uniemożliwia ewakuację wydzieliny
uniemożliwia ewakuację wydzieliny
zapalnej co może doprowadzić do przejście
zapalnej co może doprowadzić do przejście
zapalenia na tkanki płucne.
zapalenia na tkanki płucne.
Dlatego w takich sytuacjach należy
Dlatego w takich sytuacjach należy
stosować leki ułatwiające ewakuację
stosować leki ułatwiające ewakuację
wydzieliny czyli leków wykrztuśnych.
wydzieliny czyli leków wykrztuśnych.
Leki przeciwkaszlowe o
działaniu ośrodkowym
Pochodne alkaloidów opium
Pochodne alkaloidów opium
Leki wykazujące działanie euforyzujące i
Leki wykazujące działanie euforyzujące i
wywołujące szybkie uzależnienie
wywołujące szybkie uzależnienie
Morfina
Morfina
- podawana dożylnie bardzo szybko
- podawana dożylnie bardzo szybko
i skutecznie znosi odruch kaszlu. Podawana
i skutecznie znosi odruch kaszlu. Podawana
tylko w przypadku chorych zagrożonych
tylko w przypadku chorych zagrożonych
krwotokiem (nowotwory płuc, zranienia
krwotokiem (nowotwory płuc, zranienia
klatki piersiowej)
klatki piersiowej)
Oksykodon
Oksykodon
- podobnie jak morfina
- podobnie jak morfina
Bezitramid
Bezitramid
- podawany tylko ambulatoryjnie
- podawany tylko ambulatoryjnie
Hydrokodon
Hydrokodon
- podobne działanie do morfiny
- podobne działanie do morfiny
Pochodne alkaloidów opium
Pochodne alkaloidów opium
Leki niewykazujące działania euforyzującego o
Leki niewykazujące działania euforyzującego o
słabych właściwościach uzależniających
słabych właściwościach uzależniających
Kodeina
Kodeina
- słabsze niż morfina działanie przeciwbólowe,
- słabsze niż morfina działanie przeciwbólowe,
hamujące ośrodek oddechowy i uzależniające. W
hamujące ośrodek oddechowy i uzależniające. W
przeciwieństwie do morfiny dobrze wchłania się z uk.
przeciwieństwie do morfiny dobrze wchłania się z uk.
pokarmowego. Skuteczna przeciwkaszlowo. Objawy
pokarmowego. Skuteczna przeciwkaszlowo. Objawy
niepożądane to nudności, wymioty, zaparcia, senność
niepożądane to nudności, wymioty, zaparcia, senność
zawroty głowy. Ryzyko wystąpienia depresji uk.
zawroty głowy. Ryzyko wystąpienia depresji uk.
oddechowego dotyczyć może dzieci i osób w
oddechowego dotyczyć może dzieci i osób w
podeszłym wieku. Podawana drogą doustną rzadko
podeszłym wieku. Podawana drogą doustną rzadko
prowadzi do uzależnienia.
prowadzi do uzależnienia.
Normetadon- działanie jak kodeina
Normetadon- działanie jak kodeina
Leki przeciwkaszlowe o
działaniu ośrodkowym
Leki przeciwkaszlowe o działaniu
ośrodkowym
Leki nie wywołujące uzależnień
Leki nie wywołujące uzależnień
Dekstrmetorfan
Dekstrmetorfan
- nie wykazuje działania
- nie wykazuje działania
przeciwbólowego, uzależnień oraz działania
przeciwbólowego, uzależnień oraz działania
depresyjnego na uk. oddechowy. Działanie
depresyjnego na uk. oddechowy. Działanie
przeciwkaszlowe odpowiada kodeinie. Występuje
przeciwkaszlowe odpowiada kodeinie. Występuje
w preparatch sprzedawanych bez recepty,
w preparatch sprzedawanych bez recepty,
najczęściej w kombinacji z pseudoefedryną,
najczęściej w kombinacji z pseudoefedryną,
paracetamolem, i lekiem przeciwhistaminowym.
paracetamolem, i lekiem przeciwhistaminowym.
Folkodyna
Folkodyna
- syntetyczna pochodna kodeiny, silne
- syntetyczna pochodna kodeiny, silne
działanie przeciwkaszlowe i mniej skutków
działanie przeciwkaszlowe i mniej skutków
ubocznych. Senność, nudności, niepokój.
ubocznych. Senność, nudności, niepokój.
Batmirat-
Batmirat-
podobnie jak Folkodyna
podobnie jak Folkodyna
Noskapina
Noskapina
- naturalny alkaloid otrzymany z
- naturalny alkaloid otrzymany z
opium, działanie podobne do Falkoidyny. Senność,
opium, działanie podobne do Falkoidyny. Senność,
zawroty głowy, nudności
zawroty głowy, nudności
Leki przeciwkaszlowe
nieopioidowe o działaniu
ośrodkowym
Okseladyna
Okseladyna
- słabsze działanie przeciwkaszlowe niż opioidy
- słabsze działanie przeciwkaszlowe niż opioidy
oraz słabe działanie wykrztuśne. Nie działa depresyjnie na uk.
oraz słabe działanie wykrztuśne. Nie działa depresyjnie na uk.
oddechowy, nie powoduje uzależnień.
oddechowy, nie powoduje uzależnień.
Pentoksyweryna
Pentoksyweryna
- działanie przeciwkaszlowe, miejscowo
- działanie przeciwkaszlowe, miejscowo
znieczulające i cholinolityczne. Działanie na OUN – senność.
znieczulające i cholinolityczne. Działanie na OUN – senność.
Zaburzenia ze strony uk. pokarmowego oraz odczyny
Zaburzenia ze strony uk. pokarmowego oraz odczyny
alergiczne
alergiczne
Glaucyna
Glaucyna
- alkaloid z ziela siwca żółtego (
- alkaloid z ziela siwca żółtego (
Glaucium flavum
Glaucium flavum
).
).
Nie działa depresyjnie na uk. oddechowy, nie powoduje
Nie działa depresyjnie na uk. oddechowy, nie powoduje
uzależnień
uzależnień
Dimetoksanat
Dimetoksanat
- słabsze działanie przeciwkaszlowe od
- słabsze działanie przeciwkaszlowe od
kodeiny, miejscowo znieczulający, oddziałuje na OUN
kodeiny, miejscowo znieczulający, oddziałuje na OUN
Pipazetat
Pipazetat
- podobne działanie do Falkoidyny, dodatkowo
- podobne działanie do Falkoidyny, dodatkowo
miejscowo znieczulający
miejscowo znieczulający
Oksomemazyna-
Oksomemazyna-
przeciwkaszlowo podobnie jak leki
przeciwkaszlowo podobnie jak leki
powyżej, również działanie przeciwhistaminowe i
powyżej, również działanie przeciwhistaminowe i
uspakajające. Nudności, senność, odczyny alergiczne
uspakajające. Nudności, senność, odczyny alergiczne
Alimemazyna
Alimemazyna
- jak oksomemazyna, ale stosowna w
- jak oksomemazyna, ale stosowna w
anestezjologii w premedykacji zabiegów chirurgicznych
anestezjologii w premedykacji zabiegów chirurgicznych
Leki przeciwkaszlowe o
Leki przeciwkaszlowe o
działaniu obwodowym
działaniu obwodowym
Leki wpływające na zakończenia
Leki wpływające na zakończenia
czuciowe w oskrzelach
czuciowe w oskrzelach
Benzonatat
Benzonatat
- działanie miejscowo
- działanie miejscowo
znieczulające. Wykorzystywany
znieczulające. Wykorzystywany
wyłącznie w anestezjologii w
wyłącznie w anestezjologii w
premedykacji przed bronchoskopią lub
premedykacji przed bronchoskopią lub
bronchografią
bronchografią
Śluzy roślinne
Śluzy roślinne
Działanie przeciwkaszlowe śluzów polega
Działanie przeciwkaszlowe śluzów polega
na ich działaniu ochraniającym błony
na ich działaniu ochraniającym błony
śluzowe. Podawane doustnie łagodzą
śluzowe. Podawane doustnie łagodzą
odczucie drażnienia. Ich działanie jest
odczucie drażnienia. Ich działanie jest
bardzo słabe i są stosowane jako dodatek
bardzo słabe i są stosowane jako dodatek
do innych leków.
do innych leków.
korzeń prawoślazu
korzeń prawoślazu
liść podbiału
liść podbiału
kwiat dziewanny
kwiat dziewanny
liść i kwiat malwy
liść i kwiat malwy
Leki wykrztuśne i
Leki wykrztuśne i
sekretolityczne
sekretolityczne
Leki wykrztuśne i sekretolityczne ułatwiają
Leki wykrztuśne i sekretolityczne ułatwiają
oczyszczenie dróg oddechowych z zalegającej
oczyszczenie dróg oddechowych z zalegającej
wydzieliny poprzez jej upłynnienie i zmniejszenie
wydzieliny poprzez jej upłynnienie i zmniejszenie
lepkości.
lepkości.
W stanach chorobowych mamy do czynienia z
W stanach chorobowych mamy do czynienia z
nadmiarem wydzieliny i zwiększeniem jej lepkości co
nadmiarem wydzieliny i zwiększeniem jej lepkości co
hamuje ruch rzęsek nabłonka oddechowego.
hamuje ruch rzęsek nabłonka oddechowego.
W takich sytuacjach podaje się leki oraz dba o obfite
W takich sytuacjach podaje się leki oraz dba o obfite
nawodnienie pacjenta doustne lub w postaci inhalacji.
nawodnienie pacjenta doustne lub w postaci inhalacji.
W przypadku osób starszych dzieci i ciężko chorych
W przypadku osób starszych dzieci i ciężko chorych
bezwzględnie leczenie należy uzupełniać kinezyterapią
bezwzględnie leczenie należy uzupełniać kinezyterapią
– gimnastyka oddechowa, oklepywanie powierzchni
– gimnastyka oddechowa, oklepywanie powierzchni
nad płucami i odpowiednie ułożenie chorego.
nad płucami i odpowiednie ułożenie chorego.
Leki wykrztuśne
Leki wykrztuśne
Efedryna i pseudoefedryna-
Efedryna i pseudoefedryna-
składnik złożonych preparatów.
składnik złożonych preparatów.
Rozkurczają mięśnie gładkie oskrzeli,
Rozkurczają mięśnie gładkie oskrzeli,
zmniejszają przekrwienie błony
zmniejszają przekrwienie błony
śluzowej, działają na OUN
śluzowej, działają na OUN
poprawiając samopoczucie chorego.
poprawiając samopoczucie chorego.
Leki wykrztuśne
Leki wykrztuśne
Leki wykrztuśne o działaniu odruchowym –
Leki wykrztuśne o działaniu odruchowym –
drażnią błonę śluzową żołądka wywołując
drażnią błonę śluzową żołądka wywołując
na drodze odruchowej zwiększone
na drodze odruchowej zwiększone
wydzielanie wodnistego śluzu przez
wydzielanie wodnistego śluzu przez
gruczoły oskrzelowe.
gruczoły oskrzelowe.
Korzeń wymiotnicy
Korzeń wymiotnicy
(alkaloid emetyna)
(alkaloid emetyna)
Saponiny
Saponiny
– jak emetyna: korzeń senegi, korzeń
– jak emetyna: korzeń senegi, korzeń
lukrecji, korzeń pierwiosnka, korzeń żywokostu,
lukrecji, korzeń pierwiosnka, korzeń żywokostu,
mieszanki np. Pektosan.
mieszanki np. Pektosan.
Benzoesan sodu-
Benzoesan sodu-
drażni błonę śluzową żołądka
drażni błonę śluzową żołądka
Leki wykrztuśne działające
Leki wykrztuśne działające
bezpośrednio na gruczoły
bezpośrednio na gruczoły
oskrzelowe
oskrzelowe
Leki te po podaniu doustnym wydzielane są w gruczołach
Leki te po podaniu doustnym wydzielane są w gruczołach
oskrzelowych pobudzając ich pracę, dodatkowo drażnią
oskrzelowych pobudzając ich pracę, dodatkowo drażnią
błonę śluzową też nasilając w ten sposób wydzielanie.
błonę śluzową też nasilając w ten sposób wydzielanie.
Jodek potasu-
Jodek potasu-
działa na gruczoły oskrzelowe i wykazuje
działa na gruczoły oskrzelowe i wykazuje
działanie drażniące podobne do emetyny. Bardzo skuteczny ale
działanie drażniące podobne do emetyny. Bardzo skuteczny ale
wykazuje wiele działań niepożądanych: obrzęk ślinianek,
wykazuje wiele działań niepożądanych: obrzęk ślinianek,
wyciek z nosa, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, uczulenia,
wyciek z nosa, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, uczulenia,
osłabienie czynności tarczycy.
osłabienie czynności tarczycy.
Związki kreozotu-
Związki kreozotu-
produkt destylacji smoły z drzewa
produkt destylacji smoły z drzewa
bukowego (gajkol, kreozol i inne pochodne fenolu). Wydziela się
bukowego (gajkol, kreozol i inne pochodne fenolu). Wydziela się
w gruczołach drażni błonę śluzową żołądka. Skuteczny choć
w gruczołach drażni błonę śluzową żołądka. Skuteczny choć
działa słabiej od jodku potasu jest pozbawiony jego działań nie
działa słabiej od jodku potasu jest pozbawiony jego działań nie
pożądanych. Preparaty
pożądanych. Preparaty
Sulfogwajakol i Gwajafenazyna
Sulfogwajakol i Gwajafenazyna
.
.
Olejki eteryczne-
Olejki eteryczne-
lotne aromatyzowane zawierają głównie
lotne aromatyzowane zawierają głównie
terpeny. Drażnią błonę śluzową oskrzeli, zwiększają wydzielanie,
terpeny. Drażnią błonę śluzową oskrzeli, zwiększają wydzielanie,
ułatwiają odksztuszanie wykrztuszanie. Najskuteczniejsze w
ułatwiają odksztuszanie wykrztuszanie. Najskuteczniejsze w
postaci inhalacji:
postaci inhalacji:
olejek sosnowy, eukaliptusowy,
olejek sosnowy, eukaliptusowy,
tymiankowy, terpentynowy
tymiankowy, terpentynowy
. Nieskuteczne przy podaniu
. Nieskuteczne przy podaniu
doustnym w postaci syropów pastylek do ssania czy cukierków.
doustnym w postaci syropów pastylek do ssania czy cukierków.
Leki wykrztuśne zmieniające
Leki wykrztuśne zmieniające
odczyn wydzieliny gruczołów
odczyn wydzieliny gruczołów
oskrzelowych
oskrzelowych
Zmian pH wydzieliny powoduje jej upłynnienie.
Zmian pH wydzieliny powoduje jej upłynnienie.
Stosowane leki zmieniające pH nie mają wysokiej
Stosowane leki zmieniające pH nie mają wysokiej
skuteczności i są składnikami złożonych
skuteczności i są składnikami złożonych
preparatów wykrztuśnych.
preparatów wykrztuśnych.
Wodorowęglan sodu-
Wodorowęglan sodu-
podawany doustnie prowadzi do
podawany doustnie prowadzi do
alkalizacji wydzieliny a w konsekwencji do jej
alkalizacji wydzieliny a w konsekwencji do jej
upłynnienia. Może usposabiać do wystąpienia kamicy
upłynnienia. Może usposabiać do wystąpienia kamicy
nerkowej przez alkalizację moczu
nerkowej przez alkalizację moczu
Chlorek amonu-
Chlorek amonu-
wydzielany w oskrzelach po podaniu
wydzielany w oskrzelach po podaniu
doustnym powoduje zakwaszenie i upłynnienie
doustnym powoduje zakwaszenie i upłynnienie
wydzieliny. Pobudza ośrodek oddechowy oraz drażni
wydzieliny. Pobudza ośrodek oddechowy oraz drażni
błonę śluzową żołądka
błonę śluzową żołądka
Leki sekretolityczne
Leki sekretolityczne
Leki te działają wykrztuśnie ale nie
Leki te działają wykrztuśnie ale nie
przez zwiększanie objętości płynnej
przez zwiększanie objętości płynnej
wydzieliny ale poprzez zmianę jej
wydzieliny ale poprzez zmianę jej
składu zmniejszają znacząco jej
składu zmniejszają znacząco jej
lepkość.
lepkość.
Leki mukolityczne
Leki mukolityczne
Enzymy proteolityczne
Enzymy proteolityczne
Detergenty
Detergenty
Leki mukolityczne
Leki mukolityczne
Pochodne cysteiny (acetylocysteina i
Pochodne cysteiny (acetylocysteina i
karbocysteiny)
karbocysteiny)
- zmniejszają lepkość
- zmniejszają lepkość
wydzieliny poprzez rozerwanie wiązań
wydzieliny poprzez rozerwanie wiązań
disiarczkowych w polipeptydach śluzu z
disiarczkowych w polipeptydach śluzu z
jednoczesnym wytworzeniem wiązań
jednoczesnym wytworzeniem wiązań
hydrofilnych co powoduje upłynnienie i
hydrofilnych co powoduje upłynnienie i
zmniejszenie lepkości śluzu.
zmniejszenie lepkości śluzu.
Najskuteczniejsze w inhalacjach i wlewach
Najskuteczniejsze w inhalacjach i wlewach
do oskrzelowych, ale także są preparaty
do oskrzelowych, ale także są preparaty
doustne. Wskazania mukowiscydoza, ostre
doustne. Wskazania mukowiscydoza, ostre
stany zapalne dróg oddechowych.
stany zapalne dróg oddechowych.
Przeciwwskazania astma oskrzelowa.
Przeciwwskazania astma oskrzelowa.
Leki mukolityczne
Leki mukolityczne
Mesna-
Mesna-
2-merkaptoetanosulfonian sodu mechanizm
2-merkaptoetanosulfonian sodu mechanizm
działania jak pochodne cysteiny, taka sama
działania jak pochodne cysteiny, taka sama
skuteczność, ale mniej działań niepożądanych.
skuteczność, ale mniej działań niepożądanych.
Inhalacje w chorobach dróg oddechowych z
Inhalacje w chorobach dróg oddechowych z
towarzyszącym lepkim śluzem, w znieczuleniu
towarzyszącym lepkim śluzem, w znieczuleniu
ogólnym i bronchoskopii. W niektórych stanach
ogólnym i bronchoskopii. W niektórych stanach
zapalnych zatok przynosowych i zapaleniu ucha
zapalnych zatok przynosowych i zapaleniu ucha
środkowego. Podrażnienia błony śluzowej.
środkowego. Podrażnienia błony śluzowej.
Bromoheksyna
Bromoheksyna
- działa wykrztuśnie i mukolitycznie.
- działa wykrztuśnie i mukolitycznie.
Zmniejsza zawartość mukopolisacharydów i albumin
Zmniejsza zawartość mukopolisacharydów i albumin
w śluzie, zwiększa wytwarzanie substancji
w śluzie, zwiększa wytwarzanie substancji
powierzchniowo czynnej surfaktantu. Podawana
powierzchniowo czynnej surfaktantu. Podawana
doustnie, dożylnie i w inhalacjach. Przekształcana w
doustnie, dożylnie i w inhalacjach. Przekształcana w
wątrobie do czynnego metabolitu ambroksolu.
wątrobie do czynnego metabolitu ambroksolu.
Leki mukolityczne
Leki mukolityczne
Ambroksol
Ambroksol
- działa silniej niż związek
- działa silniej niż związek
macierzysty. Wyraźnie pobudza produkcję
macierzysty. Wyraźnie pobudza produkcję
surfaktantu i zwiększa częstotliwość
surfaktantu i zwiększa częstotliwość
ruchu rzęsek nałonka oddechowego,
ruchu rzęsek nałonka oddechowego,
zwiększa wydzielanie wydzieliny
zwiększa wydzielanie wydzieliny
surowiczej. Ułatwia to transport rzęskowy
surowiczej. Ułatwia to transport rzęskowy
i ewakuację zalegającej wydzieliny.
i ewakuację zalegającej wydzieliny.
Podawany doustnie, dożylnie ,
Podawany doustnie, dożylnie ,
domięśniowo i podskórnie.
domięśniowo i podskórnie.
Detergenty
Detergenty
Tyloksapol
Tyloksapol
- lek zmniejszający napięcie
- lek zmniejszający napięcie
powierzchniowe ułatwia wykrztuszanie i przywraca
powierzchniowe ułatwia wykrztuszanie i przywraca
ruch rzęsek. Stosowany tylko w szpitalach,
ruch rzęsek. Stosowany tylko w szpitalach,
zaburzenia oddychania u małych dzieci i
zaburzenia oddychania u małych dzieci i
noworodków, torakochirurgii w postaci inhalacji
noworodków, torakochirurgii w postaci inhalacji
(ryzyko zapadnięcia pęcherzyków płucnych)
(ryzyko zapadnięcia pęcherzyków płucnych)
Surfaktant
Surfaktant
- naturalnie wytwarzany w
- naturalnie wytwarzany w
pęcherzykach płucnych, podawany we wlewach
pęcherzykach płucnych, podawany we wlewach
bezpośrednio do dróg oddechowych. U
bezpośrednio do dróg oddechowych. U
noworodków w zespole zaburzeń oddychania po
noworodków w zespole zaburzeń oddychania po
klinicznym potwierdzeniu w badaniach
klinicznym potwierdzeniu w badaniach
biochemicznych i radiologicznych.
biochemicznych i radiologicznych.
Enzymy proteolityczne
Enzymy proteolityczne
Obecnie rzadko stosowane ze względu na
Obecnie rzadko stosowane ze względu na
działania niepożądane, podawane były
działania niepożądane, podawane były
drogą wziewną, nie są skuteczniejsze od
drogą wziewną, nie są skuteczniejsze od
wcześniej wymienionych leków
wcześniej wymienionych leków
mukolitycznych.
mukolitycznych.
Dornaza
Dornaza
-
-
deoksyrybonukleaza rekombinant
deoksyrybonukleaza rekombinant
DNA- silne właściwości upłynniające wydzielinę
DNA- silne właściwości upłynniające wydzielinę
ropną. Podawany dooskrzelowo tylko w
ropną. Podawany dooskrzelowo tylko w
przypadku mukowiscydozy.
przypadku mukowiscydozy.
Trypsyna
Trypsyna
i chymotrypsyna- otrzymywane z
i chymotrypsyna- otrzymywane z
trzustki wołu. Stosowana przy wydzielinach
trzustki wołu. Stosowana przy wydzielinach
bogatych w włóknik i śluz. Silne odczyny
bogatych w włóknik i śluz. Silne odczyny
alergiczne i podrażnienia błon śluzowych.
alergiczne i podrażnienia błon śluzowych.
Leki stosowane w astmie
Leki stosowane w astmie
oskrzelowej
oskrzelowej
Leki pobudzające receptory beta-
Leki pobudzające receptory beta-
adrenergiczne- pobudzenie tych
adrenergiczne- pobudzenie tych
receptorów aktywuje błonową
receptorów aktywuje błonową
cyklazę adenylową co powoduje
cyklazę adenylową co powoduje
wzrost cAMP w komórkach mięśni
wzrost cAMP w komórkach mięśni
gładkich od tchawicy do oskrzelików
gładkich od tchawicy do oskrzelików
końcowych. Leki te powodują
końcowych. Leki te powodują
rozkurcz mięśni oskrzeli i poprawę
rozkurcz mięśni oskrzeli i poprawę
klirensu rzęskowo- śluzowego.
klirensu rzęskowo- śluzowego.
Leki pobudzające receptory
Leki pobudzające receptory
beta-adrenergiczne
beta-adrenergiczne
Salmeterol
Salmeterol
- selektywny aktywator
- selektywny aktywator
receptorów adrenergicznych beta2. Receptor
receptorów adrenergicznych beta2. Receptor
ten jest wielokrotnie pobudzany przez lek,
ten jest wielokrotnie pobudzany przez lek,
dzięki temu działanie jest przedłużone oraz
dzięki temu działanie jest przedłużone oraz
zapobiega rozwojowi tolerancji.
zapobiega rozwojowi tolerancji.
Formoterol-
Formoterol-
selektywny aktywator
selektywny aktywator
receptorów adrenergicznych beta2, lek długo
receptorów adrenergicznych beta2, lek długo
działający ale także szybko działający i
działający ale także szybko działający i
skuteczny w napadach duszności.
skuteczny w napadach duszności.
Obecnie oba te leki stosowane są w lekach
Obecnie oba te leki stosowane są w lekach
złożonych zawierających glikokortykosterydy
złożonych zawierających glikokortykosterydy
Leki cholinolityczne
Leki cholinolityczne
Pobudzenie receptorów muskarynowych
Pobudzenie receptorów muskarynowych
M3 w obrębie mięśni gładkich dużych i
M3 w obrębie mięśni gładkich dużych i
małych oskrzeli, a także w gruczołach
małych oskrzeli, a także w gruczołach
śluzowych wywołuje skurcz oskrzeli i
śluzowych wywołuje skurcz oskrzeli i
zwiększenie wydzielania
zwiększenie wydzielania
Bromek ipratropium-
Bromek ipratropium-
blokuje receptory
blokuje receptory
muskarynowe i zapobiega napadom
muskarynowe i zapobiega napadom
powisiłkowego skurczu oskrzeli. Stosowany
powisiłkowego skurczu oskrzeli. Stosowany
wziewnie jako lek wspomagający w leczeniu
wziewnie jako lek wspomagający w leczeniu
nagłego napadu duszności
nagłego napadu duszności
Metyloksantyny
Metyloksantyny
Teofilina
Teofilina
- działa rozkurczająco poprzez
- działa rozkurczająco poprzez
zapobieganie poadenozynowemu skurczowi
zapobieganie poadenozynowemu skurczowi
oskrzeli (blokowanie receptorów dla
oskrzeli (blokowanie receptorów dla
adenozyny). Wskazania to duszność w wyniku
adenozyny). Wskazania to duszność w wyniku
upośledzenia drożności dróg oddechowych w
upośledzenia drożności dróg oddechowych w
przebiegu astmy oskrzelowej, zapalenia
przebiegu astmy oskrzelowej, zapalenia
oskrzeli i rozedmy płuc. Działania niepożądane
oskrzeli i rozedmy płuc. Działania niepożądane
głównie w obrębie układu naczyniowo-
głównie w obrębie układu naczyniowo-
sercowego, OUN oraz przewodu
sercowego, OUN oraz przewodu
pokarmowego.
pokarmowego.
Pochodne teofiliny:
Pochodne teofiliny:
Aminofilina i Diprofilina
Aminofilina i Diprofilina