WSTRZĄS

WSTRZĄS

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

DEFINICJA WSTRZĄSU

DEFINICJA WSTRZĄSU

•

Wstrząs to zespół hypotonii i

Wstrząs to zespół hypotonii i

zmniejszonego

przepływu

zmniejszonego

przepływu

tkankowego,

który

nie

leczony

tkankowego,

który

nie

leczony

prowadzi

do

niedokrwienia,

prowadzi

do

niedokrwienia,

uszkodzenia komórek, niewydolności

uszkodzenia komórek, niewydolności

wielonarządowej i śmierci komórek

wielonarządowej i śmierci komórek

PODZIAŁ WSTRZĄSU

PODZIAŁ WSTRZĄSU

•

1. Wstrząs hypowolemiczny

1. Wstrząs hypowolemiczny

•

2. Wstrząs kardiogenny

2. Wstrząs kardiogenny

•

3. Wstrząs dystrybucyjny

3. Wstrząs dystrybucyjny

•

4. Wstrząs obturacyjny

4. Wstrząs obturacyjny

PATOFIZJOLOGIA

PATOFIZJOLOGIA

WSTRZĄSU

WSTRZĄSU

1. Hypoperfuzja tkanek wskutek hypotonii lub

1. Hypoperfuzja tkanek wskutek hypotonii lub

zmniejszonej podaży tlenu prowadzi do ich

zmniejszonej podaży tlenu prowadzi do ich

niedotlenienia, metabolizmu beztlenowego i

niedotlenienia, metabolizmu beztlenowego i

uszkodzenia komórek

uszkodzenia komórek

2. Odpowiedź neurohumoralna:

2. Odpowiedź neurohumoralna:

•

- odruch z baroreceptorów z zatoki szyjnej:

- odruch z baroreceptorów z zatoki szyjnej:

•

Zwiększenie kurczliwości m. sercowego

Zwiększenie kurczliwości m. sercowego

•

Obkurczenie naczyń obwodowych

Obkurczenie naczyń obwodowych

•

- uwalnianie hormonów stresu: amin

- uwalnianie hormonów stresu: amin

katecholowych, glukagonu,

katecholowych, glukagonu,

adrenokortykotropiny i hormonu

adrenokortykotropiny i hormonu

antydiuretycznego

antydiuretycznego

PATOFIZJOLOGIA

PATOFIZJOLOGIA

WSTRZĄSU

WSTRZĄSU

3. Odpowiedź metaboliczna

3. Odpowiedź metaboliczna

•

a/ działanie hormonów antyinsulinowych

a/ działanie hormonów antyinsulinowych

(glukagonu, adrenaliny i glikokortykosterydów

(glukagonu, adrenaliny i glikokortykosterydów

–

oporność tkanek na insulinę, hyperglikemia i lipoliza

oporność tkanek na insulinę, hyperglikemia i lipoliza

•

b/

działanie

mediatorów

zapalenia

i

b/

działanie

mediatorów

zapalenia

i

niedotlenienia komórek wywołuje proteolizę w

niedotlenienia komórek wywołuje proteolizę w

mięśniach a powstałe aminokwasy użyte są do

mięśniach a powstałe aminokwasy użyte są do

produkcji białek ostrej fazy potrzebnych do

produkcji białek ostrej fazy potrzebnych do

przeżycia

przeżycia

KATABOLIZM

prowadzi

do

utraty

masy

KATABOLIZM

prowadzi

do

utraty

masy

mięśniowej, osłabienia, słabego gojenia ran,

mięśniowej, osłabienia, słabego gojenia ran,

utraty

integralności

błon

śluzowych

p.

utraty

integralności

błon

śluzowych

p.

pokarmowego, hypoalbuminemii i anergii

pokarmowego, hypoalbuminemii i anergii

WPŁYW WSTRZĄSU NA

WPŁYW WSTRZĄSU NA

NARZĄDY

NARZĄDY

1. OUN – splątanie, senność, moczówka

1. OUN – splątanie, senność, moczówka

prosta, upośledzenie czynności ośrodków

prosta, upośledzenie czynności ośrodków

naczynioruchowego i oddechowego

naczynioruchowego i oddechowego

2.Układ krążenia – niedokrwienie m.

2.Układ krążenia – niedokrwienie m.

sercowego, zaburzenia rytmu, osłabienie

sercowego, zaburzenia rytmu, osłabienie

kurczliwości

kurczliwości

3.Układ oddechowy – skurcz oskrzeli, ostre

3.Układ oddechowy – skurcz oskrzeli, ostre

nadciśnienie płucne, obrzęk płuc, zespół

nadciśnienie płucne, obrzęk płuc, zespół

ostrej niewydolności oddechowej (ARDS)

ostrej niewydolności oddechowej (ARDS)

4. Nerki – skurcz tętniczek nerkowych,

4. Nerki – skurcz tętniczek nerkowych,

zmniejszanie przesączania kłębuszkowego,

zmniejszanie przesączania kłębuszkowego,

ostra martwica cewek nerkowych

ostra martwica cewek nerkowych

WPŁYW WSTRZĄSU NA

WPŁYW WSTRZĄSU NA

NARZĄDY

NARZĄDY

5. Przewód pokarmowy – uszkodzenie błony

5. Przewód pokarmowy – uszkodzenie błony

śluzowej, translokacja bakteryjna oraz toksyn

śluzowej, translokacja bakteryjna oraz toksyn

ze światła jelita do krążenia wrotnego,

ze światła jelita do krążenia wrotnego,

bakteriemia, posocznica, zespół dysfunkcji

bakteriemia, posocznica, zespół dysfunkcji

wielonarządowej /MODS/, krwawienie z p.

wielonarządowej /MODS/, krwawienie z p.

pokarmowego, atonia żołądka, niedrożność p.

pokarmowego, atonia żołądka, niedrożność p.

pokarmowego, ostre zapalenie trzustki,

pokarmowego, ostre zapalenie trzustki,

niewydolność wątroby

niewydolność wątroby

6. Układ krwiotwórczy – niedobór płytek krwi i

6. Układ krwiotwórczy – niedobór płytek krwi i

czynników krzepnięcia z rozcieńczenia, zużycia

czynników krzepnięcia z rozcieńczenia, zużycia

/DIC/, niepożądanego wpływu leków

/DIC/, niepożądanego wpływu leków

OGÓLNE ZASADY

OGÓLNE ZASADY

LECZENIA WSTRZĄSU

LECZENIA WSTRZĄSU

1.

1.

Zapewnienie optymalnego zaopatrzenia

Zapewnienie optymalnego zaopatrzenia

tkanek w tlen oraz wentylacja płuc

tkanek w tlen oraz wentylacja płuc

-

Zapewnienie drożności dróg

Zapewnienie drożności dróg

oddechowych /intubacja, tracheotomia/

oddechowych /intubacja, tracheotomia/

-

Wspomaganie wentylacji lub

Wspomaganie wentylacji lub

mechaniczna wentylacja + tlenoterapia

mechaniczna wentylacja + tlenoterapia

Monitorowanie:

Monitorowanie:

-

częstości oddechu

częstości oddechu

-

gazometrii

gazometrii

-

rtg kl. piersiowej

rtg kl. piersiowej

OGÓLNE ZASADY

OGÓLNE ZASADY

LECZENIA WSTRZĄSU

LECZENIA WSTRZĄSU

2. Przywrócenie normalnej wartości rzutu serca oraz

2. Przywrócenie normalnej wartości rzutu serca oraz

ciśnienia tętniczego

ciśnienia tętniczego

a/ przywrócenie objętości krwi krążącej

a/ przywrócenie objętości krwi krążącej

- krystaloidy

- krystaloidy

- koloidy

- koloidy

- preparaty krwiopochodne

- preparaty krwiopochodne

b/ wspomożenie funkcji układu krążenia

b/ wspomożenie funkcji układu krążenia

- kontrapulsacja śródaortalna

- kontrapulsacja śródaortalna

- leki działające inotropowo dodatnio / katecholaminy/

- leki działające inotropowo dodatnio / katecholaminy/

-leki naczynioaktywne np.. Nitrogliceryna

-leki naczynioaktywne np.. Nitrogliceryna

Monitorowanie: kolor skóry, ciśnienie tętnicze, częstość

Monitorowanie: kolor skóry, ciśnienie tętnicze, częstość

akcji serca, OCŻ, ciepłota ciała

akcji serca, OCŻ, ciepłota ciała

, inne np.

, inne np.

Cewnikowanie tętnicy płucnej

Cewnikowanie tętnicy płucnej

OGÓLNE ZASADY

OGÓLNE ZASADY

LECZENIA WSTRZĄSU

LECZENIA WSTRZĄSU

•

3. Leczenie przyczynowe zależne od

3. Leczenie przyczynowe zależne od

postaci wstrząsu

postaci wstrząsu

•

4. Leczenie powikłań:

4. Leczenie powikłań:

•

-

-

niewydolności nerek

niewydolności nerek

•

-

-

krwawienia do p. pokarmowego

krwawienia do p. pokarmowego

•

-

-

DIC

DIC

•

5. Kontrola bólu i ulga w cierpieniu:

5. Kontrola bólu i ulga w cierpieniu:

•

-

-

leki p. bólowe / opioidy/

leki p. bólowe / opioidy/

•

-

-

leki sedacyjne /benzodwuazepiny/

leki sedacyjne /benzodwuazepiny/

WSTRZĄS

WSTRZĄS

HYPOWOLEMICZNY

HYPOWOLEMICZNY

ETIOLOGIA

ETIOLOGIA

–

–

krwotok zewnętrzny lub wewnętrzny /ostra

krwotok zewnętrzny lub wewnętrzny /ostra

utrata ponad 20/25% krwi krążącej/

utrata ponad 20/25% krwi krążącej/

- przyczyny niekrwotoczne i utrata płynów przez:

- przyczyny niekrwotoczne i utrata płynów przez:

•

przewód pokarmowy /wymioty, biegunka,

przewód pokarmowy /wymioty, biegunka,

przetoki, odsysanie treści żołądkowej/

przetoki, odsysanie treści żołądkowej/

•

z moczem /wielomocz po lekach moczopędnych/

z moczem /wielomocz po lekach moczopędnych/

•

przez skórę /oparzenia/,

przez skórę /oparzenia/,

•

nieszczelne naczynia włosowate /stan zapalny,

nieszczelne naczynia włosowate /stan zapalny,

posocznica/

posocznica/

WSTRZĄS

WSTRZĄS

HYPOWOLEMICZNY

HYPOWOLEMICZNY

Parametry hemodynamiczne

Parametry hemodynamiczne

•

1. Ciśnienie tętnicze - spadek

1. Ciśnienie tętnicze - spadek

•

2. OCŻ - spadek

2. OCŻ - spadek

•

3. Ciśnienie zaklinowania - spadek

3. Ciśnienie zaklinowania - spadek

•

4. Rzut serca - spadek

4. Rzut serca - spadek

WSTRZĄS

WSTRZĄS

HYPOWOLEMICZNY

HYPOWOLEMICZNY

•

LECZENIE

LECZENIE

Uzupełnianie objętości wewnątrznaczyniowej:

Uzupełnianie objętości wewnątrznaczyniowej:

•

- roztwory krystaloidów – 0.9% NaCl, roztwór

- roztwory krystaloidów – 0.9% NaCl, roztwór

Ringera z mleczanem, roztwory hypertoniczne.

Ringera z mleczanem, roztwory hypertoniczne.

W początkowej fazie nie stosować roztworów

W początkowej fazie nie stosować roztworów

glukozy. Ilość przetoczonych krystaloidów 3-4

glukozy. Ilość przetoczonych krystaloidów 3-4

razy większa od utraconej krwi dla wyrównania

razy większa od utraconej krwi dla wyrównania

objętości krwi krążącej

objętości krwi krążącej

•

- roztwory koloidowe: HES, dextran, albuminy

- roztwory koloidowe: HES, dextran, albuminy

ludzkie

ludzkie

•

- produkty krwiopochodne – KKCZ, osocze

- produkty krwiopochodne – KKCZ, osocze

świeżo mrożone

świeżo mrożone

WSTRZĄS

WSTRZĄS

KARDIOGENNY

KARDIOGENNY

ETIOLOGIA

ETIOLOGIA

1.

1.

Zawał serca i jego powikłania np.

Zawał serca i jego powikłania np.

pęknięcie mięśnia brodawkowatego,

pęknięcie mięśnia brodawkowatego,

przegrody komorowej lub ściany komory

przegrody komorowej lub ściany komory

2.

2.

Zaburzenia rytmu serca

Zaburzenia rytmu serca

3.

3.

Ostre zapalenie mięśnia sercowego

Ostre zapalenie mięśnia sercowego

4.

4.

Stłuczenie serca,

Stłuczenie serca,

5.

5.

Leki o działaniu kardiodepresyjnym,

Leki o działaniu kardiodepresyjnym,

6.

6.

Rozwarstwienie aorty wstępującej

Rozwarstwienie aorty wstępującej

7.

7.

Zatorowość płucna

Zatorowość płucna

WSTRZĄS

WSTRZĄS

KARDIOGENNY

KARDIOGENNY

Parametry hemodynamiczne

Parametry hemodynamiczne

•

1. Ciśnienie tętnicze - spadek

1. Ciśnienie tętnicze - spadek

•

2. OCŻ – równowaga /niewydolność

2. OCŻ – równowaga /niewydolność

lewokomorowa/ lub wzrost

lewokomorowa/ lub wzrost

/niewydolność prawokomorowa/

/niewydolność prawokomorowa/

•

3. Ciśnienie zaklinowania – wzrost

3. Ciśnienie zaklinowania – wzrost

/niewydolność lewokomorowa/,

/niewydolność lewokomorowa/,

równowaga lub spadek/niewydolność

równowaga lub spadek/niewydolność

prawokomorowa/

prawokomorowa/

•

4. Rzut serca - spadek

4. Rzut serca - spadek

WSTRZĄS

WSTRZĄS

KARDIOGENNY

KARDIOGENNY

LECZENIE

LECZENIE

1.

1.

Leki o działaniu inotropowym

Leki o działaniu inotropowym

np.:dobutamina, dopamina, norepinefryna i

np.:dobutamina, dopamina, norepinefryna i

epinefryna

epinefryna

2.

2.

Leki rozszerzające naczynia np. nitraty,

Leki rozszerzające naczynia np. nitraty,

inhibitory konwertazy angiotensyny

inhibitory konwertazy angiotensyny

3.

3.

Dożylne leki uspokajające i p. bólowe

Dożylne leki uspokajające i p. bólowe

4.

4.

Kontrapulsacja wewnątrzaortalna

Kontrapulsacja wewnątrzaortalna

5.

5.

Tromboliza, PTCA i zabiegi

Tromboliza, PTCA i zabiegi

kardiochirurgiczne

kardiochirurgiczne

WSTRZĄS

WSTRZĄS

DYSTRYBUCYJNY

DYSTRYBUCYJNY

Wstrząs dystrybucyjny

Wstrząs dystrybucyjny

cechuje się

cechuje się

zmniejszonym napięciem naczyń i

zmniejszonym napięciem naczyń i

rozszerzeniem tętnic, gromadzeniem

rozszerzeniem tętnic, gromadzeniem

krwi w naczyniach żylnych i

krwi w naczyniach żylnych i

redystrybucją przepływu krwi.

redystrybucją przepływu krwi.

Dzieli się na:

Dzieli się na:

•

- wstrząs septyczny

- wstrząs septyczny

•

- wstrząs anafilaktyczny

- wstrząs anafilaktyczny

•

- wstrząs neurogenny

- wstrząs neurogenny

WSTRZĄS SEPTYCZNY

WSTRZĄS SEPTYCZNY

Mediatory reakcji zapalnej

Mediatory reakcji zapalnej

1.

1.

Toksyny drobnoustrojów:

Toksyny drobnoustrojów:

-

Endotoksyny

Endotoksyny

-

Peptydoglikany

Peptydoglikany

-

Kwasy lipotejchojowe

Kwasy lipotejchojowe

-

Egzotoksyny

Egzotoksyny

2.

2.

Cytokiny – wywołują gorączkę, tachykardię, wzrost

Cytokiny – wywołują gorączkę, tachykardię, wzrost

przepuszczalności naczyń włosowatych, DIC

przepuszczalności naczyń włosowatych, DIC

-

TNF

TNF

-

Interleukiny

Interleukiny

3.

3.

Substancje rozszerzające naczynia

Substancje rozszerzające naczynia

-

Tlenek azotu

Tlenek azotu

-

Prostaglandyna E2

Prostaglandyna E2

-

Prostacykliny

Prostacykliny

WSTRZĄS SEPTYCZNY

WSTRZĄS SEPTYCZNY

Objawy kliniczne SIRS – zespołu

Objawy kliniczne SIRS – zespołu

uogólnionej reakcji zapalnej

uogólnionej reakcji zapalnej

•

Temperatura ciała powyżej 38 lub poniżej 36

Temperatura ciała powyżej 38 lub poniżej 36

•

Częstotliwość rytmu serca powyżej 90/min

Częstotliwość rytmu serca powyżej 90/min

•

Częstotliwość oddechu powyżej 20/min lub

Częstotliwość oddechu powyżej 20/min lub

prężność CO2 poniżej 35 mmHg

prężność CO2 poniżej 35 mmHg

•

Leukocytoza powyżej 12000 G/l lub

Leukocytoza powyżej 12000 G/l lub

leukopenia poniżej 4000G/l

leukopenia poniżej 4000G/l

Dla rozpoznania SIRS muszą być spełnione co

Dla rozpoznania SIRS muszą być spełnione co

najmniej 2 spośród powyższych kryteriów

najmniej 2 spośród powyższych kryteriów

WSTRZĄS SEPTYCZNY

WSTRZĄS SEPTYCZNY

Zespół dysfunkcji wielonarządowej /MODS/

Zespół dysfunkcji wielonarządowej /MODS/

Dysfunkcja narządu

Dysfunkcja narządu

– ostre zaburzenia

– ostre zaburzenia

czynności narządu, które wymaga interwencji

czynności narządu, które wymaga interwencji

leczniczej dla utrzymania homeostazy ustroju

leczniczej dla utrzymania homeostazy ustroju

1.

1.

Pierwotny MODS – uszkodzenie narządu i

Pierwotny MODS – uszkodzenie narządu i

ograniczenie procesu zapalnego do danego

ograniczenie procesu zapalnego do danego

obszaru tkankowego

obszaru tkankowego

2.

2.

Wtórny MODS – skutek SIRS i

Wtórny MODS – skutek SIRS i

współistniejących zaburzeń

współistniejących zaburzeń

hemodynamicznych

hemodynamicznych

WSTRZĄS SEPTYCZNY

WSTRZĄS SEPTYCZNY

Parametry hemodynamiczne

Parametry hemodynamiczne

•

1. Ciśnienie tętnicze - spadek

1. Ciśnienie tętnicze - spadek

•

2. OCŻ - równowaga

2. OCŻ - równowaga

•

3. Ciśnienie zaklinowania -

3. Ciśnienie zaklinowania -

równowaga

równowaga

•

4. Rzut serca -wzrost

4. Rzut serca -wzrost

WSTRZĄS SEPTYCZNY

WSTRZĄS SEPTYCZNY

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

- Gorączka powyżej 38.9

- Gorączka powyżej 38.9

-

Wysypka skórna o charakterze rumienia

Wysypka skórna o charakterze rumienia

miejscowego lub uogólnionego

miejscowego lub uogólnionego

-

Biegunka, wymioty

Biegunka, wymioty

-

Bóle mięśniowe i wzrost CPK

Bóle mięśniowe i wzrost CPK

-

Dysfunkcja nerek

Dysfunkcja nerek

-

Splątanie lub senność

Splątanie lub senność

-

Leukocytoza, małopłytkowość lub DIC

Leukocytoza, małopłytkowość lub DIC

WSTRZĄS SEPTYCZNY

WSTRZĄS SEPTYCZNY

Leczenie

Leczenie

1.

1.

Identyfikacja źródła zakażenia i

Identyfikacja źródła zakażenia i

likwidacja wykrytych ognisk

likwidacja wykrytych ognisk

2.

2.

Antybiotykoterapia

Antybiotykoterapia

3.

3.

Leczenie objawowe

Leczenie objawowe

- wyrównanie zmian hemodynamicznych

- wyrównanie zmian hemodynamicznych

- wentylacja mechaniczna

- wentylacja mechaniczna

- hemodializa

- hemodializa

- leczenie DIC

- leczenie DIC

WSTRZĄS

WSTRZĄS

ANAFILAKTYCZNY

ANAFILAKTYCZNY

•

MEDIATORY WSTRZĄSU ANAFILAKTYCZNEGO

MEDIATORY WSTRZĄSU ANAFILAKTYCZNEGO

1. Histamina

1. Histamina

-

-

rozszerza naczynia krwionośne i zwiększa przepuszczalność żyłek / receptor H1

rozszerza naczynia krwionośne i zwiększa przepuszczalność żyłek / receptor H1

i H2/

i H2/

-

-

wywołuje skurcz naczyń wieńcowych /r. H1/

wywołuje skurcz naczyń wieńcowych /r. H1/

-

-

tachykardia /r.H2/

tachykardia /r.H2/

2.

2.

Chemotaktyczny czynnik anafilaksji

Chemotaktyczny czynnik anafilaksji

3.

3.

Czynnik aktywujący płytki

Czynnik aktywujący płytki

-

aktywacja płytek

aktywacja płytek

-

zwiększenie przepuszczalności naczyń włosowatych

zwiększenie przepuszczalności naczyń włosowatych

4.

4.

Wolno działająca substancja anafilaksji

Wolno działająca substancja anafilaksji

-

skurcz oskrzeli

skurcz oskrzeli

-

zmniejszenie kurczliwości mięśnia sercowego

zmniejszenie kurczliwości mięśnia sercowego

-

objawy skórne

objawy skórne

5. Prostaglandyny

5. Prostaglandyny

-

-

skurcz oskrzeli

skurcz oskrzeli

-

nadciśnienie płucne

nadciśnienie płucne

-

zwiększenie przepuszczalności naczyń włosowatych

zwiększenie przepuszczalności naczyń włosowatych

6. Kininy

6. Kininy

-

zwiększenie przepuszczalności naczyń włosowatych

zwiększenie przepuszczalności naczyń włosowatych

-

skurcz mięśni gładkich

skurcz mięśni gładkich

WSTRZĄS

WSTRZĄS

ANAFILAKTYCZNY

ANAFILAKTYCZNY

Parametry hemodynamiczne

Parametry hemodynamiczne

•

1. Ciśnienie tętnicze - spadek

1. Ciśnienie tętnicze - spadek

•

2. OCŻ – spadek

2. OCŻ – spadek

•

3. Ciśnienie zaklinowania - spadek

3. Ciśnienie zaklinowania - spadek

•

4. Rzut serca - równowaga

4. Rzut serca - równowaga

WSTRZĄS

WSTRZĄS

ANAFILAKTYCZNY

ANAFILAKTYCZNY

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

Skurcz krtani

Skurcz krtani

Skurcz drzewa oskrzelowego

Skurcz drzewa oskrzelowego

Obrzęk płuc

Obrzęk płuc

Kaszel

Kaszel

Objawy skórne – zaczerwienienie, rumień, pokrzywka, świąd,

Objawy skórne – zaczerwienienie, rumień, pokrzywka, świąd,

obrzęk naczynioruchowy

obrzęk naczynioruchowy

Bóle brzucha

Bóle brzucha

Nudności i wymioty

Nudności i wymioty

Biegunka

Biegunka

Bóle stawowe

Bóle stawowe

Zaburzenia krzepnięcia krwi

Zaburzenia krzepnięcia krwi

Drgawki

Drgawki

Śpiączka

Śpiączka

WSTRZĄS

WSTRZĄS

ANAFILAKTYCZNY

ANAFILAKTYCZNY

Leczenie

Leczenie

1.

1.

Identyfikacja i przerwanie kontaktu z

Identyfikacja i przerwanie kontaktu z

alergenem

alergenem

2.

2.

Utrzymanie drożności dróg oddechowych

Utrzymanie drożności dróg oddechowych

3.

3.

Resuscytacja płynami

Resuscytacja płynami

4.

4.

Podaż epinefryny – wzrost RR systemowego,

Podaż epinefryny – wzrost RR systemowego,

zwiększenie rzutu serca, rozszerzenie

zwiększenie rzutu serca, rozszerzenie

oskrzeli, hamowanie degranulacji mastocytów

oskrzeli, hamowanie degranulacji mastocytów

5.

5.

Leki przeciwhistaminowe

Leki przeciwhistaminowe

6.

6.

Glikokortykosterydy

Glikokortykosterydy

WSTRZĄS

WSTRZĄS

NEUROGENNY

NEUROGENNY

Etiologia

Etiologia

1. Urazowe uszkodzenie rdzenia

1. Urazowe uszkodzenie rdzenia

kręgowego

kręgowego

2. Farmakologiczna blokada

2. Farmakologiczna blokada

współczulna wywołana

współczulna wywołana

znieczuleniem podpajęczynówkowym

znieczuleniem podpajęczynówkowym

lub zewnątrzoponowym

lub zewnątrzoponowym

WSTRZĄS

WSTRZĄS

NEUROGENNY

NEUROGENNY

Parametry hemodynamiczne

Parametry hemodynamiczne

•

1. Ciśnienie tętnicze - spadek

1. Ciśnienie tętnicze - spadek

•

2. OCŻ - spadek

2. OCŻ - spadek

•

3. Ciśnienie zaklinowania - spadek

3. Ciśnienie zaklinowania - spadek

•

4. Rzut serca - równowaga

4. Rzut serca - równowaga

WSTRZĄS

WSTRZĄS

OBTURACYJNY

OBTURACYJNY

ETIOLOGIA

ETIOLOGIA

1.

1.

Wzrost ciśnienia w klatce piersiowej

Wzrost ciśnienia w klatce piersiowej

np. odma prężna, wentylacja dodatnim

np. odma prężna, wentylacja dodatnim

ciśnieniem

ciśnieniem

2.

2.

Przeszkoda na drodze przepływu krwi:

Przeszkoda na drodze przepływu krwi:

zatorowość płucna, zator powietrzny,

zatorowość płucna, zator powietrzny,

nadciśnienie płucne, tamponada

nadciśnienie płucne, tamponada

osierdzia, zaciskające zapalenie

osierdzia, zaciskające zapalenie

osierdzia, rozwarstwienie aorty

osierdzia, rozwarstwienie aorty

WSTRZĄS

WSTRZĄS

OBTURACYJNY

OBTURACYJNY

Parametry hemodynamiczne

Parametry hemodynamiczne

•

1. Ciśnienie tętnicze - spadek

1. Ciśnienie tętnicze - spadek

•

2. OCŻ - wzrost

2. OCŻ - wzrost

•

3. Ciśnienie zaklinowania - wzrost

3. Ciśnienie zaklinowania - wzrost

•

4. Rzut serca - spadek

4. Rzut serca - spadek

WSTRZĄS

WSTRZĄS

OBTURACYJNY

OBTURACYJNY

LECZENIE

LECZENIE

1.

1.

Resuscytacja płynami

Resuscytacja płynami

2.

2.

Wspomagania inotropowe

Wspomagania inotropowe

3.

3.

Interwencja chirurgiczna – często

Interwencja chirurgiczna – często

jedyny, skuteczny rodzaj leczenia np.

jedyny, skuteczny rodzaj leczenia np.

Odbarczenie odmy prężnej poprzez

Odbarczenie odmy prężnej poprzez

drenaż opłucnej, laparotomia

drenaż opłucnej, laparotomia

dekompresyjna w zespole przedziału

dekompresyjna w zespole przedziału

brzusznego, tromboliza lub

brzusznego, tromboliza lub

trombektomia w zatorze tętnicy płucnej

trombektomia w zatorze tętnicy płucnej

ARDS

ARDS

ARDS to zespół ostrej niewydolności

ARDS to zespół ostrej niewydolności

oddechowej o różnej etiologii

oddechowej o różnej etiologii

cechujący się:

cechujący się:

•

- niekardiogennym obrzękiem płuc

- niekardiogennym obrzękiem płuc

•

- hypoksemią

- hypoksemią

•

- rozsianymi zagęszczeniami miąższu

- rozsianymi zagęszczeniami miąższu

płuc

płuc

•

- nagły początek

- nagły początek

ARDS - przyczyny

ARDS - przyczyny

1. Bezpośrednie uszkodzenie płuc

1. Bezpośrednie uszkodzenie płuc

- zachłystowe i inne chemiczne zapalenie płuc

- zachłystowe i inne chemiczne zapalenie płuc

- zakaźne zapalenie płuc

- zakaźne zapalenie płuc

- uraz: stłuczenie płuca, uraz drążący klatki

- uraz: stłuczenie płuca, uraz drążący klatki

piersiowej

piersiowej

- tonięcie

- tonięcie

- zator tłuszczowy

- zator tłuszczowy

2. Pośrednie uszkodzenie płuc

2. Pośrednie uszkodzenie płuc

- zapalenie, martwica, zakażenie posocznica

- zapalenie, martwica, zakażenie posocznica

- uraz wielonarządowy, oparzenia

- uraz wielonarządowy, oparzenia

- wstrząs, hypoperfuzja

- wstrząs, hypoperfuzja

- ostre zapalenie trzustki

- ostre zapalenie trzustki

ARDS - anatomia

ARDS - anatomia

•

ARDS wyzwala uogólnioną reakcję zapalną, która

ARDS wyzwala uogólnioną reakcję zapalną, która

uszkadza płuca i inne narządów.

uszkadza płuca i inne narządów.

•

1.

1.

Ostre uszkodzenie pęcherzyków płucnych

Ostre uszkodzenie pęcherzyków płucnych

–

–

dotyczy obu stron błony pęcherzykowo włośniczkowej

dotyczy obu stron błony pęcherzykowo włośniczkowej

•

2.

2.

Faza wysiekowa

Faza wysiekowa

–obrzęk śródmiąższowy i

–obrzęk śródmiąższowy i

pęcherzykowy, uszkodzenie surfaktantu, zpadanie się

pęcherzykowy, uszkodzenie surfaktantu, zpadanie się

pęcherzyków

pęcherzyków

•

3.

3.

Uszkodzenie naczyń płucnych –

Uszkodzenie naczyń płucnych –

krwawienie po

krwawienie po

pęcherzyków, zakrzepicą drobnych żyłek i

pęcherzyków, zakrzepicą drobnych żyłek i

umiarkowanym nadciśnieniem płucnym

umiarkowanym nadciśnieniem płucnym

•

4.

4.

Faza rozrostowa

Faza rozrostowa

z włóknieniem śródmiąższowym

z włóknieniem śródmiąższowym

i odkładaniem się kolagenu (obraz plastra miodu)

i odkładaniem się kolagenu (obraz plastra miodu)

ARDS - leczenie

ARDS - leczenie

•

1. Rozpoznanie i leczenie przyczyny wyjściowej

1. Rozpoznanie i leczenie przyczyny wyjściowej

ARDS

ARDS

•

2. Leczenie hemodynamiczne dostosowane

2. Leczenie hemodynamiczne dostosowane

indywidualnie do każdego chorego

indywidualnie do każdego chorego

•

3. Wczesne leczenie źródeł zakażenia i właściwa

3. Wczesne leczenie źródeł zakażenia i właściwa

pielęgnacja cewników naczyniowych

pielęgnacja cewników naczyniowych

•

4. Wczesne żywienie enteralne

4. Wczesne żywienie enteralne

•

5. Unikanie powikłań jatrogennych

5. Unikanie powikłań jatrogennych

•

6. Leczenie p. zapalne

6. Leczenie p. zapalne

•

- glikokortykosterydy

- glikokortykosterydy

•

- immunoterapia

- immunoterapia

•

7. Wentylacja mechaniczna

7. Wentylacja mechaniczna