background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

            Pielgrzymkowe Centra Islamu

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Za symbol islamu uważana jest szachada (święta 

formuła) napisana czarnymi literami na białym tle 

lub białymi literami na czarnym tle. 

Ponadto jako symbol islamu traktuje się znak 

półksiężyca (arab. hilal). Półksiężyc początkowo 

był nie symbolem religii, a jedynie kalifatu, jednak 

z czasem w krajach muzułmańskich, to właśnie 

znak półksiężyca  stał się  głównym symbolem 

islamu występując na flagach i godłach wielu 

państw muzułmańskich np.Algierii, Pakistanu, 

Turcji, Tunezji czy Malediwów  

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

 Główne święte miejsca Islamu to: 

• Mekka 
• Medyna 
• Jerozolima 
• Karbala 
• Al Kufa  
• Nadżaf 
• Meszched 
• Kom 
• Mazar-i Szarif 
• Kairuan 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

       

Herb Mekki                      Flaga Mekki  

      Żródło: wikimedia commons, 

GNU Free Documentation License

 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

           Trasa pielgrzymkowa w Mekce

Żródło: www. wikipedia.pl,  

GNU Free Documentation License

. 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

• Mekka ( Makkat ul-MukarramahMakka) – 

miasto położone  na zachodzie Arabii Saudyjskiej, 

jest stolicą prowincji Al-Hidżaz, znajduje się 

geograficznie w wąskiej i piaszczystej Dolinie 

Abrahama. Zamieszkuje ją ok. 1,7 mln ludzi. Jest 

trzecim co do wielkości miastem Arabii Saudyjskiej.

Mekka stanowi centrum religijne islamu i najświętsze 

miasto dla muzułmanów z całego świata, z tego 

powodu dostępne jest jedynie  dla wyznawców tej 

religii. Muzułmanie uważają to miasto za miejsce 

urodzenia proroka Mahometa około 571 roku n.e. 

oraz miejsce, w którym Mahomet doznał objawienia 

tekstu Koranu ( sur mekkańskich). Od 630 roku, 

odkąd prorok Mahomet  wrócił z Medyny Mekka 

stała się miejscem pielgrzymek muzułmanów z 

całego świata. Od 1924 roku Mekka należy do Arabii 

Saudyjskiej.

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Kaaba  to według  wierzeń muzułmanów to dzieło 

biblijnego Adama, zaś Abraham wraz z synem 

Izmaelem przebudowali ja na wzór Boskiego 

Domu w Niebie. Jest również uznawana za 

pierwszą na Ziemi budowlę wzniesiona przez 

człowieka. We wnętrzu mieszcą się  trzy 15-

metrowe drewniane filary podtrzymujące strop, a 

ściany i wyłożoną marmurem podłogę oświetla 

kilka srebrnych i złotych lamp. Przez większą 

część roku sanktuarium pokrywa czarna tkanina 

(kiswa), wykonana z mieszanki bawełny i 

jedwabnego brokatu. 

     W południowo-wschodnim narożniku Kaaby 

znajduje się czarny kamień  który jest celem 

pielgrzymek milionów muzułmanów. 

    Pielgrzymi przekonani są, iż kamień ten 

przejmuje ludzkie grzechy, oczyszcza i od 

grzechów ludzkich stał się czarny.

 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Mapa Mekki

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Mekka – Al Kaaba

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

background image

 

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

 

Mekka

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

  

Medyna jest drugim, po Mekce ośrodkiem kultu 

religijnego dla wyznawców islamu, dlatego 
nazywana jest często Al-Munawwara (oświecona).

Związana jest ona z ucieczką proroka Mahometa z 

Mekki (hidżra). W Medynie objawione zostały 
kolejne sury Koranu – świętej księgi muzułmanów 
zwane surami medyńskimi. W Medynie znajduje się 
grób proroka Mahometa i jego córki Fatimy, 
znajdują się one  w meczecie postawionym w 
miejscu domu, w którym przebywał Mahomet.Groby 
te są głównym celem pielgrzymek muzułmanów. 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Medyna – Meczet Proroka

Żródło: Wikimedia Commons

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Jerozolima – widok na Meczet i wzgórze świątynne

Żródło: Wikimedia Commons, Berthold Werner

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Kopuła na Skale

Żródło: Wikimedia Commons, Berthold Werner

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Jerozolima stanowi połączenie świętego miejsca 

trzech wielkich religii: judaizmu, chrześcijaństwa i 
islamu. Stare Miasto położone we Wschodniej 
Jerozolimie znajduje wpisane jest na  Listę 
światowego dziedzictwa UNESCO. Przybywają 
tutaj pielgrzymki z całego świata i największych 
na świecie religii. Dla muzułmanów szczególnie 
ważny jest meczet Kopuła na Skale. Muzułmanie 
wierzą, że z Jerozolimy Mahomet został wzięty do 
nieba.    

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Karbala, Kerbela, jest miastem położonym w 

środkowym Iraku, na Nizinie Mezopotamskiej, nad 

rzeką Eufrat, ośrodek administracyjny muhafazy 

Karbala. Posiada rozwinięte rzemiosło artystyczne 

(ceramika i tkaniny). 

W 680 rozegrała się tam bitwa pomiędzy Jazidem I z 

dynastii Umajjadów,  a Al-Husajnem, synem 

prawowiernego kalifa Alego. 

Al-Husajn i prawie cała jego rodzina zginęli w walce. 

Na przełomie VIII i IX w. szyici ufundowali w Karbali 

meczet stanowiący równocześnie grobowiec Al-

Husajna. Największym świętem szyitów jest 

rocznica męczeńskiej śmierci Al-Husajna 

(dziesiątego dnia miesiąca muharram), święto to 

jest połączone z widowiskami pasyjnymi, 

pielgrzymują oni wtedy do Kabali pomodlić się przy 

jego grobowcu.

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Karbala - Irak

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

                                       Al - Kufa

Al-Kufa razem z Samarrą, Karbalą i Nadżafem  jest 

jednym z czterech irackich miast o największym 
znaczeniu dla muzułmanów odłamu szyickiego. 
Uważa się je za stolicę pierwszego imama szyitów 
Alego, który był kuzynem Mahometa. Podział 
podstawowy wśród muzułmanów na sunnicką 
większość i szyicką mniejszość powstał w związku 
z problemem sukcesji po Mahomecie. 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Nadżaf dawniej Nedżef jest to miasto w środkowym Iraku, w 

pobliżu rzeki Eufrat. 

Miasto zostało założone prawdopodobnie przez kalifa Haruna 

ar- Raszida w 791 roku, rozkwit przeżyło w X wieku.

 W mieście tym znajduje się meczet z grobem kalifa  Alego Ibn 

Ali Taliba, kuzyna i zięcia Mahometa jest ośrodkiem kultu 

religijnego i celem pielgrzymek szyitów. Nadżaf to miejsce 

gdzie kształtowała się i kształtuje szyicka myśl polityczna. 

Miejsce, gdzie ajatollah (właściwie Ajat Allah, dosłownie: 

Znak Boga, określenie najwyższej pozycji jaką może 

osiągnąć szyicki duchowny) Chomeini mógł wraz z innymi 

uczonymi pracować nad wizją islamskiego państwa, którą 

udało się wcielić w życie i która od 25 lat funkcjonuje w 

Iranie. 

Nadżaf to miejsce, które kształci alimów i mudżtahidów 

nauczających później wszędzie, gdzie jest obecny jakiś 

procent szyitów (Iranie, Indiach, Afganistanie czy Libanie).  

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Nadżaf - Iran, meczet z grobem kalifa Alego

 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Meszched - Iran

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Kom jest to miasto w środkowym Iranie, na zachód 

od jeziora Namak. 

Kom jest uważane za święte miasto szyitów oraz  

celem ich pielgrzymek.

W mieście istnieje wielki meczet (XI-XII w., 

rozbudowany XIX w.), stanowi mauzoleum Fatimy, 

siostry szóstego imama Alego ar - Ridy. z 

zespołem budowli kultowych (XVII, XIX w.). 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Kom – Iran

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Mazar-i Szarif, Mazār-i Šarif, miasto w północnym 

Afganistanie, na równinie Baktrii, na wschód od rzeki Balchab. 

Mazar e-Szarif jest świętym miastem szyitów, posiada zespół 

budowli  z XV w. wzniesionych nad domniemanym grobem 

kalifa Alego. Największym i najliczniej odwiedzanym miejscem 

pielgrzymkowym w Afganistanie jest Mauzoleum Alego 

tym mieście. Szyici, zwłaszcza Afgańczycy wierzą, że właśnie  

w Maraz e-Szarif, a nie w Iraku pochowany został Ali - czwarty 

kalif, zięć Mahometa. Legenda głosi, że w XIII wieku, jednej 

nocy wielu mędrców w mieście Herat, położonym niedaleko 

dzisiejszej granicy z Iranem, miało ten sam sen. Zobaczyli oni, 

że zwłoki Alego przywędrowały na białym wielbłądzie aż do 

Afganistanu. Powiadomiono o tym  natychmiast króla, 

zarządził on odnalezienie miejsca spoczynku kalifa Alego. 

Królewscy posłańcy, postępując zgodnie z boskimi 

wskazówkami odnaleźli święte miejsce, gdzie znaleźli białą 

kamienną tablicę, z wykutą na niej arabską inskrypcją. Mówiła 

ona o tym, że jest to miejsce spoczynku kalifa Alego. Mazar 

jest miejscem znanym z licznych uzdrowień niewidomych.   

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Mazar – e Szarif- Afganistan

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Kairuan (Kairouan) jest jednym z siedmiu świętych miast 

islamu. Jego meczet to najstarsza świątynia w północnej 
Afryce.  Kairuan był pierwszym miastem w Maghrebie, w 
którym na dobre zagościł islam. W 694 r. miasto odbudował 
Hassan ibn Numan i od tej pory niepodzielnie panuje tu 
islam. Największy rozkwit Kairuanu przypadł na początek IX 
w., gdy w 909 r. miasto stało się stolicą dynastii Aghlabidów. 
Mimo że władcy aghlabidzcy woleli rządzić z oddalonego o 9 
km pałacu w Rakkadzie, to właśnie oni zbudowali 
najważniejsze historycznie budowle, w tym Wielki Meczet.

Kairuan jest ze względów religijnych najbardziej 

konserwatywnym miastem Tunezji, gdzie szczególnie należy 
zwracać uwagę  na zachowanie turystów.  

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Kairuan – Tunezja

Kairuan to po Mekce, Medynie i Jerozolimie czwarte święte miasto 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra islamu

Żródła wykorzystane: 
Mały słownik kultury świata arabskiego
, Wiedza Powszechna, W-wa, 1
R. Zieliński Kraje arabskie i Izrael, tom. V - Tunezja 
 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

1. Wedyzm
2. Braminizm (Bramanizm)-od ok.IX w p.n.e. 

K

astowość (Warna)

Po

dział na 4 główne kasty: 

• Bramini - kapłani (filozofowie, uczeni) 

• Kszatrijowie - dowódcy wojskowi, politycy, urzędnicy. 

• Wajsjowie - kupcy, rolnicy, rzemieślnicy. 

• Śudra (siudrowie) - robotnicy, służba, pracownicy 

niewykwalifikowani. 

• W ramach podziału na kasty, istnieje wiele podkast, 

a także tzw. bezkastowcy żyjący poza kastami / poza 

społeczeństwem. 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

 -  Trimurti - Trójca, przedstawiana jako jedna osoba, postać z 

trzema głowami / twarzami patrzącymi w różne strony, 

jeden bóg w jedności z trzema postaciami co do funkcji. 

• Brahma - stwórca świata 
• Śiwa - niszczyciel 
• Wisznu - utrzymuje istnienie. 
• Hinduizm (od ok.V w n.e.) 

–   Cztery cele życia (Aśram)
1. Dharma - prawość, religia, -przestrzeganie praw 

moralnych, obyczajowych i obowiązków. 

„Manusmriti” („Traktat o zacności”);

      

2. Artha - dobro materialne, rozwój ekonomiczny. 

"Arthasastra" ("Traktat o dobrobycie") Kautiljia 

» 3. Kama - przyjemności fizyczne i zmysłowe. 

"Kamasutra"("Traktat o miłowaniu") Watsjajana Mallanaga

» 4. Moksza - wyzwolenie, zbawienie - cel 

najważniejszy. 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

– Cztery etapy życia

• Brahmaczarin (student)

• Gryhastha (gospodarz)

• Wanaprastha (eremita)

• Sannjasin (wędrowny żebrak)

– Cztery sposoby osiągnięcia mokszy :

• Dżńana joga - ścieżka wiedzy - poznania

• Karma-joga - ścieżka bezinteresownej pracy i działania

• Bhakti-joga - ścieżka miłości i oddania

• Radża-joga - ścieżka skupienia - kontemplacji.

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Teksty święte: 
 - Wedy:

Rigweda

 

Jadżurweda 
Samaweda 
Atharwaweda 

 - Upaniszady

Według Muktika Upaniszad istnieje 108 kanonicznych 

upaniszad 

 - Epopeje 
Mahabharata  

Ramajana 

 -  Purany 

background image

OM- zapis świętej zgłoski będącej symbolem hinduizmu

background image

swastyka hinduistyczna

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Święte miejsca hinduizmu: 

Święte miasta: 

– Ajodhja

Rodzinne miasto Ramy. 

– Mathura 
– Haridwar 
– Udżdżajin 
– Dwarka 
– Kańczipuram 
– Waranasi

 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Święte miejsca pielgrzymkowe:

'Czatur dhama' - cztery najświętsze miejsca 

pielgrzymkowe Indii, uważane za siedziby 

bogów, reprezentujące 4 strony świata. 

– Badrinath - miasto północy 
– Puri - miasto wschodu 
– Rameśwaram - miasto południa 
– Dwarka - miasto zachodu 
– 'Saptasindhawa' - 7 świętych rzek:

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Badrinath - miasto w Indiach, w stanie Uttar

 

Pradesh. Zwane Miastem Północy. Jest świętym 
miastem dla hinduistów. Świątynia w nim 
zlokalizowana stanowi jedną z czterech siedzib 
Boga zlokalizowanych w czterech krańcach Indii. 

Wg wierzeń hinduistów każdy z nich powinien 

odwiedzić te świątynie chociaż raz w życiu.  
Siedziba Śiwy.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

                                        

Świątynia w Badrinath- miasto północy

Żródło: Badrinath temple.jpg w Wikimedia Commons  lic. CC-BY-SA-2.5,2.0,1.0; GFDL-WITH-DISCLAIMERS; 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

                  

Badrinath – świątynia nocą

Żródło: Wikimedia Commons, lic. GNU Free Documentation License

 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Puri miasto w stanie Orisa w Indiach należy do najstarszych 

miast Indii. Jest jedną z czterech siedzib Boga – miastem 

wschodu.

Jest to siedziba Wisznu i wydaje się, że najważniejsze miejsce 

pielgrzymek wyznawców hindu. Słynie przede wszystkim ze 

wspaniałej świątyni Jagannath (Dźagannatha). Jest to imię, 

pod którym Wisznu tu występuje (Pan Świata). Znajdująca 

się tam jego statuetka z czarnego drewna ma podobno 

zawierać szczątki Kriszny.  Światynia ta poświęcona jest 

wcieleniu Wisznu, Krisznie. Do świątyni wstęp mają jedynie 

wyznawcy hinduizmu.

Najważniejszym świętem w Puri jest Rath Yatra, Święto 

Wozów, kiedy to statuetki Wisznu i jego siostry Subhadra 

oraz brata Balabhadra  wiezione są na wozach do ogrodów. 

Wozy budowane są co roku na nowo. 

W Puri znaleziono podobno rękopis mówiący o piątej wyprawie 

Krzysztofa Kolumba, podczas której dopłynął do Indii.  

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu 

                                    Świątynia Jagannath w Puri

Żródło: A&M Cieszewscy

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Świątynia Dżaganata

Zdjęcia: cache.virtualtourist.com, www.namastheayurveda.com, www.naszawyprawa.pl, 

www.angelikasreisen.de, neatorama.cachefly.net

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Rameśwaram to jedno z głównych miejsc 

pielgrzymkowych w Indiach zwane też „Waranasi 

Południa” słynny ośrodek kultu religijnego 

wyznawców hinduizmu, z wielkim, bogato 

rzeźbionym zespołem świątyń Śiwy i Parwati (XVI, 

XVII, XIX w.). Pielgrzymi chcą obmyć się w wodach 

Oceanu Indyjskiego i odwiedzić świątynię 

Ramanathaswamy. Świątynia ta wzniesiona została w 

wieku XII i prezentuje sobą styl drawidyjski. 

Świątynię centralną okala 1220 metrów korytarzy.  

Położona w pobliżu tzw. Mostu Adama 

(ciąg wysepek, mielizn i raf koralowych łączących 

Indie ze Sri Lanką). Miejsce Ramy, postawił tam 

jedną stopę a drugą na Sri Lance. 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

                                     Świątynia w Rameśwaram

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

                                      Świątynia nad morzem

Źródło: Marek Dębowski

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Siedziba Kriszny jest na zachodzie w Gudżaracie, w 

Dwarce. Kriszna miał się tu schronić i założyć 

miasto, po tym jak opuścił Mathurę. Tu został 

zabity przez myśliwego, który wziąwszy go za 

daniela wypuścił za nim strzałę i trafił w piętę, 

jedyne miejsce pozbawione nieśmiertelności. 

Siedem dni po śmierci Kriszny, miasto zostało 

pochłonięte przez morze. 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

                                       Świątynia w Dwarce

Żródło: Wikimedia Commons, lic. Creative Commons Attribution 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

                                Dwarka – widok na świątynię

Żródło: Wikimedia Commons, lic.Creative Commons Attributin 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Świątynia Dżai Guru w Mathura –miejsce narodzin Kryszny 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Siedem świętych rzek hinduizmu:

Najświętsze części rzeki to źródło i ujście. 

1. Ganges Ganga — cała rzeka jest święta wraz 
ze wszystkimi dopływami. Posiada własny szlak 
pielgrzymi związany z miejscami 
mitologicznymi. 
2. Godawari 
3. Indus 
4. Jamuna 
5. Kaweri 
6. Narbada 
7. Saraswati 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Zwyczajowe miejsca święte związane z 

oczyszczającym kultem rzek: 

Gangotri 
Haridwar 
Sagara 
Waranasi 
Allahabad

 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Waranasi, miasto między rzeczkami Varuna i Asi, w XVIII i XIX wieku 

nazywane Banaras, Benares, a przez hindusów — Kaśi,  jest 

jednym z najstarszych siedlisk ludzkich, zamieszkałych 

nieprzerwanie od trzech-czterech tysięcy lat. Jest poświęcone Śiwie 

w podzięce za udział w stworzeniu rzeki Gangi. Spalenie zwłok w 

tak świętym miejscu pozwala żywić nadzieję na lepszą inkarnację 

w przyszłości.

Od zawsze istniały tu wielkie ośrodki duchowe. Varanasi jest położone 

nad świętą rzeką Ganges (Ganga). Ludzie przybywają tu z 

najdalszych stron Indii, żeby dokonać religijnej kąpieli, a 

marzeniem każdego Hindusa jest to, żeby po śmierci jego ciało 

zostało spalone właśnie tu, a prochy wrzucone do Gangesu. 

Cały brzeg rzeki zabudowany jest hinduskimi świątyniami z różnych 

okresów, ale zarówno starsze, jak i młodsze jednakowo obsuwają 

się do rzeki. Kilka z nich zanurzona jest nawet do połowy w wodzie.

W Waranasi przebywa nieustannie tłum pielgrzymów, którzy chcą 

dokonać rytualnych ablucji właśnie w tym miejscu i umrzeć. 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

                                                      Waranasi

Żródło: Wikimedia Commons, lic. Creative Commons Attribution 

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

Allahabad jest miastem w północno-środkowych 

Indiach, w stanie Uttar Pradesh, gdzie łączą się 

dwie święte rzeki hinduizmu: Ganga i Jamuna. 

Jedno z czterech miast, w których obchodzi się 

święto kumbhamela, obchodzi się je co 12 lat. 

Święto to przyciąga około 1 milion pielgrzymów.  

 Allahabad jest ośrodkiem religijnym wyznawców 

hinduizmu,  gdzie raz do roku odbywają się 

rytualne ablucje; W miejscu tym przy połączeniu 

Jamuny i Gangesu - znajdują się schody (Tribeni 

Ghat), gdzie tysiące pielgrzymów dokonują 

rytualnych kąpieli podczas corocznego Festiwalu 

Kąpieli (Magh Mela). 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra hinduizmu

                                             Dom rodziny Nehru

background image

Centra pielgrzymkowe na świecie

 

Pielgrzymkowe centra taoizmu

Wg założeń taoizmu świat składa się z pięciu 

podstawowych elementów (żywiołów): 

ogień,woda,ziemia, drzewo, metal. 

Drugim głównym założeniem taoizmu jest podział i 

złożoność świata z dwu przeciwstawnych, ale 

dopełniających się elementów: yin i yang. 

Głównym przedstawicielem taoizmu był myśliciel III 

wieku p.n.e. Lao Tsy. Jego główne postulaty to: 

porządek życia, któremu nie należy się 

przeciwstawiać, pochwała skromności i umiłowanie 

pokoju. Jednak prawdziwym źródłem religii 

taoistycznej była kombinacja starochińskiej mitologii, 

wierzeń ludowych i wpływów buddyzmu. 

W odróżnieniu od systemu Lao-tsego religia 

taoistyczna stworzyła szereg bóstw, zbiory dzieł 

literackich rytuały i ceremonie.  

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra taoizmu

 

Święte góry chińskie to określenie, które odnosi się do dwóch 

grup gór, jednej związanej z taoizmem, a drugiej związanej z 

buddyzmem. Góry były i są ośrodkiem kultu religijnego i 

miejscem licznych pielgrzymek.

Pięć wielkich gór taoizmu 
 Pięć wielkich i świętych gór taoizmu ulokowane jest zgodnie z 

chińskimi zasadami stron świata, gdzie centrum również 

wyznacza kierunek:

wschód - Taishan, położona w prowincji Szantung, 1545 m 
zachód - Huashan, w prowincji Shanxi, 1997 m 
południe – Nan Hengshan,w prowincji Hunan, 1290 m 
północ – Bej Hengshan, w prowincji Shanxi, 2017 m 
centrum - Songshan, w prowincji Henan, 1494 m 
Zgodnie z mitologią chińską, święte góry tworzą głowę i kończyny 

Pan Gu, pradawnego herosa chińskiego i stworzyciela świata, 

pierwszego człowieka narodzonego z 5 żywiołów, z jego ciała 

zostało stworzone niebo, ziemia i wszystkie ziemskie stworzenia.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra taoizmu

Taoistyczny symbol dopełnienia yin i yang

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra taoizmu

Duchowny taoistyczny

Źródło: Wikimedia Commons, lic. GNU Free Documentation License 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra shintoizmu

Shintoizm jest religią, która narodziła się i powstała w Japonii. Jest 

religią narodową Japonii. Słowo Shinto najczęściej rozumie się jako 

"Droga Bogów".

Podstawą religii Shinto są Kami (bogowie = siły duchowe czuwające 

nad domowym ogniskiem i zapewniające szczęście całej okolicy), 

które kryją się w drzewach, górach, morzu i wietrze. Może być 

także Kami konkretnej rzeki lub też każdego, dowolnego 

przedmiotu. Starożytni oddawali cześć tym siłom i żyli w harmonii z 

naturą. 

W miarę rozwoju shintoizmu, kami poszerzone zostały o przodków, 

bohaterów i ludzi obdarzonych szacunkiem. 

Najważniejsi bogowie japońskiego panteonu to: Amaterasu - bogini 

słońca, i Susanoo - bóg burzy. 

Początkowo cześć kami (bóstwom) oddawano pod gołym niebem. 

Później zaczęto budować świątynie. W niektórych domach są 

"półeczki bogów" - ołtarze, na których stawia się ofiary dla bóstw. 

Dogmatem shintoizmu było boskie pochodzenie rodziny cesarskiej 

Japonii. W XIX wieku shintoizm został podniesiony do rangi religii 

państwowej i był nią jeszcze w okresie II wojny światowej. Dopiero 

po zakończeniu II wojny światowej ogłoszono w Japonii, iż cesarz 

nie jest bogiem.   

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra shintoizmu

 

Najbardziej znanym i związanym z japońską religia jest góra 

Fudżi ( Fuji-san, lub Fudżi-jama) jest wulkanem i najwyższym 
szczytem Japonii (3776 m n.m.p.). Położona jest na wyspie 
Honsiu, na południowy zachód od Tokio. 

Góra Fudżi (po japońsku Fudżijama) jest cudem natury i 

miejscem świętym, czczonym przez buddystów, którzy 
uważają ją za wrota do innego świata. Krater znany jest pod 
nazwą Naiin (Świątynia). 

Fudżi jest też świętą górą dla wyznawców shinto - jako żeńskie 

bóstwo Konohana-no-sakuyahime-no-mikoto. Zbudowano na 
niej trzy bramy torii i dwie świątynie. Jej wyznawcy wierzą, że 
bogowie i duchy (kami) mieszkają w kamieniach i drzewach 
na zboczach góry.

Do 1868 obowiązywał zakaz wstępu na górę dla kobiet.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra shintoizmu

Góra Fuji

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra shintoizmu

Amaterasu - naczelne bóstwo panteonu shintoistycznego. 
Tylko w bardzo nielicznych wypadkach można podać wygląd 

bóstwa shintoistycznego na podstawie opisu w "świętych 

księgach" Kojiki i Nihongi. Na ogół bóstwa shintoistyczne 

maja bliżej nie sprecyzowany wygląd, a jeżeli pojawiają się 

w malarstwie czy rzeźbie, to są to indywidualne 

wyobrażenia poszczególnych artystów. 

Chramy (świątynie) shintoistyczne w zasadzie unikają 

przedstawień plastycznych. Bogini zrodzona z lewego oka 

demiurga Izanagi i wyznaczona przez niego do panowania 

na Wysokiej Równinie Niebios. Imię jej oznacza "świecącą 

na niebie"; jest ona uosobieniem słońca. 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Budda urodził się przed około 2560 laty w 

północnych Indiach. Po sześciu latach poszukiwań 

rozpoznał w głębokiej medytacji naturę umysłu. W 

ten sposób stał się Buddą - "Przebudzonym„lub 

„Oświeconym”. Jego nauka, sprawiająca że 

stajemy się samodzielni, nieustraszeni i pełni 

radości, jest główną religią w wielu azjatyckich 

krajach.

Od lat siedemdziesiątych głęboki pogląd 

buddyzmu i jego liczne metody inspirują i 

przyciągają coraz więcej ludzi na Zachodzie. 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Wielki Budda w Kamakura, Japonia 

Źródło:Wikimedia Commons, lic. Creative Commons.  

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Wizerunek Buddy w świątyni koreańskiej

Źródło:Wikimedia Commons, lic. Creative Commons

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Przedstawienie leżącego Buddy, Tajlandia

 

Źródło:Wikimedia Commons, lic. Creative Commons

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Pierwsza Szlachetna Prawda o Cierpieniu mówi o 

tym, że istnieje cierpienie; 

Druga Szlachetna Prawda o Przyczynie 

Cierpienia mówi, że  przyczyną cierpienia jest 

pragnienie; 

Trzecia Szlachetna Prawda o Ustaniu Cierpienia  - 

mówi ona o tym, że ustanie cierpienia to całkowite 

zaniknięcie i ustanie, wyrzeczenie się, zaniechanie, 

wyzwolenie, puszczenie pragnienia. 

Czwarta Szlachetna Prawda o Ścieżce 

Prowadzącej do Ustania Cierpienia mówi o tym, że 

drogą do ustania cierpienia jest Szlachetna 

Ośmostopniowa Ścieżka – właściwy pogląd, właściwe 

postanowienie, właściwa mowa, właściwe działanie, 

właściwy żywot, właściwe dążenie, właściwe skupienie, 

właściwa medytacja. 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Pierwsze święte miejsca buddyzmu powstały zaraz 

po śmierci Buddy, gdyż popioły jego podzielono na 

osiem części i rozdano przybyłym poselstwom, 

które zaniosły je do swoich krajów i tam 

wzniesiono kopce, które z biegiem czasu 

przekształciły się w stupy, najpierw ziemne jak 

możemy oglądać dzisiaj w Patanie  nieopodal 

Kathmandu.  Podobnie zaczęły powstawać czajtie  

pierwotnie związane z miejscami pobytu Buddy, a 

więc było to drzewo pipalowe , zwane drzewem 

bodhi, pod którym medytował Gautama lub 

kamień, na którym siedział czy też gaj Lumbini, 

będący świadkiem narodzin Oświeconego, albo 

Park Jeleni, gdzie wygłoszone zostało pierwsze 

kazanie. 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Cztery święte góry buddyzmu 
Buddystyczne cztery święte góry to:
Wutaisan położona w prowincji Shanxi, 3058 m 
Emeishan, w prowincji Syczuan, 3099 m 
Jiuhuashan, w prowincji Anhui, 1341 m 
Putushan, w prowincji Zhejiang, 284 m 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Złoty posąg Buddy, świątynia Wat Trimitr, Bangkok, Tajlandia

Źródło: 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Lumbini jest jednym z czterech najbardziej świętych i najważniejszych 

miejsc buddyzmu. Według tradycji urodził się tu książę Siddhartha 

Gautama, który stał się potem Buddą (Przebudzonym, Oświeconym). 

Lumbini leży w północnej części subkontynentu indyjskiego, w 

Nepalu. Nazwa Lumbini pochodzi od babki Buddy.

Żródło: Wikimedia Commons, lic. Creative Commons.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Drzewo Bodhi, Lumbini

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Miejsce narodzin Buddy

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Filar cesarza Asioki, Lumbini

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Bodhgaja  jest najważniejszym miejscem pielgrzymkowym buddystów 

z całego świata, gdyż to właśnie tutaj Siddhartha Gautama  doznał 

oświecenia (przebudzenia, po dziewięciu tygodniach medytacji i stąd 

zaczął się zwycięski pochód buddyzmu. 

Największą atrakcję stanowi świątynia Mahabodhi (Świątynia Wielkiego 

Przebudzenia), której powstanie wiąże się z królem Asioką . Król ten 

rozkazał ją zbudować na cześć Buddy. Światynia ta stanowi centrum 

współczesnego buddyzmu. W jej sąsiedztwie znajduje się kilkanaście 

klasztorów należących do społeczności buddyjskich ze wszystkich 

krajów, w których mieszkają buddyści. Tuż obok świątyni rośnie 

drzewo (figowe) bodhi (pipalowe), ale nie jest to już to samo, pod 

którym siedział Gautama, jednakże pochodzi ono od niego, gdyż w 

czasach Asioki pobrano z tamtego prawdziwego drzewa szczep i 

przewieziono go na Cejlon, gdzie został zasadzony, a następnie, gdy 

zabrakło drzewa w Bodhgaji, przywieziono szczep z Cejlonu z 

powrotem i posadzono tutaj. Inną pamiątką po Buddzie jest 

wadżrasana , kamień z czerwonego piaskowca, nazywany też 

tronem, gdyż na nim wg wierzń buddyjskich miał medytować 

Gautama i osiągnąć stan oświecenia. Ślady stóp Buddy odtworzono 

w jego posadzce w postaci szeregu kwiatów lotosu.  

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Świątynia Mahabodhi w Bodh Gaja 

Źródło: Wikimedia Commons, lic. Creative Commons 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Bodh Gaja - święte drzewo Mahabodhi 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Sarnath  jest trzecim świętym miejscem buddyzmu, miastem, które 

słynie z tego, iż  w tym miejscu Budda wygłosił swe pierwsze 

kazanie do pięciu ascetów, nazwane później symbolicznie 

dharmaczakraprawartama (puszczenie w ruch koła praw). 

Położone jest około 10 km od najświętszego hinduskiego miasta 

Waranasi  i stanowi największe centrum buddyjskie w Indiach. 

Miejsce to dawniej zwane było Parkiem Jelenim. W miejscu tym 

dwa wieki później król Asioka postawił swoją kolumnę, 

upamiętniającą to zdarzenie oraz wystawił stupę  

Dharmaradżika , która niestety nie przetrwała do dziś, ale 

wykopaliska wykazały, że pod ziemią kryją się pozostałości 

budowli z II w. przed Chr. 

Obecna stupa znana jako Dhamekh  ma 34 metry wysokości i 

pochodzi prawdopodobnie z epoki dynastii Guptów , na co 

wskazują zdobiące ją ornamenty. Stoi ona podobno dokładnie w 

tym samym miejscu, gdzie Budda wygłosił swe pierwsze kazanie. 

Innym słynnym zabytkiem znajdującym się w muzeum 

archeologicznym w Sarnath jest płaskorzeźba Buddy z rękami 

ułożonymi w geście dharmaczakraprawartana mudra.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Budda objaśnia swe nauki Pięciu Ascetom

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Pierwszych pięciu uczniów Buddy oddaje cześć kołu dharmy

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Stupa Dhamekh w Sarnath

Żródło: Wikimedia Commons, lic. Creative Commons

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Kusinagar  Miasto to należy do czterech świętych 

miejsc buddyzmu ze względu na fakt, że tutaj 

osiągnął parinirwanę Budda. Obecnie znajduje w 

indyjskim stanie Uttar Pradeś  niedaleko miasta 

Gorakhpur, ale w czasach Gautamy było stolicą 

państwa Mallów. Do dziś pozostały szczątki wielkiej 

stupy Ramabhar , zawierającej popioły Buddy, 

który został skremowany i postawionej zaraz po 

jego śmierci. Jest to miejsce buddyjskich 

pielgrzymek. 

 Obecnie Kushinagar jest miejscem pielgrzymek 

często odwiedzanym przez zagranicznych turystów. 

W okolicach ruin klasztorów i stup powstało także 

wiele świątyń zbudowanych przez buddystów z 

Chin, Sri Lanki, Tajlandii i Japonii

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Posąg Buddy w Kushinagarze

Żródło: Wikimedia Commons, lic. Creative Commons

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Pałac w Kushinagarze

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Oprócz czterech świętych miejsc związanych z życiem Buddy, w 

Indiach istnieje wiele miejscowości które przyciągają do siebie 

licznych pielgrzymów buddyjskich z całego świata. 

Należą do nich między innymi Sańczi, Adżanta i Ellora. 
Sańczi  położone jest w stanie Madhja Pradeś. Znajdują się tutaj trzy 

wielkie stupy  oraz kilka świątyń i klasztorów. Największa jest 

stupa nr 1 o średnicy 40m i o wysokości 13m, otoczona 

balustradą, w której znajdują się cztery bramy, słynne ze swych 

rzeźb, przedstawiających sceny z Dżatak . Obok portalu 

południowego stoją resztki kolumny Asioki, na której wyryty 

został edykt Kauśambi . Kapitel jej wieńczy rzeźba lwów z kołem 

dharmy, która to rzeźba stanowi dzisiaj godło Indii. Między 

balustradą, a kopułą stupy znajduje się taras służący do 

obchodzenia stupy w kierunku zgodnym z kierunkiem ruchu 

wskazówek zegara Na szczycie kopuły umieszczano maszt a 

wokół masztu budowano kwadratowy ganek. Każdy z elementów 

stupy posiada własną treść symboliczną, i tak np. maszt oznacza 

oś świata (axis mundis), kopuła symbolizuje kosmos, obchodzenie 

stupy ruch słońca, portale kierunki świata. 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Stupa buddyjska, Sańczi, Indie

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Adżanta  i Ellora  znajdują się w stanie Maharasztra  

są to dwa skupiska grot, dawne miejsca 

zamieszkania mnichów buddyjskich, tzw. wihara, jak 

również świątynie, zwane czajtia. Te jaskinie z 

Adżanty i Ellory przekraczają wszelkie wyobrażenia, 

zwłaszcza pod względem ich liczby i artyzmu ich 

malowideł, rzeźb i form architektonicznych. Zostały 

wykute w skałach w okresie od II w. przed Chr. do 

VII w. po Chr. w Adżancie i  od VII do IX wieku w 

Ellorze, przy czym w tej pierwszej są dziełem 

wyłącznie mnichów buddyjskich, podczas gdy w 

Ellorze te najpóźniejsze  z IX w. są poświęcone 

bogom hinduistycznym.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Freski w jaskinii, Adżanta

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Malowidło z Adżanty

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Lhasa  jest najważniejszym ośrodkiem buddyzmu 

lamaistycznego na świecie, chociaż od 

opuszczenia go przez Dalaj Lamę XIV w roku 1959 

polityczne jego znaczenie nieco się zmniejszyło. 

Na jej terenie znajdują się zabytki jak pałac 

zimowy dalaj lamów Potala , uważany za jeden z 

cudów świata oraz świątynia Dżokhang  i 

Norbulinka , letnia rezydencja władców Tybetu. 

Nazwa Potala pochodzi od siedziby „pana świata” 

Lokeśwary, który przez buddystów utożsamiany 

jest z Awalokiteśwarą , natomiast przez 

hinduistów brany jest za inną postać Śiwy. 

Pełna nazwa rezydencji brzmi „Potala – pałac 

drugiego sternika”.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Potala jest warownym pałacem dalajlamy, duchowego i politycznego 

przywódcy Tybetu. Obecnie pałac został przekształcony w muzeum. 

Wysokość budowli wynosi 117 m i posiada 13 kondygnacji. Składa się z 

trzech części: środkowego budynku, koloru czerwonego i dwóch 

białych, stojących po bokach. Wykonany jest z drewna, ziemi i 

kamienia, przy czym w celu wzmocnienia jego murów wlano między 

nie roztopioną miedź. 

W Potali znajduje się 1000 pomieszczeń i 10 000 kapliczek, zawierających 

200 000 posągów i figur. W czerwonym pałacu mieszczą się sale 

zgromadzeń, świątynie, kapliczki i siedem mauzoleów, w których leżą 

szczątki dalaj lamów od piątego do trzynastego, z wyjątkiem tylko 

szóstego. W tej części znajdują się także komnaty dalaj lamy i jego 

pierwszego doradcy, w białym pałacu ulokowane są pomieszczenia 

innych dostojników. Sam czorten kryjący prochy Dalaj Lamy V jest 

wysoki na 20 m i pokrywa go 3700 kg złota, stupa zaś mieszcząca 

szczątki Dalaj Lamy XIII również pokryta jest złotą folią i drogocennymi 

kamieniami. Magazyny Potali kryją niezliczone ilości starych ksiąg i 

zwojów oraz zabytkowej, starej broni.

U podnóża pałacu powstało osiedle mieszkalne dla mnichów, zwane Sho, 

w którym mieszczą się również biura i oficyny drukarskie. Obecnie 

wzgórze pałacowe stało się celem pielgrzymek buddystów nie tylko z 

Tybetu, ale także z całego świata.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Pałac Potala, Lhasa

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Śnieżne lwy, wejście do kompleksu Pałacu Potala  

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Główny dziedziniec Białego Pałacu

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Borobudur  Jest to miejsce słynne na cały świat położone na wyspie 

Jawie. Znajduje się tam budowla buddyjska wzniesiona na początku 

IX wieku za panowania dynastii Sejlandry . Ma ona kształt piramidy, 

na której szczycie ustawiona została stupa o średnicy 11 m i 

wysokości około 15 m. Cały monument składa się z dwóch tarasów i 

trzech stopni, na których stoją, zawierające posągi Buddy, 72 stupy. 

Na czterech galeriach znajduje się ponadto kilkaset jeszcze 

mniejszych stup. Na ścianach galerii umieszczonych zostało 1460 

posągów i 1212 płaskorzeźb, których całkowita długość wynosi pięć i 

pół kilometra. Oprócz tego znajdujemy na galeriach portale, zbiorniki 

wodne i nisze, które mieszczą około 500 posągów Buddy i 

bodhisattwów. Bok podstawy piramidy liczy 123 m, natomiast wznosi 

się ona na wysokość 40 m. Stopnie prowadzące do najwyższej stupy 

symbolizują ośmiostopniową ścieżkę wiodącą do wyzwolenia. 

Płaskorzeźby przedstawiają sceny z życia Buddy, jego rodziny i 

bodhisattwów.

Nazwa Borobudur prawdopodobnie pochodzi od słów „wihara w Budur”, 

przy czym wihara znaczy klasztor a Budur nazwę miejscowości. 

Później wihara zamieniono na „byhara”, a następnie skrócono na 

„bara” i tak powstało ostatecznie „ boro budur”.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Borobudur

Źródło: AutorJan-Pieter NapLicencja GFDL

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Borobudur

Źródło: AutorJan-Pieter NapLicencja GFDL

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra buddyzmu

Damien Keowyn: Buddyzm. Bardzo krótkie wprowadzenie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1997, s. 21. 

ISBN 83-7180-649-3.  

 Szacunkowy ranking liczebności wyznawców poszczególnych religii 
 5,0 5,1 Damien Keowyn: Buddyzm. Bardzo krótkie wprowadzenie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 

1997, ss. 16-27. ISBN 83-7180-649-3.  

 S. N. Goenka: Sztuka życia - medytacja wglądu. sasana.pl, 1980. [dostęp 2009-07-19]. 
 Stephen Batchelor: Buddyzm bez wierzeń. buddyzm.edu.pl. [dostęp 2009-07-19]. 
 www.accesstoinsight.org - hasło "Nibbana" 
 23,0 23,1 23,2 23,3 Damien Keowyn: Buddyzm. Bardzo krótkie wprowadzenie.. Warszawa: 

Prószyński i S-ka, 1997, ss. 43-57. ISBN 83-7180-649-3.  

 David Snellgrove, Hugh Richardson - Tybet. Zarys Historii Kultury; Państwowy Instytut Wydawniczy 

1978. 

Roland Barraux - Dzieje Dalajlamów; wyd. Alfa 1998; ISBN 83-7179-113-5

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Biblia Hebrajska składa się z : 

    - Tory 

          - Talmudu

(Miszna + Gemara +Midrasz = Talmud)

Miszna jest kompilacją opinii i zasad dawnych mędrców i uczonych , których 

podstawą dla rozmyślań są Święte Teksty 

Gemara - jest komentarzem do Miszny stworzonym przez amoraitów 

( czyli egzegetów ) Gemara pokrywa się właściwie znaczeniowo z Talmudem 

i często jest traktowana jako Talmud właściwy .

Zebrano dwa zbiory Gemary :

 - w Babilonii , ukończony w IV lub V wieku n.e. 
 - w Palestynie , który jest znany jako Talmud Jerozolimski , ukończony około sto 

lat wcześniej. 

Oba zbiory są niepełne , komentując jedynie niewiele więcej niż połowe 

rozpraw zawartych w Misznie.

Midrasz- jest interpretacją Biblii głównie Tory . Kompletowany przez ponad 

tysiąc lat do roku 1040 zawiera przede wszystkim materiał anegdotyczny i 

alegoryczny zaczynający się często jako kazanie lub mowa religijna , 

zainspirowany fragmentami pisma świętego . 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Chasydyzm: 

("chasid-pobożny")

Izrael ben Eliezera ( zwany "Baal Szem Tow"czyli 

"Pan Dobrego Imienia") (ur.1700-zm.1760 r n.e.)

Dow Ber z Międzyrzecza ("Wielki Magid") (ur.1703- 

zm 1772 r n.e.)

Nachman z Bracławia (ur.1772-zm.1811 r n.e.)

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Judaizm współczesny dzieli się na:
 - Ruch reformatorski 

Zrodził się w Niemczech w XIX wieku 

Abracham Geiger (ur.1810-zm.1874 r )

 - Judaizm ortodoksyjny 

Abracham Heszel (ur.1907-zm.1972 r )

 - Judaizm konserwatywny
 - Judaizm rekonstruktywistyczny 
Mordechaj M Kaplan (ur.1881-zm.1983 r )

Inicjator ruchu rekonstruktywistycznego 

rozpoczętego w 1922 roku w USA.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Najważniejsze miejsca święte judaizmu to:
 - Jerozolima (Izrael) - miasto i dawna stolica państwa 

Dawida i Salomona. Zawiera ruiny świątyni-ściana 

zachodnia -  tzw. ściana płaczu.

 - Hebron (Izrael) – miasto,  miejsce pobytu Abrahama , 

Izaaka i Jakuba, gdzie zostali pochowani w grocie 

Makpela.

 - Synaj (Egipt) – góra,  miejsce spotkania Mojżesza z 

Bogiem, miejsce w którym Mojżesz otrzymał tablice z  

przykazaniami.

 - Safed (Izrael) - miasto, od XVI w n.e. centrum studiów 

kabalistycznych, synagogi upamiętniające działalność 

kabalistów .

 - Leżajsk (Polska) - miasto, grób cadyka Elimelecha 

(ur.1717-zm.1787 r n.e.) jednego z przywódców ruchu 

chasydzkiego .

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Jerozolima - Ściana Płaczu, zwana jest też Murem 

Zachodnim – jest to jedyna zachowana do dnia 

dzisiejszego pozostałość Świątyni Jerozolimskiej. 

Obecnie jest to najświętsze miejsce judaizmu. Zachowane 

mury (ściana zachodnia) są fragmentem drugiej świątyni 

wybudowanej na wzgórzu Moria.

Świątynia po pierwszym zniszczeniu została odbudowana 

przez Heroda, a zniszczona przez Rzymian. Nazwa 

pochodzi od żydowskiego święta opłakiwania zburzenia 

świątyni przez Rzymian, obchodzonego corocznie w 

sierpniu. 

Wierni zgodnie z tradycją wkładają między kamienne 

ściany karteczki z prośbami do Boga.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

wzgórze świątynne w Jerozolimie

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Ściana Płaczu- pozostałość po drugiej świątyni

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Ściana Płaczu i meczet Kopuła na Skale

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

HebrHebron jest to obecniepalestyńskie miasto położone na 

południu Zachodniego Brzegu. Położone ok. 35 km na 

południe od Jerozolimy. 

.
W 1997 roku na mocy tzw. umowy hebrońskiej miasto zostało 

podzielone na dwie części: H1 o wielkości 18 km kw., 

zamieszkaną przez większą część hebrończyków i 

kontrolowaną całkowicie przez Palestyńczyków, oraz H2 o 

powierzchni około 4,5 km kw. pod kontrolą izraelską. W H2 

leżą izraelskie osiedla.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Najważniejszą rolę w Hebronie pełni religia. Hebron jest nierozerwalnie 

związany z tradycją biblijna jako miejsce pobytu Abrahama, Izaaka i 

Jakuba. W mieście jest ponad 40 meczetów, ale najważniejszym 

miejscem kultu jest grób patriarchy Abrahama.

    Jest to masywna, przypominająca twierdzę budowla, z przełomu XIII i 

XIV wieku. Jest to jedno z najbardziej czczonych miejsc przez 

współczesnych Żydów. Została ona wzniesiona dokładnie nad Grotą 

Makpela, którą Abraham zakupił na miejsce swego pochówku i gdzie 

pochowano również innych patriarchów (Abraham i Sara, Izaak i 

Rebeka, Jakub i Lea). Sama pieczara jest od XIV wieku zamknięta.

    Ważność tego miejsca wynika z faktu, że to właśnie z Abrahamem 

zawarł przymierze Bóg, obiecując mu i jego potomkom na własność 

ziemię kananejską. Już Herod Wielki wzniósł okalający mur, a później 

Muzułmanie wznieśli meczet Ibrahima (hebr. Abrahama), gdyż uważają 

go za przyjaciela Allacha Miłosiernego. Obok znajduje się również 

kościół wzniesiony przez Krzyżowców, związany tradycją biblijną jako 

miejsce pobytu Abrahama, Izaaka i Jakuba.

    Obecnie z powodu nieustającej fali przemocy, odwiedzanie i 

modlenie się w Grocie Patriarchów jest mocno utrudnione. Przed 

wejściem znajdują się posterunki izraelskiej policji, która może 

przeprowadzić kontrolę dokumentów i bagaży. Należy we wszystkim 

podporządkować się zaleceniom służb bezpieczeństwa.

 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Hebron – widok na miasto

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Synaj, Góra Mojżesza – góra w Egipcie, położona w południowej 

części Półwyspu Synaj, w muhafazie Południowy Synaj. 

Góra ta utożsamiana jest z biblijną górą Horeb, gdzie, według Starego 

Testamentu, Bóg przekazał Mojżeszowi kamienne tablice z 

dziesięciorgiem przykazań i zawarł w ten sposób przymierze z 

Izraelem.  W pobliżu góry Synaj (Horebu) także Mojżeszowi ukazał 

się anioł Boga w Płonącym krzewie i polecił mu wyprowadzić 

Izraelitów niewolonych w Egipcie (Wj 3:1-10; Dz 7:30). 

Prawdopodobnie mniej więcej rok później do góry tej przybył 

wyzwolony już naród (Wj 19:2), obozował na równinie Wadi er-Raha 

u podnóża góry. Mojżesz wszedł wówczas na szczyt. Ponieważ już 

przy płonącym krzewie usłyszał: "oddacie cześć Bogu na tej 

górze", zapewne spodziewał się kolejnych wskazówek od Jahwe 

(Wj 3:12; 19:3). Po stuleciach do "Bożej góry Horeb", czyli Synaju 

— przybył prorok Eliasz, uciekając przed królową Izebel (1Kl 19:8).

Zgodnie z lokalną tradycją beduińską, to na Górze Synaj Bóg dał 

swoje prawa Izraelowi. Jednakże wczesnochrześcijańska tradycja 

lokalizowała to wydarzenie na pobliskiej Górze Sirbal. To u jej 

podnóża w IV w. powstał klasztor świetej Katarzyny, który w VI w. 

przeniesiono pod Górę Świętej Katarzyny. Chrześcijanie zaczęli 

identyfikować  bibliją Górę Horeb z Górą Synaj dopiero począwszy 

od XV wieku.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Isnieją dwa szlaki turystyczne prowadzące na górę Synaj:
Dłuższy, łatwiejszy szlak, z którego korzysta zdecydowana większość 

turystów wchodząc na szczyt, prowadzi krętą tzw. Wielbłądzią 

Ścieżką lub Ścieżką Paschy, zaczynającą się około 50 m za murami 

klasztoru; trasę można pokonać w ciągu 2-3 godzin (2/3 trasy 

również na wielbłądzie), po drodze zlokalizowane są prowadzone 

przez miejscowych beduinów budki z przekąskami. Za rozpadliną 

pod samym szczytem łączy się z drugą trasą, z tego miejsca 

pozostaje 750 stopni do szczytu. Na szczycie znajduje się 

murowana kamienna kapliczka koło jaskini, w której według Biblii 

Bóg kazał się ukryć Mojżeszowi i która służyła mu za schronienie w 

czasie jego 40-dniowego pobytu na górze (Wj 33:22, 28). Kapliczka 

ta zbudowana została w 1934 roku na miejscu wcześniejszej, która 

powstała w V w. pozostaje tam mały kościół sięga piątego wieku. 

Istnieje także bardzo mały meczet. 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Krótsza (trudniejsza przy wychodzeniu, dlatego większość turystów nią 

schodzi ze szczytu) to Ścieżka Pana Naszego Mojżesza lub Schody 

Pokutne. Składa się z 3750 stopni, jak głosi legenda, wykutych w 

skale w VI w. przez mnicha jako pokutę za zbrodnię, której miał się 

dopuścić. W ciągu 1,5 godziny można zejść nimi do klasztoru. Szlak 

biegnie przez nieckę z 500-letnim (inne źródła mówią 1000-letnim) 

cyprysem, jest to małe zagłębienie w połowie ponad 

trzykilometrowej grani Synaju. Nazywana jest Równiną Cyprysów 

(inne nazwy to Kotlina EliaszaBasen EliaszaPłaskowyż Eliasza lub 

Amfiteatr Siedemdziesięciu Mędrców), w której zatrzymują się 

pielgrzymi, jest tu również stara studnia, z której Beduini czerpią 

wodę. Znajduje się tam Brama Eliasza, a 450 stopni niżej Brama 

Wiary, pod którą w XIX w. pielgrzymi błagali o darowanie im 

grzechów, zanim przepuszczono ich dalej. 

Według tradycji w tym miejscu prorok Eliasz usłyszał głos Boga (1Kl 

19:9-18) i ukrywał się w pobliskiej grocie przed królową Izebel. Jedna 

z kapliczek poświęcona jest temu prorokowi, druga natomiast 

innemu prorokowi, Elizeuszowi. Miejsce kojarzone jest również z 

osobami towarzyszącym Mojżeszowi w wejściu na górę, gdzie mieli 

pozostać i czekać na niego, gdy zejdzie ze szczytu. Zejście tym 

szlakiem wiedzie przez miejsca o interesującym krajobrazie oraz 

widokami na Klasztor św. Katarzyny, przy którym kończy się trasa. 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Co roku przez szczyt przewija się prawie 100 000 osób. 
Najwięcej nocno-poranne wspinaczki na Górę Synaj, by 

podziwiać wschód słońca, organizują biura turystyczne w 

oddalonym o ok. 100 km kurorcie Szarm el-Szejk, a 

przewodnikami są miejscowi beduini z osady Al.-Milga. 

W pobliskim klasztorze św. Katarzyny - u stóp góry, można 

przenocować w tzw. Domu Gościnnym, prowadzonym przez 

mnichów, oraz pożywić się w niewielkim punkcie 

gastronomicznym. 

 Beduini z drużyny piłkarskiej pobliskiej Świętej Katarzyny, w 

ramach treningu dwa razy dziennie wbiegają na górę Synaj.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Góra Synaj

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Ohel Elimelecha w Leżajsku - ohel cadyka Elimelecha znajduje się na 

cmentarzu żydowskim w Leżajsku, przy ulicy Górnej.

Pierwszy drewniany, kryty gontem ohel powstał w XIX wieku. 
Wiąże się z nim historia mówiaca o tym, iż  w 1940 roku hitlerowcy zburzyli go 

i rozkopali grób cadyka Elimelecha  w poszukiwaniu kosztowności i cennych 

przedmiotów.  Według podań podczas rozkopywania grobu cadyk spojrzał 

na swoich prześladowców smutnymi oczami, poprzez co wystraszeni uciekli 

i dalej nie niszczyli grobu, jak i całego cmentarza. Szczątki cadyka leżały 

kilka dni pod jednym z drzew. Wkrótce zostały ponownie pochowane w 

białym ręczniku przez Feliksa Wagnera i kilku innych Żydów.

Po zakończeniu wojny, w 60. XX wieku ohel został odbudowany z inicjatywy 

Borucha Safira i ówczesnego burmistrza Leżajska Kazimierza Gduli. Przez 

długi czas rabin Friedman z Wiednia, absolwent Krakowskiej Szkoły 

Rabinackiej zbierał pieniądze wśród amerykańskich Żydów na ten cel. 

Ohel składa się z trzech części: centralnej z nową macewą cadyka, otoczonego 

kutą kratą i dwóch pomieszczeń, jednym dla mężczyzn, drugim dla kobiet. 

Do dnia dzisiejszego zachowała się oryginalna macewa cadyka Elimelecha z 

1776 roku.

W marcu 2008 roku ohel cadyka został sprofanowany i pokryty antysemickimi 

napisami, co zdarzyło się po raz pierwszy w powojennej historii Leżajska.

Ohel jest obecnie najliczniej i najchętniej odwiedzanym grobem cadyka w 

Polsce i Europie.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Ohel Cadyka Elimelecha w Leżajsku

Źródło: Wikimedia Commons, lic. Creative Commons

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Grób cadyka Elimelecha w Leżajsku

Źródło: Wikimedia Commons, lic. Creative Commons

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Synagoga Izaaka w Krakowie

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Żydowska restauracja i hotel na Kazimierzu

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra judaizmu

Wykorzystano:

1.

Leżajsk. Profanacja ohelu cadyka Elimelecha w serwisie jewish.org.pl 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra Aborygenów

Uluru, Oolora Góra znana także pod nazwą 

angielską Ayers Rock oraz The Rock. Jest to 

formacja skalna w centralnej części Australii. 

Znajduje się w parku narodowymUluru-Kata Tjuta. 

Wzniesienie to ma ponad 318 m wysokości i 8 km 

obwodu. Przez wiele lat Uluru był uznawany za 

największy monolit świata. 

Uluru po raz pierwszy został opisany przez 

podróżnika Ernesta Gilesa w 1872 jako 

"zadziwiający kamyk".

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra Aborygenów

Uluru jest świętym miejscem dla aborygenów, w jaskiniach u podnóża 

skały znajduje się wiele malowideł ściennych. Nazwa "Ayers Rock" 

została nadana przez europejskich osadników na cześć premiera 

Australii Południowej Henryka Ayersa. Tradycyjną, aborygeńską 

nazwą jest "Uluru" i od lat 80. XX wieku jest to oficjalna nazwa tej 

skały, choć wiele osób nadal nazywa ją Ayers Rock.

W 1985 roku rząd Australii oddał prawo własności Uluru miejscowym 

aborygenom, plemieniu Anangu, które oddało ją rządowi w 99-

letnią dzierżawę. W miejscu tym utworzono mający 1325 km² park 

narodowy. Wjazd dla turystów na teren parku jest płatny (25 

dolarów australijskich za osobę - stan na 2009).

Jest corocznie odwiedzany przez wiele tysięcy gości. Dla pragnących 

wejść na szczyt góry, zainstalowano poręcz z łańcucha, ale samo 

podejście jest bardzo strome i wiele osób rezygnuje z wejścia już w 

drodze. Prawie każdego roku na Uluru ginie kilka osób w trakcie 

wchodzenia na nią, najczęściej na skutek poślizgnięcia lub na atak 

serca. W okresie trwania australijskiego lata, w godzinach od 10 do 

16, ze względu na wysokie temperatury, wchodzenie na skałę jest 

zabronione.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra Aborygenów

Największą atrakcję dla turystów stanowi obserwowanie skały 

Uluru o zachodzie słońca lub o wschodzie słońca kiedy z 

minuty na minutę zmienia ona swój kolor w zależności od 

oświetlenia. Turyści gromadzą się na miejscach widokowych 

gdzie przez parę godzin piknikują. Do dobrego tonu należy 

otwarcie butelki szampana w momencie gdy słońce 

zachodzi i przestaje oświetlać skałę. Większość turystów 

przylatuje samolotami na położone w pobliżu skały lotnisko, 

ogląda Uluru o zachodzie i wschodzie słońca. W pobliżu jest 

też kompleks hoteli i kempingów oraz restauracji.

Dla Anangu Uluru jest świętym miejscem i woleliby oni aby 

turyści nie wchodzili na górę. Nie istnieje oficjalny zakaz, 

ale przebywający pod górą aborygeni często starają się 

przekonywać turystów aby oni respektowali ich zwyczaj. 

Zakazane jest natomiast fotografowanie niektórych 

fragmentów skały.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra Aborygenów

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Asyż jest to włoskie miasto i gmina położone na południowy 

wschód od Perugii, w regionie Umbria, w prowincji Perugia. 

Wiemy, że w starożytności istniała na tym terenie niewielka 

osada etruska.  

Pod koniec XII wieku Asyż zdobył niepodległość i w 1184 roku 

ustanowiono w nim samorząd miejski. Miasto brało udział 

licznych zatargach z Państwem Kościelnym, do którego zostało 

włączone w 1367 roku. 

Dopiero w roku 1860 Asyż został włączony w skład Zjednoczonego 

Królestwa Włoch.

26 września 1997 roku roku silne trzęsienie ziemi spowodowało 

zawalenie się części sklepienia Bazyliki św. Franciszka. Zginęło 

czterech zakonników (jeden z nich był Polakiem). Dzisiaj 

Bazylika jest odrestaurowana, ale fragmentów fresków 

sklepienia nie udało się odtworzyć.

Asyż jest najbardziej znany jako miejsce narodzin świętego 

Franciszka i świętej Klary.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Zabytki  Asyżu: 
 - Bazylika św. Franciszka (wpisana na Listę Światowego 

Dziedzictwa UNESCO) 

Katedra św. Rufina – budowę tego romańskiego kościoła 

rozpoczęto w 1140r. pod kierunkiem Jano z Gubio. W kościele 

zachowana jest chrzcielnica, w której został ochrzczony św. 

Franciszek (w tym okresie była to jedyna chrzcielnica w Asyżu). 

Przed głównym ołtarzem pochowany jest św. Rufin.  

Plac Ratuszowy – już w starożytności istniało w tym miejscu 

forum. Z tego okresu pochodzi świątynia Minerwy, którą 

adaptowano na kościół Matki Bożej z Lourdes. Z starożytnej 

świątyni pozostała jedynie fasada.  

Ruiny zamkuRocca Magiore Nie zamieszkany od 1538. 
 - Bazylika Matki Bożej Anielskiej 
 - Kościół św. Damiana – początki istnienia kościoła datowane są 

na VI –VII wiek. Jego odbudową zajmował się św. Franciszek, który 

umieścił w zbudowanym w pobliżu klasztorze św. Klarę i pierwsze 

siostry klaryski.  

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Pustelnia  Grota św. Franciszka  Jest to niewielki budynek 

konwentu i kościółek. To miejsce zostało podarowane przez 

benedyktynów św. Franciszkowi, w którym często przebywał w 

grocie położonej poniżej kościoła. W Grocie św. Franciszka 

zachowało się jego kamienne łoże, w drugiej części (Grota została 

podzielona po śmierci Franciszka na dwie części) umieszczony jest 

krzyż pochodzący z XV w. Obok płynącego w pobliżu strumyka 

rośnie dąb nazywany "Drzewem Ptaków", siadały bowiem na nim 

ptaki, z którymi rozmawiał św. Franciszek. 

Rivotorto – znajdujący się tu kościół został zbudowany w miejscu 

powstania pierwszego zakonu założonego przez św. Franciszka, 

który zamieszkał wraz z swoimi uczniami w niewielkich chatach 

nad strumieniem. 

Św. Franciszek przebywał w Rivotorto w latach 1209 - 1211. Tu też 

napisał pierwszą regułę zakonu. Pierwszy kościół postawiony w XVII 

wieku uległ całkowitemu zniszczeniu podczas trzęsienia ziemi w 

1854. Został on odbudowany w stylu neogotyckim. Jego wnętrza 

kryją w sobie ubogie chatki. 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Ratusz i fasada kościoła w Asyżu, dawniej była to świątynia koryncka

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Panorama Asyżu

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Fátima jest to miasto położone w centrum Portugalii.
Położone w mieście sanktuarium jest celem wielu pielgrzymek 

katolickich i ośrodkiem kultu maryjnego.

W 1917 troje pasterzy z Fatimy – Francisko i Jacinta Marto oraz 

Lucia dos Santos - ogłosili, że objawiła im się Matka Boska i 

przekazała trzy tajemnice fatimskie. Kościół katolicki uznał te 

objawienia za nie będące w sprzeczności z doktryną. Za cud 

uznał je w 1930 roku.

Już od roku 1927 przybywały do Fatimy zbiorowe pielgrzymki z 

innych krajów. W latach 1928 - 1953 w miejscu objawień 

wzniesiono bazylikę Matki Bożej Różańcowej, tam też jest 

pochowana trójka pastuszków.  Każdego roku do Fatimy 

przybywa ponad 5 milionów pątników ze wszystkich 

kontynentów.

 Papież Jan Paweł II  beatyfikował Franciszka i Hiacyntę 13 maja 

2000 roku.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Bazylika w Fatimie

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

La Salette jest górską wioską wAlpach farncuskich, w pobliżu Grenoble. 

Miejscowość ta jest znana głównie z powodu objawienia Matki Boskiej z 1846 

roku.

Matka Boża ukazała się jeden raz dnia 19 września 1846 roku dwojgu 

pastuszkom: 15-letniej Melanii i 11-letniemuMaksyminowi na górze 

wznoszącej się nad La Salette.

Według relacji dzieci była to kobieta o niezwykłej piękności siedząca wewnątrz 

jasnej kuli. Początkowo miała zakrytą dłońmi twarz, a łokcie oparła na 

kolanach i płakała. Na jej piersiach widniał krzyż z Chrystusem z zawieszonymi 

na nim narzędziami męki: młotkiem i obcęgami. Z krzyża promieniowała 

niezwykła jasność otaczająca Maryję, Piękną Panią, jak ją nazywały dzieci.

Na miejscu objawienia wytrysnęło źródło. Płynie ono od dnia objawienia bez 

przerwy, aż do dnia dzisiejszego. 19 września 1851 roku ogłoszono 

prawdziwość i pewność objawień. 

Po 19 września 1846 roku Melania, a później Maksymin, któremu pomagał 

nawrócony ojciec, ustawili krzyże, aby zaznaczyć miejsce objawienia. Na 

wiosnę pielgrzymi ustawili 14 tradycyjnych stacji drogi krzyżowej, wytyczając 

drogę, którą przeszła Piękna Pani po zakończeniu rozmowy z dziećmi. 

Orędzie: 
Objawienie Maryi ma na celu obudzić wiernych, zburzyć obojętność, pewność 

siebie i doprowadzić do oparcia życia na Jezusie Chrystusie. Słowa Orędzia 

obnażają nieposłuszeństwo wobec Boga, lekceważenie Kościoła i 

sakramentów, zapraszają do odnowy modlitwy i świadectwa wobec innych 

ludzi.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Sanktuarium w La Salette

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Posąg Pięknej Pani z La Salette

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Lewocza jest to miasto powiatowe we wschodniej Słowacji, w 

historycznym regionie Spisz.

Lewocza obfituje w zabytki. W całości jest zachowane jej stare miasto na 

planie nieregularnego owalu, otoczone murami obronnymi. Zwraca 

uwagę dobrze zachowana siatka ulic z wielkim, prostokątnym 

rynkiem.

Warte zwiedzenia: 
 - Gotycki kościół farny p.w. św. Jakuba w centrum rynku. 
 - Ratusz, pierwotnie gotycki, wybudowany w końcu XV w 
 - Pręgierz przy ratuszu - kuta "klatka hańby" z 1600 r. 
 - Kościół ewangelicki w południowej części rynku, klasycystyczny 

Znaczne fragmenty murów obronnych z XIV - XVIII, liczących 

pierwotnie ok. 2 km długości (w dużej części restaurowane lub 

rekonstruowane), z sześcioma basztami i trzema bramami: Koszycką, 

Menhardską i Polską. 

Pielgrzymka do Lewoczy:
Na wzgórzu 2 km na północ od Lewoczy położone jest sanktuarium 

maryjne Marianska hora, jest to najpopularniejszy cel pielgrzymek 

słowackich katolików. 3 lipca 1995 roku Papież Jan Paweł II celebrował 

tam mszę dla 650 tysięcy wiernych.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Lewocza

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Miejsce pielgrzymkowe w Lewoczy

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Lisieux to miejscowość i gmina we Francji, w 

regionie Dolna Normandia, w departamencie 
Calvados. Popularność zyskała głównie dzięki 
postaci świetej Teresy z Lisieux - patronce misji i 
Doktorowi Kościoła.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Bazylika Świetej Teresy w Lisieux

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Loreto jest to miejscowość i gmina we Włoszech.
Loreto jest ośrodkiem pielgrzymkowym, miejscem 

kultu maryjnego. 

Najważniejszym miejscem jest Święty Domek, który 

przechowuje nazaretański dom Maryi. 

Prawdopodobnie został on przeniesiony z Nazaretu 

przez grecką rodzinę Angeli, która chciała w ten 

sposób uchronić go przed zniszczeniem.

Plac Madonny otoczony jest pięknymi pałacami z 

XVII wieku. Bazylika zbudowana jest w stylu 

późnogotyckim, na planie krzyża łacińskiego, w 

nawach bocznych znajduje się 12 kaplic.

Na Cmentarzu Polskim w Loreto, w 1080 grobach 

spoczywają polscy żołnierze polegli w czasie II 

wojny światowej. Cmentarz wznosi się trzema 

tarasami w górę do stóp bazyliki loretańskiej.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Sanktuarium w Loreto

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Piazza della Madonna, Loreto 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Lourdes jest to miasto i gmina w południowo-zachodniej Francji, u 

podnóża Pirenejów.

Lourdes jest największym we Francji i jednym z największych na 

świecie ośrodków kultu maryjnego i celem pielgrzymek, 

odwiedzany rocznie przez 6 mln osób z całego świata (w okresie od 

marca do października). 

Według nauki Kościoła rzymskokatolickiego 11 lutego 1858 r. przy 

jaskini Massabielle 14-letniej Bernadecie Soubirous objawiła się 

Matka Boża. W miejscu tym w roku 1874 wzniesiono statuę 

Madonny z Lourdes, potem neogotycką bazylikę. Sama Bernadette 

Soubirous wstąpiła w do klasztoru Nevers, a w 1933 r. została 

kanonizowana.

Ze względu na wyjątkowo nasilony ruch turystyczny – pielgrzymkowy 

Lourdes ma bardzo rozwiniętą infrastrukturę turystyczną 

(kilkadziesiąt tysięcy miejsc noclegowych). 

W mieście jest wiele zabytków, m.in. zamek z XIV wieku, 

dwupoziomowy kościół z drugiej połowy XIX wieku, neobizantyjski 

kościół Różańcowy z końca XIX wieku, podziemna bazylika Św. 

Piusa X.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Sanktuarium maryjne w Lourdes

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Mariazell jest  miastem w środkowej Austrii.
Mariazell jest znanym kurortem sportów zimowych.
Od roku 1157 przez benedyktyńskie opactwo św. Lamberta na 

tym terenie prowadzone było osadnictwo klasztorne. 

W roku 2007 miasto świętowało 850-lecie lokalizacji. 
Sanktuarium znajdujące się tutaj jest jednym z 

najsłynniejszych ośrodków kultu maryjnego w Europie 

Środkowej. 

Papież Jan Paweł II odwiedził Bazylikę w Mariazell 13 września 

1983r., natomiast Benedykt XVI – 8 września 2007 roku.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Sanktuarium w Mariazell

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Medziugorie jest to miejscowść w Bosni i Hercegowinie.
W całości zamieszkana przez Chorwatów.
 
Medziugorie to znane i odwiedzane miejsce pielgrzymkowe w 

Europie. Jest ośrodkiem odnowy życia religijnego. 

W centrum miejscowości znajduje się kościół pw. św. Jakuba. 
W Medziugorie istnieje ponadto dom duszpasterstwa osób 

uzależnionych. 

Mieszczą się tutaj także domy różnych wspólnot: Wspólnoty 

Błogosławieństw, Oazy Pokoju i innych. 

W pobliżu miejscowości znajdują się dwa wzgórza - Wzgórze 

Objawień (Podbrdo), miejsce pierwszych objawień, oraz 

Wzgórze Krzyża (Kriżevac). W miejscach objawień 

ustawiono krzyże. Wokół, w rozpadlinach skalnych stoją 

liczne mniejsze krzyże, do których przymocowane są 

obrazki lub kawałki papieru z obietnicami, prośbami 

pielgrzymów, różańce i kwiaty.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Montserrat mieści klasztor benedyktyński, położony w masywie 

górskim Montserrat w Katalonii. 

Usytuowany jest na osobliwych formacjach skalnych.
W 1808 wojska napoleońskie zniszczyły oryginalny XII-wieczny 

klasztor, zaś obecny kościół pochodzi z 1874 roku. 

Montserrat to główny ośrodek religijny regionu Katalonii i jeden z 

ważniejszych ośrodków pielgrzymkowych, głównie za sprawą 

Czarnej Madonny, zwanej La Moreneta. 

Legenda głosi, że wyrzeźbił ją św. Łukasz, a do Barcelony przywiózł 

św. Piotr. Ukrywana przed Maurami miała zostać cudownie 

odnaleziona w jednej z grot masywu Montserrat w IX wieku.

Montserrat jest czynnym klasztorem benedyktyńskim, 

udostępnionym do zwiedzania. W Montserrat działa również 

chór chłopięcy z Eskalonii, a w muzeum znajdują się dzieła 

takich hiszpańskich malarzy jak El Greco czy Pablo Picasso.

Do klasztoru prowadzą cztery oznakowane szlaki, wiodących przez 

park górski, który znajduje się pod ochroną. Jedna z tras 

prowadzi do Santa Cova (pol. Święta Jaskinia), w której 

prawdopodobnie znaleziona została La Moreneta.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Klasztor w Montserrat

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Padwa jest to miasto w północno-wschodnich Włoszech.
Warte zwiedzenia są: 
 - romańsko-gotyco-bizantyjska bazylika św. Antoniego (1232-

1307) 

 - Katedra i Baptysterium (XI – XII w.) 
 - Bazylika Santa Giustina (XV w.) 
 - Palazzo del Bo (historyczna siedziba uniwersytetu), 
 - Kaplica z freskami Giotta (XIV w.) 
 - Pałace: Casa de Ezzelino (XII w.), Logia del Consiglio (XV – 

XVI w.), Palazzo Della Regione (XIIIw.), Palazzo del Capitanio 

 - Oratorio di San Giorgio, 
 - Scuola del Santo z freskami Tycjana, 
 - najstarszy na świecie ogród botaniczny (1545) 
 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Bazylika świętego Antoniego

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Palazzo del Capitanio

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Santiago de Compostela, miasto w północno-

zachodniej Hiszpanii. 

Od średniowiecza Santiago jest znanym ośrodkiem kultu i 

celem pielgrzymek.  Pielgrzymka do Santiago de 

Compostela bywała traktowana jako element 

resocjalizacji. 

Na szlakach do Composteli, zwanych Drogą św. Jakuba, 

znajdują się liczne schroniska, prowadzone głównie 

przez bractwa pątnicze św. Jakuba Apostoła. Przed 

katedrą w Santiago de Compostela kupić można 

pamiątkę, talizman i znak rozpoznawczy celu podróży – 

muszlę pielgrzymią, symbol św. Jakuba. Pierwotnie, po 

muszlę taką udawano się na pobliskie wybrzeże, skąd 

była zabierana jako dowód i pamiątka pielgrzymki. 

Obecnie muszla taka stanowi raczej znak rozpoznawczy 

pielgrzymów w drodze do Santiago.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Katedra w Santiago de Compostella

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Ostra Brama w Wilnie jest to brama miejska na Starym 

Mieście w Wilnie, gotycka, wzniesiona w latach 1503-1522; 

wraz z przylegającym do niej fragmentem muru obronnego 

stanowi jedyną pozostałość dawnych fortyfikacji miejskich; 

od strony wewnętrznej bramy znajduje się kaplica 

Ostrobramska z obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej 

Królowej Korony Polskiej (Matki Boskiej Miłosierdzia), 

wzniesiona w 1829 roku.

Obraz Matki Bożej Miłosiernej – Ostrobramskiej umieszczony 

został na bramie na początku XVII w. 

Słynący łaskami wizerunek Madonny namalowany został na 

deskach dębowych techniką temperową na podkładzie 

klejowo-kredowym.

 Obraz posiada wymiary 200 x 165 cm. Jest umieszczony na 

ścianie zewnętrznej patrząc od strony miasta. 

Na przeciwległej ścianie znajduje się duże okno, z którego widać 

starówkę.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Według legendy  posiada rysy Barbary Radziwiłłówny.
Obecnie postać Maryi zakrywa błyszcząca złotem sukienka. 

Widoczna jest tylko wyrazista twarz i skrzyżowane na 

piersiach dłonie. Wizerunek Matki Miłosiernej zasłonięty został 

tą sukienką około 1671 r. Na cała kompozycję wizerunku Pani 

Ostrobramskiej składają się dwie korony (nałożona jedna na 

drugą). Korony są ze złoconego srebra, jedna barokowa dla 

Królowej Niebios, druga rokokowa dla Królowej Polski.

Obraz Panny Świętej z Ostrej Bramy uroczyście był koronowany 

w dniu 2 lipca 1927 roku przez metropolitę warszawskiego 

kardynała  w obecności Józefa Piłsudskiego i Ignacego 

Mościckiego (do koronacji użyto nowych sporządzonych ze 

złota koron; korony te zaginęły w czasie II wojny światowej).

Obraz ten znajduje się w specjalnie wybudowanej kaplicy, 

znajdującej się w górnej części bramy. Pierwotnie powstaje 

kaplica drewniana wzniesiona przez oo. karmelitów. W latach 

1829-1830 dokonano restauracji kaplicy, a także w latach 

1927-1932 oraz w 1993 przed wizytą Jana Pawła II..

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Ostra Brama, Wilno

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Obraz w Kaplicy Ostrobramskiej 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Betlejem to dosłownie "dom chleba"; miasto położone w 

środkowej części Palestyny.

Położone jest w Juddei, na obszarze Zachodniego Brzegu Jordanu, 8 

km na południe od Jerozolimy, na wysokości 765-777 m n.p.m. 

Aglomeracja Betlejem obejmuje jeszcze miasta Beit Jala i Beit 

Sahour

Według Ewangelii wg św.  Mateusza i Łukasza Betlejem jest 

miejscem narodzenia Jezusa Chrystusa i Dawida. 

Główne zabytki Betlejem to: 
 - Bazylika Narodzenia Pańskiego 
 - Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej
 - Kościół Groty Mlecznej, 
 - liczne klasztory i kościoły 
 - Studnia Dawida. 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Bazylika Narodzenia Pańskiego

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Betlejem nocą

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Nazaret jest największym miastem i stolicą administracyjną 

Dystryktu Północnego w Izraelu.

Miasto jest położone w naturalnej niecce położonej na 

wysokości 320 m n.p.m. na stokach wzgórz pięciu wzgórz , 

które od północy ograniczają. 

Leży 25 km od Morza Galilejskiego i 9 km na zachód od Góry 

Tabor. Jego stale rozwijająca się ku wschodowi dzielnica 

żydowska zamieszkana przez emigrantów nosi nazwę 

Nazaret Illit (tzn. górna).

Nazaret jest nieformalną stolicą izraelskich Arabów, którzy 

stanowią zdecydowaną większość w mieście. 

W ewangeliach Nazaret zostało przedstawione jako miejsce 

dorastania Jezusa, w związku z czym stało się miejscem 

Pielgrzymek chrześcijan.

background image

Bazylika Zwiastowania w Nazarecie

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Lalibela  jest to miasto w Etiopii, leżące na wschód od jeziora Tana. 

Lalibela jest świętym miejscem ortodoksyjnego kościoła etiopskiego, do 

którego zmierzają liczne pielgrzymki chrześcijan, nie tylko z Afryki. 

Słynie z dwunastu wykutych w litej skale monumentalnych kościołów, 

zbudowanych za panowania cesarza Lalibeli (1185-1225).

Według niesprawdzonych opowieści w budowie kościołów w Lalibeli 

pomagać mieli templariusze, jednak nie jest to prawda. Kościoły są 

własnym dziełem Etiopczyków, o czym świadczą m.in. liczne motywy 

zdobnicze, wywodzące się z rodzimej tradycji, tkwiącej korzeniami w 

czasach Aksum. Legenda mówi, iż przy budowaniu kościołów ludziom 

pomagali aniołowie, dlatego też budowa wszystkich kościołów trwała 

podobno tylko 21 lat.

Za panowania cesarza Lalibeli miasto nazywało się Roha. Lalibela 

znaczy natomiast "pszczoły uznały jego władzę". Wiąże się z tym 

legenda, zgodnie z którą po narodzinach cesarza otoczył go rój 

pszczół, co jego matka uznała za znak i zapowiedź, że będzie w 

przyszłości negusem, królem królów Etiopii, dlatego też nadała mu to 

imię.

Kościoły wpisano na listę światowego dziedzictwa kulturalneogo 

UNESCO.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Kościół św. Jerzego, Lalibela, Etiopia 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Abu Mena to ruiny starożytnego miasta położonego na 

zachód od Delty Nilu, w pobliżu  Aleksandrii. 

Stanowisko zostało w 1979 roku wpisane na listę światowego 

dziedzictwa UNESC. W 2001 roku obiekt został uznany za 

zagrożony, gdyż wilgotnienie gleby grozi zawalaniem się 

zabudowań.

Impulsem do rozwoju miasta był ruch pielgrzymkowy do grobu 

św. Menasa, który zmarł w 296 roku. 

Nad grobem świętego wzniesiono okazały kościół, na użytek 

pielgrzymów wybudowano ulice, sklepy, bazyliki, 

baptysteria i termy.

Miasto zostało porzucone w XI wieku. 
W połowie XX wieku w Abu Mena został założony klasztor 

koptyjski, będący dziś ważnym ośrodkiem chrześcijaństwa 

w Egipcie.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Ikona egipska z VI wieku, Abu Mena

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Matka Boża z Guadalupe jest to określenie Matki 

Bożej, która miała objawić się Aztekowi św. 

Juanowi Diego na wzgórzu Tepeyac, obecnie w 

granicach miasta Meksyk. 

Jak głoszą przekazy, w ostatnim dniu objawień, 12 

grudnia 1531 roku dojść miało do powstania 

obrazu Matki Bożej z Guadalupe. 

Jest to najstarsze objawienie maryjne oficjalnie 

uznane przez Kościół katolicki.

Matka Boża z Guadalupe nazywana jest również 

(niepoprawnie) Matką Bożą z Gwadelupy lub 

Matką Bożą z Guadelupy.

Wspomnienie liturgiczne Najświętszej Maryi Panny z 

Guadalupe przypada 12 grudnia.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Pierwszy kościół, który zbudowano na pamiątkę objawienia, był 

skromny, wykonany z cegły suszonej na słońcu. Ze względu 

jednak na tłumy pielgrzymów, kościół kilkakrotnie 

przebudowywano i powiększono w kolejnych stuleciach. 

Ostatniej przebudowy dokonano w 1895 roku. 
Obecna bazylika ma cztery wieże i 40-metrową kopułę. W środku 

masywne korynckie kolumny podtrzymujące dach. Do 

wykonania balustrad przy ołtarzu i innych ozdób zużyto 62 tony 

srebra. 

Aż do lat siedemdziesiątych XX wieku znajdował się tu złoty 

relikwiarz, zawierający płaszcz Juana Diego. Relikwiarz stał na 

wysokim ołtarzu z marmuru i brązu, za nim znajdował się posąg 

klęczącego Juana Diego. 

W święta na głowę Matki Boskiej wkładano koronę wysadzaną 

klejnotami. Nowa bazylika została poświęcona w 1974 r. 

Bazylika Matki Bożej z Guadalupe jest aktualnie największym 

sanktuarium maryjnym na świecie – rocznie przybywa do 

Meksyku 12 milionów pielgrzymów. 

Dla porównania – kolejnymi co do wielkości ruchu 

pielgrzymkowego sanktuariami są: Lourdes – 6 mln, Fatima – 5 

mln, Jasna Góra w Częstochowie – 4 mln pielgrzymów rocznie 

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Postać Matki Bożej z Guadalupe

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa

Bazylika Matki Bożej w Guadalupe

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa - 

mormoni

Salt Lake City jest to miasto w zachodniej części Stanów 

Zjednoczonych, położone nad rzeką Jordan. Jest stolicą i 

zarazem największym miastem stanu Utah. 

Miasto jest siedzibą światowych władz i świątyni Kościoła Jezusa 

Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich.

Główne obiekty zabytkowe związane są bezpośrednio z historią i 

kulturą Mormonów pochodzące z XIX wieku.

 W mieście znajduje się słynna świątynia, budowana w latach 

1853-1893,  a także kilka muzeów. 

Salt Lake City jest znane z bardzo dużej społeczności Mormonów.
 Około 60% mieszkańców deklaruje się jako członkowie Kościoła 

Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich. 

Tworzy to specyficzną kulturę w tym mieście: wydawane są 

mormońskie gazety, książki, działa wiele szkół, placówek 

edukacyjnych, szpitali wspomaganych przez Kościół, 

organizowane są liczne konferencje i spotkania członków 

Kościoła. 

Pozostałe wyznania to protestantyzm, katolicyzm i judaizm. 
Około 10% ludności miasta nie identyfikuje się z żadną religią.

background image

Centra pielgrzymkowe na 

świecie

 

Pielgrzymkowe centra chrześcijaństwa-

mormoni

Główna świątynia Kościoła Jezusa Chrystusa Świetych w Dniach 

Ostatnich, Salt Lake City


Document Outline