MARKERY NOWOTWOROWE W 

MARKERY NOWOTWOROWE W 

DIAGNOSTYCE RAKA PROSTATY

DIAGNOSTYCE RAKA PROSTATY

 

 

Markery użyteczne w diagnostyce 

Markery użyteczne w diagnostyce 

patomorfologicznej raka stercza:

patomorfologicznej raka stercza:



p501S

p501S



CK-HMW

CK-HMW



p63

p63



p504S

p504S

 

 

p501S – prosteina

p501S – prosteina



wybarwia ziarnistą cytoplazmę nabłonka stercza

wybarwia ziarnistą cytoplazmę nabłonka stercza



p501S jest opisany jako specyficzne 

p501S jest opisany jako specyficzne 

przeciwciało typujące nabłonek „łagodny” i 

przeciwciało typujące nabłonek „łagodny” i 

rakowy (z wyłączeniem niskozróżnicowanego 

rakowy (z wyłączeniem niskozróżnicowanego 

raka)

raka)

 

 



Optymalne barwienia gruczołu krokowego

Optymalne barwienia gruczołu krokowego

 

 



Większość nowotwor

Większość nowotwor

ów

ów

 wykazuj

 wykazuj

e 

e 

umiarkowany do silnego

umiarkowany do silnego

 wybarwienia 

 wybarwienia 

ziarnistości cytoplazmatycznych

ziarnistości cytoplazmatycznych

.

.

 

 



Brak reakcji 

Brak reakcji 

w 

w 

tle widać na zrębie.

tle widać na zrębie.

 

 

 

 

CK-HMW – 

CK-HMW – 

cytokeratyny 

cytokeratyny 

wysokocząsteczkowe

wysokocząsteczkowe



cytokeratyny: 1, 5, 10, 14

cytokeratyny: 1, 5, 10, 14



wybarwia komórki 

wybarwia komórki 

podstawne nabłonka stercza

podstawne nabłonka stercza



nieciągłe barwienie 

nieciągłe barwienie 

występuje w stanach 

występuje w stanach 

zapalnych i Atypical Based 

zapalnych i Atypical Based 

Cell Hiperplasia

Cell Hiperplasia



wspomaga postawienie 

wspomaga postawienie 

diagnozy, gdyż rozpoznania 

diagnozy, gdyż rozpoznania 

raka dokonuje się na 

raka dokonuje się na 

podstawie barwienia 

podstawie barwienia 

hematoksyliną i eozyną

hematoksyliną i eozyną

 

 



Optymalne 

Optymalne 

barwienie gruczołu 

barwienie gruczołu 

krokowego - 

krokowego - 

p

p

odstawowe komórki 

odstawowe komórki 

wykazują silną 

wykazują silną 

reakcję 

reakcję 

cytoplazmatyczną

cytoplazmatyczną

 

 

Niewystarczające 

Niewystarczające 

barwienie- 

barwienie- 

p

p

odstawowe 

odstawowe 

komórki są słabo 

komórki są słabo 

zabarwione lub 

zabarwione lub 

negatywne

negatywne

 

 

 

 

p63

p63



białko należące do rodziny czynników 

białko należące do rodziny czynników 

transkrypcyjnych białka 

transkrypcyjnych białka 

supresorowego p53

supresorowego p53



w diagnostyce wykorzystywane w 

w diagnostyce wykorzystywane w 

różnicowaniu między inwazyjnym i 

różnicowaniu między inwazyjnym i 

nieinwazyjnym rakiem stercza, 

nieinwazyjnym rakiem stercza, 

kluczowe dla różnicowania 

kluczowe dla różnicowania 

płaskotelialnego i urotelialnego

płaskotelialnego i urotelialnego

 

 

WYSTĘPOWANIE p63

WYSTĘPOWANIE p63

p63 obecne

p63 obecne

p63 nieobecne

p63 nieobecne

nabłonek płaski

nabłonek płaski

komórki mezenchymalne

komórki mezenchymalne

nabłonek urotelialny

nabłonek urotelialny

komórki układu 

komórki układu 

immunologicznego

immunologicznego

komórki podstawne 

komórki podstawne 

nabłonka sterczowego

nabłonka sterczowego

komórki układu 

komórki układu 

nerwowego

nerwowego

komórki rezerwowe 

komórki rezerwowe 

endocervix

endocervix

komórki 

komórki 

neuroendokrynne

neuroendokrynne

przewody trzustki

przewody trzustki

komórki mioepitelialne

komórki mioepitelialne

sutka i ślinianek

sutka i ślinianek

oocyty

oocyty

 

 

AMACR, P504S

AMACR, P504S



Optymalne barwienie 

Optymalne barwienie 

p504S

p504S

 z rakiem prostaty.

 z rakiem prostaty.

 

 

Praktycznie wszystkie komórki nowotworowe 

Praktycznie wszystkie komórki nowotworowe 

wykazują silną reakcję cytoplazmatyczną 

wykazują silną reakcję cytoplazmatyczną 

– 

– 

ziarnist

ziarnist

ą.

ą.



Niewystarczając

Niewystarczając

e

e

 barwieni

 barwieni

e - k

e - k

omórki nowotworowe 

omórki nowotworowe 

są ujemne lub słabo dodatnie 

są ujemne lub słabo dodatnie 

.

.

 

 

Wybierając przeciwciała do 

Wybierając przeciwciała do 

diagnostyki stercza należy 

diagnostyki stercza należy 

kierować się algorytmem:

kierować się algorytmem:

Czy zmiana 

jest złośliwa?

Czy przerzut 

pochodzi ze 

stercza?

Jaka jest

prognoza?

CK-HMW, p63, CK 5/6, p504S

PSA, PSAP, PSMA, p63, 

CK 7/20, CK-HMW

MIB-1, bcl-2, 

p53, PTEN

 

 

Bibliografia

Bibliografia



Źródła internetowe

Źródła internetowe



http://www.nordiqc.org

http://www.nordiqc.org