Fizjologia człowieka

Fizjologia człowieka



Nauka o czynności żywego organizmu

Nauka o czynności żywego organizmu



Prawa rządzące żywym organizmem

Prawa rządzące żywym organizmem

są wykrywane doświadczalnie

są wykrywane doświadczalnie



Określają one warunki jak i

Określają one warunki jak i

mechanizmy fizjologiczne

mechanizmy fizjologiczne

zapewniające prawidłową czynność

zapewniające prawidłową czynność

całego organizmu i jego

całego organizmu i jego

poszczególnych komórek

poszczególnych komórek

Warunki i mechanizmy

Warunki i mechanizmy

fizologiczne

fizologiczne



Warunki wyznaczane są przez czynniki

Warunki wyznaczane są przez czynniki

fizyczne i chemiczne stanowiące

fizyczne i chemiczne stanowiące

środowisko biologiczne

środowisko biologiczne



Mechanizmy fizjologiczne

Mechanizmy fizjologiczne

-

-

dzięki

dzięki

nim

nim

procesy życiowe przebiegają

procesy życiowe przebiegają

prawidłowo. Życie organizmu

prawidłowo. Życie organizmu

uwarunkowane jest sprawnym

uwarunkowane jest sprawnym

działaniem licznych mechanizmów

działaniem licznych mechanizmów

fizjologicznych wystepującyh między

fizjologicznych wystepującyh między

tkankami, narządami i całymi

tkankami, narządami i całymi

układami

układami

Metabolizm

Metabolizm

- przemiana

- przemiana

materii

materii



Anabolizm czyli asymilacja

Anabolizm czyli asymilacja

,

,

przyswajanie-

przyswajanie-

gromadzenie energii w organi

gromadzenie energii w organi

ź

ź

mie

mie



Katabolizm czyli dy

Katabolizm czyli dy

sy

sy

milacja czyli rozpad-

milacja czyli rozpad-

zmniejszanie zapasu energii w organiżmie

zmniejszanie zapasu energii w organiżmie



Oba te procesy zachodzą jednocześnie

Oba te procesy zachodzą jednocześnie



W okresie dojrzałości-równowaga

W okresie dojrzałości-równowaga

dynamiczna

dynamiczna



Metabolizm wymaga odżywiania,

Metabolizm wymaga odżywiania,

oddychania, krążenia, wydalania

oddychania, krążenia, wydalania

produktów przemiany materii

produktów przemiany materii



Kontrola środowiska wewnętrznego i

Kontrola środowiska wewnętrznego i

poszczególnych układów– układ nerwowy

poszczególnych układów– układ nerwowy

Woda

Woda



Podstawowy składnik środowiska

Podstawowy składnik środowiska

wewnętrznego

wewnętrznego



W miarę wzrostu i dojrzewania

W miarę wzrostu i dojrzewania

procent wody zmniejsza się

procent wody zmniejsza się



Dorosły mężczyzna-63% wody,18%

Dorosły mężczyzna-63% wody,18%

białka, 12 % tłuszczów, 7% soli

białka, 12 % tłuszczów, 7% soli

mineralnych

mineralnych



U kobiet jest o 10% mniej wody niż u

U kobiet jest o 10% mniej wody niż u

mężczyzn, za to jest więcej tłuszczów

mężczyzn, za to jest więcej tłuszczów

Podział przestrzeni

Podział przestrzeni

płynów ustrojowych

płynów ustrojowych



Płyn zewnątrzkomórkowy-osocze krwi,

Płyn zewnątrzkomórkowy-osocze krwi,

płyn tkankowy, chłonka-22% wody

płyn tkankowy, chłonka-22% wody



Płyn transkomórkowy-płyn mózgowo-

Płyn transkomórkowy-płyn mózgowo-

rdzeniowy, płyn w komorach oka, maź

rdzeniowy, płyn w komorach oka, maź

stawowa, płyn w jamie opłucnej,w

stawowa, płyn w jamie opłucnej,w

jamie osierdziowej, soki trawienne1-

jamie osierdziowej, soki trawienne1-

3%

3%



Płyn wewnątrzkomórkowy 30-40%

Płyn wewnątrzkomórkowy 30-40%

Osmolarność płynu

Osmolarność płynu



Ciśnienie osmotyczne panujące w 1l

Ciśnienie osmotyczne panujące w 1l

płynu-liczba swobodnie

płynu-liczba swobodnie

poruszających się cząsteczek i

poruszających się cząsteczek i

wywierane przez nie ciśnienie na

wywierane przez nie ciśnienie na

błony komórkowe

błony komórkowe

Budowa

Budowa

komórki

komórki



Cytoplazma

Cytoplazma



Jądro komórkowe

Jądro komórkowe



Struktury cytoplazmatyczne:

Struktury cytoplazmatyczne:



Błona komórkowa

Błona komórkowa



Siateczka śródplazmatyczna

Siateczka śródplazmatyczna



Rybosomy

Rybosomy



Aparat Golgiego

Aparat Golgiego



Mitochondria

Mitochondria



L

L

izosomy

izosomy

Błona komórkowa

Błona komórkowa



7,5-10

7,5-10

nm

nm



Dwie warstwy fosfolipidów-

Dwie warstwy fosfolipidów-

hydrofobowe skierowane są do

hydrofobowe skierowane są do

siebie,hydrofilne od siebie, na

siebie,hydrofilne od siebie, na

zewnątrz błony

zewnątrz błony



Dwie grupy białek globularnych-

Dwie grupy białek globularnych-

białka integralne i powierzch

białka integralne i powierzch

n

n

iowe

iowe

Białka błony komórkowej

Białka błony komórkowej



Białka integralne-bieguny hydrofilne

Białka integralne-bieguny hydrofilne

ustawione są na zewnątrz błony

ustawione są na zewnątrz błony



Białka nośnikowe-tworzą kanały

Białka nośnikowe-tworzą kanały

aktywnego transportu cząsteczek

aktywnego transportu cząsteczek

przez błonę komórkową

przez błonę komórkową



Białka tworzące kanały jonowe

Białka tworzące kanały jonowe



Białka receptorowe

Białka receptorowe

wiążące hormony

wiążące hormony



Białka enzymatyczne

Białka enzymatyczne

Składniki komórki

Składniki komórki



Siateczka śródplazmatyczna, rybosomy-synteza

Siateczka śródplazmatyczna, rybosomy-synteza

białka

białka



Mitochondria-przetwarzane energii zawartej w

Mitochondria-przetwarzane energii zawartej w

subst.odżywczych w ATP

subst.odżywczych w ATP



Aparat Golgiego-

Aparat Golgiego-

zagęszczanie białka i otaczanie

zagęszczanie białka i otaczanie

go błoną

go błoną



Lizosomy-zawieraja enzymy hydrolityczne

Lizosomy-zawieraja enzymy hydrolityczne

trawiące białka, kwasy nukleinowe,węglowodany

trawiące białka, kwasy nukleinowe,węglowodany



Jądro komórkowe-46 chromosomów ułożonych w

Jądro komórkowe-46 chromosomów ułożonych w

23 pary

23 pary

-22 pary somatycznych i 1 para

-22 pary somatycznych i 1 para

płciowych

płciowych

Transport bierny (1)

Transport bierny (1)



Dyfuzja prosta-związki rozpuszczalne w

Dyfuzja prosta-związki rozpuszczalne w

tłuszczach-dyfuzja bez względu na

tłuszczach-dyfuzja bez względu na

średnicę-O2,CO2,kwasy tłuszczowe,

średnicę-O2,CO2,kwasy tłuszczowe,

sterydy, rozpuszczalniki organiczne-

sterydy, rozpuszczalniki organiczne-

alkohole, etery-przenikają od stężenia

alkohole, etery-przenikają od stężenia

większego do mniejszego

większego do mniejszego



Dyfuzja nośnikowa-związki

Dyfuzja nośnikowa-związki

nierozpuszczalne w tłuszczach-aktywnie

nierozpuszczalne w tłuszczach-aktywnie

transportowane przez białka nośnikowe

transportowane przez białka nośnikowe

tworząc z nimi nietrwałe kompleksy-zgodnie

tworząc z nimi nietrwałe kompleksy-zgodnie

z gradientem stężenia

z gradientem stężenia

-dyfuzja ułatwiona

-dyfuzja ułatwiona

,

,

przeciw- aktywny transport-monosacharydy

przeciw- aktywny transport-monosacharydy

i aminokwasy

i aminokwasy

Transport bierny (2)

Transport bierny (2)



Cząsteczki o ładunku obojętnym-

Cząsteczki o ładunku obojętnym-

woda i mocznik przenikają

woda i mocznik przenikają

swobodnie przez pory w bł.kom.

swobodnie przez pory w bł.kom.



Swoiste kanały dla dokomórkowych i

Swoiste kanały dla dokomórkowych i

odkomórkowych prądów

odkomórkowych prądów

poszczególnych jonów

poszczególnych jonów

Transport aktywny

Transport aktywny



Na-K ATPaza -działa przeciw gradientowi

Na-K ATPaza -działa przeciw gradientowi

stężeń, transportuje sód na zewnątrz i

stężeń, transportuje sód na zewnątrz i

potas do środka komórki

potas do środka komórki



preferencja usuwania sodu z komórki w

preferencja usuwania sodu z komórki w

stosunku do pobierania potasu z zewnątrz

stosunku do pobierania potasu z zewnątrz

Na:K jak 3:2

Na:K jak 3:2



Konieczna obecność jonów magnezowych

Konieczna obecność jonów magnezowych

,

,

stały dopływ tlenu i glukozy, stała

stały dopływ tlenu i glukozy, stała

resynteza ATP z ADP i fosforanu, stałe

resynteza ATP z ADP i fosforanu, stałe

odprowadzanie CO2, temp.37st.c

odprowadzanie CO2, temp.37st.c



Hamujące działanie wapnia

Hamujące działanie wapnia



Wymóg ATP jako źródła energii

Wymóg ATP jako źródła energii

Odb

Odb

iór

iór

informacji

informacji

przez

przez

receptory

receptory



Efekt krótkotrwały-ruch jonów przez błonę

Efekt krótkotrwały-ruch jonów przez błonę

komórkową i występowanie

komórkową i występowanie

czynnościowego potencjału elektrycznego

czynnościowego potencjału elektrycznego



Długotrwał

Długotrwał

y

y

przez aktywację lub

przez aktywację lub

inaktywację enzymów w bł.kom.

inaktywację enzymów w bł.kom.



Jednocześnie krótkotrwałe i długotrwałe

Jednocześnie krótkotrwałe i długotrwałe



Głównymi nośnikami informacji są

Głównymi nośnikami informacji są

hormony

hormony

Białka receptorowe

Białka receptorowe



Oddziałują na inne białka błony po

Oddziałują na inne białka błony po

związaniu mediatorów, hormonów

związaniu mediatorów, hormonów



Przenoszą cząsteczki insuliny

Przenoszą cząsteczki insuliny



Maja one powinowactwo do licznych

Maja one powinowactwo do licznych

związków, które konkurują ze sobą o

związków, które konkurują ze sobą o

miejsce wiązania z receptorem

miejsce wiązania z receptorem



Związki egzogenne blokując receptor są

Związki egzogenne blokując receptor są

antagonistami określonych związków

antagonistami określonych związków

endogennych

endogennych

Receptory komórkowe

Receptory komórkowe



Swoistość wiązania-jeden rodzaj

Swoistość wiązania-jeden rodzaj

hormonu

hormonu



Konkurencja o miejsce receptorowe

Konkurencja o miejsce receptorowe



Mała pojemność wiązania-receptory

Mała pojemność wiązania-receptory

wiążą hormon już przy bardzo

wiążą hormon już przy bardzo

małych jego stężeniach

małych jego stężeniach

Receptory hormonów

Receptory hormonów

peptydowych

peptydowych



Wykryto receptory dla ponad 20

Wykryto receptory dla ponad 20

hormonów peptydowych np. insulina

hormonów peptydowych np. insulina



Występują one także wewnątrz

Występują one także wewnątrz

komórek

komórek

Receptory hormonów

Receptory hormonów

sterydowych

sterydowych



Wykryto je w cytoplaźmie komórek

Wykryto je w cytoplaźmie komórek

narządów docelowych

narządów docelowych



Receptory hormonów sterydowych

Receptory hormonów sterydowych

są białkami

są białkami

Receptory transmitterów

Receptory transmitterów

synaptycznych

synaptycznych



Receptor cholinergiczny-lipoproteina

Receptor cholinergiczny-lipoproteina



Receptor adrenergiczny- dwa typy-alfa i beta

Receptor adrenergiczny- dwa typy-alfa i beta



Receptory alfa-mm. gładkie, m. sercowy,

Receptory alfa-mm. gładkie, m. sercowy,

mm. szkieletowe, mózg

mm. szkieletowe, mózg



Wyróżniamy agonistów-adrenalina,

Wyróżniamy agonistów-adrenalina,

noradrenalina,fenylefrynę i izoproterenol i

noradrenalina,fenylefrynę i izoproterenol i

antagonistów- alkaloidy sporyszu,

antagonistów- alkaloidy sporyszu,

fentolamina, fenoksybenzamina

fentolamina, fenoksybenzamina



Alfa 1-komórki poza neuronami

Alfa 1-komórki poza neuronami



Alfa 2-presynaptyczne błony neuronów

Alfa 2-presynaptyczne błony neuronów

współczulnych

współczulnych

Receptory beta

Receptory beta



Mózg, serce, mm. gładkie-

Mózg, serce, mm. gładkie-

akywowane przez aminy

akywowane przez aminy

katecholowe ale w odwrotnej

katecholowe ale w odwrotnej

kolejności niż alfa czyli

kolejności niż alfa czyli

izoproterenol, adrenalina,

izoproterenol, adrenalina,

noradrenalina, fenylefryna

noradrenalina, fenylefryna



Beta 1-serce i jelita

Beta 1-serce i jelita



Beta 2- oskrzele, macica i układ

Beta 2- oskrzele, macica i układ

krwionośny

krwionośny

Trzy etapy przetwarzania

Trzy etapy przetwarzania

informacji

informacji

przez bł.kom.

przez bł.kom.



Rozróżnianie sygnałów

Rozróżnianie sygnałów

-połączenie hormonu z

-połączenie hormonu z

receptorem i powstanie kompleksu

receptorem i powstanie kompleksu



Przenoszenie sygnałów-oddziaływanie białek

Przenoszenie sygnałów-oddziaływanie białek

receptorowych na białka kanałów jonowych i

receptorowych na białka kanałów jonowych i

enzymatyczne

enzymatyczne



Wzmacnianie sygnałów-wzmacniaczami są

Wzmacnianie sygnałów-wzmacniaczami są

cyklaza adenylowa i cyklaza guanylowa w

cyklaza adenylowa i cyklaza guanylowa w

błonie

błonie



Pod wpływem cyklazy ATP przechodzi w

Pod wpływem cyklazy ATP przechodzi w

cykliczny AMP

cykliczny AMP

Neuron (neurocyt) kom.

Neuron (neurocyt) kom.

nerwowa

nerwowa



Przekazywanie informacji zakodowanych w

Przekazywanie informacji zakodowanych w

postaci impulsów nerwowych

postaci impulsów nerwowych



Ciało neuronu i dwa typy wypustek-

Ciało neuronu i dwa typy wypustek-

aksony-wypustki osiowe i dendryty –

aksony-wypustki osiowe i dendryty –

wypustki protoplazmatyczne

wypustki protoplazmatyczne



Akson czyli neuryt- przewodzenie-inicjacja

Akson czyli neuryt- przewodzenie-inicjacja

impulsów i wyjście neuronu-najdłuzszy ma

impulsów i wyjście neuronu-najdłuzszy ma

długość 1,2m

długość 1,2m



Osłonki neuronu-mielinowa-włókna

Osłonki neuronu-mielinowa-włókna

rdzenne i bez osłonki-bezrdzenne. Osłonka

rdzenne i bez osłonki-bezrdzenne. Osłonka

mielinowa pełni funkcję mech. I izolatora

mielinowa pełni funkcję mech. I izolatora

elektrycznego

elektrycznego



Dendryt- wejście neuronu

Dendryt- wejście neuronu

Neuron czuciowy w zwojach

Neuron czuciowy w zwojach

rdzennych

rdzennych



Długa wypustka podobna do aksonu

Długa wypustka podobna do aksonu

odbiera pobudzenie z receptorów i

odbiera pobudzenie z receptorów i

przewodzi je do ciała komórki, krótsza

przewodzi je do ciała komórki, krótsza

wypustka wstępuje do rdzenia kręgowego

wypustka wstępuje do rdzenia kręgowego



Transport wsteczny - kom.uk.

Transport wsteczny - kom.uk.

autonomicznego-tak transportowany jest

autonomicznego-tak transportowany jest

czynnik wzrostu nerwów od unerwianych

czynnik wzrostu nerwów od unerwianych

narządów do ciała neuronów

narządów do ciała neuronów

Pobudliwość i pobudzenie

Pobudliwość i pobudzenie



Pobudliwość-zdolność reagowania na

Pobudliwość-zdolność reagowania na

bodziec

bodziec



Pobudzenie-zmiana właściwości błony

Pobudzenie-zmiana właściwości błony

komórkowej lub metabolizmu

komórkowej lub metabolizmu

komórkowego pod wpływem bodźców

komórkowego pod wpływem bodźców



Bodźce fizyzczne-fale świetlne,

Bodźce fizyzczne-fale świetlne,

akustyczne, energia cieplna,

akustyczne, energia cieplna,

mechaniczna

mechaniczna



Bodźce chemiczne-związki organiczne

Bodźce chemiczne-związki organiczne

i nieorganiczne

i nieorganiczne

Bodźce fizjologiczne

Bodźce fizjologiczne



Bodźce, które nie uszkadzają komórek i

Bodźce, które nie uszkadzają komórek i

wywołują całkowicie odwracalne procesy

wywołują całkowicie odwracalne procesy



Niektóre komórki w organiźmie

Niektóre komórki w organiźmie

człowieka odbierają w czasie swojego

człowieka odbierają w czasie swojego

życia kilka miliardów bodźców

życia kilka miliardów bodźców



Receptory-narządy odbierające bodźce

Receptory-narządy odbierające bodźce



Komórki pobudliwe-szybko odpowiadają

Komórki pobudliwe-szybko odpowiadają

na bodziec-komórki mięśniowe i komórki

na bodziec-komórki mięśniowe i komórki

nerwowe

nerwowe

Potencjał elektryczny kom.

Potencjał elektryczny kom.

nerwowej

nerwowej



Zdolność do generowania i

Zdolność do generowania i

przewodzenia potencjałów

przewodzenia potencjałów

elektrycznych

elektrycznych



Potencjał spoczynkowy-sodu 10x

Potencjał spoczynkowy-sodu 10x

więcej na zewnątrz, potasu 30 x

więcej na zewnątrz, potasu 30 x

więcej wewnątrz

więcej wewnątrz



Non stop działa pompa sodowo-

Non stop działa pompa sodowo-

potasowa by to utrzymać

potasowa by to utrzymać

Potencjał

Potencjał

s

s

poczynkowy

poczynkowy



Różnica potencjału

Różnica potencjału

elektrycznego

elektrycznego

między

między

wnętrzem komórki a płynem

wnętrzem komórki a płynem

zewnątrzkomórkowym- wnętrze komórki

zewnątrzkomórkowym- wnętrze komórki

ujemne, na zewnątrz ładunek dodatni

ujemne, na zewnątrz ładunek dodatni



Ujemny potencjał spoczynkowy neuronu

Ujemny potencjał spoczynkowy neuronu

wynosi -70mV

wynosi -70mV



Ujemny potencjał kom.mięśniowej -80 do

Ujemny potencjał kom.mięśniowej -80 do

-90mV

-90mV



Wewnątrz komórki znaczna przewaga

Wewnątrz komórki znaczna przewaga

jonów potasowych

jonów potasowych

Potencjał czynnościowy

Potencjał czynnościowy



Potencjał spoczynkowy-stan polaryzacji

Potencjał spoczynkowy-stan polaryzacji

spoczynkowej

spoczynkowej



Depolaryzacja - krótkotrwała dodatnia

Depolaryzacja - krótkotrwała dodatnia

polaryzacja wnętrza komórki-potencjał

polaryzacja wnętrza komórki-potencjał

czynnościowy

czynnościowy



Zmiana przepuszczalności błony kom. dla

Zmiana przepuszczalności błony kom. dla

jonów Na i K po zadziałaniu bodźca

jonów Na i K po zadziałaniu bodźca



0,5ms-aktywacja sodowa-Na do środka

0,5ms-aktywacja sodowa-Na do środka

komórki

komórki



Okres repolaryzacji-inaktywacja sodowa,

Okres repolaryzacji-inaktywacja sodowa,

wolna aktywacja potasowa

wolna aktywacja potasowa



Czas trwania potencjału czynnościowego-

Czas trwania potencjału czynnościowego-

0,4-2ms

0,4-2ms

Potencjał czynnościowy

Potencjał czynnościowy



Nagła, duża przepuszczalność dla sodu-

Nagła, duża przepuszczalność dla sodu-

wnętrze komórki dodatnie-

wnętrze komórki dodatnie-

depolaryzacja-przesuwa się wzdłuż

depolaryzacja-przesuwa się wzdłuż

aksonu do jego zakończenia-impuls

aksonu do jego zakończenia-impuls

nerwowy

nerwowy



Wolna aktywacja potasowa i

Wolna aktywacja potasowa i

jednocześnie inaktywacja sodowa-

jednocześnie inaktywacja sodowa-

repolaryzacja neuronu-kończy potencjał

repolaryzacja neuronu-kończy potencjał

czynnościowy

czynnościowy



Koncepcja kanałów błonowych

Koncepcja kanałów błonowych



Liczba kanałów sodowych-50 kanałów na

Liczba kanałów sodowych-50 kanałów na

1 um kwadratowy błony kom.

1 um kwadratowy błony kom.

Próg pobudliwości

Próg pobudliwości



Najsłabszy bodziec zdolny do

Najsłabszy bodziec zdolny do

wywołania określonej reakcji-bodziec

wywołania określonej reakcji-bodziec

progowy.

progowy.



Odpowiedzią na bodziec jest

Odpowiedzią na bodziec jest

pobudzenie komórki, zmiana

pobudzenie komórki, zmiana

metabolizmu komórkowego, wzrost

metabolizmu komórkowego, wzrost

przepuszczalności dla jonów

przepuszczalności dla jonów



w obrębie neuronu strefy

w obrębie neuronu strefy

czynnościowe-wejście-dendryt, inicjacja

czynnościowe-wejście-dendryt, inicjacja

impulsów, przewodzenie, wyjście-akson

impulsów, przewodzenie, wyjście-akson

Dendryt

Dendryt



Wyższy próg pobudliwości

Wyższy próg pobudliwości



Mniejsza prędkość przewodzenia

Mniejsza prędkość przewodzenia



Przewodzenie od dendrytu do końca

Przewodzenie od dendrytu do końca

aksonu-przewodzenie ortodromowe

aksonu-przewodzenie ortodromowe

Akson

Akson



Wyzwalanie potencjału czynnościowego, w

Wyzwalanie potencjału czynnościowego, w

tym miejscu 0,4-2ms nie może powstać

tym miejscu 0,4-2ms nie może powstać

następny potencjał czynnościowy, bez

następny potencjał czynnościowy, bez

względu na natężenie stosowanego bodźca-

względu na natężenie stosowanego bodźca-

okres refrakcji bezwzględnej. Jest to okres

okres refrakcji bezwzględnej. Jest to okres

inaktywacji sodowej

inaktywacji sodowej



Okres refrakcji względnej-kilka milisekund,

Okres refrakcji względnej-kilka milisekund,

neuron odzyskuje pobudliwość, ale musi

neuron odzyskuje pobudliwość, ale musi

zadziałać bardzo silny bodziec

zadziałać bardzo silny bodziec



Okres refrakcji przeciwdziała nakładaniu się

Okres refrakcji przeciwdziała nakładaniu się

potencjałów czynnościowych na siebie

potencjałów czynnościowych na siebie

Przenoszenie infromacji

Przenoszenie infromacji



Włókna mielinowe-przewodzenie skokowe-

Włókna mielinowe-przewodzenie skokowe-

w węzłach Ranviera-szybsze przewodzenie-

w węzłach Ranviera-szybsze przewodzenie-

prędkość przewodzenia do 120m/s

prędkość przewodzenia do 120m/s



Włókna bezmielinowe-przewodzenie ciągłe-

Włókna bezmielinowe-przewodzenie ciągłe-

ciągła fala depolaryzacji za którą przesuwa

ciągła fala depolaryzacji za którą przesuwa

się fala repolaryzacji-prędkość od 0,5-2ms

się fala repolaryzacji-prędkość od 0,5-2ms



Amplituda potencjału czynnościowego nie

Amplituda potencjału czynnościowego nie

zmienia się –przewodzenie bez strat

zmienia się –przewodzenie bez strat



Prędkość przewodzenia zależy od średnicy

Prędkość przewodzenia zależy od średnicy

włókna nerwowego ( im większa średnica

włókna nerwowego ( im większa średnica

tym szybsze przewodzenie) i sposobu

tym szybsze przewodzenie) i sposobu

przewodzenia

przewodzenia

Potencjały postsynaptyczne

Potencjały postsynaptyczne



Pobudzające EPSP-depolaryzacyjne-

Pobudzające EPSP-depolaryzacyjne-

synapsy pobudzające-zjawisko

synapsy pobudzające-zjawisko

sumowania się przestrzennego

sumowania się przestrzennego

impulsacji-im więcej synaps jest

impulsacji-im więcej synaps jest

pobudzonych tym wyższy EPSP

pobudzonych tym wyższy EPSP



Postsynaptyczne potencjały

Postsynaptyczne potencjały

hamujące-IPSP

hamujące-IPSP



Opóźnienie synaptyczne-czas

Opóźnienie synaptyczne-czas

potrzebny do przejścia przez

potrzebny do przejścia przez

synapsę-od 0,5 do kilu milisekund

synapsę-od 0,5 do kilu milisekund

Potencjał iglicowy

Potencjał iglicowy



Pod wpływem transmittera

Pod wpływem transmittera

depolaryzacja neuronu osiąga pewien

depolaryzacja neuronu osiąga pewien

próg, przy którym wyzwala się

próg, przy którym wyzwala się

potencjał iglicowy

potencjał iglicowy



Potencjał progowy-krytyczny

Potencjał progowy-krytyczny

potencjał ciała neuronu -55mV

potencjał ciała neuronu -55mV



Po przekroczeniu tego progu EPSP

Po przekroczeniu tego progu EPSP

przechodzi w potencjał iglicowy ( 0,5-

przechodzi w potencjał iglicowy ( 0,5-

2ms)-depolaryzacja błony-wnętrze

2ms)-depolaryzacja błony-wnętrze

komórki +35mV-nadstrzał

komórki +35mV-nadstrzał



Następnie repolaryzacja bł.kom.

Następnie repolaryzacja bł.kom.

Potencjał następczy

Potencjał następczy



Repolaryzacja bł.kom. i powolny

Repolaryzacja bł.kom. i powolny

powrót do potencjału

powrót do potencjału

spoczynkowego

spoczynkowego



W czasie potencjału iglicowego

W czasie potencjału iglicowego

bł.kom. jest kompletnie niewrażliwa

bł.kom. jest kompletnie niewrażliwa

na bodźce-okres bezwzględnej

na bodźce-okres bezwzględnej

refrakcji

refrakcji

IPSP

IPSP



Transmitter hamujący przewodzenie

Transmitter hamujący przewodzenie

impulsów

impulsów



Potas ucieka na zewnątrz, chlor do

Potas ucieka na zewnątrz, chlor do

środka, wnętrze komórki jeszcze

środka, wnętrze komórki jeszcze

bardziej ujemne -80mV

bardziej ujemne -80mV



Neurony takie mają zmniejszoną

Neurony takie mają zmniejszoną

pobudliwość

pobudliwość

Synapsa

Synapsa



Informacja przekazywana efektorom-inny

Informacja przekazywana efektorom-inny

neuron, mięsień, gruczoł

neuron, mięsień, gruczoł



Synapsy nerwowo-nerwowe i nerwowo-

Synapsy nerwowo-nerwowe i nerwowo-

mięśniowe

mięśniowe



Element presynaptyczny ( zakończenie

Element presynaptyczny ( zakończenie

aksonu), szczelina (20nm) i element

aksonu), szczelina (20nm) i element

postsynaptyczny ( dendryt, ciało neuronu)

postsynaptyczny ( dendryt, ciało neuronu)



Nośnik elektryczny zmienia się w

Nośnik elektryczny zmienia się w

chemiczny-synapsy chemiczne-

chemiczny-synapsy chemiczne-

subst,przekażnikowe transmitery

subst,przekażnikowe transmitery

synaptyczne

synaptyczne

Transmitery synaptyczne

Transmitery synaptyczne



Uwalnianie określonej liczby

Uwalnianie określonej liczby

cząsteczek transmitera

cząsteczek transmitera



Uwalnianie przez cały czas, gdy

Uwalnianie przez cały czas, gdy

dociera impuls wydalają się dużo

dociera impuls wydalają się dużo

większe ilości

większe ilości



Rola jonów wapniowych-są niezbędne

Rola jonów wapniowych-są niezbędne

przy uruchamianiu dodatkowych

przy uruchamianiu dodatkowych

obszarów uwalniania transmitera

obszarów uwalniania transmitera



Transmiter jest rozkładany przez

Transmiter jest rozkładany przez

enzymy lub wychwytywany przez

enzymy lub wychwytywany przez

elementy presynaptyczne

elementy presynaptyczne

Transmitery pobudzające i

Transmitery pobudzające i

hamujące

hamujące



Pobudzające-depolaryzują błonę

Pobudzające-depolaryzują błonę

postsynaptyczną-acetylocholina,

postsynaptyczną-acetylocholina,

adrenalina, noradrenalina,

adrenalina, noradrenalina,

serotonina, histamina,aminokwasy (

serotonina, histamina,aminokwasy (

glutaminian, asparginian)

glutaminian, asparginian)



Hamujące-kwas gamma-

Hamujące-kwas gamma-

aminimasłowy (GABA), glicyna

aminimasłowy (GABA), glicyna

Acetylocholina

Acetylocholina



Łączy się z receptorem

Łączy się z receptorem

cholinergicznym

cholinergicznym



Dwa typy – nikotynowy i

Dwa typy – nikotynowy i

muskarynowy

muskarynowy



ACh powstaje z choliny i kwasu

ACh powstaje z choliny i kwasu

octowego-enzym acetylotransferaza

octowego-enzym acetylotransferaza

cholinowa

cholinowa



Esteraza cholinowa rozkłada ACh

Esteraza cholinowa rozkłada ACh

Rodzaje włókien

Rodzaje włókien



Grupa A-włókna z osłonką mielinową-funkcja

Grupa A-włókna z osłonką mielinową-funkcja

aferentna-dośrodkowa (czuciowe) i

aferentna-dośrodkowa (czuciowe) i

eferentna-odśrodkowa (somatyczne).Alfa,

eferentna-odśrodkowa (somatyczne).Alfa,

beta, gamma, delta

beta, gamma, delta



Grupa B-część układu autonomicznego, z

Grupa B-część układu autonomicznego, z

osłonka mielinową-włókna przywspółczulne i

osłonka mielinową-włókna przywspółczulne i

współczulne przedzwojowe

współczulne przedzwojowe



Grupa Cs-współczulne zazwojowe bez osłonki

Grupa Cs-współczulne zazwojowe bez osłonki

mielinowej-noradrenalina

mielinowej-noradrenalina



Grupa Cdr-włókna wstępujące do rdzenia

Grupa Cdr-włókna wstępujące do rdzenia

kręgowego, pozbawione osłonki mielinowej,

kręgowego, pozbawione osłonki mielinowej,

przewodzą czucie bólu

przewodzą czucie bólu



A i Cdr-włókna aferentne-część łuków

A i Cdr-włókna aferentne-część łuków

odruchowych somatycznych i autonomicznych

odruchowych somatycznych i autonomicznych



Ai B- eferentne-nerwy czaszkowe i rdzeniowe

Ai B- eferentne-nerwy czaszkowe i rdzeniowe

Nerwy

Nerwy



Czaszkowe – 12 par

Czaszkowe – 12 par



Rdzeniowe – 31 par

Rdzeniowe – 31 par



8 par szyjnych C1-C8

8 par szyjnych C1-C8



12 par piersiowych

12 par piersiowych



5 lędźwiowych

5 lędźwiowych



5 krzyżowych

5 krzyżowych



1 guziczny

1 guziczny



We wszystkich nerwach czaszkowych i

We wszystkich nerwach czaszkowych i

rdzeniowych są włókna aferentne mielinowe i

rdzeniowych są włókna aferentne mielinowe i

bez mielinowe a włókna eferentne biegną do

bez mielinowe a włókna eferentne biegną do

mm.poprzecznie prążkowanych-somatyczne i

mm.poprzecznie prążkowanych-somatyczne i

mm.gładkich i kom. gruczołowych- część

mm.gładkich i kom. gruczołowych- część

uk.autonomicznego

uk.autonomicznego

Włókna nerwowe

Włókna nerwowe



Układu somatycznego-n.czaszkowe

Układu somatycznego-n.czaszkowe

III,IV,V,VI,VII,IX,X,XI,XII oraz wszystkich

III,IV,V,VI,VII,IX,X,XI,XII oraz wszystkich

n.rdzeniowych

n.rdzeniowych



Układu autonomicznego-

Układu autonomicznego-

przywspółczulnego-III,VII,IX i X oraz

przywspółczulnego-III,VII,IX i X oraz

krzyżowych S2-S4, współczulnego Th1-

krzyżowych S2-S4, współczulnego Th1-

Th12 i n.lędźwiowych L1-L3.

Th12 i n.lędźwiowych L1-L3.