Organizacje formalne

w10

1 Organizacje, czyli celowe grupy formalne

2 Typ idealny biurokracji Maxa Webera

3 Negatywne cechy biurokracji

4 Organizacje jako przedmiot zainteresowania socjologii

Ad 1) Organizacje, czyli celowe

grupy formalne

Organizacja społeczna to zintegrowany zbiór pozycji
społecznych i sieć wiążących je stosunków
społecznych, realizujący wspólnie jakieś funkcje
istotne społecznie.
Grupy celowe są to grupy, które powstają dla
zaspokojenia
jakichś potrzeb ich członków czy też realizacji jakichś
zadań.
Ogólne cechy organizacji formalnych:
-są powoływane w sposób zaplanowany do realizacji
określonych
celów i według określonych przez przepisy procedur;
-mają sformalizowaną strukturę;
-występuje w nich przejrzysty podział pracy;
-mają wyraźnie wyodrębnione ośrodki władzy;
-następuje w nich wymiana personelu;
-w organizacjach formalnych dominują stosunki
rzeczowe.

Ad 2) Typ idealny biurokracji

Maxa Webera

Żyjemy w świecie organizacji biurokratycznych.

Właściwości biurokracji w idealnej formie (wg
Maxa Webera):
1. Pozycje społeczne są rozlokowane
hierarchicznie.
2. Występuje daleko posunięta specjalizacja i
podział funkcji.
3. Następuje całkowita depersonalizacja
stosunków pomiędzy
urzędnikami oraz pomiędzy urzędnikami i
petentami.
4. Rekrutacja na pozycje urzędnicze odbywa się
wg kryteriów
merytoktatycznych.
5. Kryteria awansu są wolne od arbitralności.
6. Urzędnicy otrzymują ustalone z góry
wynagrodzenie.
7. Obowiązuje pisemna forma wszelkich
czynności.

Ad 3) Negatywne cechy

biurokracji

Dysfunkcje biurokracji:

1 nadmierna specjalizacja,
2 sztywność procedur,
3 inercja procedur,
4 „wyuczona bezradność” i pasywność w sytuacjach
nierutynowych,
5 nadanie procedurom rangi wartości autotelicznej,
6 bezkrytyczna lojalność wobec organizacji,
7 mnożenie ponad miarę szczegółowych, wzajemnie
sprzecznych przepisów,
8 konserwatyzm, rytualizm i opór przeciwko innowacjom,
9 tendencja do oligarchizacji,
10 uprzedmiotowienie i zniewolenie administrowanych
zbiorowości ludzkich.

Ad 4) Organizacje jako

przedmiot zainteresowania

socjologii

Problematyka organizacji rozpatrywana jest przez
socjologów na trzech poziomach życia społecznego:

1/ na mikrospołecznym poziomie zachowań i
działań jednostek
oraz procesów zachodzących w małych
grupach;

2/ na mezospołecznym poziomie pojedynczych
organizacji
formalnych;

3/ na poziomie makrospołecznym (całego
społeczeństwa).