ZAPAS WODY POD STĘPKĄ

STATKU

(SKŁADOWA STATYCZNA)

Rezerwa wody pod stępką



Warunek bezpiecznego

manewru:

H ≥ T + R
Gdzie: H – głębokość akwenu

T – zanurzenie statku

R – rezerwa wody pod

stępką



Rezerwa wody pod stępką:

R = Rs + Rd + δR
Gdzie: Rs - rezerwa statyczna
Rd - rezerwa dynamiczna
δR - błąd oceny

poprawek

Zapas wody pod stępką statku (składowa statyczna)

Rezerwa statyczna Rs



Nie zależy od ruchu statku i jest stała dla danego akwenu.



R1 – rezerwa wody na błąd sondaży (zależność od

głębokości
akwenu)



R2 – rezerwa nawigacyjna (nieciągłość sondaży)



R3 – rezerwa na zamulanie



R4 – rezerwa na błąd określania wysokości pływu (tzw. Okno
czasowe)



R5 – rezerwa na błąd określonego stanu wody (wahania

poziomu w stosunku do zera mapy)



R6 – rezerwa na błąd określonego zanurzenia statku



R7 – rezerwa na błąd oceny przechyłu statku

Zapas wody pod stępką statku (składowa statyczna)







n

i

i

s

R

R

1

Rezerwa dynamiczna Rd

Rd = R8 + R9



R8 - rezerwa na osiadanie statku w ruchu, zależna od

głębokości akwenu, prędkości statku i jego

zanurzenia,



R9 - rezerwa na falowanie morza (parametry falowania).

Zapas wody pod stępką statku (składowa statyczna)

R1 – rezerwa wody na błąd
sondaży (zależność od
głębokości akwenu)

Zapas wody pod stępką statku (składowa statyczna)

Głębokość akwenu (H)

[m]

Rezerwa wody (R

1

)

[m]

Do 4

4 – 10

10 – 20

20 - 100

0.10
0.15

0.20

0.01 H

R2 – rezerwa nawigacyjna
(nieciągłość sondaży)



Niepełna znajomość i czystość dna



Błędy interpolacji między poszczególnymi sondowaniami



Skutki ewentualnego zetknięcia się kadłuba z dnem (rodzaj dna)

Rodzaj akwenu i sondaży

Rodzaj dna

Rezerwa wody (R

2

)

[m]

1. Trałowany tor wodny

Nie zależy

0.0

2. Tor wodny i akweny portowe.

Często wykonywane sondaże ciągłe.

Miękkie

Twarde

0.2

0.3

3. Tory wodne i akweny portowe.

Pozostałe przypadki sondaży

Miękkie

Twarde

0.3

0.4

4. Podejścia do portów

(rezerwa zależnie od gęstości

sondaży)

Miękkie

Twarde

0.5 – 0.8

0.7 – 1.0

Zapas wody pod stępką statku (składowa statyczna)

R3 – rezerwa na zamulanie



Rodzaj akwenu



Częstotliwość wykonania sondaży

R3 = 0.1 ÷ 0.3 m
(wartości większe przy ujściach
rzek)

Zapas wody pod stępką statku (składowa statyczna)

R3 – rezerwa na zamulanie

Bezpieczne dla akwenu:



Kadłub statku nie może ulec uszkodzeniu nawet przy
zerowej rezerwie wody



Manewrowość statku nie może zostać wydatnie
ograniczona.



Jeśli gęstość mułu ≤ 1.200 t/m3

Zapas wody pod stępką statku (składowa statyczna)

R4 – rezerwa na błąd
określania wysokości pływu
(tzw. okno czasowe)



R4 = 0.1 m dla akwenów a pływami



R4 = 0.0 m dla akwenów bezpływowych

Zapas wody pod stępką statku (składowa statyczna)

R5 – rezerwa na błąd określonego
stanu wody (wahania poziomu w
stosunku do zera mapy)

Wahania poziomu wody w stosunku do zera wywołane
są określonymi warunkami hydrometeorologicznymi.
Zazwyczaj długotrwałe i silne wiatry wiejące w stronę
lądu oraz stany powodziowe na rzekach podnoszą
poziom wody, natomiast silne wiatry wiejące od lądu oraz

niskie

stany wody na rzekach obniżają go.
Poziomy wody mogą różnic się w stosunku do zera mapy w
zakresie od -2,0 m do +2,0 m, co uzależnione jest od akwenu
pływania i istniejących warunków hydrometeorologicznych. Na
akwenach, na których istnieją duże wahania poziomu wód w
stosunku do zera mapy, należy każdorazowo zasięgnąć

informacji

o aktualnym poziomie wody i perspektywach jego zmiany.

Zapas wody pod stępką statku (składowa statyczna)

R5 – rezerwa na błąd
określonego stanu wody

Rezerwa na błąd określania stanu wody przyjmowana jest
następująco:



akweny o małych wahaniach poziomu wody R5= 0,1 m;



akweny o dużych wahaniach poziomu wody dla
krótkoterminowej prognozy (do 4 godz.) R5=0,2 m



akweny o dużych wahaniach poziomu wody dla
długoterminowej prognozy (1 doba i więcej) R5= 0,3-0,6
m, przyjmowane w zależności od maksymalnych skoków
wahań poziomu wody na danym akwenie i pory roku.

Zapas wody pod stępką statku (składowa statyczna)

R6 – rezerwa na błąd
określonego zanurzenia statku

Przyczyny zmian zanurzenia :



zmiany ciężaru spowodowane zużyciem paliwa i
zapasów



przeprowadzonych operacji balastowych



zmiany zasolenia wody



odkształcenia kadłuba

R6 = 0.1÷0.3

Zapas wody pod stępką statku (składowa statyczna)

R7 – rezerwa na błąd oceny
przechyłu statku



błąd trudności utrzymania statku w pionie ≤ 1˚



przechyły związane ze zmianami kursu
vs ≤ 5 w błąd = 0˚
vs ~ 20 w błąd ok. 5˚

R7 = 0.00875 • B • α [ m ]
Gdzie : B – szerokość statku [m]

α - kąt przechyłu (suma błędu pionu i

przechyłu) [˚]

Zapas wody pod stępką statku (składowa statyczna)

R8 - rezerwa na osiadanie
statku w ruchu

Gdzie:
T – zanurzenie statku
H – głębokość akwenu
VS – prędkość statku
S – współczynnik prześwitu całkowitego

S = FS / F
Gdzie:
FS – pole powierzchni owręża statku pozostającego pod

wodą]

F – pole powierzchni przekroju akwenu















S

V

H

T

f

R

S

,

,

8

Zapas wody pod stępką statku (składowa statyczna)

R9 - rezerwa na falowanie
morza (parametry falowania).



długość i szerokość statku, prędkość



wysokość i długość fali



kąt kursowy fali

R9 = k · h [m]
Gdzie: k – współczynnik 0,33 ÷ 0,66
h – wysokość fali [m]

k → 0,66 dla B/2 <Lfali/2 i kąt fali 90º , 270º



Przy statku w ruchu

R9 = 1.125 dla v ≤ 10 w
R9 = 1.25 dla v > 10 w

Zapas wody pod stępką statku (składowa statyczna)

ZAPAS WODY POD STĘPKĄ

STATKU

(SKŁADOWA STATYCZNA)

Piotr Mechta, II mgr