Metody obserwacji
komórek
Olaf Ciebiera
• Światło musi zostać skupione na
obiekcie przez soczewki kondensora
• Preparat musi być odpowiednio
przygotowany
• Udogodnienia:
– Obserwacja żywych komórek
– Wykorzystanie barwników
• Ograniczenia:
– Max rozdzielczości 200 nm
– Bardzo cienkie skrawki
Mikroskop fluorescencyjny
• Światło przechodzi przez dwa rodzaje
filtrów
1. Filtruje światło przed dotarciem do
preparatu, przepuszczając długości fali
takie, które pobudzają znacznik
fluorescencyjny
2. Zatrzymuje światło przepuszczając
tylko te fale które emitowane są przez
znacznik
• Udogodnienia:
– wyznakowanie interesujących
elementów
– Znaczniki sprzężone z cząsteczkami
przeciwciał
• Ograniczenia
– Stosunkowo niska rozdzielczość
Mikroskop konfokalny
• Urządzenie składa się ze skanera
dwuosiowego, trzech laserów,
mikroskopu fluorescencyjnego,
układu detekcji światła, stacji
komputerowej oraz oprogramowania
pobierania i składania obrazów
symulacji 2D i 3D.
• Promień lasera pada na lustro
dichroiczne o selektywnym odbiciu fal
świetlnych
• Wiązka przechodzi przez lustra
skanujące, które dzięki minimalnym
ruchom obrotowym mogą nią kierować
• Obiektyw skupia wiązkę w jednym
punkcie, która wzbudza wyznakowany
barwnikiem preparat co powoduje emisję
dłuższej fali świetlnej
• Wiązka powraca tą samą drogą przez
lustra skanujące i dichroiczne, po czym
natrafia na przesłonę z niewielkim
otworem
• Wreszcie wiązka dociera do
fotopowielacza - urządzenia
wzmacniającego padający sygnał.
• Taki sygnał zostaje zamieniony przez
przetworniki analogowo-cyfrowe na
postać cyfrową i przeanalizowany przez
komputer.
• Udogodniania
– Obraz określonej głębokości preparatu
– Ostry dwuwymiarowy obraz płaszczyzny
miejsca ogniskowania. Połączenie
różnych płaszczyzn daje obraz
trójwymiarowy
Transmisyjny mikroskop
elektronowy
• Mikroskop elektronowy — mikroskop
wykorzystujący do obrazowania wiązkę
elektronów, który pozwala na
dostrzeganie obiektów nawet milion razy
cieńszych niż ludzki włos (0,1 nm).
Mikroskop elektronowy pozwala badać
strukturę materii na poziomie atomowym.
Dzięki niemu możliwa jest obserwacja
organelli komórkowych i wirusów. Próbka
znajduje się w próżni i najczęściej jest
pokrywana warstewką metalu. Wiązka
elektronów przemiata badany obiekt i
trafia do detektorów. Urządzenia
elektroniczne odtwarzają na podstawie
zmierzonych sygnałów obraz badanej
próbki. Pierwszy mikroskop elektronowy
skonstruował w 1931 r. Ernst Ruska razem
z Maksem Knollem w Berlinie.
• Rejestrowane są
elektrony
przechodzące
przez próbkę.
Próbka w takim
mikroskopie musi
być cienką płytką
o grubości
mniejszej od 0,1
mikrometra.
• Obserwacja
składników
komórek
• Udogodnienia
– Obraz prześwietlający komórkę
– Wysoka rozdzielczość
– Duża czułość
• Ograniczenia
– Obserwacje po stworzeniu mikro
cienkich fragmentów preparatu
– Brak obserwacji przyzyciowych
Skaningowy mikroskop
elektronowy
• Preparat pokryty cienką warstwą złota
• Obraz powierzchni i faktury preparatu
• Duża rozdzielczość i głębia ostrości
• Udogodnienia
– Obraz powierzchni komórki
– Wysoka rozdzielczość
– Duża czułość i głębia ostrości
• Ograniczenia
– Brak obserwacji przyżyciowych