CAŁOŚĆ POBRANEJ ENERGII

ENERGIA PRZYSWOJONA

ODCHODY

MOCZ

ENERGIA METABOLIZMU

ENERGIA W WYDALINACH

METABOLIZM PODSTAWOWY
TERMOREGULACJA
PRODUKCJA
AKTYWNOŚĆ RUCHOWA

BUDŻET ENERGETYCZNY KRĘGOWCA ENDOTERMICZNEGO

100

  80

  60

  40

  20

    0

C

A

Ł

O

Ś

Ć

 P

O

B

R

A

N

E

J 

E

N

E

R

G

II

 

(%

)

METABOLIZM PODSTAWOWY

METABOLIZM 
STANDARDOWY

METABOLIZM 
SPOCZYNKOWY

„WOLNA 
 EGZYSTENCJA”

E

N

E

R

G

IA

 

M

E

T

A

B

O

L

IC

Z

N

A

 

P

W

 

S

 D
 E

T

          P- PRODUKCJA
        W - ENERGIA 
AKTYWNOŚCI
              RUCHOWEJ
     SDE- SPECYFICZNY EFEKT
              DYNAMICZNY 
OBECNOŚCI
              POKARMU
         T - TERMOREGULACJA 

ENERGIA
W WYDALINACH

FIZJOLOGICZNY PODZIAŁ  WYDATKÓW ENERGETYCZNYCH U 
PTAKÓW

OGÓLNA AKTYWNOŚĆ:

  

DANE DLA 100 KG PRZEŻUWACZA 

(WIELOKROTNOŚĆ RMR)
 
    METABOLIZM PODSTAWOWY                                   
- 1,0
    STANIE                                                                       
   - 1,1
    BIEG                                                                           
    - 8,0
    SPACER NA RÓWNEJ POWIERZCHNI                       - 
1,64
    SPACER PO POWIERZCHNI O NACHYLENIU 10

0

   - 

2,35
    ŻEROWANIE                                                               
   - 1,59
    ZABAWA                                                                     
   - 3,0
    PRZEŻUWANIE                                                           
   -1,26

 BUDŻET CZASOWO ENERGETYCZNY

Składowe budżetu energetycznego:

     respiracja + produkcja
lub koszty utrzymania (koszty bytowe) + koszty wzrostu i 
reprodukcji

W praktyce:

•metabolizm podstawowy BMR (najmniejsza ilość energii 
konieczna   do utrzymania organizmu przy życiu, u 
stałocieplnych 1/4-1/3 całkowitego budżetu)

Metabolizm podstawowy wykazuje wyraźny związek z masą 
ciała, jego wartość mierzymy w kaloriach lub dżulach (1 cal - 
4,18 J)

      Ssaki:                                                              Ptaki:

   Gryzonie      -    2,99  W

0,65

                     Wróblowate        -  

3,73 W

0,69

   Owadożerne -  11,26  W

0,88

                    Niewróblowate   -  

2,18 W

0,73

   Kopytne       -    0,96   W

0,83

   Drapieżne     -   3,39   W

0,70

•  koszty przetwarzania i trawienia spożytego pokarmu (SDA) 
– 
   do 30% całkowitego budżetu

•  aktywność ruchowa (ssaki w biegu - metabolizm 3 do 5 razy
   wyższy, ptaki w locie - metabolizm do 10 razy wyższy)

•  wpływ temperatury na metabolizm i koszty termoregulacji 
   (w przypadku małych zwierząt stałocieplnych stanowić 
może 
   istotny składnik budżetu energetycznego
                M

(t) 

= c(t

b

 - t

a

)  - metabolizm w danej temperaturze

               (M

(t) 

 - BMR)  - koszty termoregulacji w danej 

temperaturze   
    c - współczynnik całkowitej przewodności cieplnej
    t

b

 - temperatura ciała

    t

a

 - temperatura otoczenia 

Wartość współczynnika przewodności cieplnej c (w zależności 
od ciężaru ciała W)

 Ssaki                                                              Ptaki

  Gryzonie      -      0,43  W

0,58

                 Wróblowate        -  0,33 

W

0,54

  Owadożerne -     0,41  W

0,54

                 Niewróblowate   -  0,73 

W

0,58

  Kopytne       -      0,59  W

0,56

  Drapieżne     -     1,00  W

0,34  

•

  Koszty wzrostu i reprodukcji

•koszty wzrostu i reprodukcji

•koszty wzrostu i reprodukcji

Średni dzienny budżet energetyczny wynosi:

     ptaki - 12,06W

0,68 

 (3 x BMR)

     ssaki -   7,01W

0,71

  (2 x BMR)

        

W - ciężar ciała osobnika

  

Dzienny budżet energetyczny obliczamy w/g wzoru:

DEB = 

i

(T

i

 x E

i

)          

(

w ujęciu bezwzględnym

)

   T

i 

 - czas spędzony przy i-tej czynności

   E

i

 - energetyczny koszt wykonywania i-tej czynności 

         w jednostce czasu

DEB = BMR/100 x 

i

 (p

i

k

i

)

          

(w ujęciu względnym, 

                                                        procentowym)

   p

i

 - procent doby spędzany na i-tej czynności

   k

i

 - współczynnik przyrostu metabolizmu w stosunku do 

BMR 
        dla i-tej  czynności

•koszty wzrostu i reprodukcji

Przykład:
KOSZTY ENERGETYCZNE PRODUKCJI JAJ U KRZYŻÓWKI

liczba składanych jaj           -   9 
ciężar jaja                             -  50 g
wartość energetyczna
jaj zagniazdowników           -   7,1 kJ/g

a więc  9 x 50 x 7,1 = 3195 kJ

Wydajność energetyczna przy produkcji jaj – 70%,

a więc pełen koszt = 4564,3 kJ

Dzienny wydatek przy składaniu jednego jaja dziennie:

              4564,3/9 = 507 kJ/dobę
Dzienny budżet energetyczny w trakcie składania jaj:

              

DEB =

 

12,06x1000

0,63

 

+ 507 = 1443 kJ/dobę

12,06x1000

0,63 

 - metabolizm kaczki o ciężarze 1 kg