Seminarium nr
1

Pierwsze obserwacje
immunologiczne?



Pierwszą obserwację
immunologiczną
zawdzięczamy
historykowi greckiemu,
Tucydydesowi, który

zauważył, że podczas
epidemii w Atenach w
430 r. p.n.e.(wojna
peloponeska)

nieznanej nam choroby

bezpiecznie opiekować
się chorymi mogli tylko
ci, którzy przeżyli
poprzednią epidemię

.



Łaciński źródłosłów nazwy
immunologia-

immunitas

to

uwolnienie od obciążeń
(uwolnienie od zagrożenia
zachorowania na chorobę zakaźną)

Pierwsze szczepienia



Pierwsze próby prewencji

chorób pojawiły się ok. II w.

p.n.e. a rozwinięcie w

XV

w. w Chinach i Turcji

. Były

to próby szczepienia za

pomocą wysuszonych krost

ospy prawdziwej

inhalowanych przez nos

lub wkładanych do małych

nacięć w skórze (tzw.

wariolacja).



W

1718 Lady Mary Wortley

Montagu

(żona

ambasadora Anglii w

Konstantynopolu)

zaszczepiła w ten sposób

swoje dzieci i próbowała

upowszechnić tę metodę

prewencji ospy.

Edward Jenner



Technikę wariolacji

ulepszył

Edward Jenner

w 1798

szczepiąc

zawartością krost w

ospie krowiej

(krowiance) zastępując

bardziej groźny materiał

z krost w ospie

prawdziwej



skuteczność takiego

szczepienia była

możliwa dzięki reakcji

krzyżowej na antygeny

wirusów ospy krowiej i

ospy prawdziwej

Ludwik Pasteur



Ludwik Pasteur przez
wielokrotne pasażowanie
stworzył atenuowany
szczep

cholery

, który mógł

być używany do
szczepienia.



Odkrycie to otworzyło
drogę dla wielu następnych
badań Pasteura nad
szczepionkami (w tym nad
szczepionką przeciwko

wąglikowi i wściekliźnie

).



Pierwsza szczepionka
została podana człowiekowi
w

1881

(chłopiec

pogryziony przez
wściekłego psa).

Obowiązujące zagadnienia
:

1.

Definicje podstawowe.

2.

Rola układu odpornościowego.

3.

Budowa narządów limfatycznych.

4.

Dojrzewanie i krążenie limfocytów

5.

Budowa przeciwciał i receptorów

limfocytów T rozpoznających antygen.

Rozdziały: 1, 2, 3.1, 3.2, 4.1, 10, 12

Definicje podstawowe

1) ANTYGEN:



antygen (gr. ἀντί anti - przeciw, γένος
genos - ród, rodzaj; przytaczane także ang.
antigen = antibody generator, generator
przeciwciał)



może być nim każda substancja, która
wykazuje dwie cechy:

– immunogenność
– antygenowość

Grasiczozależność
antygenów

1.

1. Grasiczozależne

Grasiczozależne

: (pomoc Th-cytokiny, koreceptory)

: (pomoc Th-cytokiny, koreceptory)

2.

2. Grasiczoniezależne

Grasiczoniezależne

(LPS, PPD, dekstran):

(LPS, PPD, dekstran):

a) TI-1= Poliklonalne aktywatory limf. B, zdolne do

a) TI-1= Poliklonalne aktywatory limf. B, zdolne do

wywoływanie odp. immun. u noworodków mysich-

wywoływanie odp. immun. u noworodków mysich-

przekazują limf.B sygnał do aktywacji: LPS,

przekazują limf.B sygnał do aktywacji: LPS,

dekstran

dekstran

b) TI-2= nie wyjazujące w/w cechy; antygeny

b) TI-2= nie wyjazujące w/w cechy; antygeny

wielowartościowe; wpływ na limfocyty B i

wielowartościowe; wpływ na limfocyty B i

pośrednio poprzez cytokiny np. na NK; Ficoll,

pośrednio poprzez cytokiny np. na NK; Ficoll,

polisacharyd S. pneumoniae; częściowo zależne

polisacharyd S. pneumoniae; częściowo zależne

od T

od T

Definicje podstawowe cd.

2)

immunogenność

- zdolność do

wywoływania przeciw sobie swoistej
odpowiedzi immunologicznej

3)

antygenowość

- czyli zdolność do

swoistego łączenia się z
immunoglobulinami (zarówno
wolnymi, jak i BCR) i receptorami
limfocytów T

Antygen wykazujący tylko

antygenowość

nazywamy

haptenem

.

Nabywa immunogenność
przez połączenie z nośnikiem.

nośnik

białkowy

pełny

antygen

hapten

(glukoza,

trinitrofenol)

+

Epitopy



epitop = determinanta
antygenowa



fragmenty antygenu,
które mogą być
związane przez

przeciwciała lub
receptory
limfocytów T
wiążące antygen
(TCR)

.



na jednej cząsteczce
antygenu może
znajdować się wiele
determinant
antygenowych

Podział antygenów



ze względu na ilość epitopów:

– jeżeli jeden antygen ma wiele różnych

epitopów – nazywany jest antygenem

wielowartościowym

lub

poliwalentnym

– jeżeli antygen ma jeden epitop –

nazywany jest antygenem

monowalentnym

(monowartościowym)



wszystkie hapteny są monowalentne

Podział
antygenów



Autoantygeny – antygeny własnego

organizmu, normalnie nieimmunogenne



Izoantygeny – antygeny pochodzące od

osobników genetycznie jednorodnych,

normalnie nieimmunogenne



Alloantygeny – antygeny pochodzące od

różnych osobników tego samego gatunku,

wysoce immunogenne



Kseno-, Heteroantygeny – antygeny

pochodzące od osobników różnych

gatunków, wysoce immunogenne

Superantygeny



rodzaj toksyn (gł. pochodzenia

bakteryjnego) wywołujących

poliklonalną, niespecyficzną

aktywację limfocytów T



jeden superantygen może

aktywować nawet 1/5

limfocytów T ustroju !!!



w wyniku masywnej aktywacji układu

odpornościowego dochodzi do uogólnionego

procesu zapalnego w ustroju z takimi objawami

jak:

– gorączka
– nadprodukcja śluzu
– biegunka i wymioty
– wstrząs septyczny prowadzący do zgonu

Budowa narządów
limfatycznych

LIMFOCYTY

T

pomocnicze

cytotoksyczne

B

regulatorowe

NK

plazmocyty

ODPOWIEDŹ
HUMORALNA

ODPOWIEDŹ
KOMÓRKOWA

Narządy
limfatyczne

Centralne

Obwodowe

•

grudki

limfatyczne

•

samotne

•

skupione

•

migdałki

•

wyrostek

robaczkowy

•

węzły chłonne

•

śledziona

•

grasica

•

szpik

kostny

•

kaletka

Fabrycjusz

a (ptaki)

Narządy
limfatyczne

Centralne

Obwodowe

•

powstawanie

limfocytów

•

czynnościowe

dojrzewanie

limfocytów

•prezentacja
antygenu komórkom
efektorowym

•aktywacja
limfocytów przez
antygeny

Centralne narządy

limfatyczne

Limfocyty są

produkowane,

dojrzewają i

uzyskują

swoistość w

stosunku do

konkretynych

antygenów

Immunokompetentne

komórki krążą we krwi i

chłonce

Limfocyty „odwiedzają”

obwodowe narządy

limfatyczne poszukując

antygenów

Układ limfatyczny

Obwodowe narządy

limfatyczne

Grasica



Zbudowana z

dwóch

płatów

podzielonych na

płaciki



Zrąb

grasicy

tworzą:

– Torebka
– Przegrody

łącznotkankowe

– Komórki z długimi

wypustkami

(makrofagi,

fibroblasty, komórki

nabłonkowe,

dendrytyczne)



Zrąb zawiera

liczne cząsteczki

HLA

płacik

przegroda

międzypłacikowa

rdzeń

kora

torebka

ciałko
grasicze

grasica

Funkcja grasicy



wydzielanie tzw.

hormonów grasicy

:

tymozyna, grasiczy
czynnik humoralny,
tymopoetyna,
tymulina



wydzielanie

cytokin i

czynników wzrostu
(IL-1-12, 15) IL-7!!!



dojrzewanie
limfocytów T

grasica

śledziona

Zespół DiGeorge’a

Delecja genów w zespole DiGeorge’a uwidoczniona metodą fluorescencyjnej

hybrydyzacji in situ (FISH)

Przyczyna: Delecja 22q11.2

OBJAWY: CATCH 22



Niedorozwój

przytarczyc –
zaburzenia gospodarki
wapniowo-fosforanowej
(w tym objawy tężyczki)



Wady serca i aorty



Niedorozwój grasicy

Zespół DiGeorge’a

Zespół DiGeorge’a



Cechy dysmorfii

twarzy:

– Niedorozwój

żuchwy

– Hiperteloryzm
– Nisko osadzone,

odstające uszy

– Bruzdowany płatek

małżowiny usznej

– Antymongoidalne

ustawienie szpar

powiekowych

Bariera krew-grasica



Bariera ta ma na celu

utrudnienie

kontaktu obcych antygenów

, np.

z krwi, z dojrzewającymi w korze
płacików limfocytami T

– Naczynia włosowate w korze grasicy

otoczone są

przestrzenią

okołonaczyniową

oraz

otoczką

zbudowaną z komórek nabłonkowych.

– W przestrzeni otaczającej naczynia

włosowate mogą znajdować się

makrofagi

.

Skąd się biorą tymocyty w
grasicy?

tymocyty

Limfocyty T

N

a

rz

ą

d

y

k

rw

io

tw

ó

rc

ze

Komórki
prekursorowe

pęcherzyk

żółtkowy

wspólne komórki progenitorowe
limfopoezy

komórki prekursorowe limfocytów T

Proces migracji rozpoczyna się już w 7-8

tygodniu ciąży

Po urodzeniu do grasicy dociera dziennie

10-100 komórek prekursorowych

W ciągu 2 tygodni życia w grasicy

przechodzą one około 20 podziałów

komórkowych z czego wynika, że z

każdego prekursora może powstać

ponad 500 tys. komórek

Inwolucja grasicy- co ją
powoduje?



Grasica ulega zanikowi już od 1 roku życia, a
proces ten ulega przyspieszeniu w okresie
pokwitania



Ocenia się że całkowity zanik narządu nastąpiłby
w wieku ok. 110-120 lat

Grasica dziecka

Grasica osoby dorosłej

Szpik - funkcje



Powstawanie komórek krwi:

– Erytrocytów
– Granulocytów
– Płytek krwi



Centralny narząd limfatyczny gdzie
powstają

limfocyty B



Produkcja

przeciwciał

przez komórki

plazmatyczne

Grudki limfatyczne

Grudki

limfatyczne

nieotorbione

•Śledziona

•Węzły chłonne

•Migdałki

•Kępki Peyera

•Wyrostek robaczkowy

•Drogi oddechowe

•Układ moczowo-płciowy

•Układ oddechowy

otorbione

Ośrodki rozmnażania



owalne przejaśnienie w
środku grudki, ośrodek
lub centrum
rozmnażania,
kontrastuje z ciemno
barwiącym się obwodem
grudki, zwanym
płaszczem grudki lub
pasem zagęszczania



pojawiają się w kilka dni
po stymulacji
antygenem



przy braku dalszego
napływu antygenu
zanikają po ok. 3
tygodniach

Węzeł chłonny

grudka chłonna

naczynia chłonne
doprowadzające

torebka

zatoki

zastawka

naczynia chłonne
odprowadzające

beleczki



Funkcja węzłów:



„

filtracja limfy

” i

zatrzymywanie
antygenów,
drobnoustrojów,
komórek
nowotworowych i
drobnych cząstek
stałych



aktywacja
limfocytów T i B

Budowa węzła chłonnego

kora

strefa

przykorowa

ośrodek

rozmnażania

grudka chłonna

grasiczoniezależna

grasiczozależna

grasiczoniezależna

Powiększenie węzłów
chłonnych



Grudki limfatyczne pojawiają się i

stopniowo zanikają. Pojawienie się

ich zależy od dotarcia do węzła

antygenów, które przedostają się

najczęściej drogą naczyń

doprowadzających.



Węzeł limfatyczny, który bierze

udział w odpowiedzi

immunologicznej i w którym

pojawiają się liczne grudki

limfatyczne ulega znacznemu

powiększeniu



Jeżeli do danego węzła spływa limfa

z obszaru, na którym rozwija się

nowotwór złośliwy, to powiększenie

danego węzła może być również

wynikiem proliferacji (wewnątrz

węzła) komórek nowotworowych,

które do węzła dotarły drogą limfy

(przerzuty nowotworowe do

węzłów limfatycznych)

Śledziona



największy narząd limfatyczny



miąższ śledziony (miazga) jest kruchy i

śledziona łatwo pęka przy urazach lewej strony

jamy brzuszne



na przekroju świeżo pobranej śledziony wyróżnia

się jasnoszare wysepki otoczone obszarami

zabarwionymi na czerwono (duża zawartość

erytrocytów). Na podstawie takiego wyglądu

miąższ podzielono na miazgę białą i miazgę

czerwoną

miazga
biała

miazga
czerwona

Grudki chłonne
Pochewki tętniczek (gł. limfocyty T)

strefa
przejściowa

Limfocyty, erytrocyty, makrofagi,
komórki dendrytyczne

Zatoki brzeżne
Miazga czerwona właściwa
Wszystkie komórki krwi, w tym

bardzo liczne makrofagi

Unaczynienie śledziony



śledziona

nie posiada

naczyń limfatycznych

doprowadzających

, a

jedynie nieliczne naczynia

odprowadzające



jest bogato ukrwiona (tzw.

narząd krwiolimfatyczny)



tętniczki brzeżne posiadają

pochewki

złożone głównie z

limfocytów T



śródbłonek

zatok

śledziony

złożony jest z

charakterystycznych

komórek „pręcikowych”,

które niezbyt ściśle do

siebie przylegają

Rola śledziony



Do najważniejszych czynności śledziony
u człowieka należy:

– proliferacja

limfocytów i monocytów

przez

całe życie, a w życiu płodowym wszystkich
elementów morfotycznych krwi

– udział w odpowiedzi immunologicznej (gł.

humoralnej), szczególnie przeciwbakteryjnej

– fagocytoza i

niszczenie zużytych

erytrocytów

, krwinek białych i trombocytów

– fagocytoza bakterii i komórek

nowotworowych

– współudział w wytwarzaniu bilirubiny

Rola śledziony



„

filtr krwi

”



„

magazyn krwi

”

„wyłapywanie” antygenów,

bakterii, komórek

nowotworowych, zużytych

erytrocytów i innych krwinek

w przypadku zwiększonego

zapotrzebowania śledziona

obkurcza się „wyrzucając” na

obwód elementy morfotyczne

krwi zmagazynowane w

zatokach

Splenektomia



wykonywana po

uszkodzeniu śledziony

lub w przypadku

chorób

hematologicznych (np.

samoistna

małopłytkowość) i

nadciśnienia wrotnego



znacznie zwiększone

ryzyko posocznicy (gł.

z bakterii

otoczkowych) a także

zwiększone ryzyko

infekcji bakteryjnych



zakaz szczepienia przy

użyciu szczepionek

zawierających żywe

drobnoustroje

Plamki mleczne

plamki mleczne:

plamki mleczne:

-limfocyty+makrofagi,

-limfocyty+makrofagi,

-błony surowicze (otrzewna!!!)

-błony surowicze (otrzewna!!!)

-u dzieci, u dorosłych w zapaleniu

-u dzieci, u dorosłych w zapaleniu

błon

błon

surowiczych;

surowiczych;

-brak ośrodków rozmnażania;

-brak ośrodków rozmnażania;

-źródło części limfocytów i

-źródło części limfocytów i

makrofagów

makrofagów

błon

błon

surowiczych

surowiczych

Czym różnią się między sobą
grudki chłonne?

Grudki

chłonne

nieotorbione

Węzły

chłonne

Śledziona

Antygeny z błon śluzowych,

płynów tkankowych

Antygeny z chłonki (limfy)

Antygeny z krwi

Przypadek kliniczny



Państwo Vanderveer posiadali farmę
w stanie New York. Oboje pochodzili z
rodzin holenderskich osadników,
którzy osiedlili się w dolinie rzeki
Hudson w XVII wieku



Jak wynika z wywiadu – byli daleko
spokrewnieni



Mieli 5 dzieci – 3 córki i 2 synów

Przypadek kliniczny



Ich najmłodsza, 10-miesięczna córka
– Susan – zachorowała. 14 dnia
infekcji jej stan się pogorszył

– stała się senna
– zaczęła wysoko gorączkować (41,7ºC)
– miała drgawki



Kiedy zaczęły się drgawki rodzice
Susan wezwali pogotowie, jednak
dziecko zmarło w drodze do szpitala.

Co robicie???



badania post mortem wykazały
obecność Haemophilus influenzae
we krwi dziecka



badanie autopsyjne wykazało, że
Susan nie miała śledziony

Co dalej???



Rodzeństwo Susan:

– Betsy (3 lata) – również miała gorączkę do

38,9ºC, objawy zapalenia ucha środkowego,

liczba leukocytów 28,500/µl; po 10 dniach

leczenia antybiotykiem wyzdrowiała; rok

później znów wystąpiło u niej zapalenie ucha

środkowego, zapalenie płuc i zapalenie

wyrostka sutkowatego

– David (5 lat) – kiedy miał 21 miesięcy został

przyjęty do szpitala z objawami zapalenia

opon mózgowo-rdzeniowych o etiologii S.

pneumoniae i z tego samego powodu drugi

raz, kiedy miał 27 miesięcy. Przebył również

zapalenie płuc kiedy miał 3,5 roku.

Co dalej???



Rodzeństwo Susan:

– pozostałe dzieci państwa Vanderveer–

8-letnia dziewczynka i noworodek były
w pełni zdrowia



JAKI JEST WASZ NASTĘPNY KROK?

TCR



TCR- receptory limfocytów T

TCR- receptory limfocytów T



Odpowiadają na antygeny peptydowe połączone z MHC

Odpowiadają na antygeny peptydowe połączone z MHC



Budowa:

Budowa:

-2 łańcuchy, każdy z nich: cz. stała, cz. zmienna; związany z komórką

-2 łańcuchy, każdy z nich: cz. stała, cz. zmienna; związany z komórką

przez odcinek śródbłonowy i odcinek wewnątrzkomórkowy;

przez odcinek śródbłonowy i odcinek wewnątrzkomórkowy;

-2 główne rodzaje-

-2 główne rodzaje-

α

α

i

i

β

β

( 90% limfocytów krwi obwodowej to T

( 90% limfocytów krwi obwodowej to T

αβ

αβ

)

)

-

-

γ

γ

i

i

δ

δ

;

;

-w cz. zmiennej: 3 CDR (najistotniejsze CDR3)

-w cz. zmiennej: 3 CDR (najistotniejsze CDR3)

-oba rodzaje łączą się z kompleksem CD3, który składa się z czterech

-oba rodzaje łączą się z kompleksem CD3, który składa się z czterech

łańcuchów:

łańcuchów:

γ

γ

,

,

δ

δ

,

,

ε

ε

,

,

ζ

ζ

i pośredniczy w przekazywaniu sygnału

i pośredniczy w przekazywaniu sygnału

aktywującego komórkę z TCR

aktywującego komórkę z TCR

-razem tworzą kompleks: TCR-CD3, CD2, CD5 i CD4/CD8.

-razem tworzą kompleks: TCR-CD3, CD2, CD5 i CD4/CD8.

*APL- altered peptide ligand

*APL- altered peptide ligand





HBV i HIV (mutacje altruistyczne)

HBV i HIV (mutacje altruistyczne)

*powinowactwo TCR-antygen związany na MHC < powinowactwa Ig-

*powinowactwo TCR-antygen związany na MHC < powinowactwa Ig-

antygen

antygen

Krążenie limfocytów



W nieustannym ruchu pozostają tylko

limfocyty

(inne populacje leukocytów

nie krążą stale w organizmie)



Miejsca opuszczania naczyń przez
limfocyty: -

żyłki pozawłosowate

- żyłki z wysokim śródbłonkiem

Etapy przechodzenia

Etapy przechodzenia

limfocytu przez ścianę

limfocytu przez ścianę

naczynia

naczynia

NAZWA ETAPU

ELEMENTY

toczenie się

selektyny-mucyny

aktywacja

chemokiny

ścisła adhezja

integryny,
cząsteczki Ig-

podobne

diapedeza

Integryny, JAM,
enzymy

Etapy dojrzewania
limfocytów T

1.Faza wczesna

1.Faza wczesna

–

–

komórki nie posiadają TCR

komórki nie posiadają TCR

a) zasiedlanie grasicy

a) zasiedlanie grasicy

b) ekspansja komórek zasiedlających

b) ekspansja komórek zasiedlających

-pojawia się CD25

-pojawia się CD25

c) ukierunkowanie rozwoju w stronę wczesnych tymocytów

c) ukierunkowanie rozwoju w stronę wczesnych tymocytów

-komórki pre-T: początek rearanżacji TCR

-komórki pre-T: początek rearanżacji TCR

d) rearanżacja genów TCR

d) rearanżacja genów TCR

e) selekcja

e) selekcja

β

β

-łańcuch

-łańcuch

β

β

TCR i zastępczy pre-TCR

TCR i zastępczy pre-TCR

α

α





kompleks rozpoznaje bliżej nieokreślone ligandy

kompleks rozpoznaje bliżej nieokreślone ligandy

tylko wtedy, gdy łańcuch

tylko wtedy, gdy łańcuch

β

β

ma prawidłową budowę (prawidłowa aranżacja TCR

ma prawidłową budowę (prawidłowa aranżacja TCR

β

β

);

);

-intensywna proliferacja

-intensywna proliferacja

-wraz z pojawieniem się CD4/CD8 dochodzi do rearanżacji TCR

-wraz z pojawieniem się CD4/CD8 dochodzi do rearanżacji TCR

α

α

i wygasa ekspresja

i wygasa ekspresja

preT-

preT-

α

α

f) wyłączenie alleliczne (rearanżacja w chromosomie homologicznym wyłączona)

f) wyłączenie alleliczne (rearanżacja w chromosomie homologicznym wyłączona)

-degradacja RAG1 i RAG2 i izotypowe (wyłączenie rearanżacji genów receptora TCR

-degradacja RAG1 i RAG2 i izotypowe (wyłączenie rearanżacji genów receptora TCR

γδ

γδ

)

)

Dojrzewanie limfocytów
c.d.

2. Faza późna- tymocyty z pełną ekspresją receptorów:

2. Faza późna- tymocyty z pełną ekspresją receptorów:

a)

a)

selekcja pozytywna

selekcja pozytywna

-limfocyty podwójnie dodatnie: CD4+ i CD8+

-limfocyty podwójnie dodatnie: CD4+ i CD8+

-sprawdzenie, czy w wyniku rearanżacji powstały prawidłowe receptory

-sprawdzenie, czy w wyniku rearanżacji powstały prawidłowe receptory

TCR

TCR

-

-3 możliwe losy limfocytów

3 możliwe losy limfocytów

:

: I)

I)

brak interakcji TCR-MHC- śmierć z

brak interakcji TCR-MHC- śmierć z

zaniedbania;

zaniedbania; II)

II)

słabe pobudzenie przez TCR-MHC- selekcja pozytywna

słabe pobudzenie przez TCR-MHC- selekcja pozytywna

RESTRYKCJA MHC

RESTRYKCJA MHC

: MHC I-CD8+, MHCII-CD4+

: MHC I-CD8+, MHCII-CD4+

b)

b)

selekcja negatywna (delecja klonalna, 80% lmfocytów)

selekcja negatywna (delecja klonalna, 80% lmfocytów)





apoptoza

apoptoza

-

-III)

III)

silne pobudzenie przez TCR-MHC

silne pobudzenie przez TCR-MHC

-endocytoza receptorów (skutek: brak sygnałów od IL-7)

-endocytoza receptorów (skutek: brak sygnałów od IL-7)

bądź redagowanie receptorów (ekspresja RAG1,RAG2)

bądź redagowanie receptorów (ekspresja RAG1,RAG2)

-bądź też pewna pula CD4+ staje się - Treg

-bądź też pewna pula CD4+ staje się - Treg

Tymocyty- śmierć czy
życie?



Komórki uczestniczące w selekcji tymocytów:

Komórki uczestniczące w selekcji tymocytów:

-w

-w selekcji pozytywnej

selekcji pozytywnej

-

-

korowe komórki

korowe komórki

nabłonkowe

nabłonkowe

-w

-w selekcji negatywnej

selekcji negatywnej

-

-

grasicze DC, komórki

grasicze DC, komórki

nabłonkowe rdzenia grasicy

nabłonkowe rdzenia grasicy



Tymocyty potrzebują do przeżycia przede

Tymocyty potrzebują do przeżycia przede

wszystkim sygnałów hamująych ich apoptozę:

wszystkim sygnałów hamująych ich apoptozę:

Bcl-2 i Bcl-xL

Bcl-2 i Bcl-xL

Dojrzewanie limfocytów B



Limfocyty pre-proB

Limfocyty pre-proB

-czynnik transkrypcyjny

-czynnik transkrypcyjny

Pax5 i EBF

Pax5 i EBF

-fenotyp CD34+CD10+B220+

-fenotyp CD34+CD10+B220+

-początek ekspresji RAG1,RAG2,TdT

-początek ekspresji RAG1,RAG2,TdT



Limfocyty proB

Limfocyty proB

-pierwsze rearanżacje genów

-pierwsze rearanżacje genów

-CD19+; MHCII, prekursor BCR (Ig

-CD19+; MHCII, prekursor BCR (Ig

α

α

,Ig

,Ig

β

β

oraz kalneksyna)

oraz kalneksyna)

- rozpoznaje nieznany ligand

- rozpoznaje nieznany ligand

-IL-7 i Pax5-rearanżacja genów Vh z DJh i połączenie z

-IL-7 i Pax5-rearanżacja genów Vh z DJh i połączenie z

genem

genem

μ

μ

Dojrzewanie limfocytów B
c.d.



Limfocyty preB

Limfocyty preB

-pojawienie się w błonie łańcucha ciężkiego

-pojawienie się w błonie łańcucha ciężkiego

a)

a) preBI

preBI

-

-

duże, aktywnie dzielące się

duże, aktywnie dzielące się

-pojawia się pre-BCR (łańcuch stały

-pojawia się pre-BCR (łańcuch stały

μ

μ

i 2 peptydy V-preB

i 2 peptydy V-preB

oraz 14.1 tworzące zastępczy łańcuch lekki, tzw. łańcuch

oraz 14.1 tworzące zastępczy łańcuch lekki, tzw. łańcuch

pseudo-L)

pseudo-L)

-selekcja pozytywna (jak selekcja

-selekcja pozytywna (jak selekcja

β

β

limfocytów T)

limfocytów T)

-selekcja negatywna- usunięcie autoreaktywnych

-selekcja negatywna- usunięcie autoreaktywnych

limfocytów

limfocytów

-

-wyłączenie alleliczne

wyłączenie alleliczne

(zahamowanie ekspresji RAG i

(zahamowanie ekspresji RAG i

metylacja cytozyn w obrębie alleli kodujących geny Ig)

metylacja cytozyn w obrębie alleli kodujących geny Ig)

b

b)

)

preBII

preBII

-

-

małe, nie dzielące się

małe, nie dzielące się

Dojrzewanie limfocytów B
c.d.



Niedojrzałe limfocyty B

Niedojrzałe limfocyty B

- IgM BCR

- IgM BCR

- zanik CD10

- zanik CD10



Dojrzałe limfocyty B

Dojrzałe limfocyty B

- w błonie obok

- w błonie obok IgM, IgD

IgM, IgD

- ekspresja CD21 i CD23

- ekspresja CD21 i CD23

* Ig

* Ig

α

α

( Cd79a) i Ig

( Cd79a) i Ig

β

β

(CD79b) – odpowiednik

(CD79b) – odpowiednik

CD3 limfocytów T

CD3 limfocytów T