background image

Bezpieczeństwo

 w elektroenergetyce

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

2

Podstawowe definicje

Część czynna

 – przewód lub część przewodząca urządzenia lub instalacji elektrycznej, 

która może się znaleźć pod napięciem w warunkach normalnej pracy, lecz nie pełni 
funkcji przewodu ochronnego.

Część przewodząca dostępna

 – część przewodząca instalacji elektrycznej dostępna 

dla dotyku palcem probierczym wg PN/E-08507, która może być dotknięta i która 
w  warunkach  normalnej  pracy  instalacji  nie  znajduje  się  pod  napięciem,  lecz 
w wyniku uszkodzenia może się znaleźć pod napięciem.

Część  przewodząca  obca

  –  część  przewodząca  nie  będąca  częścią  urządzenia  ani 

instalacji elektrycznej, która może się znaleźć pod określonym potencjałem, zwykle 
pod  potencjałem  ziemi;  zalicza  się  do  nich  metalowe  konstrukcje,  rurociągi, 
przewodzące podłogi i ściany.

Części jednocześnie dostępne

 – przewody lub części przewodzące, które mogą być 

dotknięte jednocześnie przez człowieka lub zwierzę; mogą nimi być części czynne, 
części przewodzące dostępne i obce, przewody ochronne i uziomy.

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

3

Podstawowe definicje

Klasa  ochronności

  –  umowne  oznaczenie  cech  budowy  urządzenia  elektrycznego 

wg  PN/E-05031,  określające  możliwości  objęcia  go  ochroną  przeciwporażeniową 
przed dotykiem pośrednim.

Stopień  ochrony

  –  miara  ochrony  zapewnianej  przez  obudowy  przed  dostępem  do 

części  niebezpiecznych,  wchodzeniem  obcych  ciał  stałych  i/lub  wnikaniem  wody, 
sprawdzona znormalizowanymi metodami.

Kod IP

 – system kodowego oznaczenia stopni ochrony zapewnianej przez obudowy.

Obudowa

 – element konstrukcyjny zapewniający ochronę przed niektórymi wpływami 

otoczenia i przed dotknięciem bezpośrednim części czynnych z dowolnej strony.

Dotyk bezpośredni

 – dotknięcie przez człowieka lub zwierzę części czynnych.

Dotyk  pośredni

  –  dotknięcie  przez  człowieka  lub  zwierzę  części  przewodzących 

dostępnych, które znalazły się pod napięciem w wyniku uszkodzenia izolacji.

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

4

Podstawowe definicje

Ochrona  przeciwporażeniowa

  –  zespół  środków  technicznych  zapobiegających 

porażeniom prądem elektrycznym ludzi i zwierząt w normalnych i zakłóceniowych 
warunkach pracy urządzeń elektrycznych; w urządzeniach nn rozróżnia się ochronę 
przed  dotykiem  bezpośrednim  (ochronę  podstawową),  przed  dotykiem  pośrednim 
(ochronę dodatkową) oraz ochronę uzupełniającą.

Ochrona  przeciwporażeniowa  przed  dotykiem  bezpośrednim

  –  zespół  środków 

technicznych  chroniących  przed  zetknięciem  się  człowieka  lub  zwierzęcia 
z  częściami  czynnymi  oraz  przed  pojawieniem  się  napięcia  na  częściach 
przewodzących nie znajdujących się pod napięciem w warunkach normalnej pracy 
instalacji. 

Ochrona  przeciwporażeniowa  przed  dotykiem  pośrednim

  –  zespół  środków 

technicznych 

chroniących 

przed 

wynikłymi 

uszkodzenia 

ochrony 

przeciwporażeniowej  podstawowej,  skutkami  zetknięciem  się  człowieka  lub 
zwierzęcia z częściami przewodzącymi i/lub częściami obcymi.

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

5

Podstawowe definicje

Obwód  instalacji  elektrycznej

  –  zespół  elementów  instalacji  elektrycznej  wspólnie 

zasilanych i chronionych przed przetężeniami wspólnym zabezpieczeniem.

Połączenie  wyrównawcze

  –  elektryczne  połączenie  części  przewodzących 

dostępnych  i  części  przewodzących  obcych,  dokonane  w  celu  wyrównania 
potencjałów.

Przewód  neutralny  N

  –  przewód  połączony  bezpośrednio  z  punktem  neutralnym 

(zerowym) układu sieci i mogący służyć do przesyłania energii elektrycznej.

Przewód  ochronny  PE

  –  uziemiony  przewód  stanowiący  element  zastosowanego 

środka  ochrony  przeciwporażeniowej  dodatkowej,  nie  podlegający  obciążeniu 
prądami  roboczymi,  do  którego  przyłącza  się  części  przewodzące  dostępne, 
połączony z główną szyną uziemiającą.

Przewód uziemiający E

 – przewód łączący zacisk uziemiający z uziemiającą.

Przewód  wyrównawczy  CC

  –  przewód  zapewniający  wyrównanie  potencjałów 

łączonych części.

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

6

Układy sieciowe

Pierwsza litera

Druga litera

Trzecia i czwarta litera

Oznaczeni

e układu 

sieci

(terre – ziemia)

Bezpośrednie 

połączenie jednego 

punktu (neutralnego) 

układu sieci z ziemią

N

(neutralis - neutralny)

Bezpośrednie połączenie 

dostępnych części 

przewodzących 

z uziemionym punktem 

neutralnym układu sieci

C

(combine – łączyć, wiązać)
Funkcje przewodów N i PE 

w całym układzie pełni jeden 

przewód

TN-C

S

(separate - rozdzielać)

Funkcje przewodów N i PE w 

całym układzie pełnią oddzielne 

przewody

TN-S

C-S

Funkcje przewodów N i PE w 

części układu pełni jeden 

przewód, 

a w pozostałej części – oddzielne 

przewody

TN-C-S

T

Bezpośrednie połączenie 

z ziemią podległych 

ochronie dostępnych 

części przewodzących 

niezależnie od uziemienia 

punktu neutralnego 

układu sieci

Nie występują

TT

I

(isolate - izolować)

Wszystkie części 

będące pod 

napięciem są 

izolowane od ziemi

Nie występują

IT

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

7

Układy 

sieciow

e

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

8

Klasy 

ochronnoś

ci

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

9

II klasa ochronności

Urządzenia w II klasie ochronności powinny mieć izolację:

podwójną  –  polega  na  zastosowaniu  dwóch  układów  izolacyjnych: 
podstawowego  i  dodatkowego,  w  miarę  możliwości,  rozdzielonych 
warstwą przewodzącą (w celu sprawdzenia parametrów poszczególnych 
warstw)

wzmocnioną  –  polega  na  zastosowaniu  tylko  jednego  układu 
izolacyjnego,  ale  o  właściwościach  i  trwałości  co  najmniej  równoważnej 
izolacji  podwójnej.  Stosowanie  izolacji  wzmocnionej  powinno  być 
ograniczone  do  urządzeń,  części  urządzeń  i  miejsc,  w  których  nie  jest 
możliwe wykorzystanie izolacji podwójnej.

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

1
0

II klasa ochronności

Przykłady wykonania izolacji urządzeń II klasy ochronności:

1  –  część  czynna;  2  –  izolacja  podstawowa;  3  –  izolacja  dodatkowa; 
4 – izolacja wzmocniona; 5 – obudowa izolacyjna

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

1
1

II klasa ochronności

Sposoby  wykonania  obudowy  izolacyjnej  stanowiącej  część 

izolacji podwójnej urządzenia II klasy ochronności:

a) 

sposób 

nieprawidłowy 

zastosowaniem 

śruby 

metalowej 

przechodzącej przez wnętrze obudowy; 

b), c) sposoby prawidłowe
1 – część czynna urządzenia

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

1
2

Stopnie ochrony – Kod IP

IP

Pierwsza cyfra

Druga cyfra

Ochrona ludzi przed 

dotknięciem części 

pod napięciem i 

ruchomych

Ochrona urządzenia 

przed przedostaniem 

się ciał stałych

Ochrona przed 

działaniem wody

0

brak

brak

brak

1

Ochrona przed 

przypadkowym 

dotknięciem wierzchem 

dłoni

Ochrona przed 

przedostaniem się ciał 

stałych o średnicy 

50 mm i większej

Pionowo padające krople

2

Ochrona przed 

dotknięciem palcem

Jw. lecz o średnicy 12 mm 

i większej

Pionowo padające krople 

na urządzenia odchylone 

o 15

o

 od położenia 

pionowego

3

Ochrona przed 

dotknięciem 

za pośrednictwem 

narzędzi 

i drutów o średnicy 2,5 

mm 

i większej

Jw. lecz o średnicy 2,5 

mm 

i większej

Natrysk wody pod kątem 

do 60

o

 od pionu z każdej 

strony

4

Jw. lecz o średnicy 1 mm 

i większej

Jw. lecz o średnicy 1 mm 

i większej

Rozbryzgiwana na 

obudowę 

z dowolnego kierunku

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

1
3

Stopnie ochrony – Kod IP

IP

Pierwsza cyfra

Druga cyfra

Ochrona ludzi przed 

dotknięciem części 

pod napięciem i 

ruchomych

Ochrona urządzenia 

przed przedostaniem 

się ciał stałych

Ochrona przed 

działaniem wody

5

jw.

Ochrona przed 

przedostaniem się pyłu 

o ilości utrudniającej 

działanie aparatu lub 

zmniejszającej 

bezpieczeństwo

Lana strugą na obudowę 

z dowolnej strony

6

jw. 

Całkowita ochrona przed 

przedostaniem się pyłu

Lana silną strugą na 

obudowę z dowolnej 

strony

7

----

----

Obudowa zanurzona 

krótkotrwale, brak 

wnikania wody w ilości 

wywołującej szkodliwe 

skutki

8

----

----

Obudowa zanurzona 

ciągle

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

1
4

Środki ochrony przeciwporażeniowej

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

1
5

Ochrona dodatkowa

Sieci w układzie TN

Z

s

I

a

  U

o

Z

s

 – impedancja pętli zwarcia

I

a

  –  prąd  zapewniający  zadziałanie  urządzenia  wyłączającego  w  określonym  czasie 

(0,2 s dla U

L

=25V i 0,4 s dla U

L

 = 50V), dla urządzeń różnicowoprądowych I

a

 = I

N

U

o

 – napięcie znamionowe sieci względem ziemi

Sieci w układzie TT

R

A

I

a

  U

L

R

A

 – suma rezystancji uziemienia uziomu i przewodu ochronnego części przewodzących

I

a

  –  prąd  zapewniający  zadziałanie  urządzenia  wyłączającego  w  określonym  czasie 

(0,2  s  dla  U

L

=25V  i  0,4  s  dla  U

L

  =  50V,  w  przypadku  urządzeń  przetężeniowych 

o  zależnej  charakterystyce  czasowo-prądowej  dopuszczalny  czas  zadziałania 
wynosi 5s), dla urządzeń różnicowoprądowych I

a

 = I

N

U

– napięcie graniczne dopuszczalne w danych warunkach środowiskowych

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

1
6

Ochrona dodatkowa

Sieci w układzie IT

1.

Żaden  z  przewodów  czynnych  ani  przewód  neutralny  nie  mogą  być  uziemione 
bezpośrednio

2.

Wszystkie przewodzące części dostępne powinny być uziemione

3.

Rezystancje  uziemień  R

i  największe  wartości  prądów  jednofazowych  powinny 

spełniać warunek:

R

A

I

k1

  U

L

R

A

 – suma rezystancji uziomu i przewodu ochronnego części przewodzących

I

k1

 – prąd pojedynczego zwarcia z ziemią;  

U

– napięcie graniczne dopuszczalne w danych warunkach środowiskowych

4.

Sieć  IT  powinna  być  wyposażona  w  urządzenia  do  kontroli  stanu  izolacji,  które 
powinny  sygnalizować  lub  powodować  wyłączenie  sieci  w  przypadku 
wystąpienia pojedynczego zwarcia. Powinny być spełnione warunki:

Z

 U

N

/I

a

- w sieciach IT bez przewodu neutralnego (Z

s

 = Z

L

+Z

PE

+Z

L

)

Z

’s 

 U

N

/     I

- w sieciach IT z przewodem neutralnym (Z

’s

 = Z

L

+Z

PE

+Z

N

)

3

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

1
7

Ochrona dodatkowa

Połączenia wyrównawcze miejscowe

Rezystancja 

między 

częściami 

przewodzącymi 

jednocześnie 

dostępnymi  i  częściami  przewodzącymi  obcymi  powinna  spełniać 
warunek:

 U

L

/I

a

Gdzie:
U

L

  –  napięcie  dopuszczalne  dla  danych  warunków  środowiskowych,  równe 

odpowiednio 50V lub 25V dla prądu przemiennego oraz  120V i 60V 
dla prądu stałego

I

a

 – prąd zadziałania urządzenia zabezpieczającego, przy czym:

      - dla urządzeń przetężeniowych – prąd zadziałania w czasie nie dłuższym 

niż 5s

      - dla urządzeń różnicowoprądowych – znamionowy prąd wyzwalający I

N

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

1
8

Wyłączniki różnicowoprądowe

Budowa wyłącznika 
różnicowoprądowego 
o działaniu bezpośrednim

1 – przekładnik sumujący

2 – przekaźnik
      Różnicowoprądowy

3 – zamek wyłącznika

R

d 

– rezystor ograniczający

PK – przycisk kontrolny

K – urządzenie chronione

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

1
9

Wyłączniki różnicowoprądowe

1.

Podział ze względu na zasadę działania

o działaniu bezpośrednim

o działaniu pośrednim ze wzmacniaczem elektronicznym

o  działaniu  bezpośrednim  z  przekaźnikiem  spolaryzowanym 
(magnesem trwałym)

2.

Podział ze względu rodzaj prądu wyzwalającego

AC – reagują na prądu sinusoidalne

A – reagują na prądy przemienne i stałe pulsujące

B  –  działają  pod  wpływem  prądów  różnicowych  sinusoidalnych, 
pulsujących oraz stałych

3.

Podział ze względu na czas działania

Bezzwłoczne – czas reakcji ograniczony czasem własnym (1030 ms)

Selektywne (S) – czas działania do 0,2 s

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

2
0

Sposoby instalowania WRP

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

2
1

WRP w sieciach typu TN-C

Zagrożenia wynikające ze stosowania WRP w układzie typu TN-C w sytuacji przerwania 
ciągłości 

przewodu 

PEN 

oraz 

możliwość 

ich 

wyeliminowania: 

a)  zwykły  wyłącznik  –  brak  reakcji  przy  przepływie  prądu  I

r

;  b)  wyłącznik 

w specjalnym wykonaniu – kontrola ciągłości przewodu PEN i reakcja na prąd I

r

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

2
2

Połączenia wyrównawcze 

główne

Zastosowanie  połączeń  wyrównawczych  ma  na  celu  ograniczenie  do 

wartości 

dopuszczalnych 

długotrwale 

danych 

warunkach 

środowiskowych  napięć  występujących  pomiędzy  różnymi  częściami 
przewodzącymi.

Połączenia  wyrównawcze  główne  realizuje  się  przez  umieszczenie 

w  najniższej  kondygnacji  budynku  głównej  szyny  uziemiającej,  do 
której są przyłączone:

przewody uziemiające,

przewody ochronne lub ochronno-neutralne,

funkcjonalne przewody uziemiające (w razie potrzeby),

metalowe rury oraz metalowe urządzenia wewnętrznych instalacji wody 
zimnej  i  gorącej,  ścieków,  centralnego  ogrzewania,  gazu,  klimatyzacji, 
metalowe powłoki i pancerze kabli elektroenergetycznych itp.

metalowe elementy konstrukcyjne budynku, takie jak np. zbrojenia itp.

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

2
3

Połączenia wyrównawcze 

główne

Fragmenty instalacji przy braku (a) i z zastosowaniem połączeń 

wyrównawczych (b)

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

2
4

Połączenia wyrównawcze 

główne

Przykład wykonania połączeń wyrównawczych głównych

1 – złącze; 2 – główna szyna wyrównawcza; 3 – elementy metalowe budynku; 

– 

zbiornik 

metalowy 

chroniony 

katodowo 

przed 

korozją; 

5 – ograniczniki przepięć; 6 – iskiernik; 7 – mufka izolacyjna; L – licznik; 

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

2
5

Połączenia wyrównawcze 

dodatkowe

W  pomieszczeniach  o  zwiększonym  zagrożeniu  porażeniem  (np. 

łazienki,  hydrofornie,  pomieszczenia  wymienników  ciepła,  kotłownie, 
pralnie)  oraz  przestrzeniach,  w  których  nie  ma  możliwości  zapewnienia 
ochrony przeciwporażeniowej przez samoczynne wyłączenie zasilania po 
przekroczeniu 

wartości 

napięcia 

dotykowego 

dopuszczalnego 

długotrwale  na  częściach  przewodzących  dostępnych,  powinny  być 
wykonane połączenia wyrównawcze dodatkowe (miejscowe).

Połączenia  wyrównawcze  dodatkowe  (miejscowe)  powinny  obejmować 

wszystkie części przewodzące jednocześnie dostępne, takie jak:

części przewodzące dostępne,

części przewodzące obce,

przewody  ochronne  wszystkich  urządzeń,  w  tym  również  gniazd 
wtyczkowych i wypustów oświetleniowych,

metalowe konstrukcje i zbrojenia budowlane.

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

2
6

Przykład 

wykonania 

połączeń 

wyrównawczyc

h

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

2
7

Przewody ochronne

Najmniejsze dopuszczalne przekroje 

przewodów ochronnych PE i uziemiających E

Przekrój S

L

 przewodów fazowych 

[mm

2

]

Najmniejszy dopuszczalny 

przekrój przewodów PE i E 

[mm

2

]

S

L 

 16

S

L

25; 35

16

S

 50

0,5 S

L

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

2
8

Przewody ochronne

Minimalne przekroje żył przewodów do połączeń 

wyrównawczych głównych

Połączenie 

wyrównawcze

Wymagane przekroje

Wykonanie 

normalne

 0,5 przekroju przewodu ochronnego S

PE

Przekrój 

minimalny

6 mm

2

 Cu

Przekrój 

dopuszczalny

25 mm

2

 Cu lub inny o równoważnej przewodności, 

niezależnie od przekroju przewodu ochronnego S

PE

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

2
9

Przewody ochronne

Minimalne przekroje żył przewodów do połączeń 

wyrównawczych miejscowych

Połączenie 

wyrównawcze

Wymagane przekroje

Między dwoma 

urządzeniami 

elektrycznymi

Równy lub większy niż mniejszy z przekrojów przewodów 
ochronnych przyłączonych do poszczególnych urządzeń

Między urządzeniem 

elektrycznym a częścią 

przewodzącą obcą

 0,5 przekroju przewodu ochronnego

Przekrój minimalny

2,5 mm

2

 Cu w przypadku zastosowania ochrony przewodu 

przed uszkodzeniami mechanicznymi
4 mm

2

 Cu bez zastosowania ochrony przed uszkodzeniami 

mechanicznymi

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

3
0

Ochrona porażeniowa w 

obiektach o zwiększonym 

zagrożeniu

Pomieszczenia wyposażone  w wannę  lub  basen  natryskowy 

ze  względu  na  zagrożenie  porażeniem  prądem  elektrycznym 
dzieli się na cztery strefy:

Strefa 0 – wnętrze wanny lub brodzika

Strefa  1  –  przestrzeń,  której  rzut  poziomy  wyznaczają 
zewnętrzne krawędzie wanny lub brodzika

Strefa  2  –  przestrzeń,  której  rzut  poziomy  wyznacza 
płaszczyzna  o  szerokości  0,6  m  na  zewnątrz  od  granicy 
strefy 1

Strefa  3  –  przestrzeń,  której  rzut  poziomy  wyznacza 
płaszczyzna  w  odległości  2,4  m  na  zewnątrz  od  granicy 
strefy 2

Wysokość stref wynosi 2,25 m od podłogi

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

3
1

Ochrona porażeniowa w 

obiektach o zwiększonym 

zagrożeniu

Wymiary stref w pomieszczeniu z wanną (a) i natryskiem (b)

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

3
2

Ochrona porażeniowa w 

obiektach o zwiększonym 

zagrożeniu

Wymiary stref w pomieszczeniu z basenem natryskowym

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

3
3

Ochrona porażeniowa w 

obiektach o zwiększonym 

zagrożeniu

Strefa 0

Można  stosować  tylko  urządzenia  zasilane  napięciem 

o  wartości  nie  przekraczającej  12  V,  przy  czym  źródło  tego 

napięcia powinno być usytuowane poza strefą 2, (minimalny 

stopień ochrony IP X7)

Strefa 1

Można  instalować  tylko  elektryczne  podgrzewacze  wody 

zainstalowane  na  stałe,  zasilane  z  obwodu  objętego  ochroną 

wykonaną z zastosowaniem wyłącznika różnicowoprądowego, 

(minimalny stopień ochrony IP X5)

Strefa 2

Można  instalować  tylko  oprawy  oświetleniowe  II  klasy 

ochronności  oraz  elektryczne  podgrzewacze  wody, 

(minimalny stopień ochrony IP X4)

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

3
4

Ochrona porażeniowa w 

obiektach o zwiększonym 

zagrożeniu

Strefa 3

Można  instalować  oprócz  wcześniej  wymienionych  urządzeń, 
dodatkowo 

gniazda 

wtyczkowe, 

pod 

warunkiem 

zabezpieczenia  ich  wyłącznikiem  różnicowoprądowym 
o  prądzie  wyzwalającym  nie  większym  niż  30  mA
(minimalny stopień ochrony IP X1)

W  strefach  1,  2  nie  wolno  instalować  urządzeń  rozdzielczych, 

sprzętu łączeniowego ora puszek i rozgałęźników.

W  strefach  1    3  można  instalować  elektryczne  ogrzewanie 

podłogowe,  pod  warunkiem  przykrycia  grzejników  metalową 
siatką lub blachą, objętą połączeniami wyrównawczymi.

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

3
5

Pomieszczenie z wanną z zaznaczonymi strefami 

i przykładowymi urządzeniami elektrycznymi 

jakie mogą być w nich stosowane

Ochrona porażeniowa w 

obiektach o zwiększonym 

zagrożeniu

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

3
6

Warunki techniczne

Dz.U. z dnia 15 czerwca 2002 r. Nr 75 poz.690 

Warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki

i ich usytuowanie (wybrane paragrafy)

§180.  Instalacja  i  urządzenia  elektryczne,  przy  zachowaniu  przepisów 

rozporządzenia,  przepisów  odrębnych  dotyczących  dostarczania  energii, 
ochrony  przeciwpożarowej,  ochrony  środowiska  oraz  bezpieczeństwa  i 
higieny 

pracy, 

a  także  wymagań  Polskich  Norm  odnoszących  się  do  tych  instalacji  i 
urządzeń, powinny zapewniać:

1)

dostarczanie  energii  elektrycznej  o  odpowiednich  parametrach  technicznych  do 
odbiorników, stosownie do potrzeb użytkowych,

2)

ochronę  przed  porażeniem  prądem  elektrycznym,  przepięciami  łączeniowymi 
i atmosferycznymi, powstaniem pożaru, wybuchem i innymi szkodami, 

3)

ochronę  przed  emisją  drgań  i  hałasu  powyżej  dopuszczalnego  poziomu  oraz  przed 
szkodliwym oddziaływaniem pola elektromagnetycznego. 

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

3
7

Warunki techniczne

§ 183. 1. W instalacjach elektrycznych należy stosować: 

1.

złącza  instalacji  elektrycznej  budynku,  umożliwiające  odłączenie  od  sieci 

zasilającej  i  usytuowane  w  miejscu  dostępnym  dla  dozoru  i  obsługi  oraz 

zabezpieczone  przed  uszkodzeniami,  wpływami  atmosferycznymi,  a  także 

ingerencją osób niepowołanych, 

2.

oddzielny  przewód  ochronny  i  neutralny,  w  obwodach  rozdzielczych 

i odbiorczych,

3.

urządzenia  ochronne  różnicowoprądowe  lub  odpowiednie  do  rodzaju 

przeznaczenia 

budynku 

bądź 

jego 

części, 

inne 

środki 

ochrony 

przeciwporażeniowej, 

4.

wyłączniki nadprądowe w obwodach odbiorczych, 

5.

zasadę selektywności (wybiórczości) zabezpieczeń, 

6.

przeciwpożarowe wyłączniki prądu, 

7.

połączenia  wyrównawcze  główne  i  miejscowe,  łączące  przewody  ochronne 

z częściami przewodzącymi innych instalacji i konstrukcji budynku, 

8.

zasadę  prowadzenia  tras  przewodów  elektrycznych  w  liniach  prostych, 

równoległych do krawędzi ścian i stropów, 

9.

przewody elektryczne z żyłami wykonanymi wyłącznie z miedzi, jeżeli ich przekrój 

nie przekracza 10 mm

2

10.

 urządzenia ochrony przeciwprzepięciowej. 

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

3
8

Warunki techniczne

§ 184. 

1.

Jako  uziomy  instalacji  elektrycznej  należy  wykorzystywać  metalowe 
konstrukcje  budynków,  zbrojenia  fundamentów  oraz  inne  metalowe 
elementy  umieszczone  w  niezbrojonych  fundamentach  stanowiące 
sztuczny uziom fundamentowy. 

2.

Dopuszcza  się  wykorzystywanie  jako  uziomy  instalacji  elektrycznej 
metalowych  przewodów  sieci  wodociągowej,  pod  warunkiem 
zachowania  wymagań  Polskiej  Normy  dotyczącej  uziemień 

przewodów 

ochronnych 

oraz 

uzyskania 

zgody 

jednostki 

eksploatującej tę sieć. 

3.

Instalacja piorunochronna, o której mowa w § 53 ust. 2, powinna być 
wykonana  zgodnie  z  Polską  Normą  dotyczącą  ochrony  odgromowej 
obiektów budowlanych. 

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

3
9

Warunki techniczne

§ 185. 

1.

Instalacja odbiorcza w budynku i w samodzielnym lokalu powinna być 
wyposażona  w  urządzenia  do  pomiaru  zużycia  energii  elektrycznej, 
usytuowane  w  miejscu  łatwo  dostępnym  i  zabezpieczone  przed 
uszkodzeniami i ingerencją osób niepowołanych. 

2.

W  budynku  wielorodzinnym  liczniki  pomiaru  zużycia  energii 
elektrycznej  należy  umieszczać  poza  lokalami  mieszkalnymi, 
w zamykanych szafkach. 

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

4
0

Warunki techniczne

§ 186. 

1.

Prowadzenie  instalacji  i  rozmieszczenie  urządzeń  elektrycznych 
w  budynku  powinno  zapewniać  bezkolizyjność  z  innymi  instalacjami 
w zakresie odległości i ich wzajemnego usytuowania oraz uwzględniać 
warunki określone w §164. 

2.

Główne, 

pionowe 

ciągi 

instalacji 

elektrycznej 

budynku 

wielorodzinnym,  zamieszkania  zbiorowego  i  użyteczności  publicznej 
należy  prowadzić  poza  mieszkaniami  i  pomieszczeniami  użytkowymi, 
w  wydzielonych  kanałach  lub  szybach  instalacyjnych,  zgodnie 
z Polskimi Normami dotyczącymi wymagań w tym zakresie. 

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

4
1

Warunki techniczne

§ 187. 

1.

Przewody  i  kable  elektryczne  należy  prowadzić  w  sposób  umożliwiający  ich 
wymianę bez potrzeby naruszania konstrukcji budynku. 

2.

Dopuszcza  się  prowadzenie  przewodów  elektrycznych  wtynkowych,  pod 
warunkiem pokrycia ich warstwą tynku o grubości co najmniej 5 mm. 

3.

Przewody  i  kable  wraz  z  zamocowaniami  stosowane  w  systemach  zasilania 
i  sterowania  urządzeniami  służącymi  ochronie  przeciwpożarowej  powinny 
zapewniać  ciągłość  dostawy  energii  elektrycznej  w  warunkach  pożaru  przez 
wymagany  czas  działania  urządzenia  przeciwpożarowego,  jednak  nie  mniejszy 
niż 90 minut. 

4.

Dopuszcza  się  ograniczenie  czasu  zapewnienia  ciągłości  dostawy  energii 
elektrycznej do urządzeń służących ochronie przeciwpożarowej, o której mowa 
w  ust.3,  do  30  minut,  dla  przewodów  i  kabli  znajdujących  się  w  obrębie 
przestrzeni chronionych stałym urządzeniem gaśniczym tryskaczowym oraz dla 
przewodów i kabli zasilających i sterujących urządzeniami klap dymowych. 

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

4
2

Warunki techniczne

§ 188.

1.

Obwody  odbiorcze  instalacji  elektrycznej  w  budynku  wielorodzinnym 
należy  prowadzić  w  obrębie  każdego  mieszkania  lub  lokalu 
użytkowego. 

2.

W instalacji elektrycznej w mieszkaniu należy stosować wyodrębnione 
obwody:  oświetlenia,  gniazd  wtyczkowych  ogólnego  przeznaczenia, 
gniazd  wtyczkowych  w  łazience,  gniazd  wtyczkowych  do  urządzeń 
odbiorczych  w  kuchni  oraz  obwody  do  odbiorników  wymagających 
indywidualnego zabezpieczenia. 

background image

28.06.21 09:44 PM

Bezpieczeństwo w energetyce

4
3

Warunki techniczne

§ 189. 

1.

Pomieszczenia w mieszkaniu należy wyposażać w wypusty oświetleniowe oraz 
w niezbędną liczbę odpowiednio rozmieszczonych gniazd wtyczkowych. 

2.

Instalacja  oświetleniowa  w  pokojach  powinna  umożliwiać  załączanie  źródeł 
światła za pomocą łączników wieloobwodowych. 

 
§ 190. 

W  budynku  wielorodzinnym  oświetlenie  i  odbiorniki  w  pomieszczeniach 
komunikacji  ogólnej  oraz  technicznych  i  gospodarczych  powinny  być  zasilane 
z tablic administracyjnych. 

 
§ 191. 

Mieszkania  w  budynku  wielorodzinnym  i  odrębne  mieszkania  w  budynku 
zamieszkania zbiorowego należy wyposażyć w instalację wejściowej sygnalizacji 
dzwonkowej, a w razie przeznaczenia ich dla osób niepełnosprawnych - również 
w odpowiednią sygnalizację alarmowo-przyzywową. 


Document Outline