Odruchy warunkowe u

zwierząt



Kamil Wrzyszcz



Arkadiusz Zaczkowski



Krzysztof Wójcik

Odruch – w fizjologii automatyczna reakcja

na bodziec zewnętrzny lub wewnętrzny,

zachodząca przy udziale ośrodkowego

układu nerwowego.

W psychologii to nieświadoma reakcja

psychiczna. Badania nad odruchami

warunkowymi i bezwarunkowymi prowadził

rosyjski uczony Iwan Pawłow.

Odruch warunkowy



Nabyta reakcja organizmu. Odruch
warunkowy klasyczny powstaje podczas
życia osobnika na bazie odruchu
bezwarunkowego. Występuje dopiero po
analizie danego bodźca przez ośrodek
kojarzenia w mózgowiu, głównie w pniu
mózgu. Powstawanie odruchów
warunkowych wynika z powtarzalności
pewnych sytuacji oraz integracyjnej funkcji
mózgowia, które korzystając z danych
przekazywanych przez różne zmysły może
postrzegać otoczenie wieloaspektowo.

Warunkowanie

Prowadzona w warunkach laboratoryjnych,

oparta na naturalnej właściwości uczenia się

eksperymentalna metoda badania

ośrodkowego układu nerwowego, jego

funkcjonalnych właściwości, połączeń i dróg

nerwowych, mechanizmów sterowania

zachowaniem i funkcjonowaniem organów

wewnętrznych.

Rozróżnia się dwa rodzaje warunkowania:



-warunkowanie klasyczne



-warunkowanie instrumentalne

Warunkowanie klasyczne

Przypadek, kiedy bodziec bezwarunkowy

wywołujący reakcję jest wielokrotnie

doświadczany razem z bodźcem

neutralnym, który nie wywołuje takiej

reakcji do czasu, aż zostanie bodźcem

warunkowym (Bodziec neutralny

skojarzony z bodźcem bezwarunkowym)

Pies Pawłowa

Schemat powstawania

klasycznego odruchu

warunkowego

Pierwszy etap:



-Bodziec bezwarunkowy (pokarm) +
bodziec obojętny np. dzwonek →
wydzielanie śliny.



Niniejsza sytuacja zostaje wielokrotnie
powtórzona.

2 etap:



Dzwonek - dotychczasowy bodziec

obojętny, towarzyszący karmieniu →

wydzielanie śliny.



Dzwonek nabył właściwości bodźca

bezwarunkowego, mimo że w

niczym nie przypomina pokarmu.

Warunkowanie
instrumentalne



Zwane także warunkowaniem sprawczym.

Jest to forma uczenia się, która polega na

modyfikowaniu frekwencji pojawiania się

jakiegoś zachowania poprzez jego

nagradzanie lub karanie.

Klatka Skinnera

Schemat tworzenia się

odruchu instrumentalnego



Przykładowy schemat tworzenia się odruchu

instrumentalnego u psa przedstawia się

następująco: bodziec obojętny (ruch ręką lub

komenda głosowa)-reakcja (podanie łapy)-

wzmocnienie (pokarm). W typ przypadku pies uczy

się (podlega komendzie) kojarząc bodziec

obojętny z własną, określoną reakcją. Ważny tutaj

jest poziom motywacji. Poddanie się odruchom,

bądź komendom badacza powoduje, że pies

dostaje nagrodę. A w innym przypadku unika kary.

Tak więc warunkowanie instrumentalne może

zależeć od popędów awersyjnych (uniknięcie kary)

lub apetytywnych (otrzymanie nagrody).