Choroby grzybicze świń

Grzybice skórne świń

(ringworm of swine)

Hodowla tradycyjna:
 sporadycznie
 łagodny przebieg,

samowyleczenie

 brak trudności w

zwalczaniu

Duże fermy:
 podobne grzybice,

co w chowie
tradycyjnym

 masowo - Microsporum

nanum

 tendencja do

utrzymywania się

 trudności w zwalczaniu

Etiologia

Dermatofity z rodzaju:

 Trichophyton:

• T. mentagrophytes
• T. verrucosum

•

T. rubrum

 Microsporum:

• M. canis

• M. nanum

Źródło zakażenia

 chore zwierzęta

i bezobjawowi nosiciele:

• świnie
• bydło

(T. verrucosum)

• psy i koty

(M. canis)

• myszy i szczury

(T. mentagrophytes)

pomieszczenia, środki

transportu, sprzęt

gleba, wybiegi

Spory dermatofitów

 wysoka oporność na działanie

czynników środowiska zewnętrznego

inwazyjność przez wiele m-cy, a

nawet lat (2-3 lata)

gleba naturalnym rezerwuarem M.

nanum

 biernie przenoszone przez wszystkie

ektopasożyty skóry

Patogeneza

Dopóki niszczona jest powierzchowna zrogowaciała warstwa

naskórka brak jest jakichkolwiek objawów klinicznych.

 wnikanie spor do naskórka

(ocieranie się świń o przedmioty, uszkodzenia

skóry przez ektopasożyty)

 pączkowanie spor i wytwarzanie

rozgałęzionych nitkowatych grzybni

 przerastanie warstwy rogowej naskórka przy

współudziale enzymów keratolitycznych

Właściwości pasożytnicze grzyba

ujawniają się na skutek niszczenia

wewnętrznej warstwy świeżo

wytworzonej keratyny.

 produkty metabolizmu grzyba → miejscowy

odczyn zapalny i hiperkeratoza naskórka

 wysięk surowiczy skleja naskórek i tworzą

się różnej wielkości strupy

 dermatofity atakują również włosy

(nitki grzybni wnikają do torebek włosowych i
wrastają w same włosy)

→ wypadanie i

łamanie się włosów

Postaci grzybicy skórnej

 Dermatomikozy u świń ograniczają się z

reguły do wierzchnich warstw skóry – tzw.
grzybica powierzchowna

 Wyróżnia się 3 postaci choroby:

1. opryszczkowata, pęcherzykowata – tinea
circinata

(najbardziej typowa i najczęściej

spotykana)

2. strzygąca – tinea tonsurans
3. strupiasta – tinea crustosa

(pozostałe dwie występują u świń stosunkowo rzadko)

Objawy kliniczne

Grzybice skórne w zależności od

rodzaju grzyba mają nieco odmienny
przebieg i obraz kliniczny.

Według objawów można je podzielić na

grzybice wywołane przez:

Trychofity i M. canis
 M. nanum (trudności w zwalczaniu)

Trychofitozy i infekcja

wywołana przez M. canis

 po poprawie żywienia następuje zwykle

samowyleczenie po 3-4 tyg.

 brak nawrotów choroby i odczynów ogólnych

 głównie u prosiąt i

młodych warchlaków

 większe narażenie przy

niedoborach wapnia,

żelaza i wit.A, a także

przy dużym zagęszczeniu

i wilgotności

Objawy – p. opryszczkowata

 małe, owalne, czerwono-sinawe wykwity na

skórze głowy, szyi, grzbietu i niekiedy na

bokach klatki piersiowej

 plamki → szarawe guzki

 na obrzeżach ognisk liczne

 pęcherzyki → czerwone strupki

 wokół zaczerwieniona skóra

 zmiany powiększają się i zlewają się ze sobą

(od kilku do kilkunastu cm)

 wypadanie i łamanie się włosów

 od środka stopniowo następuje intensywne

łuszczenie się naskórka

Infekcja wywołana przez M.

nanum

chorują świnie bez względu na wiek
dobrze żywione i należycie utrzymane
objawy kliniczne są podobne,

z tym że wykwity są
intensywnie czerwone,
a strupy brunatne.

Infekcja wywołana przez M.

nanum

 zmiany nieleczone

utrzymują się zwykle
od 4-6 tyg. (samoistnie
znikają u ok. 70%)

 nawroty choroby,

nawet kilkakrotnie

 u 30% prosiąt

wystąpiła postać
uogólniona

 silne

rozprzestrzenianie,
trudne zwalczanie

Diagnostyka różnicowa

 parakeratoza
 wysiękowe zapalenie naskórka

(smoleń)

 osutki
 świerzb (świąd, zmiany gł. na uszach

i kończynach)

 łupież różowy

Diagnostyka

Mimo, iż objawy grzybicy

skórnej są dość typowe

rozpoznanie musi być

potwierdzone badaniem

mikologicznym.

 Materiał do badań: zeskrobiny

(naskórek ze szczeciną) z

chorobowo zmienionych miejsc

Należy używać rękawiczek, gdyż

występujące u świn dermatofity

są chorobotwórcze dla ludzi !

Leczenie i zapobieganie

grzybicy

 przede wszystkim należy

odizolować chore oraz podejrzane

świnie

 zwalczanie należy rozpocząć od:
• poprawy żywienia
• warunków utrzymania
• zmniejszenia wilgotności
• i nadmiernego zagęszczenia
przyspieszenie leczenia, a nawet
doprowadzenie do samowyleczenia

Leczenie przyczynowe

 miejscowe stosowanie środków

przeciwgrzybiczych:

• z grupy imidazoli

(FUNGIDERM 118, MYCOWET)

• preparatów jonoforowych (POLLENA JOD K)
 smarować chorobowo zmienione miejsca

oraz skórę wokół w promieniu 5-10 cm

 przy dużej obsadzie zwierząt – opryskiwać
 na regenerację naskórka: wit. A + E

Zwalczanie spor

 po ustąpieniu objawów w celu

zniszczenia pozostałych na skórze
spor zaleca się zmyć lub opryskać
zwierzę środkiem przeciwgrzybiczym
(np. POLLENA JOD K)

 kilkakrotne odkażanie

pomieszczeń i wybiegów

(LYSOFORMIN)

Łupież różowy

(Pityriasis rosea)

Zalicza się go do grzybic, ponieważ w badaniu

mikroskopowym w zmienionym naskórku stwierdza

się segmentowane podłużne, często na końcach

kolbowato rozdęte twory przypominające nitki

grzybni.

 u prosiąt 3-6 tyg.
 przypuszczalnie związek z zanikiem odporności

siarowej

 podejrzewa się również Microsporum furfur lub

jakiś gatunek z rodzaju Pityrosporum (wywołujący

to schorzenie u ludzi)

 często po biegunkach na tle infekcyjnym lub

toksycznym

Objawy kliniczne

 małe, owalne, błyszczące,

jasnoczerwone wykwity

na podbrzuszu i po wewn.

stronie ud

 brzegi wykwitów

sinoczerwone i

wzniesione na kształt

fałdu

 obrzeżach po 2-3 dniach

drobne pęcherzyki

wypełnione surowiczym

płynem → strupy

 ogniska stopniowo się

powiększają

Grzybice narządowe świń



Kandydiaza

 Aspergiloza
 Mucormikoza
 Histoplazmoza

Kandydiaza

(candida infecion)

 warunkowo

zakaźna grzybica
narządowa

 głównie u

prosiąt w wieku
od kilku dni do
kilku tyg.

Etiologia

 drożdżaki z rodzaju Candida
 najczęściej izolowano C. sloofii i C. krusei,

ponadto wiele innych gatunków

 komensale błon śluzowych
 C. krusei masowo na łupinach ziemniaków

Czynniki usposabiające

 duże zagęszczenie zwierząt – przebieg

enzootyczny

 niewydolność grasicy u młodych prosiąt
 deficyt IgA
 stosowanie kortykosterydów i

antybiotyków przeciwbakteryjnych

 niedobory wit. A i E
 błędy w żywieniu macior ciężarnych
 nagłe zmiany karmy
 brak siary

Kandydiaza

Chorują prosięta w trzech

okresach ich życia:
1. pierwsze 3-5 dni po ur.
2. 3-5 tyg.
3. tuż przed lub po odsadzeniu

*2 i 3 – zwykle prosięta leczone

antybiotykami przeciwbakteryjnymi

Patogeneza

 stosowanie antybiotyków

przeciwbakteryjnych → immunosupresja i

spadek liczby komensali bakteryjnych:

Lactobacillus, E.coli, Str. fecalis

 osłabienie odporności ogólnej organizmu

i miejscowej przewodu pokarmowego

 nadmierne namnażanie się drożdżaków
 tworzenie nalotów – mechaniczne uszkadzanie

bł. śluzowej i ham. jej funkcji

 mikotoksyny → ogniskowe zmiany zapalne i

martwicowe śluzówki, immunosupresja

 pobieranie do wzrostu znaczne ilości witamin –

gł. z gr B → wtórna awitaminoza

Objawy kliniczne

 u prosiąt młodszych – postać ostra
 u starszych – przebieg podostry lub

przewlekły

 pierwsze objawy: niechęć do ssania,

wymioty, zmienny apetyt, polidypsja

 najbardziej patognomiczne zmiany:

ogniskowe lub rozlane zapalenie bł.

śluz. jamy gębowej i w przednich cz.

p. pokarm. → białawe lub szarobiaławe

naloty (gładkie lub pofałdowane)

Objawy kliniczne

 naloty stopniowo pokrywają całe

podniebienie, język, migdałki, gardło, dziąsła,
wargi

 niekiedy grubości 1-2 mm
 po mechanicznym usunięciu – krwawiące

ubytki i nadżerki

 po kilku dniach pojawia się biegunka

(żółtawozielonkawa lub szara, z dużą il. śluzu i
charakt. zapachem drożdży)

 w ostrej p. kandydiozy naloty nikłe lub brak

Przyczyny upadków

 ostra postać:

•odwodnienie
•kwasica metaboliczna

 postać podostra i przewlekła:

•postępujące stopniowo charłactwo
•uzjadliwienie się komensali

bakteryjnych

→ kolibakterioza lub kolienterotoksemia

Zmiany A-P

 prosięta są wychudzone
 błona śluzowa całej jamy gębowej,

języka, gardła, przełyku obrzękła i
zaczerwieniona z ogniskowymi lub
rozlanymi nalotami koloru białawego

niekiedy naloty mogą obejmować cz.

wpustową żołądka i początkowe
odcinki jelit – widoczne nadżerki i
owrzodzenia

Diagnostyka

Mimo występowania charakterystycznych

nalotów w jamie ustnej rozpoznanie należy

potwierdzić:

 badaniem mikologicznym
(blastospory i grzybnia rzekoma)

Dodatkowo można zrobić:

 badanie hodowlane

(duże białawe kolonie
o zapachu drożdży)

 badanie biochem.

Leczenie i zapobieganie

 usunięcie pierwotnych czynników

usposabiających

 w przypadku podawania antybiotyków

należy niezwłocznie przerwać ich

stosowanie

 w celu przywrócenia

fizjologicznej flory

bakteryjnej przy stosowaniu

antybiotyków podawać przez

5-7 dni LACTOVAC lub mleko

acydofilne

Leczenie i zapobieganie

 wzmocnienie odporności

ogólnej przez podanie

swoistej gammaglobuliny

(SUIGLOBIN) i preparatów

wit. (A, E i B comp.)

w zaawansowanych

kandydiozach przez 5-7 dni

doustnie podawać

nystatynę

Inne grzybice narządowe

świń

 Aspergilloza → przewlekłe zap. płuc i ronienia
 Mucormikoza → biegunka → charłactwo, śmierć
 Histoplazmoza → duszność, kaszel, wymioty,

przewlekłe biegunki → charłactwo, śmierć

 występują sporadycznie
 źródłem zakażenia środowisko zewn. (gleba,

ściółka, pasza)

 na ogół nie notuje się przekazywania choroby z

jednego zwierzęcia na drugie