Wzajemne wpływy 

Wzajemne wpływy 

pomiędzy człowiekiem a 

pomiędzy człowiekiem a 

środowiskiem.

środowiskiem.

Elżbieta Grabek

Elżbieta Grabek

 

 

i Hanna Ulatowska

i Hanna Ulatowska

 

 

 

 

Środowisko

-  to co otacza człowieka 

czynniki biotyczne, abiotyczne. 

 Zgodnie z koncepcją Gai, Ziemię 

należy traktować jako samoregulujący 

się żywy organizm, w którym materia 

martwa 

i ożywiona funkcjonują w pełnej 

harmonijnej współzależności, tworząc 

układ globalnej równowagi 

ekologicznej.

 

 

 

 

 

 

Wpływ człowieka na środowisko jest 

Wpływ człowieka na środowisko jest 

bardzo różnorodny i patrząc historycznie 

bardzo różnorodny i patrząc historycznie 

- niestety coraz bardziej negatywny. 

- niestety coraz bardziej negatywny. 

Najkorzystniejszy stan jest wówczas, 

Najkorzystniejszy stan jest wówczas, 

gdy zostaje osiągnięta równowaga 

gdy zostaje osiągnięta równowaga 

ekologiczna, gdy łańcuch pokarmowy 

ekologiczna, gdy łańcuch pokarmowy 

funkcjonuje prawidłowo, gdy zachodzi 

funkcjonuje prawidłowo, gdy zachodzi 

pełna symbioza między gatunkami 

pełna symbioza między gatunkami 

i gdy zostaje osiągnięta homeostaza 

i gdy zostaje osiągnięta homeostaza 

w obrębie ekosystemów.

w obrębie ekosystemów.

 

 

 

 

 

 

W czasach poprzedzających okres 

W czasach poprzedzających okres 

intensywnego rozwoju przemysłu 

intensywnego rozwoju przemysłu 

człowiek doskonale harmonizował z 

człowiek doskonale harmonizował z 

innymi ogniwami w łańcuchu 

innymi ogniwami w łańcuchu 

pokarmowym, uczestnicząc 

pokarmowym, uczestnicząc 

w cyklicznej przemianie materii i 

w cyklicznej przemianie materii i 

energii.

energii.

 

 

Wraz z rosnącą liczbą ludzkiej 

Wraz z rosnącą liczbą ludzkiej 

populacji zwiększała się produkcja 

populacji zwiększała się produkcja 

żywności, 

żywności, 

a odbywało się to kosztem 

a odbywało się to kosztem 

wprowadzenia 

wprowadzenia 

do środowiska dużych ilości nawozów 

do środowiska dużych ilości nawozów 

sztucznych oraz pestycydów. 

sztucznych oraz pestycydów. 

Stosowanie środków chemicznych w 

Stosowanie środków chemicznych w 

rolnictwie podniosło wydajność, ale ich 

rolnictwie podniosło wydajność, ale ich 

przedawkowanie jest niebezpieczne dla 

przedawkowanie jest niebezpieczne dla 

ludzi i dla środowiska.

ludzi i dla środowiska.

 

 

 

 

 

 

Człowiek spowodował wiele 

Człowiek spowodował wiele 

katastrof ekologicznych, 

katastrof ekologicznych, 

których skutki odczuwane są 

których skutki odczuwane są 

do dziś: 

do dziś: 



Sevesa (Włochy) 1976 Katastrofa w fabryce 

Sevesa (Włochy) 1976 Katastrofa w fabryce 

chemikaliów; podczas procesu wytwarzania 

chemikaliów; podczas procesu wytwarzania 

trichloroetylenu, na skutek zbyt wysokiej 

trichloroetylenu, na skutek zbyt wysokiej 

temperatury ulotniły się śmiertelne trujące gazy

temperatury ulotniły się śmiertelne trujące gazy



Zatoka Meksykańska 1979 Katastrofa platformy 

Zatoka Meksykańska 1979 Katastrofa platformy 

wiertniczej. W wyniku niej wypłynęło 60 tys. ton 

wiertniczej. W wyniku niej wypłynęło 60 tys. ton 

ropy.

ropy.



Czarnobyl 1986 Największa katastrofa 

Czarnobyl 1986 Największa katastrofa 

w dziejach wykorzystania energii jądrowej; 

w dziejach wykorzystania energii jądrowej; 

eksplozja reaktora uwolniła do atmosfery 

eksplozja reaktora uwolniła do atmosfery 

olbrzymie ilości promieniowania radioaktywnego. 

olbrzymie ilości promieniowania radioaktywnego. 

 

 

 

 

Sytuacja zdrowotna ludzi jest jednym 

Sytuacja zdrowotna ludzi jest jednym 

z pierwszych wskaźników jakości 

z pierwszych wskaźników jakości 

środowiska. Zdrowie ludności zależy 

środowiska. Zdrowie ludności zależy 

od rozwoju społecznego i 

od rozwoju społecznego i 

gospodarczego oraz od zdrowego 

gospodarczego oraz od zdrowego 

środowiska, w tym 

środowiska, w tym 

od bezpiecznej żywności i wody. 

od bezpiecznej żywności i wody. 

Zanieczyszczenia powstające w 

Zanieczyszczenia powstające w 

procesach produkcji oraz w wyniku 

procesach produkcji oraz w wyniku 

używania energii 

używania energii 

w przemyśle i transporcie szkodzą 

w przemyśle i transporcie szkodzą 

zdrowiu milionów ludzi. Lekarze często 

zdrowiu milionów ludzi. Lekarze często 

wiążą przyczyny powstawania 

wiążą przyczyny powstawania 

chorób 

chorób 

naczyń wieńcowych, dróg 

naczyń wieńcowych, dróg 

oddechowych, nowotworów, alergii i 

oddechowych, nowotworów, alergii i 

nerwic

nerwic

 

 

z naruszeniem równowagi 

z naruszeniem równowagi 

biologicznej w przyrodzie.

biologicznej w przyrodzie.

 

 

 

 

Postęp naukowo-techniczny, 

Postęp naukowo-techniczny, 

stanowiący niewątpliwie 

stanowiący niewątpliwie 

dobrodziejstwo ludzkości, niesie ze 

dobrodziejstwo ludzkości, niesie ze 

sobą zjawiska negatywne, prowadzące 

sobą zjawiska negatywne, prowadzące 

do zakłócenia równowagi biologicznej 

do zakłócenia równowagi biologicznej 

biosfery. Do najbardziej negatywnych 

biosfery. Do najbardziej negatywnych 

zjawisk zachodzących 

zjawisk zachodzących 

w środowisku, charakteryzujących 

w środowisku, charakteryzujących 

nasze czasy należą:

nasze czasy należą:

 

 

 

 

-

wyczerpywanie się zasobów 

wyczerpywanie się zasobów 

naturalnych, 

naturalnych, 

w wyniku ich nadmiernej eksploatacji;

w wyniku ich nadmiernej eksploatacji;

- erozja gleb, pustynnienie i susza;

- erozja gleb, pustynnienie i susza;

- rosnące zanieczyszczenia wód, 

- rosnące zanieczyszczenia wód, 

powietrza 

powietrza 

i gleby;

i gleby;

- wzrastające zagrożenie 

- wzrastające zagrożenie 

promieniowaniem, hałasem i 

promieniowaniem, hałasem i 

wibracjami;

wibracjami;

- chemizacja środowiska;

- chemizacja środowiska;

- wzrastające ilości odpadów;

- wzrastające ilości odpadów;

- niszczenie lasów;

- niszczenie lasów;

- bezpowrotne niszczenie wielu 

- bezpowrotne niszczenie wielu 

gatunków zwierząt i roślin.

gatunków zwierząt i roślin.

 

 

 

 

Pogorszenie stanu środowiska trwa 

Pogorszenie stanu środowiska trwa 

nadal, ponieważ ciągle wiele krajów 

nadal, ponieważ ciągle wiele krajów 

dąży 

dąży 

do rozwoju gospodarczego kosztem 

do rozwoju gospodarczego kosztem 

równowagi biologicznej

równowagi biologicznej

. 

. 

W wielu 

W wielu 

przypadkach destabilizuje to 

przypadkach destabilizuje to 

ekosystemy, 

ekosystemy, 

od których zależy życie ludzi i 

od których zależy życie ludzi i 

genetyczne bogactwo biosfery.

genetyczne bogactwo biosfery.

 

 

 

 

 

 

Piękno tej ziemi skłania mnie 

Piękno tej ziemi skłania mnie 

do wołania o jej zachowanie 

do wołania o jej zachowanie 

dla przyszłych pokoleń. 

dla przyszłych pokoleń. 

Jeżeli kochacie tę ojczystą 

Jeżeli kochacie tę ojczystą 

ziemię, niech to wołanie 

ziemię, niech to wołanie 

nie pozostanie bez odpowiedzi.

nie pozostanie bez odpowiedzi.

                           Ojciec św. Jan Paweł II

                           Ojciec św. Jan Paweł II