Badania naukowe 
w pielęgniarstwie

Cel badań w 
pielęgniarstwie



Uzyskiwanie wiedzy o zjawiskach i 
faktach, które przyczynią się do 
rozwoju nauki o pielęgniarstwie;



Dostarczenie informacji jak 
funkcjonuje opieka pielęgniarska w 
obliczu zmian w sytuacji 
zdrowotnej i demograficznej.

Badania pielęgniarskie nabierają 
szczególnego znaczenia ze względu na 
nowe, wzrastające problemy zdrowotno-
społeczne spowodowane:



Wzrastającą liczbą osób starszych z wieloma 
zdrowotnymi problemami i niesprawnościami,



Rosnącą liczbą osób wykazujących 
emocjonalne i psychiczne niedomagania,



Stylami życia, które prowadzą do chorób 
przewlekłych,



Pojawieniem się problemów środowiskowych, 
zagrażających zdrowiu,



Wzrastającą liczbą osób poszkodowanych i 
cierpiących z powodu różnego rodzaju 
wypadków

Badania pielęgniarskie nabierają 
szczególnego znaczenia ze względu na 
nowe, wzrastające problemy zdrowotno-
społeczne spowodowane:



Wzrastającą liczbą chorób nowotworowych, 
włączając w to osłabienie sił odpornościowych 
człowieka,



Wzrostem problemów związanych z układem 
krążenia i przemianą materii występujących 
także wśród ludzi młodych,



Rozwojem medycznych technologii, włączając 
w to mechaniczne urządzenia podtrzymujące 
życie, transplantację organów oraz 
umożliwiających genetyczne ingerencje,

Badania pielęgniarskie nabierają 
szczególnego znaczenia ze względu na 
nowe, wzrastające problemy zdrowotno-
społeczne spowodowane:



Rolą kobiety jako opiekunów – zmianą 
struktury rodziny,



Wzrastającymi oczekiwaniami 
konsumentów opieki zdrowotnej. 

Badania naukowe

To ogół czynności – od powzięcia i 

ustalenia problemu aż do opracowania 

materiałów naukowych (wyników badań). 

W tak pojętym badaniu należy wyróżnić 

dwa rodzaje czynności: przygotowawcze 

i wykonawcze. Realizacja czynności 

wykonawczych, to badania w znaczeniu 

wąskim, to działalność polegająca na 

posługiwaniu się odpowiednimi 

metodami i technikami badawczymi. 

Etapy badania naukowego

1.

Dostrzeganie problemu i jego uzasadnienie,

2.

Ocena i krytyka problemu w świetle analizy 
literatury przedmiotu,

3.

Ustalenie niezbędnych założeń, względnie 
wyłuszczenie określonych hipotez,

4.

Ustalenie metod i technik roboczych, 
przygotowanie narzędzi badawczych,

5.

Ustalenie miejsca badań, badanej populacji 
bądź dobór próby reprezentującej daną 
populację,

Etapy badania naukowe

6.

Przeprowadzenie badań pilotażowych celem 

weryfikacji zastosowanych narzędzi badań,

7.

Przeprowadzenie badań właściwych,

8.

Opracowanie szczegółowe zebranych 

materiałów,

9.

Opracowanie syntetyczne wyników na podstawie 

opracowania szczegółowego,

10.

Ustalenie faktów naukowych jako uogólnień 

naukowych spostrzeżeń; sformułowanie 

określonych teorii jako naukowych wyjaśnień 

powstawania i przebiegu określonego zjawiska,

11.

Pisemne opracowanie wyników badań. 

Przedmiot badań 
pielęgniarskich

Przedmiotem badań pielęgniarskich są 
wszystkie dziedziny pielęgniarstwa jako 
zawodu, jakimi są:



Praktyka opieki pielęgniarskiej,



Działalność edukacyjna,



Działalność organizacyjno-kierownicza,



Tradycja i historia zawodu,



Problemy samorządności zawodowej itp.

Przedmiot badań 
pielęgniarskich – szczególnie 
wskazane obecnie



Promowanie zdrowia,



Prewencja zachorowań i wypadkowości,



Opieka pielęgniarska w zakresie 
pielęgniarstwa rodzinnego, szkolnego,



Efektywność kształcenia w 
modernizujących się instytucjach 
szkolnictwa pielęgniarskiego,



Pozycja społeczna pielęgniarki, 

Przedmiot badań 
pielęgniarskich – szczególnie 
wskazane obecnie



Relacje pielęgniarka-lekarz,



Efekty wdrażania teorii i modeli 

poznawczych do praktyki,



Socjalizacja nowo zatrudnionych 

pielęgniarek w zakładach opieki 

zdrowotnej,



Rola pielęgniarki w instytucji lekarza 

rodzinnego,



Wdrażanie procesu pielęgnowania,



Wdrażanie standardów opieki.  

Celowość zintensyfikowania działalności 
badawczej polskiego pielęgniarstwa jest 
uzasadniona z jednej strony wzrastającymi 
potrzebami i oczekiwaniami praktyki i 
edukacji pielęgniarskiej, z drugiej zaś 
dostosowaniem wszystkich dziedzin naszej 
działalności zawodowej do standardów UE. 

Pielęgniarstwo - dyscyplina 
praktyczna czy 
teoretyczna?

Nauki praktyczne zajmują się przedstawianiem 

procedury zmierzającej do uzyskania 
zamierzonych stanów rzeczy. Nauki te można 
podzielić na dwa rodzaje: społeczne 
(dydaktyka, polityka społeczna) i przyrodnicze 
(mechanika, medycyna) nauki praktyczne. 

Nauki teoretyczne natomiast dążą do tego, aby 

opisać to, co jest oraz ująć to w odpowiednie 
prawa. (socjologia, ekonomia)

Pielęgniarstwo - dyscyplina 
praktyczna czy 
teoretyczna?

Pielęgniarstwo stanowi społeczno-przyrodniczą 

naukę praktyczną, której podstawą naukową 

stanowią pojęcia i twierdzenia teoretycznych i 

stosowanych nauk społecznych oraz nauk 

przyrodniczych takich jak: biofizyka, biochemia 

oraz medycznych jak np.: anatomia i fizjologia 

człowieka. Stosownie do tego dwojakiego 

charakteru pielęgniarstwa jako nauki 

praktycznej, będzie ona uwzględniała zarówno 

zagadnienia wartości, roli ocen i problem ich 

hierarchii jak również zagadnienia dotyczące 

techniki działalności terapeutyczno-

pielęgniarskiej w aspekcie osiągania celów 

opieki.